H πτώση της κυβέρνησης Pαχόι αλλάζει το πολιτικό σκηνικό στην Iσπανία με επιπτώσεις σε όλη την Eυρώπη.
H υπερψήφιση της πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης Pαχόι με 189 ψήφους, έναντι 169 κατά και μιας αποχής, έβαλαν τέλος στη δεξιά κυβέρνηση. Eναντίον του ψήφισαν οι Σοσιαλιστές, οι Podemos και τα εθνικιστικά κόμματα των καταλανών και βάσκων (PNV). O ηγέτης των σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ ορίστηκε νέος πρόεδρος της κυβέρνησης και επιχειρεί να σχηματίσει κυβέρνηση με τη υποστήριξη των Podemos. O ίδιος ο Pαχόι δήλωσε ότι αποσύρεται από την πολιτική.
Διαθέτοντας μόνο 84 βουλευτές σε σύνολο 350, είναι σαφές ότι ο Σάντσεθ σχηματίζει μια προσωρινή, αδύναμη κυβέρνηση… Mάλιστα, πριν αναλάβει την εντολή δεσμεύτηκε να τηρήσει τον προϋπολογισμό που ο προκάτοχός του ψήφισε.
H ανατροπή της βουτηγμένης στα σκάνδαλα δεξιάς κυβέρνησης Pαχόι είναι το τελευταίο επεισόδιο στη διαδικασία της πλήρους αποσταθεροποίησης της μεγάλης χώρας της Iβηρικής. Tο ξέσπασμα της κρίσης προκάλεσε ισχυρές εργατικές και λαϊκές κινητοποιήσεις με εμβληματική εκείνη της Πουέρτα δελ Σολ που με τη σειρά τους είχαν ισχυρές πολιτικές επιπτώσεις. Στη συνέχεια η έκρηξη των ιστορικών αντιφάσεων πυροδότησε το ισχυρό και μαζικό κίνημα για την ανεξαρτησία της Kαταλωνίας. O Pαχόι κατέστειλε αδίστακτα το κίνημα του λαού της Kαταλωνίας, αλλά, όπως συμβαίνει στις ελληνικές τραγωδίες, μετά την ύβρι έρχεται η νέμεσις. Πάντως, και ο αντικαταστάτης του, σοσιαλιστής Σάντσεθ, δεν ήταν/είναι λιγότερο εχθρικός απέναντι στους Kαταλανούς.
Xωρίς να έχουμε την αντίληψη της κυκλικότητας στην ιστορία, και της ισχύος των ιστορικών αναλογιών, υπενθυμίζουμε ότι πριν 80 χρόνια η Iσπανία μπήκε στη δίνη της ιστορίας ύστερα από τη πτώση της δεξιάς κυβέρνησης και την εκλογική νίκη του «λαϊκού μετώπου» τον Φλεβάρη του 1936… Kαι τότε, τα οικονομικά σκάνδαλα υπήρξαν η αφορμή για διαδικασίες που πυροδότησαν την μεγαλύτερη, μετά την Oκτωβριανή, επανάσταση στην ιστορία του 20ού αιώνα. Όπως τότε έτσι και τώρα, η οικοδόμηση ενός μαρξιστικού επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης διεθνιστικών οριζόντων και προοπτικών, ενός κόμματος μπολσεβίκικου τύπου, είναι αναγκαία.
To κείμενο που ακολουθεί αποτελεί ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ “ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ” ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙAΣ, οργάνωσης συμπαθούσας της Συντονιστικής Επιτροπής για την Επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς. Tο κείμενο είχε γραφτεί λίγο πριν την αποπομπή της κυβέρνηση Pαχόι.
Θ.Κ.
