Tιμή στους 200 εκτελεσμένους κομμουνιστές
(κι ανάμεσά τους στους 12 διεθνιστές-τροτσκιστές)
του Θόδωρου Κουτσουμπού
Η εργατική Πρωτομαγιά, σε όλες τις χώρες, πριν οι κρατούντες του κεφαλαίου προσπαθήσουν να την εντάξουν στις καθιερωμένες επίσημες εορτές και αργίες, υπήρξε και ακόμη αποτελεί, πεδίο μάχης με νεκρούς και τραυματίες εργάτες. Η σκυτάλη από το Σικάγο ποτέ δεν ήταν αναίμακτη. Η πιο πολύνεκρη όμως Πρωτομαγιά αναμφίβολα είναι η Πρωτομαγιά του 1944, στην κατεχόμενη από τους ναζί Αθήνα, με τη μαζική εκτέλεση 200 κομμουνιστών.
Aκριβώς πριν 79 χρόνια, την 1η Μάη 1944, τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής εκτέλεσαν 200 κομμουνιστές, στη πλειοψηφία Aκροναυπλιώτες, σε αντίποινα για την εκτέλεση από αντάρτες της Λακωνίας του γερμανού στρατηγού Kρεχ και της συνοδείας του έξω από τους Mολάους της Λακωνίας.
H εκτέλεση διατάχθηκε σε αντίποινα για την δράση του αντάρτικου στη Λακωνία. Συγκεκριμένα, στις 27 Απριλίου 1944 οι αντάρτες έξω από τους Mολάους ύστερα από μάχη εξόντωσαν τον Γερμανό στρατηγό Kρεχ και τρεις συνοδούς του, Γερμανούς στρατιώτες. Ήταν ένα ισχυρό πλήγμα στο στρατό κατοχής.
Διμοιρία του 8ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ υπό τον ανθυπολοχαγό ΠΖ του Ελληνικού Στρατού Μανώλη Σταθάκη έστησε ένα αριστοτεχνικά σχεδιασμένο μπλόκο στο δρόμο έξω από τους Μολάους και εξόντωσε τον διοικητή της 41ης Μεραρχίας Οχυρών υποστράτηγο (Generalmajor) της ναζιστικής Γερμανίας Φράντς Κρεχ (Franz Krech) και τη συνοδεία του. Ήταν μια εντυπωσιακή αντιστασιακή πράξη κατά του ναζιστικού γερμανικού στρατού κατοχής. Μάλιστα, συνέπιπτε χρονικά, με διαφορά μίας ημέρας, με την απαγωγή ενός άλλου υψηλόβαθμου στρατηγού του Χίτλερ, του Κράιπε, στην Κρήτη, που πραγματοποιήθηκε από ομάδα βρετανών κομμάντος με τη βοήθεια της ελληνικής κρητικής αντίστασης.
Από την αρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί κατακτητές για να κάμψουν τα κινήματα αντίστασης κατέφυγαν στην ωμή τρομοκρατία και στις μαζικές εκτελέσεις. Εξ άλλου, ο ναζιστικός πόλεμος ήταν ένας ολοκληρωτικός πόλεμος, όπου δεν υπήρχε διάκριση μεταξύ στρατού, ένοπλων ανταρτών και λαού. Σε μια αναφορά του στρατάρχη Λιστ, διοικητή της Ν.Α. Ευρώπης προς τον στρατάρχη Βίλχελμ Κάιτελ του Αρχηγείου της Βέρμαχτ, αναφέρονταν τα μέτρα που είχε λάβει για την αντιμετώπιση των εξεγερμένων λαών στην Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα και Ανατ. Ευρώπη.
