Μια αδημοσίευτη στα ελληνικά ιστορική συζήτηση
Δημοσιεύουμε τις άγνωστες στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό επιστολές που αντάλλαξε ο διάσημος Αυστριακός ψυχαναλυτής Βίλχελμ Ράιχ (1897 – 1957), με τον μπολσεβίκο επαναστάτη ηγέτη Λέον Τρότσκι, κατά τα χρόνια 1933 – 1935. Παραθέτουμε επίσης το γράμμα του δολοφονημένου από την GPU στη Σοβιετική Ένωση το 1942, Νορβηγού τροτσκιστή επαναστάτη Βάλτερ Χέλντ (ψευδώνυμο του Χανς Επ, 1910 – 1942), προς τον φίλο του Αμερικάνο τροτσκιστή και μετέπειτα σαχτμανικό Άλμπερτ Γκλότζερ (1908 – 1999), στο οποίο παρουσιάζεται η εκδήλωση-συζήτηση που πραγματοποιήθηκε τελικά στο Όσλο της Νορβηγίας, μεταξύ των Τρότσκι και Ράιχ, στις αρχές του 1936, λίγο καιρό δηλαδή μετά την άφιξη του Τρότσκι στο Όσλο, την τρίτη κατά σειρά εξορία του, μετά την εκτόπισή του από τη Γαλλία, όπου είχε ζήσει για δύο χρόνια μετά από την Τουρκία το 1933. Ο Ράιχ ήταν στο Όσλο, ήδη ένα χρόνο νωρίτερα, από το 1934.
Με την άνοδο των ναζί στην εξουσία το 1933 στη Γερμανία, να επιφέρει την μεγαλύτερη ήττα του εργατικού κινήματος στο μεσοπόλεμο, και τον Λέοντα Τρότσκι να παλεύει ενάντια σε θεούς και δαίμονες σε έναν “πλανήτη χωρίς διαβατήριο”, για την συνέχιση και διεθνή ολοκλήρωση της Οκτωβριανής Επανάστασης, της οποίας ήταν ο δεύτερος μετά τον Λένιν ηγέτης, διακηρύσσοντας ήδη από τον Ιούλιο του 1933 την ανάγκη ίδρυσης νέων επαναστατικών Κομμάτων και της Τέταρτης Διεθνούς, στον αγώνα για την ίδρυση και οικοδόμηση της οποίας μπήκε στην πρώτη γραμμή, ο μπολσεβίκος επαναστάτης ανταποκρίθηκε στο αίτημα του ριζοσπαστικού ψυχαναλυτή για συνάντηση και στενότερη συζήτηση μεταξύ τους, γύρω από το ενδεχόμενο της συνεργασίας της Διεθνούς Κομμουνιστικής Ένωσης (όπως είχε μετονομαστεί η Διεθνής Αριστερή Αντιπολίτευση) υπό την ηγεσία του, με το κίνημα “σεξουαλικής πολιτικής” που είχε ιδρύσει ο Ράιχ στη Γερμανία, την Αυστρία, και με οπαδούς στη Γαλλία και αλλού και το οποίο το 1934, είχε μετονομαστεί σε Διεθνή Οργάνωση Σεξουαλικής Πολιτικής. Ο Βίλχελμ Ράιχ, στα χρόνια αυτά, ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας, έχοντας αναπτύξει μια πολιτική δουλειά μέσα στην εργατική τάξη και την προλεταριακή νεολαία, γύρω από το ζήτημα της σεξουαλικής χειραφέτησης, μέσα από τις οργανώσεις Σεξουαλικής Πολιτικής (Σεξ-Πολ) που αριθμούσαν εκατοντάδες χιλιάδες μέλη. Η ελέω της προδοσίας του σταλινισμού ήττα του εργατικού κινήματος στη Γερμανία, συμπαρέσυρε μαζί της και το εγχείρημα του Ράιχ, ο οποίος, το 1929, ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Αυστρίας και έπειτα της Γερμανίας, είχε παρουσιάσει στη Σοβιετική Ένωση, τη θέση του για τη σχέση διαλεκτικού υλισμού και ψυχανάλυσης, που αργότερα εκδόθηκε σε μπροσούρα. Η χρεοκοπία της σταλινικής πολιτικής και του ΚΚΓ, όπως αυτή εκδηλώθηκε στην ήττα από τους ναζί το 1933, οδήγησε τον Ράιχ, σε μια ανοιχτή υποστήριξη των θέσεων και της πολιτικής της Διεθνούς Αριστερής Αντιπολίτευσης, με μέλη της οποίας, στη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Νορβηγία, είχε έρθει σε επαφή.
