Ένα ανώνυμο μεξικάνικο τραγούδι του 1940
Όταν ο Τρότσκυ δέχθηκε το δολοφονικό πλήγμα, στις 20 Αυγούστου 1940, από τον πράκτορα του Στάλιν Ραμόν Μερκαντέρ, ήταν 61 χρόνων. Λίγους μόνο μήνες πριν τη δολοφονία του, ενώ ομάδες δολοφόνων οργάνωναν επιθέσεις εναντίον του, με τα παιδιά του δολοφονημένα και μια γιγάντια συκοφαντομηχανή να διαχέει τα τοξικά της απόβλητα σε όλο τον κόσμο, ο Τρότσκυ μπορούσε να γράφει τα παρακάτω λόγια:
Στα σαράντα τρία χρόνια της συνειδητής μου ζωής παρέμεινα επαναστάτηςˑ στα σαράντα απ’ αυτά πάλεψα κάτω από τη σημαία του μαρξισμού. Αν χρειαζόταν να ξαναρχίσω απ’ την αρχή, φυσικά θα προσπαθούσα ν’ αποφύγω αυτό ή εκείνο το λάθος, όμως η κύρια πορεία της ζωής μου θά ‘μενε αμετάβλητη. Θα πεθάνω προλεταριακός επαναστάτης, μαρξιστής, διαλεκτικός ματεριαλιστής και γι’ αυτό ασυμφιλίωτα άθεος. Η πίστη μου στο κομμουνιστικό μέλλον της ανθρωπότητας δεν είναι λιγότερο φλογερή, αντίθετα σήμερα είναι πιο στέρεη, απ’ ότι ήταν τις μέρες της νιότης μου.
Απόσπασμα από τη ΔΙΑΘΗΚΗ. Λέων Τρότσκυ, Ημερολόγιο της Εξορίας – 1935. Διαθήκη 1940, σελ. 238, μετάφραση Λ. Μιχαήλ, εκδόσεις Άγρα.
Η Νατάσα μόλις ανέβηκε από την αυλή και άνοιξε διάπλατα το παράθυρο για να μπει πιο ελεύθερα ο αέρας στο δωμάτιό μου. Μπορώ να βλέπω, κάτω από τον τοίχο, το καταπράσινο σειρήτι του γρασιδιού και τον διάφανο γαλάζιο ουρανό πάνω από τον τοίχο, και παντού ηλιόφως. Η ζωή είναι όμορφη. Ας την καθαρίσουν οι αυριανές γενιές από κάθε ασχήμια, κάθε καταπίεση και βία και ας την χαρούν σ’ όλη την πληρότητά της.
Στην κηδεία του επαναστάτη διεθνιστή Μπολσεβίκου Λέοντα Τρότσκυ εκατοντάδες χιλιάδες μεξικάνικου λαού ακολούθησαν την σωρό. Ένας ανώνυμος λαϊκός τραγουδιστής έφτιαξε το παρακάτω μοιρολόι, με στίχους απλούς, βγαλμένους όμως από την καρδιά του. Χρόνια μετά, οι καταπιεσμένοι του Μεξικού συνέχισαν να το τραγουδάνε.
Θόδωρος Κουτσουμπός
El Gran Corrido1Το Κορρίδο είναι μια δημοφιλής μορφή μεξικάνικου μελοποιημένου ποιήματος σε μορφή μπαλάντας, αποτελούμενο από -συνήθως οκτώ- τετράστιχα με οκτώ συλλαβές σε κάθε στίχο. Έχοντας κυρίως κοινωνικό και πολιτικό περιεχόμενο, τα Κορρίδος αποτελούσαν ένα από τα κύρια μέσα λαϊκής ενημέρωσης, κριτικής και προπαγάνδας, ήδη από τον Μεξικάνικη Επανάσταση του 1810. de León Trotsky
Απόδοση Σάββας Μιχαήλ – πρωτοδημοσιεύτηκε στα ελληνικά στη Νέα Προοπτική, φ.245.
Murió Trotsky asesinado
del la noche a la mañana
porque habían premeditado
venganza tarde o temprano
Pensó en México, este suelo
hospitalario y grandioso
para vivir muy dichoso
bajo el techo de este cielo.
Por fin lo venció el destino
en su propia residencia,
donde el cobarde asesino
le arrancó ahí su existencia.
Un zapapico alpinista
ese asesino llevó,
y al estar solo con Trotsky
a mansalva lo atacó.
Fue un día martes por la tarde
esta tragedia fatal,
que ha conmovido al país
y toda la capital.
***
Πέθανε ο Τρότσκυ δολοφονημένος
από τη νύχτα το άλλο πρωί
γιατί είχανε προμελετήσει
αργά ή γρήγορα να εκδικηθούν.
Σκεφτότανε, στο Μεξικό, τη φιλόξενη και πανέμορφη
ετούτη γη
ευτυχισμένος θα ζούσε
κάτω απ’ την σκέπη τούτου τ’ ουρανού.
Τον νίκησε, όμως, στο τέλος, η μοίρα
μέσα στο ίδιο του το σπίτι,
εκεί που ο θρασύδειλος φονιάς
τον άρπαξε απ’ τη ζωή.
Ένα σκεπάρνι ορειβάτη
ύψωσε τούτος ο φονιάς,
κι όταν μόνος ήταν ο Τρότσκυ
αλύπητα του ρίχτηκε.
Ήτανε μέρα Τρίτη το απόγεμα
τούτη η τραγωδία η μοιραία,
που όλη τη χώρα μας συγκλόνισε
κι όλη την πρωτεύουσά μας.
Υποσημειώσεις
