του Γιάννη Αγγέλη
Την Τετάρτη 28/7 μετά την ολοκλήρωση της διήμερης συνάντησης της αρμόδιας Επιτροπής (Fomc) της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, ο πρόεδρός της Τζ. Πάουελ, με το γνωστό ήπιο τόνο της φωνής του, ανακοίνωσε ότι η Fed θα συνεχίσει να κάνει αυτό που κάνει για όσο ακόμα χρειαστεί, αν και η κατάσταση της αμερικάνικης οικονομίας βελτιώνεται.
Αλλά δεν σταμάτησε εκεί. Έδωσε και μία πληροφορία που δεν… ταιριάζει σε μια κατάσταση που βελτιώνεται και είναι υπό έλεγχο.
Ανακοίνωσε στο περιθώριο των δηλώσεών του, ότι η Fed θα ενεργοποιήσει άμεσα ένα επιπλέον διπλό δολαριακό repo facility, διαθέσιμο τόσο για το εσωτερικό των ΗΠΑ όσο και για τις ξένες τράπεζες.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι τόσο οι κεντρικές τράπεζες όσο και οι εγχώριες αμερικάνικες τράπεζες, αν ξαφνικά… χρειασθούν δολάρια θα μπορούν να τα έχουν σε ό,τι “ποσότητα” τα χρειαστούν μέσω αυτού του repo facility.
Το ακραία παράδοξο εδώ είναι ότι η παροχή ρευστότητας από την Fed μετριέται μέχρι σήμερα μέσω του QE –και συνεχίζει- σε τρισεκατομμύρια αφ’ ενός και αφ’ ετέρου η συζήτηση που έχει ανοίξει τώρα αφορά το πώς και πότε οι κεντρικές τράπεζες θα αρχίσουν να μαζεύουν πίσω (tapering) αυτή την ρευστότητα και όχι το αντίθετο. Να χρειασθεί δηλαδή να δώσουν ακόμα περισσότερα.
Άλλωστε και ο κ. Πάουελ, είπε μεταξύ άλλων την Τετάρτη 28 Ιουλίου ότι κοντά στα τέλη του χρόνου θα επανεξετάσει το θέμα αυτό, της σταδιακής περιστολής των αγορών τίτλων χρέους μέσω των οποίων έχει μοιράσει μέχρι σήμερα περισσότερα από 6 τρισ. δολ. σε διάφορα επίπεδα χρηματοδοτικής παρέμβασης.
Γιατί λοιπόν έτσι στο… ξεκάρφωτο ανακοινώνει άλλο ένα “εργαλείο” (repo facility), παροχής ρευστότητας και μάλιστα χωρίς όρια και προς κάθε κατεύθυνση;
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Fed της Νέας Υόρκης John Williams, αυτό το “εργαλείο” θα μπορούσε να βοηθήσει τις αγορές σε περιόδους υψηλού στρες, παρέχοντας στις τράπεζες την δυνατότητα να μη χρειαστεί να κλείσουν ταμείο ξαφνικά δηλώνοντας “πτώχευση”, λόγω έλλειψης ρευστότητας.
Όπως διευκρίνισε ο κ. John Williams «Η εμπειρία μου από το 2019 έως το 2020 διδάσκει ότι το απροσδόκητο συμβαίνει και πρέπει να είναι κανείς προετοιμασμένος.».
Με άλλα λόγια η Fed, την ίδια στιγμή που εμφανίσθηκε καθησυχαστική για την πορεία της κατάστασης, δρομολόγησε την λειτουργία ενός νέου επιπλέον εργαλείου για να αντιμετωπισθεί το “απροσδόκητο” και μάλιστα σε… παγκόσμια κλίμακα.
Να μη ξεχνάμε ότι το 2012 ο Μάριο Ντράγκι μπροστά στον κίνδυνο κατάρρευσης του ευρώ από την κρίση χρέους, με το “whatever it takes” είχε επίσης πάρει… θέση απέναντι στο “αναπάντεχο”. Και γνωρίζουμε ότι από αυτό που ακολούθησε, δεν έχουμε ακόμα ούτε απαλλαγεί, ούτε το σύστημα έχει καταφέρει να διατυπώσει κάποια exit strategy, πέραν της δήλωσης του “whatever it takes”…
Το ερώτημα που έχει προκαλέσει αυτή η κίνηση της Fed είναι “τι ακριβώς… χειρότερο περιμένει ο κ. Πάουελ ότι μπορεί να συμβεί;”.
Τα ενδεχόμενα είναι όλα απ’ ό,τι φαίνεται ανοικτά.
Ενδεχόμενα νέα κύματα πανδημίας ή η διάψευση της προσδοκίας των Κεντρικών Τραπεζών για τον “προσωρινό” χαρακτήρα του πληθωρισμού, είναι κάποια από αυτά τα “αναπάντεχα” που θα μπορούσαν να ανησυχούν τον κ. Williams και τους Κεντρικούς Τραπεζίτες. Όμως δεν είναι τα μοναδικά.
Ένα είναι απολύτως βέβαιο:η Fed για να ενεργοποιήσει κάτι τέτοιο εδώ και τώρα, σ’ αυτό το διεθνές οικονομικό και γεωπολιτικό περιβάλλον, φοβάται ότι το “απροσδόκητο” είναι… αναμενόμενο. Και δεν μπορεί να ξέρει από που θα έρθει, από το εσωτερικό ή από το εξωτερικό…
