«Κόνδωρ»
Η Ιστορία της Χιλής μέσα από ένα σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα
O Κόνδορας είναι αρπακτικό πτηνό που ζει στην Αμερικανική ήπειρο και κυρίως στην οροσειρά των Άνδεων. Επίσης, ήταν και η κωδική ονομασία της μυστικής διακρατικής επιχείρησης των δικτατορικών καθεστώτων της Χιλής, Αργεντινής, Ουρουγουάης, Βραζιλίας, Περού και Παραγουάης τη δεκαετία του ’70 για τον εντοπισμό, σύλληψη, βασανισμούς και δολοφονίες αντιφρονούντων σε αυτές τις χώρες αλλά και όσων είχαν ζητήσει πολιτικό άσυλο σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Αυτόν τον τίτλο διάλεξε ο Γάλλος συγγραφέας Caryl Ferey για αυτό το υπέροχο αστυνομικό και όχι μόνο μυθιστόρημά του.
Η ιστορία του βιβλίου διαδραματίζεται στη σημερινή Χιλή του 2015 όπου λίγα έχουν αλλάξει από το τέλος της δικτατορίας του Πινοσέτ το 1990. Η φτώχεια, η καταπίεση και η λεηλασία των φυσικών πόρων της χώρας συνεχίζεται από το ντόπιο και πολυεθνικό κεφάλαιο καθώς και από τους πρώην χουντικούς και τους επιγόνους τους. Οι ήρωες του βιβλίου συνδέονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο με την πρόσφατη αιματοβαμμένη ιστορία της Χιλής. Το σκηνικό είναι στο Σαντιάγκο, σε μια τενεκεδούπολη, μια πάμφτωχη γειτονιά, όπου η δυστυχία και μιζέρια των εξαθλιωμένων κατοίκων κυριαρχεί, και στο Βαλπαραΐσο το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Οι ήρωες είναι η νεαρή Γκαμπριέλα, μια Ινδιάνα Μαπούτσε, φανατική κινηματογραφίστρια η οποία είναι ενεργό μέλος του φοιτητικού κινήματος. Ο Στέφανο, παλιός αντάρτης πόλεων του MIR, και μέλος της επίλεκτης φρουράς του Αλλιέντε που γλύτωσε την τελευταία στιγμή από το βομβαρδισμό του La Moneda στις 11/9/1973 κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος. Και ο οποίος ακόμα δεν έχει ξεπεράσει την ήττα και την προδοσία της συντρόφισσάς του Μανουέλα η οποία άλλαξε στρατόπεδο και παντρεύτηκε το βασανιστή του. Ο παπάς Πατρίτσιο, φίλος του Στέφανο, που αγωνίζεται στη φτωχογειτονιά La Victoria για να σώσει τη νεολαία από τα ναρκωτικά αλλά και να ξαναδώσει τη χαμένη αξιοπρέπεια στους δυστυχισμένους κατοίκους της. Και τους δύο τους ενώνει η αγάπη τους για τα κλασικά αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά. Ο δικηγόρος Έντουαρντς, ειδικός φοροτεχνικός, αλλά ακόμα τον κατατρέχει το παρελθόν της οικογένειάς του, αφού ο πατέρας του δολοφονήθηκε από τη χούντα και η μητέρα του γλύτωσε την τελευταία στιγμή. Και ο ευκατάστατος δικηγόρος Εστεμπάν, γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας μεγιστάνων των media. Έχει ως πρότυπό του το δολοφονημένο από τη χούντα τραγουδιστή Βίκτορ Χάρα. Αν και ο Eστεμπάν έχει τα πάντα στη ζωή του, έχει αφιερωθεί στο να υπερασπίζεται στα δικαστήρια τη φτωχολογιά της Χιλής. Επιπλέον οι κακοί χαρακτήρες του βιβλίου είναι πρώην χουντικοί και βασανιστές, αλλά τώρα είναι «ευπόληπτοι» επιχειρηματίες και μεγαλέμποροι ναρκωτικών.
Αν και φαινομενικά το βιβλίο είναι μια αστυνομική ιστορία, στην πραγματικότητα είναι ταξίδι στο χώρο και το χρόνο με τα γεγονότα της Χιλής του Αλλιέντε, του Πινοσέτ και του σήμερα να συνδέονται μεταξύ τους. Οι εφιάλτες του παρελθόντος εξακολουθούν να κυβερνούν και να ρημάζουν το λαό της Χιλής και τα φαντάσματα των βασανισμένων και σκοτωμένων να θέλουν να πάρουν εκδίκηση και δικαίωση. Οι ήρωες φέρουν όλο το βάρος της Ιστορίας και τα τραύματά της. Η Μαπούτσε ιθαγενής θέλει να εκδικηθεί για τη διαρκή γενοκτονία του λαού της, το ίδιο και ο Στέφανο που τα όνειρά του για μια καλύτερη κοινωνία συντρίφτηκαν στις 11/9/1973. Ο Εστεμπάν που μάλλον ασυνείδητα έφυγε από το στρατόπεδο της τάξης του και εντάχθηκε σε αυτό των «αιώνιων» νικημένων και απελπισμένων. Ένας αποστάτης της τάξης του. Όλοι οι πρωταγωνιστές έχουν βρει το ρόλο τους στην Ιστορία, οι μεν με τους κολασμένους της Γης, οι δε με τους εκμεταλλευτές και καταπιεστές.
Στο βιβλίο, η πινακίδα του γραφείου του Εστεμπάν γράφει «ειδικός χαμένων υποθέσεων». Όμως όσα πραξικοπήματα, μαζικές δολοφονίες και βασανιστήρια κι αν κάνει η άρχουσα τάξη για να καταστείλει το φτωχό λαό, η ελπίδα και το πάθος για μια καλύτερη ζωή δεν είναι μια «χαμένη υπόθεση». Αυτό είναι και το μήνυμα του βιβλίου.
Πάνος Bλαχάκης
