Μια επικίνδυνη κλιμάκωση γνώρισε τις τελευταίες μέρες ο εμφύλιος πόλεμος στην Λιβύη, με έντονο ελληνο-τουρκικό ενδιαφέρον, μετά την σύλληψη 6 Τούρκων υπηκόων, στις αρχές Ιουλίου από τις δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ, που τελικά απελευθερώθηκαν, μία ημέρα αφότου η Άγκυρα διατύπωσε απειλές για στρατιωτικά αντίποινα. Μετά από λίγες ώρες έντασης, στη διάρκεια των οποίων οι δυνάμεις του Χάφταρ κατέρριψαν και ένα τουρκικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος, η κρίση εκτονώθηκε προσωρινά.
Οι 6 ήταν ναυτικοί που εργάζονταν σε πλοίο τουρκικών συμφερόντων που είχε ελλιμενιστεί στην Ανατολική μεριά της χώρας, στην περιοχή που ελέγχει η αυτο-ανακηρυχθείσα κυβέρνηση του Χάφταρ που εδρεύει στο Τομπρούκ και αντιμάχεται την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης, την κυβέρνηση «Εθνικής συμφωνίας» (GNA) με ηγέτη τον Fayez al-Sarraj τον οποίο αναγνωρίζει ο ΟΗΕ και η Τουρκία.
Η ένταση μεταξύ των δυνάμεων του Χάφταρ και της Τουρκίας, έρχεται λίγες εβδομάδες μετά την αποτυχημένη εκστρατεία του στρατηγού κατά της κυβέρνησης που σταμάτησε έξω από την Τρίπολη με ήττα του, μια ήττα που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην άμυνα των κυβερνητικών δυνάμεων που εξοπλίστηκαν με άρματα μάχης από την Τουρκία.
Οι πόλοι της τελευταίας φάσης της εμφύλιας αντιπαράθεσης στη Λιβύη έχουν δομηθεί γύρω από αντιμαχόμενες φυλές και θρησκευτικές και πολιτικές παρατάξεις που διαδέχτηκαν το μετα-Κανταφικό χάος, εκπροσωπώντας ωστόσο, μεγαλύτερες δυνάμεις της περιοχής.
Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση του GNA της Τρίπολης, στηρίζεται στην Μουσουλμανική Αδελφότητα και αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ καθώς ήταν η βασική δύναμη ανατροπής των δυνάμεων του Καντάφι στην πρώτη φάση του εμφυλίου πολέμου το 2011-12. Η Τουρκία του Ερντογάν, έχει συνάψει μαζί της προνομιακά συμβόλαια στον κατασκευαστικό τομέα, καθώς επίσης και στην διύλιση πετρελαίου, στη ναυτιλία, στο εμπόριο κ.λπ.
Από την άλλη μεριά, η κυβέρνηση του Τομπρούκ, έχει υποστηρικτές την Αίγυπτο του Σίσι, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Σαουδική Αραβία του τυχοδιώκτη Μπιν Σαλμάν, που αντιμάχονται την Τουρκία και την Μουσουλμανική Αδελφότητα για την ηγεμονία του σουνιτικού μουσουλμανικού κόσμου και φέρεται να ενορχηστρώνουν την δράση τους υπό την εποπτεία των ΗΠΑ, παρόλο που οι Αμερικάνοι δημοσίως στηρίζουν την διεθνώς αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ της κυβέρνησης της Τρίπολης.
Ο 76χρονος Χαφτάρ, που ξεκίνησε ως Κανταφικός που πολέμησε ως αξιωματικός στον ατυχή πόλεμο της Λιβύης κατά του Τσαντ το 1986, τελικά έγινε πολέμιος του Καντάφι και το έσκασε από την Λιβύη μετά το 1986 με 300 στρατιώτες. Μέσω Τσαντ, αυτομόλησε, και έζησε και εκπαιδεύτηκε, διαδοχικά σε Ρωσία, Αίγυπτο και ΗΠΑ κατά σειρά, προσεγγίζοντας τελικά την CIA. O Εθνικός Στρατός της Λιβύης (LNA) που διοικεί, ούτε Λιβυκός είναι -δεδομένου ότι έχει Σουδανούς και μαχητές από το Τσάντ-, ούτε εθνικός, ούτε είναι και στρατός, αλλά ένα άθροισμα άτακτων της φυλής του μαζί με ξένους μισθοφόρους. Εν τούτοις, τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει ισχυρούς υποστηρικτές στη Δύση, ενώ επιπλέον έχει δημιουργήσει στενούς δεσμούς με μία τάση των Σαλαφιστών φανατικών ισλαμιστών, τους Μαντχαλιστές, χρησιμοποιώντας τους μαχητές τους και ενσωματώνοντας τη συντηρητική τους ιδεολογία σε ελεγχόμενα από το LNA τμήματα της ανατολικής Λιβύης.
Η αυτο-ανακηρυχθείσα κυβέρνηση του Τομπρούκ, το τελευταίο διάστημα έκανε μια σειρά συμφωνίες με την Γαλλία του Μακρόν σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο και με Γαλλικά και Σαουδαραβικά όπλα, επιτέθηκε τον Απρίλιο στη δυτική Λιβύη προελαύνοντας ραγδαία μέχρι τις παρυφές της Τρίπολης όπου και αναχαιτίστηκε.
Σε μια κίνηση με άκρως Ελληνικό ενδιαφέρον, πρόσφατα αναγνώρισε την ΑΟΖ της Ελλάδας και της Αιγύπτου όπως την ανακήρυξαν οι δύο χώρες, ενώ η Τρίπολη, δεν έχει αναγνωρίσει τέτοια οριοθέτηση.
Η Τουρκική κυβέρνηση κατηγορεί συνεπώς, όχι μόνο την Γαλλία, της Total και των συμφωνιών έρευνας και εκμετάλλευσης στην Ελληνική και την Αιγυπτιακή ΑΟΖ, αλλά και την Ελλάδα, ότι κρύβεται πίσω από τον Χάφταρ και τις κινήσεις του.
Είναι σίγουρο, ότι ακόμη και αν η Ελληνική διπλωματία των Κοτζιά και Κατρούγκαλου και από εδώ και πέρα της ΝΔ, δεν έχουν ήδη βάλει το χεράκι τους εμπράκτως στην υπόθεση του Λιβυκού εμφύλιου, ωστόσο έχουν να προσδοκούν κέρδη σχετικά με το θέμα της πρωτοκαθεδρίας στην υπόθεση του υδρογονανθράκων της περιοχής.
Εξάλλου, η πρόσφατη θεσμική αναβάθμιση του τομέα των ερευνών στον χώρο των υδρογονανθράκων, από τη νέα κυβέρνηση της ΝΔ, με την δημιουργία σχετικού χαρτοφυλακίου και υφυπουργείο δείχνει την διεθνή σημασία της αντιπαράθεσης αυτής. Ο Γεράσιμος Θωμάς που αναλαμβάνει υφυπουργός Ενέργειας αρμόδιος για θέματα ενέργειας και φυσικών πόρων, είναι αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI).
Γ. Χλ.
Πηγές:
https://www.huffingtonpost.gr/entry/o-emfelios-ste-livee-e-ellada-kai-e-toerkia-se-trito-pedio_gr_5d1f03dfe4b04c481411a650?utm_hp_ref=gr-livee
https://www.huffingtonpost.gr/entry/dw-yiati-e-toerkia-echei-emplakei-ste-livee_gr_5d22fb3ee4b04c481416979c?utm_hp_ref=gr-livee
