της Κάτιας Γέρου*
Πρόσωπα… αθώα πρόσωπα:
Το παιδικό πρόσωπο της Καρολάιν, με το βλέμμα της γεμάτο εμπιστοσύνη και αφοσίωση, να κοιτάζει το μελλοντικό της δολοφόνο.
Οι ποιητικές φυσιογνωμίες του Άλεξ και του Βαγγέλη Γιακουμάκη.
Το στοχαστικό βλέμμα της Ελένης Τοπαλούδη πίσω από τα γυαλάκια της.
Τα γλυκά πρόσωπα της Μυρτώς, που σακατεύτηκε στην Πάρο, και του δεκατετράχρονου κοριτσιού που έχασε τη ζωή της μετά από χειρουργείο, το οποίο έκανε για να απαλλαγεί από τα περιττά κιλά της, επειδή οι συμμαθητές της της έκαναν bullying!
Ο Ζακ Κωστόπουλος, αυτό το πονεμένο παιδί, που την ώρα της δολοφονίας του υπήρχαν θεατές!
Ο Παύλος Φύσσας, με τη μουσική του και το θάρρος του.
Η φωνή της κυρίας σε δελτίο ειδήσεων, που καθάριζε τις σκάλες μιας πολυκατοικίας και βιάστηκε από έναν ένοικο, που το είχε ξανακάνει, αλλά που σε πέντε χρόνια αποφυλακίστηκε!
Το πρόσωπό της σίγουρα θα έχει το καθαρό βλέμμα όλων των παραπάνω μαρτυρικών θυμάτων,
καθώς και το πρόσωπο του εκατοντάχρονου που ξυλοκοπήθηκε αφού του πήραν το πενιχρό κομπόδεμά του… αναρίθμητα πρόσωπα παππούδων και γιαγιάδων που έχασαν τη ζωή τους με άθλιο τρόπο.
Τα μάτια των ηλικιωμένων συνήθως αποκτούν την αθωότητα των παιδικών βλεμμάτων…
Και το πιο τραγικό, το άγνωστο προσωπάκι της μικρής Λύδιας.
Ένας ατέλειωτος κατάλογος φονικών σαν φόντο σ’ αυτό το προσωπάκι.
Και από την άλλη μεριά, ένα άλλο σύμπαν.
Για παράδειγμα: είπε η γυναίκα που έριξε το βιτριόλι στην Ιωάννα (άλλο κορυφαίο μαρτυρικό θύμα, ανέβασε μια φωτογραφία με το καμένο χεράκι της, όλα τα είπε με τη φωτογραφία, αυτό το τόσο δυνατό και πάντα όμορφο κορίτσι), είπε λοιπόν η δράστης : «Δεν είμαι και χημικός», δηλαδή κάτι σαν: σόρυ, ποιο είναι το πρόβλημά σας; Έπρεπε να σπουδάσω τέσσερα χρόνια για να ρίξω ένα απλό βιτριόλι; Έκανα λάθος στη δόση, ωχού!
Είπε ο δολοφόνος της Καρολάιν κάτι σαν : Άντε να τελειώνουμε, να μπω φυλακή, να βγω, να αναθρέψω την κόρη μου.
Ειπώθηκε στο δημόσιο διάλογο η αδιανόητη, ανάλγητη φράση: «Θα δούμε και τη γοητεία σε όλη της την έκθεση κατά τη διάρκεια της δίκης. Θα δείτε μία γοητευτική προσωπικότητα που θα αρχίσετε κι εσείς να είστε followers».
Δηλαδή κάποιος άνθρωπος που θα υφίστατο τις συνέπειες των πράξεων του οποιουδήποτε «γοητευτικού» Μπάμπη, αυτή τη λέξη θα χρησιμοποιούσε για να περιγράψει την προσωπικότητά του;
Γοητευτικές είναι οι πένες που επεξεργάζονται και μελετούν τις δυνάμεις του κακού και του θανάτου που κρύβονται μέσα στον άνθρωπο και όχι βέβαια για να μας εξοικειώσουν με αυτές αλλά για να μας αφυπνίσουν. Όπως η πένα του Παπαδιαμάντη, του Ευριπίδη, του Ντοστογιέφσκι, του Ζενέ, του Φουκώ και τόσων άλλων, οι οποίοι αναλύουν τους μηχανισμούς αυτών των δυνάμεων που διατρέχουν την ιστορία του ανθρώπου και που αν δεν υψώνονται αναχώματα μέσα από τα γράμματα, τις τέχνες, την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλοίμονό μας – και για το παρελθόν και για το παρόν και για το μέλλον.
