Η υποχώρηση της κυβέρνησης Μακρόν – Φιλίπ μπροστά στο ορμητικό ποτάμι του κινήματος των “κίτρινων γιλέκων” φανερώνει πως η αστική τάξη στη Γαλλία και την Ευρώπη φοβάται τα πολύ χειρότερα. Τα “κίτρινα γιλέκα” βρήκαν στο πλευρό τους σημαντικό κομμάτι των μαθητών, των φοιτητών, αλλά και του εργατικού κινήματος. Ο εκλεκτός των τραπεζών και του χρηματιστικού κεφαλαίου, Εμανουέλ Μακρόν, φάνηκε ολίγιστος μπροστά στο λαϊκό ξεσηκωμό.
Το σημαντικότερο μέτρο το οποίο εξήγγειλε ο Γάλλος πρόεδρος για να κατευνάσει την οργή είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 100 ευρώ (χωρίς την επιβάρυνση των εργοδοτών). Το πακέτο περιλαμβάνει την κατάργηση των κρατήσεων στους φόρους και τις υπερωρίες, όπως και την κατάργηση της αύξησης της κοινωνικής συνεισφοράς στους χαμηλοσυνταξιούχους. Το άμεσο κόστος του πακέτου αγγίζει τα 3 δις ευρώ σε επίπεδο αύξησης εσόδων, αλλά μαζί με την μείωση των εσόδων κοστίζει στον προϋπολογισμό περί τα 10 δις ευρώ. Οι ισορροπίες της Ευρώπης της δημοσιονομικής πειθαρχίας κλονίζονται όταν η δεύτερη ισχυρότερη χώρα της ΕΕ αποφασίζει την ψήφιση προϋπολογισμού με έλλειμμα της τάξης του 3,5% για την ερχόμενη χρονιά, υψηλότερα από το όριο του 3%.
Πρόκειται για μια δεύτερη υποχώρηση μετά την ακύρωση της διαβόητης αύξησης του φόρου στα καύσιμα που αποτέλεσε την αφορμή που έβγαλε στο δρόμο τα “κίτρινα γιλέκα”.
Η Πράξη V, δηλαδή το 5ο Σάββατο διαδηλώσεων, στις 15 Δεκέμβρη, ακολούθησε την υποχώρηση Μακρόν και ήταν μια σημαντική κινητοποίηση σε πανεθνική κλίμακα παρά την τρομοκράτηση. Το τρομοκρατικό χτύπημα στο Στρασβούργο και η επικοινωνιακή του αξιοποίηση από την κυβέρνηση, οι χιλιάδες προσαγωγές και συλλήψεις διαδηλωτών και η αστυνομοκρατία, μαζί με την αίσθηση νίκης και ένα πολιτικό όριο του κινήματος λίγο πριν τις χριστουγεννιάτικες γιορτές οδήγησε σε μειωμένη συμμετοχή στις διαδηλώσεις. Τα στοιχεία μιλάνε για περίπου 66 χιλιάδες διαδηλωτές, δηλαδή περίπου στα μισά των 126 χιλιάδων της 8ης Δεκεμβρίου. Στην Τουλούζ και την Μπορντό, όμως, υπήρξε αυξημένη συμμετοχή και μαχητικό κλίμα.
Η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της στα ΜΜΕ επέμειναν στο μικρό αριθμό της συμμετοχής στην απαγορευμένη διαδήλωση στα Ηλύσια Πεδία. Φυσικά ο αστυνομικός αποκλεισμός που θα επέτρεπε τη συνένωση των διαδηλωτών εκεί με αυτούς στην πλατεία της Όπερας κρύφτηκε για να δείξουν την εικόνα που επιδίωκαν: αυτήν ενός κινήματος που πνέει τα λοίσθια.