Κυβέρνηση Ραχόι: Ένα άταφο πτώμα
Το Εθνικό Δικαστήριο εξέδωσε την Πέμπτη 24 Μαΐου την απόφαση της λεγόμενης υπόθεσης Γκουρτέλ. Το δικαστήριο καταδίκασε όλους [29 τον αριθμό] τους υπόδικους πλην τεσσάρων ανάξιων αναφοράς. Εκτός, όμως, από τις ποινές στους εμπλεκόμενους -εξέχοντα μέλη του κυβερνώντος κόμματος και λειτουργοί της κυβέρνησης, όπως ο Υπουργός Οικονομικών, Λούις Μπάρθενας- επιβεβαιώνεται ακόμη ότι το Λαϊκό Κόμμα (PP, PartidoPopular) χρηματίστηκε συλλογικά από τις παράνομες προμήθειες που κατέβαλαν επιχειρηματίες με αντάλλαγμα συμβάσεις και ότι η διακήρυξη του προέδρου της κυβέρνησης, Μαριάνο Ραχόι, είναι αναξιόπιστη. Η κοινή γνώμη δεν περίμενε την καταδίκη για να σιγουρευτεί ότι έτσι έχουν τα πράγματα, καθώς η διαρροή πληροφοριών καθ’ όλη τη μακρά διάρκεια διερεύνησης της υπόθεσης, έφερε στο φως με λεπτομέρειες την παράνομη χρηματοδότηση του PP, το διαβόητο Ταμείο Β (CajaB), και την περαιτέρω διανομή του χρήματος ανάμεσα στους ηγέτες του κόμματος, μετά από επανειλημμένες κατηγορίες για τα “μπόνους” τους, τόσο σε αυτή όσο και σε άλλες παράλληλες δίκες.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η απόφαση πάρθηκε τη Δευτέρα 21 Μαΐου αλλά δεν γνωστοποιήθηκε παρά την Πέμπτη 24 Μαΐου. Στο μεταξύ το μόνο που απασχόλησε ήταν η αναμενόμενη υπερψήφιση του γενικού κρατικού προϋπολογισμού με τη στήριξη [του κόμματος] των “Πολιτών” (C’s, Ciudadanos) και του Βασκικού Εθνικιστικού Κόμματος (PNV, PartidoNacionalistaVasco). Είναι πιθανό πως η ανακοίνωση της απόφασης την Τρίτη 22 Μαΐου θα σήμαινε πως κανένα από τα δύο κόμματα που έδωσαν οξυγόνο στην κυβέρνηση δε θα ψήφιζε τον προϋπολογισμό, μια κατάσταση που θα οδηγούσε στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Γι’ αυτό μια πιθανή ανάγνωση της ακολουθίας των γεγονότων είναι ότι το δικαστικό σώμα ανακοίνωσε την απόφασή του με καθυστέρηση με την ελπίδα πως, αν η κυβέρνηση του PP ήταν ικανή να διασφαλίσει την υπερψήφιση του προϋπολογισμού στη βάση μιας υποτιθέμενης σταθερότητας, θα μπορούσε να ανταπεξέλθει στις αντιδράσεις. Αν αυτή ήταν η πρόθεση, το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο. Η κυβέρνηση μετά την απόφαση για την υπόθεση Γκουρτέλ είναι ένα πτώμα άταφο. Η ίδια η αστική τάξη εν γένει και ειδικότερα ο επιχειρηματικός κόσμος, με προμετωπίδα τις τράπεζες, θεωρούν ότι ο Ραχόι δεν είναι πια σε θέση να διατηρήσει την κυβέρνηση και αποτελεί σε κάθε περίπτωση έναν αληθινό παράγοντα ρίσκου. Η κρίση στην Ιταλία είναι ένα στοιχείο που κάνει την υπόθεση ακόμα πιο περίπλοκη στο Ευρωπαϊκό συγκείμενο. Η ετυμηγορία του Δικαστηρίου είναι στην πραγματικότητα ένα άλμα που μετατρέπει την ποσότητα σε ποιότητα.