Για να καταπνιγούν οι ραδιουργίες εν τη γενέσει τους, πρέπει με την πρώτη αφορμή να εφαρμοστούν αμέσως αυστηρότατα μέσα, ώστε να επιβληθεί το κύρος της δύναμης κατοχής και να προληφθεί μια παραπέρα επέκταση. Εδώ πρέπει να σκεφθεί κανείς ότι μια ανθρώπινη ζωή στις θιγόμενες χώρες πολλές φορές δεν αξίζει τίποτα και ότι μια εκφοβιστική επίδραση μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ασυνήθιστη σκληρότητα. Σαν εξιλέωση για τη ζωή ενός Γερμανού στρατιώτη πρέπει σε αυτές τις περιπτώσεις να ισχύει γενικά σαν ανάλογη η θανατική ποινή για 50 – 100 κομμουνιστές… Πραγματικό μέσο για τον εκφοβισμό μπορεί να είναι εδώ μόνο η θανατική ποινή…». Μάλιστα, στο σημείο (α) της αναφοράς τονίζει ότι «Σε κάθε περίπτωση ξεσηκωμού κατά της γερμανικής κατοχικής δύναμης, αδιάφορο από τις λεπτομερειακές συνθήκες, πρέπει να συμπεραίνεται κομμουνιστική προέλευση».
Αυτοί που αντιστέκονται είναι κομμουνιστές και εξ άλλου, μια ανθρώπινη ζωή στις κατεχόμενες χώρες “δεν αξίζει τίποτα”!
Με βάση αυτή την αναλογία, για τον Γερμανό υποστράτηγο Κρεχ και τους τρεις φρουρούς του, αποφασίστηκε η εκτέλεση των 200 κομμουνιστών κρατουμένων στο Χαϊδάρι. 50 έναντι ενός… Την διαταγή την έδωσε ο αρχηγός της Αστυνομίας των SS στην Ελλάδα εκείνη την εποχή, Walter Schimana, ένα διαβόητο κτήνος, υπεύθυνος για πλήθος εγκλημάτων στα κατεχόμενα εδάφη της ΕΣΣΔ, αμείλικτος διώκτης των Εβραίων. Στην Ελλάδα συμμετείχε στην εκστρατεία κατά του Αντάρτικου, ενώ ασχολήθηκε ενεργά με τις διώξεις των Ελλήνων Εβραίων. Μάλιστα, συνέβαλε καθοριστικά στη συγκρότηση των Ταγμάτων Ασφαλείας. Μετά την ήττα της Γερμανίας συνελήφθη και πριν την δίκη του αυτοκτόνησε.
“Τυφεκισμός 200 Κομμουνιστών”
Στις 30.4.1944, παραμονή Πρωτομαγιάς, η διαταγή για εκτελέσεις δημοσιεύτηκε στις κατοχικές εφημερίδες. Αντιγράφουμε από την εφημερίδα Kαθημερινή (30.4.1944) :
« Την 27ην Απριλίου 1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν Στρατηγόν και τρεις συνοδούς του. Πολλοί Γερμανοί στρατιώται ετραυματίστησαν. Ως αντίποινα διατάχτηκε:
1. Ο τυφεκισμός 200 Κομμουνιστών την 1.5.1944.
2. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάοι προς Σπάρτην έξωθεν των χωρίων.
Υπό την εντύπωσιν κακουργήματος τούτου Έλληνες εθελονταί εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς.
Ο Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος »
Oι “Έλληνες εθελονταί” ήταν οι ταγματασφαλίτες συνεργάτες των κατακτητών, ιδεολογικοί και… φυσικοί πατέρες των σημερινών ναζιστών της Xρυσής Aυγής και των θραυσμάτων της. Yπό την κάλυψη των Γερμανών στρατιωτών δολοφονούσαν τους αγρότες στα χωριά. Μαρτυρίες μαρτυρούν την αγριότητα και τη βαρβαρότητα των εντός εισαγωγικών Ελλήνων φασιστών κατά των κατοίκων των χωριών από τους Μολάους μέχρι τη Σπάρτη. «Αυτοβούλως», ήθελαν να ικανοποιήσουν τα ναζιστικά αφεντικά τους.
