Τελευταία στον διεθνή τύπο αναφέρονται δύο τρεις διαφορετικές εκδοχές για το πόσο θα κόστιζε στον ευρωπαϊκό καπιταλισμό ο εξοστρακισμός της Ελλάδας από το ευρώ.
Όλα τα “κόστη” που έχουν αναφερθεί στον διεθνή τύπο σε απόλυτα μεγέθη έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Παραμένουν πολύ μεγαλύτερα από το “κόστος” της διατήρησης της Ελλάδας στο ευρώ.
Το πραγματικό ερώτημα όμως δεν είναι το μέγεθος του “κόστους” που ποικίλλει βέβαια ανάλογα με την μέθοδο που υπολογίζεται.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για το ευρώ σε σχέση με την Ελλάδα είναι ότι ακόμα και αν κόστιζε ελάχιστα η αποχώρηση μιας χώρας από την ΟΝΕ, αυτό θα οδηγούσε σε μια μαζικής κλίμακας αποχώρηση κεφαλαίων από την Ευρωζώνη, αφού οι αγορές θα προεξοφλούσαν τις συνέπειες από το γεγονός ότι η “βάση” του ευρώ είναι μεταβλητή καθώς την Ελλάδα θα μπορούσε να ακολουθήσουν και άλλες χώρες που είτε θα “εξοστρακίζονταν” είτε θα αποφάσιζαν μόνες τους να φύγουν από το ευρώ.
Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι απλά μία “έξοδος”.
Αφορά στις τράπεζες των χωρών αυτών που είναι διασυνδεμένες μέσω της ΕΚΤ με όλες τις άλλες τράπεζες. Και κατά συνέπεια μια χρεοκοπία στο τραπεζικό σύστημα μιας χώρας που αποχωρεί (αλλάζει νόμισμα, το νόμισμα απαξιώνεται, κ.λπ.) από το ευρώ συμπαρασύρει μέσα από το ευρω-σύστημα και τις υπόλοιπες. Η ίδια διασύνδεση υφίσταται και μέσα από τις αγορές μετοχών και ομολόγων κρατικών και ιδιωτικών. Η παγκοσμιοποίηση του χρηματιστικού κεφαλαίου μετά τη δεκαετία του 80 έχει δέσει το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα στον γόρδιο δεσμό της κρίσης.
Το βασικό πρόβλημα κατά συνέπεια, του συστημικού χαρακτήρα που θα είχε η κρίση από τις συνέπειες του grexit, έχει να κάνει όχι τόσο με το άμεσο “κόστος” των κεφαλαίων που θα έχαναν οι άλλες χώρες από τα δάνεια που δεν θα πληρωθούν, αλλά από τον χρηματοπιστωτικό “έμπολα” που θα προκαλούσε στο ενιαίο τραπεζικό σύστημα και στις χρηματιστηριακές και ομολογιακές αγορές διεθνώς, κυρίως όμως στην Ευρωζώνη.
Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, οι αναλυτές, που είναι αντίθετοι στο grexit λόγω των συνεπειών που θα είχε κάτι τέτοιο, επιμένουν ότι αν αυτό συμβεί, οι συνέπειες θα είναι πολλαπλάσιες από εκείνες που είχε η κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008.
Ο “πολλαπλασιαστικός” παράγοντας εδώ έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Ευρωζώνη μπορεί να έκανε τον Οκτώβριο τα stress test αλλά οι τράπεζες εξακολουθούν να έχουν εκκρεμότητες με την κεφαλαιοποίησή τους καθώς ολόκληρη η οικονομία της Ευρωζώνης παραμένει βυθισμένη στον φαύλο κύκλο της υπερχρεώσης και του αποπληθωρισμού.
Επιπλέον το αξιόχρεο της φούσκας του κρατικού και του ιδιωτικού χρέους παραμένει στις πλάτες των εθνικών οικονομιών που στηρίζονται σε “έσοδα” που διολισθαίνουν μαζί με την ισοτιμία του ευρώ σε πρωτοφανή επίπεδα.
Η μοναδική προσωρινή διέξοδος από αυτό το αδιέξοδο θα ήταν το να πάρει η ΕΚΤ την απόφαση να “εγγυηθεί” το ευρωπαϊκό κρατικό χρέος αγοράζοντας κρατικά ομόλογα από την δευτερογενή αγορά, κάτι που θα ισοδυναμούσε με εκτύπωση χρήματος.
Αυτή ακριβώς η προσδοκία είναι που κρατάει τόσο χαμηλά τα επιτόκια δανεισμού προς το παρόν στην Ευρωζώνη. Για να το κάνει όμως αυτό η ΕΚΤ θα πρέπει να συμφωνήσει η Γερμανία, ο μεγαλύτερος “μέτοχος” της ΕΚΤ και το Βερολίνο να πάρει πάνω του την ευθύνη αυτής της “φούσκας”.
Ακόμα κι αυτό όμως θα ήταν μια προσωρινή “λύση” καθώς η εμπειρία των ΗΠΑ απέδειξε ότι αυτή η “μέθοδος” απέτρεψε προσωρινά την χρεοκοπία αλλά δεν κατάφερε να κινήσει την παραγωγική μηχανή.
Γι’ αυτό και Fed σταμάτησε το “τύπωμα χρήματος” και άρχισε να συζητά το πως θα εκτονώσει την “φούσκα” που έφτιαξε, αυξάνοντας και πάλι τα επιτόκια…
Ένας νέος φαύλος κύκλος νομισματικού πολέμου με το ευρώ αυτήν τη φορά κολλημένο στην παγίδα του ευρωπαϊκού αποπληθωρισμού.
Γ. Aγγ.