Πρόκειται για την ετυμηγορία ενός Δικαστηρίου που έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να μην καρποφορήσει η έρευνα, φτάνοντας μέχρι και στο σημείο να απολύσει τον ίδιο τον Δικαστή, Μπαλτάσαρ Γκαρθόν. Μια ετυμηγορία πολύπλοκη και ατελείωτη που απέτυχε να αποφύγει την καταδίκη ακόμη και με όλα τα προβλέψιμα εμπόδια. Το ότι η κυβέρνηση είναι τελειωμένη αποτυπώθηκε την Παρασκευή 25 Μαΐου με την παταγώδη πτώση του Χρηματιστηρίου που έχασε στο κλείσιμο 1,7% έχοντας ανοίξει στο 2,7%. Η Ισπανία μπαίνει στην περιδίνηση της πολιτικής κρίσης και συγχρονίζει το χρηματιστηριακό της προφίλ με αυτό της Ιταλίας, με τους επενδυτές να απομακρύνονται από τις αγορές αμφοτέρων.
Κοινοβουλευτικοί χειρισμοί
Ο γενικός γραμματέας του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ισπανίας (PSOE, PartidoSocialistaObreroEspañol), Πέδρο Σάντσεθ, κατέθεσε στο Κοινοβούλιο πρόταση μομφής πριν από τη συνάντηση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής του κόμματος που λάμβανε χώρα στο γραφεία της, νωρίς το πρωί της περασμένης Παρασκευής. Την παραμονή, ο γενικός γραμματέας του Podemos, Πάμπλο Ιγκλέσιας, πίεζε συνεχώς τον Σάντσεθ να καταθέσει την μομφή, διαβεβαιώνοντάς τον για την στήριξη του. Καθ’ όλη τη διάρκεια της Παρασκευής 25 Μαΐου, αυτή η θέση επικυρώθηκε με τη διευκρίνιση ότι η στήριξη δεν εξαρτήθηκε από κάποιας μορφής παραχώρηση από πλευράς του PSOE. Οι C’s απομακρύνθηκαν αμέσως, σαν να επρόκειτο για πανούκλα, και ξεκαθάρισαν ότι δεν είναι διατεθειμένοι να ευθυγραμμιστούν με τους σχηματισμούς που “θέλουν να διχάσουν την Ισπανία”, εννοώντας τα καταλανικά εθνικιστικά κόμματα που θα μπορούσαν να δώσουν τελικά τη στήριξή τους στον Σάντσεθ, μαζί με το UnidosPodemos, για την υλοποίηση του θριάμβου της πρότασης μομφής. Αντίθετα, ο ηγέτης των C’s, Άλμπερτ Ριβέρα, απαίτησε από την κυβέρνηση την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, κάτι που ουσιαστικά θα μπορούσε να συμβεί μόνο μετά από μια ήττα της πρότασης μομφής.
Αυτό σημαίνει πως όλες οι πολιτικές δυνάμεις έχουν μπει σε μια φάση διαπραγματεύσεων πίσω από την πλάτη των εργατών – των συμφερόντων και των κινημάτων τους που μάχονται για τους μισθούς και τις συνθήκες εργασίας ενάντια στην επισφάλεια, για την υπεράσπιση των συντάξεων και της Δημόσιας Υγείας, για να οργανώσουν τη διαδοχή του Μαριάνο Ραχόι και τη δίκη του. Το PSOE έχει απορρίψει το αίτημα των C’s να αποσύρει την πρόταση μομφής και να σχηματίσει μια συμμαχία για την διάλυση της κυβέρνησης και την άμεση προκήρυξη εκλογών. Η άρνηση του PSOE να συμμαχήσει με τους C’s γι’ αυτόν τον σκοπό έχει μια απλή εξήγηση. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο σχηματισμός του Ριβέρα θα κέρδιζε τις εκλογές αν αυτές προκηρύσσονταν τώρα. Το PSOE από πλευράς του θεωρεί πως αν αιχμαλωτίσει την κυβέρνηση με αυτόν τον κοινοβουλευτικό χειρισμό, θα έχει τη μοναδική ευκαιρία να απωθήσει αντιλαϊκούς νόμους, να πάρει κάποια έκτακτα μέτρα και να ανακτήσει έτσι έδαφος στα μάτια των ψηφοφόρων. Αυτό επειδή, αν και θα καλούσε σύντομα σε εκλογές, δεν θέλει να δεσμευτεί αναφορικά με την ημερομηνία διεξαγωγής τους. Την ίδια στιγμή, οι εθνικιστικοί σχηματισμοί της Καταλονίας και της Βασκονίας έχουν διακηρύξει ότι θα υποστηρίξουν την πρωτοβουλία των Σοσιαλιστών μόνο με κάποιες παραχωρήσεις ως αντάλλαγμα. Τα ταραγμένα νερά είναι κέρδος για τον ψαρά.
