Πενήντα χρόνια πέρασαν από την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 1970, που κυκλοφόρησε ο ομώνυμος δίσκος, και συνεχίζει να συγκλονίζει με τον σκοτεινό του ήχο ήδη από το πρώτο λεπτό, όπου την ηχοκουρτίνα της βροχής και της καμπάνας ξεσκίζει το “τρίτονο του διαβόλου” (η γνωστή στους μουσικούς ελαττωμένη πέμπτη). Με μόνο μία μέρα για ηχογράφηση τον Οκτώβρη του 1969 και άλλη μία για την μίξη και παραγωγή, κανένας -ούτε τα ίδια τα μέλη της μπάντας από το προλεταριακό Birmingham της Αγγλίας- δεν μπορούσαν να προβλέψουν ούτε την μεγάλη επιτυχία που θα είχε, αλλά πολύ περισσότερο ούτε κι ότι ο δίσκος αυτός θα γινόταν το πρώτο και ένα των κυριοτέρων θεμελίων ενός καινούριου είδους μουσικής, που σύντομα καθιερώθηκε να ονομάζεται Heavy Metal.
Υπάρχει μεγάλη συζήτηση μέχρι και σήμερα στην μέταλ κοινότητα για το ποιό είναι τελικά το πρώτο μέταλ κομμάτι και ποιά μπάντα ή μουσικός ξεκίνησε το Χέβι Μέταλ, αλλά κανένας μουσικός ή ακροατής δεν αρνείται τον καθοριστικό ρόλο αυτού του δίσκου αλλά και του συνολικού έργου των Black Sabbath στην διαμόρφωση του ήχου και του χαρακτήρα αυτού του νέου είδους μουσικής.
Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και το πώς διαμορφώθηκε ο ιδιαίτερος αυτός σκληρός και σκοτεινός ήχος. Πειραματισμοί για αύξηση της έντασης και παραμόρφωση του ήχου της κιθάρας είχαν γίνει ήδη δεκαετίες πριν, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση ίσως αυτήν του Willie Kizart, κιθαρίστα της μπάντας Ike Turner’s Kings of Rhythm, ο οποίος το 1951 ηχογράφησε το τραγούδι “Rocket 88” με έναν ενισχυτή με σπασμένο κώνο ηχείου, δημιουργώντας την γνωστή παραμόρφωση. Όμως, οι Black Sabbath με τον ομώνυμο δίσκο τους παρουσίασαν έναν τελείως διαφορετικό και καινούριο ήχο, που -όπως έχουν δηλώσει οι ίδιοι- ήθελε να εκφράσει μουσικά την ατμόσφαιρα των ταινιών τρόμου της εποχής (το όνομα του τραγουδιού, του δίσκου και της μπάντας είναι εμπνευσμένο από την ταινία του 1963 του Mario Bava “I tre volti della paura” -Τα τρία πρόσωπα του φόβου- που στα αγγλόφωνα κινηματοθέατρα παρουσιάστηκε με τον τίτλο “Black Sabbath”).
Χαρακτηριστικό αυτού του ήχου το χαμηλωμένο και με λεπτές χορδές κούρδισμα της κιθάρας του Tony Iommi, που δημιουργήθηκε από ανάγκη, αφού έχασε τις άκρες δύο δαχτύλων του ενός χεριού σε εργατικό ατύχημα στο μηχανουργείο που δούλευε εκείνη την εποχή1. Έτσι γεννήθηκε ο ήχος που από τότε καθορίζει το σύνολο της χέβι μέταλ μουσικής παραγωγής, αλλά δεν τελειώνει σε αυτό η πρωτοπορία αυτού του δίσκου. Η μέταλ είναι μια μουσική γεννημένη από τα σπλάχνα της εργατικής τάξης, τόσο στην Αγγλία όσο και στην Αμερική (όπου γρήγορα το επίκεντρο της νέας μέταλ σκηνής έγινε η γνωστή “Motor City”, το Ντιτρόιτ), από νεαρούς εργάτες, παιδιά και εγγόνια εργατών, μεγαλωμένοι μέσα στο αντιπολεμικό κίνημα και τα επαναστατικά κινήματα της δεκαετίας του ’60 και του ’70, αλλά και βιώνοντας στο πετσί τους την καπιταλιστική βαρβαρότητα και την κατάρρευση του κεϋνσιανού μοντέλου χάριν του άγριου νεοφιλελευθερισμού της Θάτσερ και του Ρήγκαν. Έτσι, η Χέβι Μέταλ μαζί με το Πανκ Ροκ, θα γίνουν η κύρια μουσική έκφραση μιας νέας γενιάς προλεταρίων και μη, που βλέπουν τις ζωές τους και ολόκληρο τον πλανήτη να καταστρέφεται από έναν παρηκμασμένο καπιταλισμό σε συνεχή κρίση, κρίση που πληρώνουν πάντα οι πιο αδύναμοι. Ακόμα και σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, είναι η έκφραση της οργής και της αγανάκτησης μπροστά σε έναν κόσμο ακραίας σήψης, μια μουσική επανάσταση ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.
Neyzan
1: Μπορεί κανείς να δει μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα απόδοση της αφήγησης του ίδιου του Tony Iommi για το ατύχημα στο εξής βίντεο: https://youtu.be/APTjx79WgcE
Λεζάντα φωτογραφίας: Το εξώφυλλο του δίσκου Black Sabbath. Η εικονική γυναικεία μορφή αποκαλύφθηκε πρόσφατα ότι είναι το μοντέλο Louisa Livingstone, γνωστή σήμερα ως η συνθέτις ηλεκτρονικής μουσικής Indreba.