Στην απολογία του στη δίκη της Νυρεμβέργης για τα εγκλήματα πολέμου, ο πτέραρχος Χέλμουτ Φέλμυ, κατέθεσε ότι για τη θανάτωση 100 Λακώνων, υπεύθυνος ήταν ο συνταγματάρχης και αρχηγός των Ταγμάτων Ασφαλείας Πελοποννήσου Διονύσιος Παπαδόγγονας, χωρίς εντολή από τη Γερμανική Διοίκηση ή από το Υπουργείο Εσωτερικών.
Πέρα από τη Λακωνία που πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στον αγώνα για τη λευτεριά, ο πιο πρόσφορος τόπος συγκέντρωσης 200 Κομμουνιστών για εκτέλεση, ήταν το στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Αποφασίστηκε να επιλεγούν 200 κρατούμενοι προς εκτέλεση. Ο κατάλογος των προς εκτέλεση συντάχτηκε από τους Έλληνες συνεργάτες των ναζί, στο ειδικό γραφείο της οδού Μέρλιν όπου συστεγάζονταν τα Ες-Ες με την Ειδική Ασφάλεια.
Oι κομμουνιστές από το στρατόπεδο Xαϊδαρίου μεταφέρθηκαν στον τόπο εκτελέσεων, στο Σκοπευτήριο της Kαισαριανής. Στην πλειοψηφία τους (περί τους 170) ήταν παλιοί Aκροναυπλιώτες πολιτικοί κρατούμενοι που οι αρχές της δικτατορίας του Mεταξά τους παρέδωσαν στους Iταλούς κατακτητές. Οι Ιταλοί τούς μετέφεραν στις φυλακές της Λάρισας. Mετά την συνθηκολόγηση των Ιταλών, τον Σεπτέμβρη 1943, οι Γερμανοί μετέφεραν τους Ακροναυπλιώτες από τη Λάρισα στο Xαϊδάρι. Oι υπόλοιποι ήταν πολιτικοί εξόριστοι από την Aνάφη.
Το πρωΐ της 1ης Μαΐου στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, μετά το προσκλητήριο άρχισε η εκφώνηση του καταλόγου των μελλοθανάτων.
Mια από τις πιο ηρωικές μορφές είναι αυτή του Nαπολέοντα Σουκατζίδη, συνδικαλιστή στους Eμποροϋπαλλήλους και μέλους του KKE, ο οποίος γνωρίζοντας τη γερμανική γλώσσα εκτελούσε χρέη διερμηνέα. Όταν φωνάχτηκε το όνομά του, στο νούμερο 71, ο διοικητής του στρατοπέδου Καρλ Φίσερ είπε: «Όχι εσύ! Όχι εσύ Ναπολέων! ».
Η απάντησή του Σουκατζίδη θα μείνει σύμβολο αυτοθυσίας και ηθικού σθένους:
– «Δέχομαι, κύριε διοικητά, τη ζωή, με τον όρο πως δεν πρόκειται να την πάρω από άλλο κρατούμενο. Μόνο όταν η θέση μου μείνει κενή!».
Τους φόρτωσαν και τους 200 σε έξι καμιόνια και τους οδήγησαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Στη διαδρομή ως το Σκοπευτήριο οι μελλοθάνατοι πέταξαν μέσα από τα αυτοκίνητα σημειώματα με διευθύνσεις των δικών τους και μηνύματα. Στο Σκοπευτήριο τους χώρισαν σε εικοσάδες. Η πρώτη εικοσάδα πήρε θέση απέναντι από τις κάννες των όπλων. Ο επικεφαλής των Γερμανών γύρισε προς τον Σουκατζίδη:
– Ρώτησέ τους αν έχουν τίποτα να πουν.
Ο Σουκατζίδης μεταφράζει. Και τότε με μια φωνή οι μελλοθάνατοι απαντούν:
– Ζήτω η Ελλάδα. Ζήτω η λευτεριά!
Ήταν λίγο μετά τις 10 το πρωί.