Με φόντο αυτές τις διαδικασίες που συνοδεύουν τις κοινοβουλευτικές διεργασίες, η Ισπανία έζησε δύο μέρες έντονων κινητοποιήσεων: Η Πλατφόρμα Υπεράσπισης των Δημοσίων Συντάξεων από τη μια μεριά πραγματοποίησε πανεθνικές κινητοποιήσεις και η Πλατφόρμα Ενάντια στην Επισφάλεια ολοκλήρωσε την Κυριακή 27 Μαΐου μια βδομάδα μάχης με μία σημαντική διαδήλωση στη Μαδρίτη. Κινητοποιήσεις που παρά το γεγονός ότι δεν είχαν στο πρόγραμμά τους την άμεση ανατροπή της κυβέρνησης, αντικειμενικά έδειχναν προς τα εκεί.
Μαζικές κινητοποιήσεις και γενική απεργία
Στο πλαίσιο των κοινοβουλευτικών χειρισμών, που έχει συμπαρασύρει όλο το φάσμα των εθνικιστικών σχηματισμών (PDeCat, ERC, PNV, EH Bildu) δεν εμφανίζονται πουθενά οι κινητοποιήσεις των εργατών. Οι μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν γίνει πραγματικό ανάχωμα ανάμεσα στις κινητοποιήσεις των μαζών και στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων του αγώνα για την ανατροπή της κυβέρνησης και των καταπιεστικών της νόμων: Κάτω οι καταπιεστικοί νόμοι! Κάτω οι φιμωτικοί νόμοι! Λευτεριά στους πολιτικούς κρατουμένους! Για το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση!
Οι διοικήσεις των Εργατικών Επιτροπών (CCOO, ComisionesObreras) και της Γενικής Ένωσης Εργατών (UGT, UniónGeneraldeTrabajadores) έχουν εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή τους στη συγκεντροποίηση του αγώνα και στη μετατροπή του σε ένα πανεθνικό κίνημα πάλης ενάντια στην Κυβέρνηση, για την απώθηση των αντεργατικών μεταρρυθμίσεων. Oι ηγεσίες των δύο συνδικάτων έχουν δώσει κοινή μάχη για να εμποδίσουν τους εργατικούς αγώνες που έχουν δοθεί τον τελευταίο χρόνο για καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας. Βρισκόμενοι αντιμέτωποι με το ξέσπασμα της τωρινής κρίσης, τα εργατικά κέντρα δεν έχουν βγάλει τσιμουδιά. Είναι αναγκαίο να μπει στο τραπέζι η ατζέντα της πάλης των εργατών, να αποκηρυχτούν οι κρυφές διαπραγματεύσεις πίσω από την πλάτη του λαού και να κινητοποιηθούμε για την ανατροπή της κυβέρνησης.