Ο Τρότσκι, παρ’ ότι δέχτηκε με τον χαρακτηριστικό για αυτόν εγκάρδιο τρόπο, την πρόσκληση του Ράιχ, επεσήμανε στον τελευταίο, την ουσιαστικά άγνοιά του, γύρω από το σεξουαλικό ζήτημα που απασχολούσε τον Ράιχ. Και παρ’ ότι ο Ράιχ, είχε παραγγείλει κατά την αποστολή επιστολής του στον Τρότσκι την παράδοση έργων του σε αυτόν, ο τελευταίος, όπως έγραψε στη δεύτερη απαντητική του επιστολή, δεν έλαβε τα κείμενα αυτά, εκτός από το σημαντικό βιβλίο του “Η μαζική ψυχολογία του Φασισμού”, η οποία ήταν και η κορυφαία συμβολή του Ράιχ, τόσο στον αγώνα ενάντια στο φασισμό, όσο και -αλληλένδετα με το προηγούμενο- σε μια βαθύτερη κατανόηση της φύσης του.
Ο Λέον Τρότσκι, λίγο πριν την απάντησή του στον Ράιχ, με σημαδιακή ημερομηνία 7 Νοεμβρίου 1933, κατά την επέτειο των 16 χρόνων από την Οκτωβριανή Επανάσταση, έλαβε ένα ενημερωτικό σημείωμα από τον γραμματέα του Ζαν Φράνκελ, ο οποίος κατηγόρησε με μάλλον συκοφαντικό τρόπο τον Ράιχ στον Τρότσκι. Το δεύτερο σημείωμα που έλαβε ο Τρότσκι, σε σχέση με τον Ράιχ, ήταν από τον Δανό γραμματέα του Τρότσκι και ηγετικό μέλος της Δ.Α.Α. Ερβιν Χάινς Άκερκνεχτ (1906 – 1988), το οποίο κινούνταν σε διαφορετικό μήκος κύματος και τόνο από τον συνάδελφό του Φρανκελ. Συγκεκριμένα ο Άκερκνεχτ έγραφε: “Βλέπω στο γράμμα που σου στάλθηκε από την Κοπεγχάγη, ότι ένας κάποιος Δρ. Ράιχ σας έχει απευθυνθεί. Ο Ράιχ ήταν μέλος του Αυστριακού Σοσιαλιστικού Κόμματος, προσχώρησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα το 1929 και μετά ήρθε στη Γερμανία. Το 1929 δημοσίευσε ένα άρθρο στο “Κάτω από τη Σημαία του Μαρξισμού” στην Ψυχανάλυση και τον Μαρξισμό το οποίο, παρά κάποια λάθη, είναι ό,τι καλύτερο έχει ποτέ γραφτεί πάνω στο θέμα. Ο Ράιχ είναι ένας πολύ ευφυής άνθρωπος, αν και έχει μια μονομερή οπτική για τα πράγματα. Δυστυχώς, στη Γερμανία, στην μολυσμένη ατμόσφαιρα του (Κομμουνιστικού) Κόμματος, όπου τον περιφρονούσαν απαξιωτικά, βίωσε μια οπισθοδρόμηση από τη θεωρία του διαλεκτικού υλισμού στον πρωταρχικό υλισμό των φυσικών επιστημών. Από τότε, έχει δημοσιεύσει ορισμένες καλές μπροσούρες εκλαΐκευσης, αλλά επίσης διαμόρφωσε και εντελώς ειρωνικά γραπτά. Αντιτάσσομαι, εν τούτοις, στην ανελέητη κρίση του Ζ(αν Φράνκελ) και επικαλούμαι υπέρ του, τις ελαφρυντικές για αυτόν περιστάσεις καθώς και την ικανότητά του να αναπτύσσεται προς την σωστή κατεύθυνση. Ως άνθρωπος, έχει έναν κάπως Αυστριακό χαρακτήρα. Τον γνωρίζω από τον καιρό μου στο Βερολίνο”.
