Με ένα πρωτοφανές σοκ βρίσκεται αντιμέτωπη η εργατική τάξη αυτής της χώρας λόγω της κορονο-κρίσης.
Από τη μια μεριά το πλήθος των νέων προσλήψεων κατέρρευσε τον περασμένο Μάρτιο – Απρίλιο, ενώ από την άλλη, από τον τρέχοντα μήνα, η σταδιακή επαναλειτουργία των έως τώρα κλειστών με κρατική εντολή για υγειονομικούς λογούς επιχειρήσεων επαναφέρει σχεδόν τους μισούς απασχολούμενους στην εργασία τους –αλλά με κρατική και πάλι χρηματοδότηση- σε καθημαγμένες, όμως, από την κρίση επιχειρήσεις.
Έτσι, το κράτος όχι μόνο «διέσωσε» προσωρινά τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις που έβαλαν λουκέτο λόγω κορονοϊού, αλλά πλέον ετοιμάζεται να γίνει απευθείας χρηματοδότησης της λειτουργίας τους μέσω της σχεδιαζόμενης επιχορήγησης μέρους της μισθοδοσίας όσων εργαζόμενων επανέλθουν στη δουλειά .
Ωστόσο και αν και το κράτος σχεδιάζει να γίνει πλέον άτυπα «εταίρος» των επιχειρήσεων, δεν συμμετέχει στη διαχείρισή τους.
Έτσι με τη στάση του από την αρχή κιόλας της κορονο-κρίσης, δεν έχει γίνει μόνο «φορέας» παραπέρα «μετάδοσης» της (παρέχοντας πακτωλό δημόσιου χρήματος στις επιχειρήσεις ,οι οποίες και προ της κορονο-κρίσης φυτοζωούσαν), αλλά και θα συμμετάσχει και μάλιστα «τζάμπα» στην επόμενη φάση της χρεοκοπίας τους, οδηγώντας σε ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή την εργατική τάξη….
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Υπ. Εργασίας, τον περασμένο Απρίλιο δημιουργήθηκαν οι λιγότερες νέες θέσεις απασχόλησης σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα σε οποιαδήποτε άλλη χρονιά προ του 2020 με αφετηρία το 2001.
Συγκεκριμένα, δημιουργήθηκαν μόλις 7.205 νέες θέσεις. Αντίθετα, πέρυσι τον Απρίλιο, δημιουργήθηκαν 110.895 νέες θέσεις απασχόλησης. Συνεπώς φέτος «γεννήθηκαν» 103.690 λιγότερες θέσεις απασχόλησης σε σχέση με πέρσι.
Το άσχημο αυτό αποτέλεσμα για την αγορά εργασίας κατά τον φετινό Απρίλιο, σε σχέση με τον περσινό, οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις λιγότερες προσλήψεις και όχι στις περισσότερες απολύσεις. Συγκεκριμένα, φέτος τον Απρίλιο έγιναν 48.555 προσλήψεις έναντι 282.181 πέρσι. Συνεπώς, οι προσλήψεις μειώθηκαν κατά 82%.
Πέρσι, τον Απρίλιο, οι απολύσεις ανήλθαν σε 171.286 ενώ φέτος μόλις 41.350. Δηλαδή μειώθηκαν κατά 76%.
Η μείωση αυτή των απολύσεων, παρά… την κατάρρευση των προσλήψεων «όπλισε» τον Υπουργό Εργασίας, Γιάννη Βρούτση με το θράσος να δηλώσει πως « τα γρήγορα αντανακλαστικά και η άμεση παρέμβαση του Υπουργείου Εργασίας αλλά και συνολικά της κυβέρνησης, οδήγησαν στην υλοποίηση δέσμης μέτρων που έφεραν αποτελέσματα ανακουφίζοντας εργαζόμενους και επιχειρήσεις ενώ παράλληλα δημιουργήθηκε ένα δίχτυ προστασίας που ανέκοψε άμεσα τις ισχυρές αρνητικές τάσεις απολύσεων που δημιουργήθηκαν»…
Το «δίχτυ προστασίας» στο οποίο αναφέρεται ο Βρούτσης δεν είναι άλλο από την υποχρέωση των εργοδοτών που πλήττονται από την κορονο-κρίση και εντάχθηκαν στον κυβερνητικό μηχανισμό στήριξης (σ.σ. θέτοντας σε αναστολή το προσωπικό της επιχείρησης τους, αναστέλλοντας τις πληρωμές προς το δημόσιο κλπ), να μην απολύσουν κανένα εργαζόμενο 45 μέρες μετά τη λήξη της στήριξης αυτής.