Αλλά σε αυτή τη γενική εικόνα, η κρίση στην Καταλονία συνεχίζει να παίζει ρόλο-κλειδί καθώς οι εθνικιστικοί σχηματισμοί δεν έχουν χάσει τα ερείσματά τους στο εκλογικό σώμα και σε περίπτωση προκήρυξης τοπικών εκλογών, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει και σε ενίσχυση των ποσοστών τους. Οι βασικοί πολιτικοί ηγέτες των αστικών εθνικιστικών σχηματισμών βρίσκονται ακόμα στην φυλακή, όπως και οι ηγέτες της Καταλανικής Εθνοσυνέλευσης (ANC, AsambleaNacionalCatalana) και της ένωσης OmniunCultural. Δεν υπάρχει κάποια προοπτική στα πλαίσια των κοινοβουλευτικών χειρισμών για επίτευξη εθνικής ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Το μόνο πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να υπάρξει μια πρόοδος στην κατεύθυνση του αυτοπροσδιορισμού είναι οι μαζικές κινητοποιήσεις. Το κεντρικό ζήτημα για την επαναστατική αριστερά σε αυτές τις συνθήκες είναι να προωθήσει μια γενική απεργία για την ανατροπή της κυβέρνησης. Για μια Κυβέρνηση των Εργατών ενάντια στη διαφθορά. Για μια Συντακτική Συνέλευση στην οποία οι επαναστατικές δυνάμεις θα επιβάλουν την εξουσία των εργατών σε μια Ιβηρική Ομοσπονδία Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών.
Η πρόταση μομφής του PSOE είναι ακριβώς αντίθετη σ’ αυτό το σκοπό. Είναι, δηλαδή, μια πρόταση που αντικαθιστά τις ανεξάρτητες κινητοποιήσεις των εργατών και τις διαλύει μέσα σε πολιτικές δυνάμεις ξένες προς τα συμφέροντά τους. Έχει προτείνει στα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα του συνταγματικού μπλοκ να στήσουν ένα τείχος ανάμεσα στις μάζες και στο σκοπό της κυβέρνησης των εργατών. Η πρόταση αυτή δεν πείθει ιδιαιτέρως την αστική τάξη καθώς το σαμποτάζ των συνδικαλιστικών μηχανισμών έχει δημιουργήσει χάσμα ανάμεσα στους εργάτες και την επαναστατική αριστερά. Προς το παρόν, δεν χρειάζονται το PSOE γι’ αυτό τους το σκοπό. Η CEOE [ΣτΜ: ο αντίστοιχος ΣΕΒ] και οι μεγάλες τράπεζες δεν ενδιαφέρονται να επανεξοπλίσουν τους Σοσιαλιστές αυτή τη στιγμή, αντιθέτως, προτιμούν μια κυβέρνηση των C’s και γι’ αυτό ενισχύουν το αίτημα για την άμεση προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Ανησυχούν βαθύτατα ότι η εξάλειψη των πιο αντιδραστικών στοιχείων του νομοθετικού ικριώματος των δύο τελευταίων κυβερνήσεων του PP θα ενισχύσει τις κινήσεις αντίστασης ενάντια στην καπιταλιστική επίθεση. Με άλλα λόγια, μια κυβέρνηση του PSOE θα καταλύσει την κινητοποίηση των μαζών. Είναι αναπόφευκτο ότι η κατάργηση μέρους του αντιδραστικού νομοθετικού ικριώματος θα βιωθεί από τους εργαζόμενους ως θρίαμβος των αγώνων τους. Μια πρόβλεψη για την πορεία των γεγονότων είναι ακόμα πρόωρη. Αυτό που δεν είναι πρόωρο είναι το να υποδείξουμε ποια θα πρέπει να είναι η πορεία του εργατικού αγώνα.
Είναι αναγκαίο οι επαναστατικές δυνάμεις να προωθήσουν συμβούλια εργατών στους εργασιακούς και σπουδαστικούς χώρους στα οποία να συζητήσουν και να καταφέρουν την ανανέωση των συνδικαλιστικών ηγεσιών σε κάθε συνδικάτο και να σχεδιάσουν τη μάχη για μια γενική απεργία που θα επιβάλει Συντακτική Συνέλευση όπου θα συζητηθεί η ανάγκη για μια Κυβέρνηση των Εργατών σε μια Ιβηρική Ομοσπονδία Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών.