Όπως επισήμανε ο Αλαίν Καλβί, φιλόλογος στο Πανεπιστήμιο της Προβηγκίας, στον εξαιρετικά εμπεριστατωμένο και επαινετικό για το Τρότσκι πρόλογό του στη γαλλική δημοσίευση των επιστολών, οι οποίες έγιναν γνωστές μετά το άνοιγμα των αρχείων Τρότσκι τη δεκαετία του ‘80 και οι οποίες, δεν περιλαμβάνονται στα Συγκεντρωμένα Έργα του Τρότσκι, παρ’ ότι ο Τρότσκι αγνοούσε την ύπαρξη του Βίλχελμ Ράιχ πριν το 1933, η συνομιλία τους ήταν εκδήλωση βαθύτερων τάσεων της εποχής, στα δραματικά εκείνα χρόνια. Η κατάληξη βέβαια της όλης συνομιλίας, όπως μπορεί να φανεί από την παρουσίαση στην τελευταία επιστολή τής εκδήλωσης που έγινε με συνομιλητές τον Τρότσκι και τον Ράιχ, ήταν η ανάδειξη της διαφωνίας που εκδηλώθηκε, όσον αφορά στο σύνθετο ζήτημα της σχέσης οικονομίας και κουλτούρας στην επαναστατική σοβιετική κοινωνία εν προκειμένω, με τον Βίλχελμ Ράιχ, ολοένα και περισσότερο στη συνέχεια της ταραγμένης πορείας του να ακολουθεί μια μεθοδολογία, που μπορεί να παραλληλιστεί, με τον εμπειριοκριτικής κοπής υλισμό του ιδιοφυούς μπολσεβίκου φίλου του Λένιν, Αλεξάντερ Μπογκντάνοφ, ο οποίος έφτασε να πειραματιστεί κατά τη δεκαετία του 20 πάνω στο ίδιο του το σώμα, με την μετάγγιση αίματος -η έρευνα της οποίας ήταν σε πρωτόλεια φάση τότε- με σκοπό την ανανέωση και επιμήκυνση της ζωής, κάτι που οδήγησε τον Μπογκτάνοφ στο θάνατο, λόγω της μόλυνσης του αίματος του από ασθένεια μαθητή του, με τον οποίο έκανε το πείραμα το 1928. Ας συμπληρώσουμε εμείς, ότι παρ’ όλη τη ρήξη του Ράιχ με τον μαρξισμό και την αλλόκοτη, προβληματική πορεία τού έργου του, ήδη από τη δεκαετία του ‘30 και ως την τραγική του κατάληξη, στην πραγματικότητα λόγω της καταδίωξής του από τις αρχές του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού στις ΗΠΑ, αυτός, κυρίως στον Κόκκινο Μάη του 1968, αναδείχθηκε ως μια εμβληματική μορφή της διεθνούς επαναστατικής ελευθεριακής κομμουνιστικής κουλτούρας, αντιπροσωπευτική τού ως σήμερα ανεκπλήρωτου και επίκαιρου δυναμικού αλλαγής του κόσμου και της ζωής, στο πρώτο κύμα της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης, που άρχισε τον Οκτώβρη του 1917.
Εισαγωγικό σημείωμα, και μετάφραση, Ερνέστος Αγγελής.
Οι επιστολές Τρότσκι-Ράιχ.
Ο Βίλχελμ Ράιχ προς τον Λέον Τρότσκι
Βίλχελμ Ράιχ,
Οκτώβριος 1933
Αγαπητέ Σύντροφε Τρότσκι!