Είναι γι’ αυτό που δεν είχαμε ένα κύμα απολύσεων, σύμφωνα με τον Υπ. Εργασίας. Αυτό είναι η μισή «αλήθεια»… Ολόκληρη η αλήθεια είναι πως, κατά πρώτον, η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων με προσωπικό οι οποίες έλαβαν στη στήριξη της κυβέρνηση και έτσι έχασαν προσωρινά το δικαίωμα της απόλυσης εργαζομένων τους, έκλεισαν με κρατική εντολή για υγειονομικούς λόγους. Όντας κλειστές με απόφαση της κυβέρνησης, προφανώς, δεν μπορούσαν να … απολύσουν, είτε ήθελαν, είτε όχι.
Κατά δεύτερον, οι εργοδότες, οι επιχειρήσεις των οποίων έκλεισαν με κρατική εντολή, δεν είχαν κανένα απολύτως συμφέρον να απολύσουν έστω και ένα εργαζόμενο, καθώς τα «ανταλλάγματα» από πλευράς κράτους για τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης από πλευράς εργοδοτών ήταν ασυγκρίτως πιο ευχάριστο για τους εργοδότες από το να βρεθούν στη … «δυσάρεστη» θέση να απολύσουν μέρος ή όλο το προσωπικό τους. Συγκεκριμένα, οι εργοδότες δεχόμενοι προσωρινά να μην απολύσουν κανένα εργαζόμενο, κέρδισαν 7μηνη παράταση εισφορών φόρων, δόσεων χρεών στο δημόσιο και στις τράπεζες, αλλά και μείωση 40% στο ενοίκιο της κύριας κατοικίας και του επαγγελματικού μισθώματός τους, αποζημίωση 800 ευρώ κλπ. Εξάλλου, μέσω των αποζημιώσεων τις οποίες έδωσε το κράτος στους εργαζομένους τους, των οποίων ανεστάλη η σύμβαση εργασίας, πολλοί επιχειρηματίες «βούλωσαν το στόμα» των εργαζομένων που τους είχαν απλήρωτους.
Από την κυβερνητική οικονομική στήριξη, επίσης, στους ιδιοκτήτες των κλειστών, για υγειονομικούς λόγους, επιχειρήσεων και τη δήθεν στήριξη των εργαζομένων τους (πχ αποζημίωση 800 ευρώ) όχι μόνο κρατήθηκε όρθιο το κομμάτι των καπιταλιστικών επιχειρήσεων το οποίο δεν έκλεισε ή δεν επλήγη άμεσα αλλά κυριολεκτικά θησαύρισε (πχ αλυσίδες super markets).
Αυτό σημαίνει πως το σημαντικό στοιχείο του κυβερνητικού «δίχτυ προστασίας», το οποίο σύμφωνα με τον Υπουργό Εργασίας , «ανέκοψε άμεσα τις ισχυρές αρνητικές τάσεις απολύσεων που δημιουργήθηκαν» λόγω των μέτρων κατά της εξάπλωσης της πανδημίας αφορούσε ουσιαστικά τη διατήρηση της ύπαρξης των καπιταλιστικών επιχειρήσεων.
Η διάσωση των θέσεων εργασίας σ’ αυτές ήταν απλώς το «παράπλευρο», όσο και προσωρινό, αποτέλεσμα της διάσωσης των επιχειρήσεων, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση άφησε ορθάνοιχτη την πόρτα στους ιδιοκτήτες τους για κάθε τύπου μέτρου υποβάθμισης της σύμβασης εργασίας τους ενώ διαρκεί η στήριξη τους από το κράτος και, φυσικά, απόλυσης μετά τη λήξη αυτής της στήριξης.
Αντίθετα, οι εργοδότες, μπορεί να χάνουν, εκ των πραγμάτων, μέρος ή ακόμα όλο το τζίρο που θα έκαναν, αλλά, κατά βάση, δεν υποβαθμίζεται « ποιοτικά» η κοινωνική θέση τους: Όποιος είχε επιχείρηση προ του ξεσπάσματος της κορονο-κρίσης, θα συνεχίσει πιθανότατα και μετά από αυτήν να την έχει, έστω και με χαμηλότερο τζίρο.
