Διάλογος για το 4ο συνέδριο της ΟΕΝ
Νεολαία και νέο Μνημόνιο
Σε εργασιακή “γαλέρα” χωρίς προορισμό
Ένα εντελώς νέο τοπίο διαμορφώνεται στις εργασιακές σχέσεις μέσα από τις νέες απαιτήσεις της Τρόικας και των Ελλήνων καπιταλιστών.
Στο κέντρο (ή καλύτερα στο περιθώριο) αυτού του τοπίου βρίσκεται η νέα γενιά. Στην τελευταία της έκθεση για τη συμμόρφωση της Ελλάδας στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, η Κομισιόν ζητάει πέρα από τα ήδη γνωστά που έχουν ψηφιστεί (πχ μείωση του βασικού κατά 22%, κατάργηση της διαιτησίας) και τα εξής:
- Έναν ενιαίο κατώτατο μισθό για όλους τους εργαζομένους ανεξαρτήτως ειδικότητας δηλαδή μια εξίσωση προς τα κάτω (στο ύψος του σημερινού νέου βασικού μισθού του ανειδίκευτου) όλων των μισθών του ιδιωτικού τομέα.
- Κάθε επιχείρηση μπορεί να επιβάλλει μισθό ακόμα και κάτω από τον κατώτατο μισθό που προβλέπει η εθνική συλλογική σύμβαση, ανάλογα με τις ανάγκες της και την παραγωγικότητα της εργασίας.
Παράλληλα έμμεσα τίθεται ζήτημα για παραπέρα επέκταση της προσωρινής και μερικής απασχόλησης (μέσα από μια εθνική σύμβαση ελαστικής εργασίας κατά το διεθνές πρότυπο).
Την ίδια στιγμή, το επίδομα ανεργίας μειώθηκε στα 360 ευρώ, ενώ αναμένεται η παράλυση των προγραμμάτων κατάρτισης και απασχόλησης των νέων (μέσω του ΟΑΕΔ) λόγω της χαμηλής απορροφητικότητας των κονδυλίων του ΕΣΠΑ.
Οι αλλαγές αυτές στις εργασιακές σχέσεις βρίσκουν τη νεολαία ήδη σε ένα φρικτό κοινωνικό αδιέξοδο, με την ανεργία για τους νέους 16-25 να έχει εκτιναχθεί πάνω από το 50% ενώ πάνω πάνω από το 20 % των νέων εργαζομένων απασχολούνται σε θέσεις προσωρινής και μερικής απασχόλησης. Αυτό σημαίνει πως μπορούμε να υπολογίσουμε πως το 70-75% της νεολαίας είναι άνεργη ή δουλεύει ελαστικά με μισθούς που δεν καλύπτουν ούτε τα στοιχειώδη.
Τράπεζα της Ελλάδας: Η μείωση των μισθών δεν θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα
Ακόμα και η Τράπεζα της Ελλάδος στην τελευταία έκθεσή της παρουσιάζει αποκαλυπτικά στοιχεία που δείχνουν ότι τα μέτρα μείωσης μισθών μπορεί να οδηγήσουν σε… αύξηση της ανεργίας, μείωση της παραγωγικότητας και εν τέλει της ανταγωνιστικότητας.
- Το φαινόμενο το οποίο περιγράφει η ΤτΕ και στο οποίο αποδίδει ενδεχόμενη παραπέρα άνοδο της ανεργίας είναι η τάση του λαού να προτιμά…. να μη δουλέψει και να ζήσει (για όσο υπάρχει αυτό ακόμα) με το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, παρά να δουλέψει με 400 ευρώ μισθό!
- Η παραγωγικότητα, παράλληλα, θα μειωθεί ως συνέπεια της δραματικής μείωσης του απασχολούμενου δυναμικού. Ωστόσο, υπάρχουν άλλοι δύο λόγοι, που αν και δεν αναφέρονται στη συγκεκριμένη έκθεση, είναι υπαρκτοί: Η μείωση των μισθών αποθαρρύνει τους εργαζομένους να αποδώσουν στη δουλειά τους, ενώ την ίδια στιγμή, η τεχνολογική υποδομή της χώρας κινδυνεύει να ξεπεραστεί εξαιρετικά, εξ αιτίας της δραματικής συρρίκνωσης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων.
- Η ίδια έκθεση αποκαλύπτει πως μόλις κατά το 1/5 ευθύνεται η αύξηση μισθών για τη μείωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού καπιταλισμού τα τελευταία χρόνια. Το βασικό αίτιο του ελλείμματος ανταγωνιστικότητας είναι η αύξηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ με το δολάριο στο διάστημα κυρίως 2001-11, δηλαδή και κατά την πρώτη μνημονιακή περίοδο 2010-11 όπου συνέβη η πρώτη μεγάλη μείωση των μισθών.
Συνεπώς μπορούμε και εμείς να συμπεράνουμε πως η μείωση μισθών μέσα από την επιβολή ενιαίου κατώτατου μισθού και της πλήρους ελαστικοποίησης της εργασίας αλλά και του μισθού δε θα οδηγήσουν στην άνοδο της ανταγωνιστικότητας, καθώς το ζήτημα του “κόστους εργασίας” μικρή επίδραση θα έχει στο αποτέλεσμα.