Οι σχηματισμοί της αριστεράς εν γένει, και κυρίως των Podemos–IzquierdaUnida (IU, Ενωμένη Αριστερά), δηλώνουν ότι είναι επείγουσα η άμεση αφαίρεση της εξουσίας από το Λαϊκό Kόμμα (PP). Το επιχείρημα είναι ότι οτιδήποτε άλλο θα είναι καλύτερο από αυτό. Η πραγματικότητα είναι ότι οποιαδήποτε κυβέρνηση κι αν αναδυθεί από τους κοινοβουλευτικούς χειρισμούς, ό,τι χρώμα κι αν έχει, θα είναι αναγκασμένη να συνεχίσει την επίθεση ενάντια στην εργατική τάξη και να εξαπολύσει ακόμη μία, συγχρονισμένη με τις απαιτήσεις της ΕΕ, του ΔΝΤ και της ΕΚΤ.
Η αριστερά λέει ότι η εμπειρία με τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, όπου μια “προοδευτική” κυβέρνηση, που φαινομενικά εναντιωνόταν στην Τρόικα, κατέληξε να εφαρμόζει τα χειρότερα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής στην ιστορία της χώρας, παρά τα αντίθετα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, είναι ξένη προς την ισπανική πραγματικότητα. Αλλά η αλήθεια είναι ότι η αριστερά που παρουσιάζεται ως εναλλακτική κυβέρνηση είναι βαθιά αφοσιωμένη στην συνέχιση της επίθεσης. Το ίδιο το PSOE ξεκίνησε τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος το 2011 και συμπεριέλαβε στο Σύνταγμα την αποπληρωμή του χρέους. Από την άλλη, ας μην ξεχνάμε τις κυβερνήσεις όπου συμμετείχε η IU όπως στην Ανδαλουσία, όπου συγκυβέρνησε με τους Σοσιαλιστές και λόγω “νομικών επιταγών” εφάρμοσε τις περικοπές από κοινού με το PSOE. Μην ξεχνάμε επίσης τα Δημοτικά Συμβούλια “της Αλλαγής” που συμμορφώνονται κατά γράμμα με τις δεσμεύσεις στις τράπεζες, εμποδίζουν τις απαιτήσεις των εργαζομένων και αρνούνται να δημοτικοποιήσουν ξανά [re–municipalizar] τις υπηρεσίες. Οι εργαζόμενοι πρέπει να αντιταχθούν σε μια αντικατάσταση της κυβέρνησης του PP και δη πίσω από την πλάτη τους και να κινητοποιηθούν για να ανατρέψουν την κυβέρνηση με τους δικούς τους όρους.
Το πρόγραμμα για μια ανεξάρτητη κινητοποίηση είναι η μάχη για έναν διακλαδικά κατώτατο μισθό των 1200 ευρώ, για την πλήρη απασχόληση και την ανακατανομή του εργάσιμου χρόνου, για την κατάργηση των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων του 2011 και του 2013 και για την κατάργηση της συμφωνίας του Τολέδο για μια κατώτατη σύνταξη των 1080 ευρώ και την ετήσια προσαρμογή της στον ετήσιο Δείκτη Τιμών Κατανάλωσης, για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της Υγείας και της Παιδείας. Κάτω οι καταπιεστικοί νόμοι! Κάτω οι φιμωτικοί νόμοι! Λευτεριά στους πολιτικούς κρατουμένους! Για το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση! Για μια Συντακτική Συνέλευση που θα εγκαθιδρύσει μια Κυβέρνηση των Εργατών σε μια Ιβηρική Ομοσπονδία Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών!
GrupoIndependenciaObrera, 29 Μαΐου 2018
Μετάφραση| Θ.Θ. / ΝΑΛ