Επίσης, κανένας εργοδότης δεν υποχρεώθηκε, με κανένα τρόπο, από την κυβέρνηση να βάλει έστω και ένα σεντς από τις καταθέσεις του και γενικότερα από τα περιουσιακά στοιχεία του ίδιου και της επιχείρησής του για να καλύψει τις ζημιές ή έστω τα μη –κέρδη λόγω της προσωρινής αναστολής της λειτουργίας της…
Έτσι ενώ οι καπιταλιστές προ της κορονο-κρίσης, γέμιζαν, λίγο – πολύ, τις τσέπες τους και παράλληλα είχαν κάθε… δικαίωμα να διαπραγματεύονται με το κράτος τους όρους της τήρησης των υποχρεώσεων τους προς αυτό, χρησιμοποιώντας κάθε «νόμιμο» και «παράνομο» μέσο για να τις ελαχιστοποιήσουν, εν μέσω της κορονο-κρίσης το κράτος φέρεται να μην έχει κανένα δικαίωμα να …υποχρεώσει τους καπιταλιστές να πληρώσουν και αυτοί τη χασούρα τους.
Αν και οι παρατάσεις των φορολογικών και τραπεζικών υποχρεώσεων που ισχύουν για τους πληττόμενους επιχειρηματίες ισχύουν και για τους υπό αναστολή εργαζομένους, οι τελευταίοι έλαβαν μία αποζημίωση από το κράτος (534 ευρώ σε μηνιαία βάση), η οποία αντιστοιχεί στο 65% του μέσου καθαρού μισθού στον ιδιωτικό τομέα.
Επίσης, όσοι δούλευαν σε δυο δουλειές και μπήκαν σε αναστολή και στις δυο, έλαβαν μόνο μια αποζημίωση 534 ευρώ, καθώς αναλογεί μία αποζημίωση ανά Αριθμό Φορολογικό Μητρώο. Δεδομένου ότι ένας μισθωτός έχει προφανώς μόνο ένα ΑΦΜ, ακόμα και αν βγήκε σε αναστολή και στις δύο δουλειές του, θα αποζημιωθεί μόνο για τη μία αναστολή…
Σε αυτήν την περίπτωση θα μείνει σε ένα διπλο-απασχολούμενο μισθωτό, κατά μέσο όρο, το 1/3 των προ της κορονο-κρισης καθαρών μηνιαίων αποδοχών του. Αντίθετα, αν ένας επαγγελματίας είχε δύο επιχειρήσεις οι οποίες έκλεισαν με κρατική εντολή, θα λάβει δύο αποζημιώσεις των 532 ευρώ, καθώς κάθε επιχείρηση έχει το δικό της ΑΦΜ, αν και πίσω και από τις δύο βρίσκεται το ίδιο άτομο, το οποίο και θα τσεπώσει το 1000άρικο.
Τα κατά τ΄άλλα «δίκαια» μέτρα της κυβέρνησης (για να μη μιλήσουμε για τα διάφορα «πακέτα» ενίσχυσης της ρευστότητας μέσω των τραπεζών), όμως, δεν σταματάνε στις αποζημιώσεις.
Από τη στιγμή που ανοίξει μία επιχείρηση μετά από το lockdown που βρισκόταν από τα μέσα του περασμένου Μαρτίου, μπορεί να κρατήσει σε αναστολή το πολύ το 60% του προσωπικού της για τους ως 30 μέρες (το οποίο θα αποζημιώσει και πάλι το κράτος), ενώ το άλλο 40% πρέπει να το επαναφέρει στη δουλειά, αλλά σε συνθήκες καθίζησης της καταναλωτικής ζήτησης, δηλαδή προδιαγεγραμμένης μείωσης τζίρου και άρα πιέσεων για μειώσεις μισθών.
Προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τις εισοδηματικές απώλειες για τους εργαζομένους ή αλλιώς να επιτρέψει στους εργοδότες να βρουν εργατικό δυναμικού και να μην γίνει άμεσα κοινωνική εξέγερση, η κυβέρνηση έχει ήδη εξαγγείλει τη σύσταση άλλου ενός “μηχανισμού”, αυτή τη φορά, για την “αναπλήρωση τυχόν απωλειών” στο εργατικό εισόδημα.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, το κράτος, μέσω αυτού του μηχανισμού, θα επιχορηγεί μέρος (πχ το 60%) ή όλες τις απώλειες του μισθού (μαζί και των εισφορών) όσων εργαζομένων υποχρεωθούν να συμφωνήσουν σε χαμηλότερες αμοιβές σε σχέση με το προ του Μαρτίου κατάσταση.