- Μέχρι να ισοπεδωθούν εντελώς οι μισθοί και οι τιμές, δεν πρόκειται να έλθει ούτε ένα ευρώ για επενδύσεις -πόσο μάλλον στην τεχνολογία- όπως σε όλους τους τόνους επισημαίνουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι σχετικά με το περιβόητο το ευρωπαϊκό “σχέδιο Μάρσαλ” για την Ελλάδα.
- Ακόμα και αν έλθουν κάποτε χρήματα για επενδύσεις θα βρουν μια εργατική τάξη οικονομικά καθημαγμένη και μορφωτικά καθυστερημένη και άρα ακατάλληλη -σε σχέση με τις απαιτήσεις των καπιταλιστών- να αποδώσει τα “δέοντα”.
- Εξάλλου τίποτα δεν μπορεί να διασφαλίσει την πορεία της συναλλαγματικής ισοτιμίας, ειδικά σε συνθήκες που οι ΗΠΑ θα κάνουν τα πάντα για να κρατήσουν το νόμισμα τους σε χαμηλή τιμή (καθώς ενισχύονται οι υφεσιακές τάσεις του παγκόσμιου καπιταλισμού), αφήνοντας στα ύψη το ευρώ…
Αυτό που αποκαλύπτει εν τέλει η έκθεση είναι η παρακμή του ίδιου του συστήματος, καθώς με βάση τις υπάρχουσες παραγωγικές σχέσεις δεν μπορούν να αναπτυχθούν άλλο οι παραγωγικές δυνάμεις. Το καθεστώς της εσωτερικής υποτίμησης της οικονομίας εντός Ευρωζώνης (ή αλλιώς το καθεστώς της “επιλεκτικής χρεοκοπίας” στο οποίο βρίσκεται εδώ και μέρες η χώρα) δεν μπορούν να βγάλουν από την κρίση τον καπιταλισμό στην Ελλάδα. Το όριο που συναντά ο καπιταλισμός είναι ο ίδιος ο εαυτός του.
Συμπερασματικά
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, τα εξής:
- Οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις καταδικάζουν τη νεολαία να “ζει” ανάμεσα στην καθολική ανεργία και την ελαστική δουλεία χωρίς δικαιώματα.
- Το ζήτημα είναι πως ακόμα και αν υποταχθεί η νεολαία σ’ αυτόν τον τρόπο “ζωής” δε λύνεται το πρόβλημα της χρεοκοπίας του καπιταλισμού στην Ελλάδα, καθώς οι αντιπροσωπευτικοί δείκτες του (σ.σ. της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας) δεν φαίνεται να βελτιώνονται παρά τα βάρβαρα μέτρα.
- Απ’ αυτήν την άποψη, αποδεικνύεται πως δεν αρκεί να μην περάσουν αυτά τα μέτρα για να βελτιωθεί η ζωή μας, αλλά πρέπει να ανατραπεί ο ίδιος ο καπιταλισμός.
Η νεολαία πρέπει να βρεθεί στην πρώτη γραμμή του εργατικού κινήματος καθώς η ίδια προλεταριοποιείται βίαια στο σύνολό της. Δεν αποτελεί καμιά άλλη τάξη, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του προλεταριάτου και άρα κομμάτι του ίδιου του εργατικού κινήματος.
Η νέα γενιά πρέπει να γίνει το πιο ρηξικέλευθο, ενεργητικό και ασυμβίβαστο κομμάτι αυτού του αγώνα. Αυτός ο αγώνας έχει ανάγκη ένα πρόγραμμα ενάντια στις απολύσεις και την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, για τη διεκδίκηση της δουλειάς -όχι της δουλείας- για όλους με μισθό που να καλύπτει την αξιοπρεπή διαβίωση και επίδομα ανεργίας ίσο με το μισθό του εργάτη και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη κλπ..
Δε χρειαζόμαστε τόσο ένα ιδιαίτερο κίνημα ανέργων (χωρίς να αποκλείει κανείς τη δυνατότητα ιδιαίτερων συσπειρώσεων κλπ.), ούτε να αρκούμαστε στην πάλη για την εγγραφή τους στα κλαδικά σωματεία, ειδικά καθώς αυτά απαξιώνονται και τυπικά πλέον με την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Πρώτιστα χρειαζόμαστε την ταξική ενότητα όλων: των ανέργων, μερικά ή προσωρινά ή μόνιμα απασχολούμενων και συνταξιούχων εργατών σε κάθε συνοικία και σε κάθε πόλη.
Η ταξικά ενωτική αυτή πάλη πρέπει να προωθηθεί μέσα από τις ανοιχτές λαϊκές συνελεύσεις και τα ανεξάρτητα κέντρα αγώνα.
Πάνω από όλα χρειαζόμαστε μια επαναστατική οργάνωση της πρωτοπορίας της νεολαίας και ένα Εργατικό Επαναστατικό Κόμμα που θα συνδέει κάθε άμεσο αίτημα της εργατικής τάξης με την πάλη για την εργατική εξουσία.
Νέα Προοπτική τεύχος #524# Σάββατο 14 Απριλίου 2012