Σου γράφω επί τη βάσει της υπόθεσης ότι οι ακόλουθες πληροφορίες θα είναι ανυπολόγιστου οφέλους για ολόκληρο το επαναστατικό κίνημα σήμερα. Είμαι ένας ψυχαναλυτής (γιατρός και μαθητής του Φρόυντ) και έχω οργανώσει το κομμουνιστικό σεξουαλικό-πολιτικό (εφεξής σεξ-πολ, Σ.τ.Μ.) κίνημα στη Γερμανία από το 1931. Υπήρχαν περίπου ογδόντα σεξουαλικές οργανώσεις ποικίλων ειδών στη Γερμανία, βασικά ρεφορμιστικές αλλά κυρίως, σεξουαλικά εσφαλμένες, κακο-διοικούμενες, με ένα σύνολο περίπου τριακοσίων χιλιάδων μελών, που ήταν βασικά μη-μαχητικές, συχνά Χριστιανικές ή εθνικιστικές. Στη Δυτική Γερμανία, η επαναστατική ενοποίηση των οργανώσεων αυτών, ήταν πετυχημένη στην πρώτη της προσπάθεια, σχηματίζοντας μια ενοποιημένη οργάνωση περίπου σαράντα χιλιάδων μελών. ΄Εδωσα μια εξαντλητική μάχη ενάντια στην κομματική γραφειοκρατία για δύο χρόνια για να αναπτύξω μια δική μου πολιτική γραμμή, ενσωματωμένη στην γενική ταξική πάλη, μέσα από την άθλια σεξουαλική κατάσταση των μαζών. Η γραφειοκρατία, εν τούτοις, αντέταξε το σεξουαλικό ζήτημα στο κοινωνικό, αντί να το ενσωματώσει σε αυτό, και έψαξε να “κινητοποιήσει τις μάζες” με οικονομικά συνθήματα και τον αποκλεισμό των σεξουαλικών-πολιτικών αιτημάτων, κάτι που οδήγησε το κίνημα στο τέλμα. Με διοικητικά μέσα με έδιωξαν από την ηγεσία του σεξ-πολ κινήματος και το κίνημα παρήκμασε. Όπως έχω πρόσφατα ακούσει, η γραφειοκρατία έχει ηττηθεί τώρα και η πάλη συνεχίζεται πάνω στη βάση της δικής μου πλατφόρμας. Προσφάτως προσπαθώ να ενώσω τις δυνάμεις σε διεθνή κλίμακα και, πάνω απ’ όλα, να δημιουργήσω θεωρητική αποσαφήνιση. Υπάρχουν πολλές πηγές λαθών εδώ που μπορούν να αποφευχθούν, με κάποια αυτο-κριτική, αλλά η πρακτική εμπειρία δεν αφήνει αμφιβολίες ότι η μαζική κινητοποίηση, κυρίως στο πολιτιστικό-πολιτικό μέτωπο, έχει μια πανίσχυρη επιρροή στη σεξουαλική πολιτική, η οποία κυρίως επηρεάζει τις απολιτικές ή παθητικές μάζες.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα, ως μια οικονομική-πολιτική οργάνωση, δεν μπορεί να διεξάγει σεξουαλικό-πολιτικό έργο· για αυτό, μια αυτοτελής μαζική οργάνωση είναι αναγκαία, αλλά αυτή η οργάνωση δεν μπορεί πλήρως να αναπτυχθεί χωρίς ένα στήριγμα σε ένα πολιτικό κόμμα. Τώρα σε ρωτώ να μου πεις, πως νιώθεις για μια συνεργασία. Αυτό, βέβαια, απαιτεί η ηγεσία της πολιτικής οργάνωσης να είναι επαρκώς ενημερωμένη για τα θεμελιώδη προβλήματα της σεξουαλικής πολιτικής και, στην περίπτωση θεμελιώδους συμφωνίας, να υποστηρίξει την σεξ-πολ οργάνωση. Πιστεύω ότι βρίσκω σε εσένα περισσότερη κατανόηση απ’ ό,τι συνήθως, για την σημασία που έχει η σεξουαλική πολιτική για την ταξική πάλη, και στηρίζω αυτήν την άποψη στα συμπεράσματά σου στην ομιλία σου στην Κοπεγχάγη, όπως και στο δοκίμιό σου “Ζητήματα της Καθημερινής Ζωής” (πιστεύω του 1924), στο οποίο εξέθεσες, με πλήρη κατανόηση, τα βασικά ερωτήματα όσον αφορά σε αυτήν την περιοχή στο παράρτημα. Μπορώ να προσθέσω, χωρίς να το αποδεικνύω εδώ, ότι η παρακμή της Πολιτιστικής Επανάστασης στη Σοβιετική Ένωση είναι στενά δεμένη με το γεγονός ότι η σεξουαλική επανάσταση διακόπηκε το 1923 και δεν αναπτύχθηκε παραπέρα με έναν καθαρό τρόπο. Ελπίζω να είμαι σε θέση να συζητήσω αυτό το σημαντικό ζήτημα λεπτομερώς σύντομα, και για τώρα θα αναφερθώ μόνο στις συνθήκες που περιγράφηκαν στη Neue Weltbühne/ Νέα Παγκόσμια Σκηνή, η οποία επισημαίνει μια εξέγερση μεταξύ των αναγνωστών λογοτεχνίας στη Σοβιετική Ένωση, η οποία όμως βρίσκεται σε παρακμή προς το παρόν (επιστροφή στους κλασικούς).