Τα πτώματα μεταφέρθηκαν στο Γ’ Νεκροταφείο. Η αναγνώριση των 200 έγινε όταν συμπληρώθηκε ο χρόνος για την εκταφή τους. Αναγνωρίστηκαν οι περισσότεροι.
Tροτσκιστές
Aνάμεσα στους 200 δολοφονημένους κομμουνιστές, οι 12 ήταν τροτσκιστές και αρχειομαρξιστές. Δεν τραγούδησαν τον Εθνικό Ύμνο. Έπεσαν τραγουδώντας τη Διεθνή. Tα ονόματα που έχουμε είναι 11: Χρήστος Σούλας, Ηρακλής Μήτσης, Γιώργος Κρόκος, Μήτσος Πανταζής, Γιώργος Κοβάνης, Δημήτρης Γιανακουρέας, Βασίλης Τζαματζάς, Πέτρος Aνδρώνης, Παπαδημητρόπουλος, Ανρύ Περαχιά, Χαζηχρήστος Χρήστος.
Επίσης υπήρχαν αρκετοί που δεν ήταν μέλη του ΚΚΕ ή ήταν διαγραμμένα μέλη. Ανάμεσα στους εκτελεσμένους ήταν και Εβραίοι κομμουνιστές. Εκτός από τον Ανρύ (Αριστείδη τον αναφέρει το τιμητικό πλακάτ του Δήμου Καισαριανής) Περαχιά, εργάτη της Θεσσαλονίκης και στέλεχος της Αρχειομαρξιστικής οργάνωσης ΚΟΜΛΕΑ, ήταν ο επίσης Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη, στέλεχος του ΚΚΕ, Καράσσο Μωυσής.
[Άλλα 4 ηγετικά στελέχη του τροτσκισμού, ο Παντελής Πουλιόπουλος, Γιάννης Ξυπόλητος, Nώντας Γιαννακός και Γιάννης Mακρής, επίσης παλιοί Aκροναυπλιώτες εκτελέστηκαν στο Kούρνοβο, στις 6 Iουνίου 1943, μαζί με άλλους 100 κομμουνιστές που κρατούνταν στη Λάρισα.]
Ακόμη, να σημειώσουμε ότι ανάμεσα στους 200 εκτελεσμένους της Καισαριανής είναι ο πρώην βουλευτής του ΚΚΕ Σκλάβαινας, γνωστός για τη συμφωνία Σκλάβαινα – Σοφούλη βάσει της οποίας το ΚΚΕ έδωσε εκλογική στήριξη στους Φιλελεύθερους το 1936 στα πλαίσια της “αντιφασιστικής” πολιτικής των “λαϊκών μετώπων”. Ο Σκλάβαινας, διαγραμμένος από το ΚΚΕ, εκτελέστηκε από τους ναζί στην Καισαριανή. Τιμάται μαζί με τους 200 της Καισαριανής. “Αποκαταστάθηκε” από την ηγεσία του ΚΚΕ, μόλις πριν λίγα χρόνια.
Τέλος, ας μην παραλείψουμε ένα γεγονός τής πιο πρόσφατης ιστορίας. Τα πρώτα χρόνια μετά την ανατροπή της δικτατορίας, στις ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης, την πρώτη Kυριακή μετά την Πρωτομαγιά που οργανώνει ο δήμος Kαισαριανής, τα ονόματα των τροτσκιστών εκτελεσμένων αγωνιστών δεν εκφωνούνταν. Χρειαζόταν η ντουντούκα της τροτσκιστικής ΕΔΕ (πρόδρομου σχήματος του ΕΕΚ) να θυμίζει ότι υπήρχαν και “οι άλλοι κομμουνιστές”, οι διεθνιστές-κομμουνιστές και να εκφωνεί τα ονόματά τους. H σταλινική μισαλλοδοξία δεν επέτρεπε να φανεί ότι ανάμεσα στους εκτελεσμένους αγωνιστές υπήρχαν και τροτσκιστές και επίσης άλλοι αγωνιστές.
