Πριν αλέκτωρα φωνήσαι… το “αναπτυξιακό” ιδεολόγημα με το οποίο ο Μητσοτάκης εμφανίσθηκε ως ο σωτήρας της καπιταλιστικής οικονομίας και ο “μάγος” με τον αυλό της προσέλκυσης των επενδυτών, καταρρέει φανερά και… κρυφά, πολύ πιό σύντομα από όσο ο ίδιος και πιθανώς οι αντοχές της κυβέρνησής του μπορούν να τον κρατούν όρθιο.
Η χρεοκοπία του βρετανικού μεγαθήριου του τουρισμού, της Thomas Cook, έφερε πολύ γρήγορα στην επιφάνεια το πόσο ευάλωτη είναι η “ανάκαμψη” που υποσχέθηκε και στηρίζεται –μέσω του τουρισμού– στην οικονομική δραστηριότητα της Ευρωζώνης.
Η Thomas Cook κατέρρευσε κάτω από την συνέργεια της υπερχρέωσης, της αδυναμίας των ευρωτραπεζών να συντηρούν επιχειρηματικά “ζόμπι” και της ταχύτατα επιδεινούμενης οικονομικής επιβράδυνσης σε ύφεση.
Το τσουνάμι που ακολούθησε χτύπησε “κατακέφαλα” το μεγάλο κομμάτι του οργανωμένου τουρισμού στη νότια κυρίως Ευρώπη, μαζί και στην Ελλάδα, ρίχνοντας ένα “φέσι” χωρίς προηγούμενο, σε μεγάλες και μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις, που έτσι κι αλλιώς δούλευαν στα όρια των αντοχών τους κάτω από την πίεση τιμών που ασκούν η Thomas Cook και η TUI που διαχειρίζονται το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού τουρισμού.
Οι συνέπειες δεν έχουν ακόμα ξεδιπλωθεί καθώς η TC πλήρωνε με 3 και 6 μήνες καθυστέρηση. Το φέσι υπολογίζεται σε αρκετές εκατοντάδες εκκατομύρια τα οποία απειλούν –αφού δεν θα πληρωθούν– να ρουφήξουν σαν “μαύρη τρύπα” ένα μεγάλο κομμάτι του τουρισμού και μέσα από αυτόν της αποκαλούμενης “εγχώριας κατανάλωσης”. Τα διαθέσιμα στοιχεία αναφέρουν οτι το “φέσι” αφορά περί τα 1200 ξενοδοχεία ταπερισσότερα των οποίων είναι σχετικά “μικρά” και η άμεση ζημία φτάνει τα 300 – 320 εκ. eυρώ, ενώ η ζημιά για το 2020 από τις ακυρώσεις αγγίζει το ενα δις ευρώ, που μεταφράζεται με τον “πολλαπλασιαστή” της τουριστικής δαπάνης σε 2,5 δις ευρώ. Με άλλα λογια πέρα από την άμεση ζημιά από την οικονομική δραστηριότητα του 2020 η κατάρρευση της TC θα δημιουργήσει μία “τρύπα” 2,5 δις ευρώ η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της καταλήγει σε άμεσες και έμμεσες καταναλωτικές δαπάνες, μεγάλο μέρος των οποίων αφορά σε δαπάνες επισκευών, επέκτασης, μισθούς κ.λπ. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος αυτό διευκρινίζεται ότι ισοδυναμεί με περίπου το 1,5% του ΑΕΠ. Μόνο από την ζημιά της Thomas Cook…
Ο τουρισμός στην Ελλάδα, ευάλωτος και απολύτως εκτεθειμένος στις διεθνείς εξελίξεις, καλύπτει κοντά στο 15% του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με αποτέλεσμα κάθε “μεταβολή” θετική ή αρνητική να αποτυπώνεται και επηρεάζει άμεσα και έμμεσα την εκτέλεση του προϋπολογισμού.
Πέραν όμως αυτής της άμεσης “ζημιάς”, άλλη μία ίσως πολύ πιό σημαντική -καθώς είναι συνδεδεμένη με τους πλέον εμβληματικούς στόχους της κυβέρνησης- είναι αυτό που συνέβη με την επένδυση στο Ελληνικό, η οποία “θάφτηκε” κάτω από το παραμύθι της “ελληνοποίησης” της μεγαλύτερης επένδυσης των τελευταίων δεκαετιών.
Τι συνέβη στο Ελληνικό, το μεγάλο πρότζεκτ του τέως μεγαλοεφοπλιστή και νυν τραπεζίτη Σπύρου Λάτση; Το μεγάλο κατασκευαστικό έργο των 11 – 12 δις ευρώ που θα μετέτρεπε το Ελληνικό σε αθηναϊκή… Ριβιέρα, πριν από ένα περίπου μήνα “έχασε” τους μεγαλοεπενδυτές της Κίνας και του Κατάρ. Μέχρι στιγμής είναι άγνωστοι οι λόγοι της ξαφνικής αποχώρησης, αλλά πολλοί συνδέουν την “φυγή” τους όχι τόσο με τις δυσκολίες του έργου όσο με τις εκτιμήσεις για επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος που επιβάλλει αναθεώρηση των πλάνων…
Όπως και να έχει, ο Λάτσης ξαφνικά και σε μία νύκτα έμεινε με το Ελληνικό… στα χέρια. Και με δεδομένο ότι ο ίδιος δεν βάζει ούτε ένα (ούτε 1) ευρώ δεν θα ήταν σε θέση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις πληρωμών των συμβολαίων με το δημόσιο με αποτέλεσμα να έχανε την… “ιδιοκτησία” του. Πρόκειται για ένα “αποεπενδυτικό” φιάσκο χωρίς προηγούμενο, με οικονομικές και πολιτικές συνέπειες καθώς η κυβέρνηση με Μητσοτάκη και Γεωργιάδη το έχουν παρουσιάσει σαν την επενδυτική ναυαρχίδα της κυβέρνησης.
Άρον – άρον, σχεδόν σε ένα βράδυ, κινητοποιήθηκε το κυβερνητικό σύστημα και ο Λάτσης, προκειμένου να βρεθεί ένας στοιχειώδης αριθμός επενδυτών (μεταξύ των οποίων ο Γερμανός και ένας εφοπλιστής), επιπλέον συγκεντρώθηκε ένα ποσό 1,5 δις σε υποσχετικές δανείων από τις τράπεζες, ανακοινώθηκε και μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου έτσι ώστε να καλύπτεται η οικονομική υποχρέωση προς το δημόσιο… και το μεγάλο απο-επενδυτικό φιάσκο εορτάσθηκε από τα ΜΜΕ σαν μεγάλη νίκη “ελληνοποίησης” του έργου στο Ελληνικό!
Είτε με την κατάρρευση της Thomas Cook, είτε με το μασκαρεμένο φιάσκο του Ελληνικού, σε λιγότερο από τρεις μήνες το μεγαλοεπενδυτικό ιδεολόγημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, φαίνεται να απογυμνώνεται με πρωτοφανή ταχύτητα. Καθώς η διεθνής και κυρίως η ευρωπαϊκή οικονομία διολισθαίνει σε ύφεση, τα πρώτα “κύματα” της θαλασσοταραχής που έρχεται συμπαρασύρουν τα “ξύλινα πόδια” της νεόκοπης κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Γιαν. Aγγ.