Βεβαίως όταν φτιάχνουμε σχολεία της προκοπής μειώνεται η παραβατικότητα και η ανάγκη των φυλακών.
Βεβαίως ο σωφρονισμός των ανθρώπων που εγκλημάτησαν και μπορεί και πρέπει να συμβαίνει, δηλαδή να καταλάβουν τι έκαναν και να τους δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία.
Βεβαίως τα εγκλήματα του κυρίαρχου συστήματος δεν τιμωρούνται ποτέ ή τιμωρούνται σπανίως, άρα η ατομική αγριότητα εναρμονίζεται με αυτά που συμβαίνουν στο μεγάλο φόντο.
Κι αυτό είναι το άλλοθι για να αρχίσουμε να λέμε: εντάξει μωρέ, αυτά πάντα συμβαίνουν, θηρία είμαστε οι άνθρωποι και η συζήτηση να τελειώνει. Αντί να αρχίζει.
Όμως το αίτημα για αυστηροποίηση των ποινών νιώθω ότι πάει πάνω και πέρα από όλα αυτά. Επιβάλλεται να πει η πολιτεία: Κανείς δεν έχει δικαίωμα να αφαιρεί ζωή. Η ζωή είναι η μοναδική ευκαιρία του καθενός να κάνει «το μόνον της ζωής του ταξείδιον».
Αν λοιπόν αυτό, το μοναδικό ταξίδι, κάποιος το κόβει, έτσι, με θράσος, για το γούστο του, για το μίσος του, για τη πλάκα του, για τον εγωισμό του, για τις ορμόνες του, για την τεστοστερόνη του, για τα όποια τραύματά του, για την «έμπνευση» που αντλεί από το lifestyle, όπου όλα επιτρέπονται και όλα δικαιολογούνται (όσο πιο φριχτές πράξεις κάνω, τόσο οι followers μου πολλαπλασιάζονται) κι αφού έτσι γίνονταν από πάντα – να θυμηθούμε τη φράση του Θουκυδίδη όταν περιγράφει την εποχή του λοιμού της Αθήνας: «Η γρήγορη απόλαυση, η εύκολη απόλαυση, έγινε η πιο μεγάλη αρρώστια. Φόβος των θεών και νόμος των ανθρώπων κανένας δεν τους συγκρατούσε», είναι σοκαριστική η φράση του, σα να περιγράφει το σήμερα, σαν η ανθρωπότητα να ζει μέσα σε ένα διαρκή λοιμό, σε μια αέναη πανδημία – ε, τότε η πολιτεία πρέπει να αρθρώσει έναν άλλο λόγο.
Και όχι για τίποτε άλλο, απλώς για να κάνει τη δουλειά της, που είναι η εξής μία: να περιφρουρεί με όλους τους τρόπους το μοναδικό ταξίδι της ζωής μας, το τόσο σύντομο και τόσο βαλλόμενο πανταχόθεν κι όχι βέβαια μόνον από το τσουνάμι της εγκληματικότητας.
Όπως κι εμείς οι πολίτες, οφείλουμε να διατηρούμε μέσα μας ζωντανά το περί δικαίου αίσθημα, τη συμπόνια μας για τα θύματα και τις οικογένειές τους, την απαίτησή μας για δικαιοσύνη, έστω και εκ των υστέρων και την επιθυμία μας να αφήσουμε πίσω μας έναν κόσμο λίγο πιο φιλόξενο απ’ ότι τον βρήκαμε.
Ιούνιος 2021
- To κείμενο της Κάτιας Γέρου γράφτηκε τον Ιούνιο 2021. Μέρες που είναι, με την έναρξη της δίκης της δράστιδος που έριξε το βιτριόλι στο πρόσωπο της Ιωάννας, με την επέτειο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου, αναδημοσιεύουμε το κείμενο από τα SIMATA KAPNOU