Μ΄ άλλα λόγια, το κράτος θα επιδοτεί τους μισθούς και τις εισφορές ακόμα και των εργαζομένων που θα επιστρέψουν στη δουλειά (και όχι μόνο εκείνων που θα παραμείνουν σε αναστολή) στις επιχειρήσεις που επαναλειτουργούν.
Αυτό σημαίνει πως θα αναλάβει απευθείας μέρος των εξόδων λειτουργίας των επιχειρήσεων, την ίδια ώρα που αυτές θα κάνουν τζίρο και ενδεχομένως και κέρδη, τα οποία καταλήγουν μόνο στις τσέπες των ιδιοκτητών.
Και αυτό γιατί το κράτος δεν θα έχει κανένα «μερίδιο» από το τζίρο, αλλά ούτε φυσικά και από τα κέρδη. Έτσι οι επιχειρήσεις αυτές θα «κρατικοποιηθούν» εν μέρει μόνο ως προς την (μερική) κάλυψη των εξόδων τους (δηλ. εκείνων που αφορούν μισθούς και εισφορές) αλλά όχι ως προς τη διανομή των εσόδων, ούτε βέβαια ως προς τη χάραξη πολιτικής…
Από αυτήν την άποψη, ο περίφημος κυβερνητικός μηχανισμός στήριξης των επιχειρήσεων λόγω κορονοϊού δεν αποτελεί μόνο ένα άμεσο στήριγμα στην προσωρινή «διάσωση» τους, αλλά καθιστά το κράτος «εταίρο», ο οποίος όμως θα είναι αμέτοχος σε στη διαχείριση τους. Χαμένοι, όμως, θα είναι και πάλι η εργατική τάξη. Όχι μόνο γιατί ούτως ή άλλως ήδη οδηγείται σε παραπέρα μείωση στο μισθό με μόνο «κατώφλι» τον νόμιμο κατώτατο μισθό των 550 ευρώ ή το νέο άτυπο κατώτατο μισθό των 532 ευρώ των αποζημιώσεων του Μητσοτάκη, αλλά και γιατί στηρίζοντας bir para το κράτος τις επιχειρήσεις όχι μόνο οδηγείται νωρίτερα στη στάση πληρωμών για μισθούς –συντάξεις, αλλά και γιατί οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να «σωθούν» και τελικά, θα οδηγηθούν και αυτές και στην τυπική πτώχευση, ανοίγοντας το δρόμο για μαζικές απολύσεις που θα κάνουν εκείνες οι οποίες έγιναν το 2010-13 να φαντάζουν ως πρόβα τζενεράλε. Το μόνο «μηχανισμό» το οποίο χρειάζεται η εργατική τάξη, δεν είναι εκείνος του Μητσοτάκη, αλλά εκείνος της συντριβής του αστικού κράτους και της κατάκτησης της εξουσίας από την ίδια. Σε αυτή την πορεία, πρέπει να διαμορφωθεί και παλευτεί ένα ανανεωμένο μεταβατικό πρόγραμμα, πατώντας και στις νέες εμπειρίες που γεννά η κορονο-κρίση, ενάντια σε κάθε κρατική επιχορήγηση (άμεση και έμμεση) των καπιταλιστών,για την απαγόρευση κάθε απόλυσης,την οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων των επιχειρήσεων (πχ αποζημίωση τουλάχιστον στο ύψος του μισθού τους ) που κλείνουν για υγειονομικούς λόγους αλλά και των ανέργων (μέσα από επιδόματα, δωρεάν παροχή ρεύματος-νερού, προσλήψεις),για την εθνικοποίηση των επιχειρήσεων που αδυνατούν να λειτουργήσουν χωρίς αποζημίωση αλλά και των βασικών πυλώνων της οικονομίας με στόχο το σχεδιασμό όλης της παραγωγής και της διανομής κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση,με γνώμονα τις ανάγκες,τις επιθυμίες και την υγεία του λαού
Δ.Κ.