Δημοσιεύω τώρα ένα κείμενο για την σεξουαλική οικονομία της πολιτικής αντίδρασης και τα βασικά καθήκοντα της προλεταριακής σεξουαλικής πολιτικής, το οποίο θα σου στείλω άμεσα. Ζητώ τη γνώμη σου και, στην περίπτωση της θεμελιώδους συμφωνίας, την πολιτική και οργανωτική υποστήριξη του σεξ-πολ κινήματος, όπως και τη διατήρηση επαφής με το έργο μου. Πρόσφατα παρέδωσα δύο έγγραφα για εσάς σε έναν υπάλληλο, ένα που αφορά στο ζήτημα της νεολαίας και ένα για την ιστορία της σεξουαλικής οικονομίας.
Από αμιγώς πολιτική σκοπιά, έχω πειστεί για την θεμελιακή ορθότητα των απόψεών σας και ακολουθώ στενά τη δουλειά της Αριστερής Αντιπολίτευσης. Αν και προσωπικά πιστεύω όλο και λιγότερο στην πιθανότητα της μεταρρύθμισης του Κομμουνιστικού Κόμματος, δεν είμαι ακόμα εντελώς καθαρός σε σχέση με το ζήτημα της ίδρυσης ενός νέου κόμματος. Είμαι ακόμα μέλος του ΚΚ Γερμανίας και παρ’ ότι είμαι στην ισχυρότερη αντιπολιτευση προς αυτό, δεν έχω ακόμα διαγραφεί γιατί, πρώτον, κανείς αντίπαλος δεν μπορεί να βρεθεί που να μπορεί να κριτικάρει την σεξουαλική-πολιτική μου θεωρία και, δεύτερον, γιατί η επιρροή μου είναι τεράστια. Το ζήτημα θα αποφασιστεί σύντομα. Εφόσον διαγραφώ, ή, αδύνατο όντας πλέον να είμαι σε θέση να μοιραστώ την ευθύνη για τις πολιτικές της Κομιντέρν, όπως και για την εξωτερική πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης, ως μέλος, και όντας υποχρεωμένος να αποχωρήσω, τότε η μόνη επιλογή που θα έχω, είναι το να δουλέψω ως ένα μη-κομματικό μέλος για λίγο και να υποστηρίξω το νέο κόμμα. Πρέπει να περιμένω κάπως έως ότου παράσχω μια πλατιά κομματική υποστήριξη. Από τη στιγμή που το έργο μου, θεωρητικά και πρακτικά, λαμβάνει μια νέα, προηγουμένως ανεξερεύνητη περιοχή του επαναστατικού μετώπου, πρέπει να διατηρήσω ένα ορισμένο βαθμό ανεξαρτησίας χωρίς να γίνω μαχητής, έως ότου το επαναστατικό κόμμα συμφωνήσει με το έργο μου αυτό επί της αρχής. Τα εναπομείναντα ζητήματα δεν είναι αναγκαίο να αποφασιστούν τώρα, εκτός εκείνου που αφορά στο κατά πόσο μια στενή επαφή είναι επιθυμητή και πιθανή.
Με τους καλύτερους επαναστατικούς χαιρετισμούς,
Βιλχ(ελμ) Ράιχ
—————————————————————————————————————————
Λέον Τρότσκι στον Βίλχελμ Ράιχ
(7 Νοεμβρίου, 1933)
Αγαπητέ Σύντροφε Ράιχ!
Απαντώ στο γράμμα σου του Οκτωβρίου 1933 με τέτοια μεγάλη καθυστέρηση γιατί έλειπα επί ένα μήνα, για λόγους υγείας. Ούτε είχα την ευκαιρία να διαβάσω το βιβλίο “Η Μαζική Ψυχολογία του Φασισμού” που τόσο ευγενικά μου έστειλες. Σε κάθε περίπτωση, ποτέ δεν έλαβα τα δύο έργα στο ζήτημα της νεολαίας και την ιστορία της σεξουαλικής οικονομικής.
Πρέπει ειλικρινά να ομολογήσω ότι είμαι αρκετά αδαής στο πεδίο σου και δεν έχω ποτέ απασχολήσει τον εαυτό μου με την οπτική που δίνεις έμφαση. Και κάτι τέτοιο χαρακτηρίζει μόνο τον εαυτό μου, και με κανένα τρόπο το πεδίο στο οποίο δουλεύεις. Βέβαια, δεν υποτιμώ τη γενική σημασία των σεξουαλικών προβλημάτων για την εκπαίδευση της εργατικής νεολαίας και θα είμαι χαρούμενος να μάθω περισσότερα για τις απόψεις σου, τις εμπειρίες σου και τα σχέδιά σου σε αυτό το πεδίο. Είναι συνεπώς περιττό να πω ότι η στενή επαφή που έχεις προτείνει μου μοιάζει πολύ επιθυμητή και ελπίζω ότι δεν θα παραμείνει αμιγώς προσωπική.
Με τα καλύτερα ευχαριστήρια και χαιρετισμούς,
Λέον Τρότσκι
—————————————————————————————————————-
Βίλχελμ Ράιχ στον Λέον Τρότσκι
(10 Σεπτεμβρίου 1935)
Αγαπητέ Σύντροφε Τρότσκι!
Το σύνθετο ζήτημα της πολιτιστικής ανάπτυξης στη Σοβιετική Ένωση είναι ευνόητο ότι έχει συζητηθεί πολύ ανυπόμονα τοσο ανάμεσα στους ειδικούς μας όσο και τους συντρόφους. Η Σεξουαλική-Πολιτική Οργάνωση έχει επιχειρήσει να συνοψίσει τα σχετικά προβλήματα σε μια σύντομη εργασία. Υπάρχουν πολύ λόγοι υπέρ και εξίσου πολλοί κατά της τρέχουσας έκδοσης. Θα είμαστε πολύ ευγνώμονες αν θα μοιραστείς την γνώμη σας πάνω σε αυτά τα ζητήματα και θέσεις. Πιστεύω ότι θα ήταν ωφέλιμο να συζητήσουμε αυτά τα ζητήματα προφορικά.
Παρακαλώ επέτρεψε μου να γνωρίζω αν βρίσκεις ενδιαφέρουσα και αρκετά σημαντική, τη συζήτηση επί του ζητήματος. Αν ναι, παρακαλώ προσδιόρισε τον χρόνο. Για μένα, ένα απόγευμα της Κυριακής θα ήταν το καλύτερο, καθώς οι καθημερινές είναι συνήθως πολύ φορτωμένες. Εν τούτοις, αν η Κυριακή δεν είναι μια επιλογή, και βέβαια θα είμαι χαρούμενος να είμαι διαθέσιμος για τη συνάντηση, μια καθημερινή απόγευμα ή βράδυ.
Με επαναστατικούς χαιρετισμούς,
Βίλχελμ Ράιχ
—————————————————————————————————————-
Λέον Τρότσκι προς τον Βίλχελμ Ράιχ
(18 Σεπτεμβρίου, 1935)
Αγαπητέ Σύντροφε Ράιχ,
Πρόσφατα βρίσκομαι σε ιατρική θεραπεία, η διάρκεια της οποίας δεν μπορεί να προβλεφθεί. Εν τούτοις, θα είμαι πολύ ευχαριστημένος να συναντηθώ με σένα, αν και -πρέπει να το πω εκ των προτέρων- η γνώση μου στο πεδίο που σε ενδιαφέρει είναι εξαιρετικά περιορισμένη Το συντομότερο που θα γνωρίζω γι’ αυτό (τη διάρκεια της θεραπείας, Σ.τ.Μ.) θα σου στείλω ένα μήνυμα.
Με τους καλύτερους χαιρετισμούς,
Λέον Τρότσκι
***
Χανς Έπε στον Άλμπερτ Γκλότζερ
(28 Απριλίου, 1936)
[…] Συγκυριακά, μερικές εβδομάδες πριν παρακολούθησα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση ανάμεσα στον Λέον Νταβίντοβιτς και τον ριζοσπαστικό ψυχαναλυτή Βίλχελμ Ράιχ. Ο τελευταίος αναζητά μια διεύρυνση της Μαρξιστικής κοινωνιολογίας, δηλαδη, να την αντικαταστήσει με μια κοινωνιολογία στηριγμένη στη μαζική ψυχολογία. Ο Ράιχ καθοδηγεί μια σχολή που αναπτύχθηκε από τον Φρόυντ και γνώρισε τον Μαρξισμό, αλλά η οποία, αντί για την ανάπτυξη μιας υλιστικής ψυχολογίας από τα διαλεκτικά-υλιστικά στοιχεία που περιλαμβάνει η ψυχανάλυση, προσπαθεί να εφαρμόσει ψυχαναλυτικές αρχές στην κοινωνιολογία, επεκτείνοντας συνεπώς τα όριά της. Πρακτικά, αυτές οι σεξουαλικές πολιτικές θέλουν να διεξάγουν την ταξική πάλη πρωταρχικά στο πεδίο της σεξουαλικής ζωής, ενάντια στην σεξουαλική καταπίεση στην οικογένεια, κ.τ.λ. Ο Ράιχ επίσης έγραψε μια μπροσούρα για την Σοβιετική Ένωση, στην οποία εξηγεί την πολιτιστική αντίδραση, σαν αυτή να ήταν βασισμένη σε αντιδραστικά στοιχεία της ψυχολογικής μαζικής δομής (το οποίο ουσιαστικά δεν εξηγεί τίποτα). Ο Λέον Νταβίντοβιτς του έδωσε ένα υπέροχο μάθημα στη διαλεκτική-υλιστική σκέψη, δείχνοντας ότι η επανάσταση στη σεξουαλική και οικογενειακή ζωή στα χρόνια 1917 – 1921 έλαβε χώρα στη βάση του πολεμικού κομμουνισμού, ότι κανείς δεν νοιάστηκε για την υλική βάση για γάμο και ανατροφή παιδιών, κ.τ.λ., γιατί καμία υλική βάση δεν υπήρχε με οποιονδήποτε τρόπο. Μόνο όταν η παραγωγή ανάκαμψε με κάποιο τρόπο (1921 – 1923), όταν τα αγαθά ήρθαν πίσω στην αγορά, αυξήθηκαν και οι ορέξεις. Από τη στιγμή που δεν υπήρχαν αρκετά αγαθά για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες όλων, η πάλη για αγαθά άρχισε. Την ίδια στιγμή, το κράτος αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει προπαγάνδα ενάντια στην επαναστατική σεξουαλική ζωή του πολεμικού κομμουνισμού, καθώς ήταν ανίκανο να πάρει πάνω του την ανατροφή των παιδιών, κ.τ.λ. (το αποτέλεσμα ήταν η κατάσχεση). Εφόσον η επαναστατική σεξουαλική ζωή κατά τη διάρκεια των χρόνων του πολεμικού κομμουνισμού δεν στηρίχθηκε σε μια παραγωγή ανώτερη από την καπιταλιστική παραγωγή, αλλά στο τίποτα, οι μικροαστικές ορέξεις ξύπνησαν μετά την υποχώρηση της επαναστατικής φάσης, με περισσότερη δύναμη σε μερικά στρώματα (διανοούμενος, κουλάκους, νεπ-μπουρζουαζία) απ’ ό,τι σε άλλα. Η γραφειοκρατία του Στάλιν στηρίχθηκε σε αυτά τα στρώματα κάνοντας ορισμένες υποσχέσεις σε αυτά, κι αυτά τα στρώματα υποστήριξαν τη γραφειοκρατία του Στάλιν εγγυόμενα σε αυτήν ένα ορισμένο μεσιτικό κέρδος. […]
Όπως πάντα, δικός σου,
Χανς
Mετάφραση Ερνέστο Αγγελής