Είναι αμφίβολο όμως το αν με τέτοια τρικ οι κυβερνώντες μπορούν να κρύψουν το φόβο τους. Η απειλή διάλυσης των μπλόκων που συνεχίζουν στους αυτοκινητοδρόμους από μεριάς της κυβέρνησης και η επιστράτευση 69.000 αστυνομικών για να αντιμετωπίσουν τους διαδηλωτές της “Πέμπτης Πράξης” μαρτυρεί πως η κυρίαρχη τάξη είναι κάθε άλλο παρά βέβαιη για το τι μέλλει γενέσθαι.
Οι κινητοποιήσεις που οργανώθηκαν έξω από τα παραδοσιακό συνδικαλιστικό κίνημα και ήταν εχθρικές προς το πολιτικό σύστημα έφεραν στο δρόμο κοινωνικά στρώματα τα οποία δεν είχαν συνηθίσει να διαδηλώνουν. Πολλοί δεν είχαν απεργήσει ποτέ. Η γενίκευση των διαμαρτυριών σε μια γενική πολιτική απεργία διαρκείας ήταν ένας πολιτικός στόχος για να κάνει το κίνημα αυτό ένα βήμα μπροστά. Η συνένωση του κινήματος με ένα ανεξάρτητο από γραφειοκράτες, κράτος και αφεντικά πολιτικό κίνημα της εργατικής τάξης είναι ο μόνος δρόμος για τη νίκη του αγώνα. Ο πλέον προβεβλημένος ηγέτης της γαλλικής αριστεράς Φρανσουά Μελανσόν και η “Ανυπότακτη Γαλλία” αντί να παλέψουν για την ανάπτυξη της κοινωνικής εξέγερσης ενίσχυσαν την ενσωμάτωσή της σε κοινοβουλευτικές ατραπούς. Το περίφημο αίτημα για οργάνωση δημοψηφισμάτων με πρωτοβουλία των πολιτών, όπως συμβαίνει στην Ελβετία, πάρθηκε από τη λίστα αιτημάτων των “κίτρινων γιλέκων” για να κατατεθεί σαν πρόταση νόμου από την “Ανυπότακτη Γαλλία”. Αποβλέποντας σε εκλογικά οφέλη στις επερχόμενες ευρωεκλογές, ο Μελανσόν ενισχύει τη σύγχυση ότι η παρακμασμένη γαλλική αστική δημοκρατία θα εκφράσει τους «από τα κάτω» με την ενσωμάτωση δημοψηφισμάτων στην κοινοβουλευτική πολιτική ζωή. Η εμπειρία του ελληνικού δημοψηφίσματος του 2015 διδάσκει πολλά για την αξία των δημοψηφισμάτων. Καμιά ενσωμάτωση του κινήματος ούτε κατεβαίνοντας στις εκλογές, ούτε εντάσσοντάς το στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι δεν θα λύσει τα κοινωνικά προβλήματα των εξαθλιωμένων μαζών. Ο μόνος τρόπος να εκφραστεί ο λαϊκός πόθος να μην αποφασίζουν άλλοι για τη ζωή του απαιτεί όχι δημοψηφίσματα, αλλά πέρασμα της πολιτικής εξουσίας στα όργανα των ίδιων των εργαζομένων.
Μπροστά στην “Πράξη VI” που θα πραγματοποιείται με μικρότερη ή μεγαλύτερη συμμετοχή τη στιγμή που θα κυκλοφορεί το τρέχον φύλλο της ΝΠ ένα πράγμα είναι σίγουρο. Οι εργαζόμενοι και ο φτωχός λαός της Ευρώπης έμαθαν πως μπορούν να νικάνε και να κερδίζουν ξανά μέσα από τους αγώνες τους. Στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Σερβία διαδηλωτές φόρεσαν “κίτρινα γιλέκα” για να διεκδικήσουν από τις κυβερνήσεις τους· καταλαβαίνουν θολά ακόμα τη δύναμή τους. Η εργατική τάξη της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένης της Eλλάδας) είναι η μόνη κοινωνική δύναμη που μπορεί να δώσει λύση στο σημερινό κοινωνικό και πολιτικό αδιέξοδο και στην αποσύνθεση της Eυρώπης. Όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσουν αυτό, τόσο το καλύτερο.
Ν.Τζ.
