Κρ. Ρακόφσκι: Το κομμουνιστικό κίνημα στη Ρουμανία

του Κριστιάν Ρακόφσκι (1920)

Το παρόν κείμενο του Κριστιάν Ρακόφσκι γράφτηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1920 και δημοσιεύθηκε στο τεύχος 13 (Οκτωβρίου 1920) του περιοδικού, της Κομιντέρν, «Η κομμουνιστική διεθνής», σελ 112-114. Στο ίδιο τεύχος του περιοδικού της Κομμουνιστικής Διεθνούς, στο οποίο δημοσιεύθηκε αυτό το κείμενο, υπάρχει ακόμη το μανιφέστο του 2^ου συνεδρίου της Διεθνούς, οι αποφάσεις της για μια σειρά ζητήματα και θεωρητικά κείμενα, πολεμικές και ανταποκρίσεις από διάφορα τμήματα που υπογράφουν ανάμεσα σε άλλους οι Τρότσκι, Τσέτκιν, Ρηντ, Σεράτι, Τόμσκι και φυσικά ο εκδότης του περιοδικού Γκριγκόρι Ζηνόβιεφ. Ο Ρακόφσκι είναι τακτικός αρθογράφος του περιοδικού -στον ίδιο τόμο φιλοξενείται και δεύτερο κείμενό του για τον Κόκκινο Στρατό- καθώς εκτός από ηγέτης του Μπολσεβίκικου κόμματος είναι εκπρόσωπος στα πρώτα συνέδρια της Διεθνούς. Στο πρώτο ιδρυτικό συνέδριο εκπροσωπεί την γραμματεία της Βαλκανικής Σοσιαλιστικής Ομοσπονδίας αλλά και την Ομάδα των Συνέδρων του Τσίμμερβαλντ που προσχωρούν στη νέα Διεθνή, υπογράφοντας τα σχετικά κείμενα και αποφάσεις. Στα επόμενα συνέδρια θα πάρει μέρος εκπροσωπώντας το Ουκρανικό κόμμα.

Το κείμενο του Ρακόφσκι καταπιάνεται με την ανάπτυξη και τις προοπτικές του κομμουνιστικού κινήματος στην Ρουμανία λίγους μήνες μετά τις εκλογές του Μαΐου του 1920, όπου το ενιαίο, ακόμη, Σοσιαλιστικό Κόμμα Ρουμανίας πετυχαίνει μια σημαντική αύξηση σε ποσοστά, ψήφους και έδρες.

Το Σοσιαλιστικό κόμμα Ρουμανίας με την πίεση των διεθνιστικών και αντιπολεμικών του στοιχείων το 1915 είχε αποχωρήσει από την Σοσιαλιστική διεθνή εξαιτίας του σοσιαλσοβινιστικού της εκφυλισμού. Ωστόσο δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει τις γραμμές του εντελώς. Μετά το τέλος του πολέμου και την προσάρτηση των Ρουμανόφωνων περιοχών της τέως Αυστροουγγαρίας, δηλαδή της Τρανσυλβανίας και της Μπουκοβίνα, οι ρεφορμιστικές απόψεις μέσα στο κόμμα θα επανέλθουν με την προσχώρηση πολλών τοπικών σοσιαλδημοκρατικών οργανώσεων από αυτές τις περιοχές.

Στο εσωτερικό του κόμματος ξεσπάνε αντιπαραθέσεις για τον προσανατολισμό του στην Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνή, ανάμεσα στους κομμουνιστές οπαδούς της Οκτωβριανής επανάστασης, τους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες και τους κεντριστές που ταλαντεύονται. Η εθνική συνδιάσκεψη του Μαΐου του 1920, λίγο πριν τις εκλογές με ψήφους 428 σε ένα σύνολο 540 εγκρίνει με συντριπτική πλειοψηφία την προσχώρηση στη νέα διεθνή. Ωστόσο η ηγεσία της Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος είναι μοιρασμένη περίπου στη μέση με ισχνή πλειοψηφία των μετριοπαθών έναντι των κομμουνιστών: 20 έναντι 18.

Το κείμενο του Ρακόφσκι παρουσιάζει στη Διεθνή την κατάσταση και μιλάει για την ανάγκη ξεκαθαρίσματος και προσανατολισμού του στη νέα Κομμουνιστική Διεθνή.  Έχει προηγηθεί η συμμετοχή μιας ενιαίας αντιπροσωπείας του κόμματος στο Β’ Συνέδριο της Τρίτης Διεθνούς στη Μόσχα το διάστημα από 19 Ιουλίου μέχρι 7 Αυγούστου 1920. Εκεί οι Ρουμάνοι αντιπρόσωποι συνομιλούν με τους Ρακόφσκι, Μπουχάριν, Ζηνόβιεφ και Λένιν σχετικά με την αποδοχή των περίφημων 21 όρων εισόδου στη Διεθνή, για το ξεσκαρτάρισμα των γραμμών τους από τους σοσιαλδημοκράτες και την μετατροπή της εφημερίδας σε όργανο της Κεντρική Επιτροπής.

Η πλειοψηφία των Ρουμάνων συνέδρων το αποδέχεται και λίγο αργότερα στις αρχές Οκτωβρίου 1920 θα οργανώσει το συνέδριο αποδοχής των όρων της Διεθνούς. Εκεί θα γίνει η διάσπαση ανάμεσα στην πλειοψηφία που έχει μπολσεβίκικο προσανατολισμό, ιδρύοντας το ΚΚ Ρουμανίας. Η μειοψηφία, που θα παραμένει σε σοσιαλδημοκρατικές θέσεις, διατηρεί τον τίτλο του Σοσιαλιστικού κόμματος και τελικά το 1923 μπαίνει εκ νέου στη Β’ Διεθνή.

Η μετάφραση στα ελληνικά έγινε από το αγγλικό κείμενο που υπάρχει στο Marxist Internet archive από τον Γιώργο Χλωρό, που επιμελήθηκε και τις σημειώσεις.

---

Το κομμουνιστικό κίνημα στην Ρουμανία

Οι τελευταίες εκλογές στη Ρουμανία είναι η απόδειξη της τεράστιας ανάπτυξης του εργατικού της κινήματος μετά τον πόλεμο. Εξαιτίας των πολιτικών συνθηκών και των αστυνομικών μέτρων στη χώρα, καθώς στη Ρουμανία η εργατική τάξη δεν είχε το καθολικό δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, το Ρουμάνικο Σοσιαλιστικό κόμμα πριν τον πόλεμο είχε απλά και μόνο μερικά καλά επαναστατικά στελέχη. Αυτά όμως κατάφεραν να κρατήσουν σε όλη την διάρκεια του πολέμου την Ρουμάνικη εργατική τάξη όσο γινόταν, για να μην απεμπολήσει την ταξική και επαναστατική της θέση.

Με την εφαρμογή του δικαιώματος της καθολικής ψηφοφορίας αυτά τα μεμονωμένα στελέχη, ανέπτυξαν γρήγορα ένα δυνατό κόμμα που αυτή την στιγμή αριθμεί περίπου 60.000 μέλη. Στις τελευταίες εκλογές φάνηκε πως στα αστικά κέντρα το Σοσιαλιστικό κόμμα είναι δεύτερο σε δύναμη, εις ό,τι αφορά την εκλογική επιρροή του, πίσω μόνο από το κυβερνών κόμμα του στρατηγού Αβερέσκου.

Στις αυτές τις εκλογές, εκλέχτηκαν 20 Σοσιαλιστές βουλευτές και 3 Γερουσιαστές. Από αυτούς οι 12 βουλευτές είναι από την μείζονα Ρουμανία και οι υπόλοιποι 8 από την Μπουκοβίνα και την Τρανσυλβανία. Οι 3 Γερουσιαστές εξελέγησαν όλοι στην Μπουκοβίνα και την Τρανσυλβανία.

Αλλά, πρέπει να πούμε πως δυστυχώς αυτά τα καλά στοιχεία που διαθέτει το κόμμα δεν εκφράζονται στο σύνολο της ποσοτικής του επιρροής. Πρέπει να σημειώσουμε πως οι Σοσιαλδημοκράτες στην Τρανσυλβανία και την Μπουκοβίνα, που μέχρι πρόσφατα ανήκαν στο ομόσπονδο ρεφορμιστικό Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Αυστροουγγαρίας, έχουν βάλει την δική τους σφραγίδα στο Ρουμάνικο κόμμα, αυξάνοντας την επιρροή των οπορτουνιστικών στοιχείων και ιδιαίτερα αυτών που αντιμάχονται τον προσανατολισμό του κόμματος προς την Τρίτη Διεθνή.

Έτσι αν και στην παλαιά Ρουμανία όπως επίσης και στο Βουλγάρικο τετράγωνο που ενσωμάτωσε το 1913¹Αναφέρεται στην περιοχή της Δοβρουτσά, που στο χάρτη μοιάζει με ένα συμπαγές τετράγωνο. Η περιοχή είχε αποσπαστεί από την Βουλγαρία και έχει προσαρτηθεί στη Ρουμανία ως αποτέλεσμα του 2^ου βαλκανικού πολέμου το 1913 αν και κατοικούνταν από Βουλγάρικο πληθυσμό. Εκείνη την εποχή είχε αρκετές βιομηχανίες στο έδαφος της που ευνοούσαν την ανάπτυξη του σοσιαλιστικού κινήματος. οι τοπικές κομματικές επιτροπές αποφάσισαν σχεδόν ομόφωνα να μπουν στην Τρίτη Διεθνή, το Εθνικό Συμβούλιο του κόμματος, στη σύνοδό του τον Απρίλιο, πέρασε μια απόφαση αναβάλλοντας το θέμα της εισόδου στην Τρίτη Διεθνή, στο συνέδριο του κόμματος που επρόκειτο να γίνει τον Αύγουστο.

Η αιτιολόγηση που προβλήθηκε ήταν μάλλον προσχηματική:

“Για να είναι δεσμευτική η ψηφοφορία για την προσχώρηση στην Τρίτη Διεθνή πρέπει να περάσει από το συνέδριο του κόμματος”.

Αυτή ήταν μια συμβιβαστική μανούβρα του γραμματέα του κόμματος του Μοσκοβισί²Ο Ίλιε Μοσκοβισί (1885 – 1943) ήταν ένας παλαίμαχος Ρουμάνος σοσιαλιστής δημοσιογράφος, ήταν ηγέτης της κεντριστικής πτέρυγας του κόμματος που κινήθηκε μεταξύ κομμουνιστών και σοσιαλδημοκρατών. Μετά την διάσπαση ανάμεσά τους θα συνταχθεί με την λεγόμενη «Δυόμιση διεθνής». Έγινε στόχος αντισημιτικών επιθέσεων την εποχή της φιλοναζιστικής δικτατορίας στη Ρουμανία, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση αλλά γλύτωσε την εκτέλεση της ποινής εξαιτίας ενός μεταλλείου επί ανδρεία που είχε από τον 1^ο παγκόσμιο πόλεμο και εξαιτίας της βεβαρημένης υγείας του. Πέθανε το 1943. Ο πιο γνωστός απόγονος του είναι ο νυν επίτροπος της ΕΕ, Γάλλος οικονομολόγος Πιερ Μοσκοβισί που είναι μικρανεψιός του. Δηλαδή, γιος του ανιψιού του, του συγγραφέα  Σέρζ Μοσκοβισί που κατάφυγε στην Γαλλία την εποχή της ανόδου του φασισμού για να γλυτώσει από τις αντισημιτικές διώξεις., που συναίνεσε στην αναβολή της απόφασης, αν και ο ίδιος είχε υποστηρίξει την προσχώρηση στη νέα διεθνή και μάλιστα έχει εκλεγεί ως αντιπρόσωπος στο συνέδριο αυτό για να υπερασπιστεί την θέση της προσχώρησης. Αντίθετα το Εθνικό Συμβούλιο περιορίστηκε στην επίσημη επιβεβαίωση της θέσης που είχε λάβει το κόμμα το 1915, απλά φεύγοντας από την παλαιά Σοσιαλιστική Διεθνή.

Ωστόσο οι αληθινοί λόγοι της αναβολής είναι τελείως διαφορετικοί και ξεκάθαρα οπορτουνιστικής φύσεως. Η Εκτελεστική Επιτροπή του κόμματος δεν επιθυμούσε να τρομάξει τους μικροαστούς, λίγες μέρες πριν τις εκλογές. Και από την άλλη μεριά, ήθελε να διατηρήσει την «ενότητα» του κόμματος, καθώς η πλειοψηφία της κομματικής οργάνωσης στη Μπουκοβίνα, με επικεφαλής τον Γκριγκοροβίτσι³Ο Γκιόργκι Γκριγκοροβίτσι θα ηγηθεί λίγους μήνες μετά της δεξιάς πτέρυγας του κόμματος που θα μείνει εκτός Τρίτης Διεθνούς και θα επιδιώξει επιστροφή στην Β’ Σοσιαλιστική διεθνή. Βλ. “Nouvelles internationales. LeCongrès du Parti roumain”, in L’Humanité, November 7, 1922, p.2, έναν πρώην βουλευτή στο Αυστριακό Ράϊχσταγκ, είχε λάβει δημόσια θέση ενάντια στην προσχώρηση στην Τρίτη Διεθνή. Αλλά έτσι το σχίσμα είναι αναπόφευκτο. Όσο οι οργανώσεις του κόμματος στη Ρουμανία και στη Δοβρουτσά κινούνται σε αυτήν την κατεύθυνση, τόσο πιο πολύ οι οπορτουνιστές ηγέτες σαν τον Γκριγκόροβιτς διακρίνονται στις επιθέσεις τους κατά της Σοβιετικής Ρωσίας (Σ.τ. Ρακόφσκι: οι κομμουνιστές και οι σοσιαλιστές στην Βεσσαραβία δεν συμμετέχουν στο Ρουμάνικο Σοσιαλιστικό κόμμα).

Σχετικά πρόσφατα ο Γκριγκόροβιτς έβγαλε έναν λόγο στο κοινοβούλιο στον οποίο διακήρυξε ότι είναι καθαρόαιμος Σοσιαλδημοκράτης και παραμένει πιστός στις παλιές τακτικές του κόμματος. Και αυτό, ας σημειωθεί ότι έγινε την στιγμή που, μετά τον πόλεμο, το Ρουμάνικο κόμμα θέλησε να τραβήξει μια διαχωριστική γραμμή με το Σοσιαλδημοκρατικό του παρελθόν και γι’ αυτό μετονομάστηκε σε Σοσιαλιστικό. Επιπλέον ο Γκριγκόροβιτς δήλωσε πως καταγγέλλει τον Λένιν και τον Τρότσκι διότι “έχουν γίνει αντι-Μαρξιστές”!

Ένας άλλος βουλευτής του κόμματος, ο Ντουναριάνο, έκανε μια τοποθέτηση στη βουλή στο ίδιο πνεύμα, με την οποία προσπάθησε να πείσει τους βουλευτές των αστικών κομμάτων ότι οι Σοσιαλιστές στην πραγματικότητα επιχειρούν απλά να αναδιοργανώσουν την κοινωνία με ειρηνικό τρόπο, και με τα μέσα της απόκτησης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Και εάν η αστική τάξη τους επέτρεπε να χρησιμοποιήσουν ελεύθερα τα πολιτικά τους δικαιώματα όπως το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, τότε δεν θα χρειάζονταν να καταφύγουν σε επαναστατικές μεθόδους πάλης.

Κι αυτά ειπώθηκαν σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η κοινοβουλευτική δημοκρατία στη Ρουμανία έχει αποδειχτεί εντελώς πλασματική. Όταν ο κομμουνιστής σύντροφος Μπουχόρ⁴Ο Μιχαήλ Γκεοργκίου Μπουχόρ (1881 – 1964), είναι μια από τις πλέον ηρωικές και σημαντικές φυσιογνωμίες του κομμουνιστικού κινήματος στη Ρουμανία. Ενεργός στο σοσιαλιστικό κίνημα από τις αρχές του 20^ου αιώνα σε μεγάλο βαθμό θα ακολουθήσει την πορεία του Ρακόφσκι με τον οποίο θα συνδεθεί με μακροχρόνια πολιτική φιλία. Μαζί θα ανασυγκροτήσουν το Ρουμάνικο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα το 1910, μαζί θα συμμετέχουν και στις δύο Συνδιασκέψεις της Βαλκανικής Σοσιαλιστικής ομοσπονδίας. Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου θα συλληφθεί στη Ρουμανία για αντιπολεμική διεθνιστική προπαγάνδα και θα κλειστεί φυλακή. Στο ξέσπασμα της Ρωσικής επανάστασης που επεκτείνεται στη Βεσσαραβία και την Βόρεια Ρουμανία, θα απελευθερωθεί από τους εξεγερμένους, όπως και ο Ρακόφσκι άλλωστε. Θα βρεθεί στην επαναστατημένη Ουκρανία στο πλευρό των μπολσεβίκων και του Κόκκινου Στρατού μαζί με Ρουμάνους εθελοντές. Το 1918, θα συλληφθεί για δεύτερη φορά από τους Γερμανούς που προελαύνουν στην Οδησσό και θα παραδοθεί στους Λευκούς. Λίγο πριν εκτελεστεί από αυτούς θα απελευθερωθεί μετά από μεγάλη αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού. Θα γυρίσει στη Ρουμανία για να οργανώσει το σοσιαλιστικό κίνημα με εντολή της Κομμουνιστικής Διεθνούς και του Λένιν προσωπικά τον οποίο έχει συναντήσει στην Μόσχα. Θα συλληφθεί ξανά για την δράση του και θα του απαγορευθεί να ασκήσει τα βουλευτικά του καθήκοντα αν και έχει εκλεγεί στη βουλή τον Μάιο του 1920. Θα περάσει πολλά χρόνια στη φυλακή και θα πάρει αμνηστία το 1934 μετά από κινητοποίηση εντός και εκτός της χώρας. Συλλαμβάνεται ξανά από την δικτατορική κυβέρνηση το 1937 και θα περάσει άλλα 7 χρόνια στη φυλακή γλυτώνοντας την εκτέλεση την τελευταία στιγμή από τους ναζί. Μετά τον πόλεμο και την καθεστωτική αλλαγή στην Ρουμανία, απελευθερώνεται μεν αλλά πέφτει σε δυσμένεια διότι είχε τοποθετηθεί ενάντια στις Σταλινικές διώξεις των δικών της Μόσχας. Το 1953 και μετά τον θάνατο του Στάλιν, θα αποκατασταθεί στο ΚΚ Ρουμανίας και θα του εμπιστευτούν ένα χαμηλό πόστο επί τιμή, σε ενώσεις βετεράνων αντιφασιστών., μετά την εκλογή του από τους εργάτες στο Γαλάτσι, καταδικάζεται σε πενταετή καταναγκαστικά έργα και δεν του επιτράπηκε καν να παραβρεθεί στο κοινοβούλιο και να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του. Ή, όταν οι Σοσιαλιστές στο σύνολό τους συλλαμβάνονται και ξυλοκοπούνται. Ή, όταν ακόμη και οι ίδιες οι εκλογές διεξάγονται με ένα στρατοχωροφύλακα στα δεξιά και έναν στρατοχωροφύλακα στα αριστερά της κάλπης. Ή, όταν το ίδιο το Ρουμάνικο κοινοβούλιο γίνεται το σκηνικό των πιο βίαιων περιστατικών και των πλέον αντιδραστικών εμποδίων στην άσκηση των διαδικασιών καθώς η κοινοβουλευτική πλειοψηφία του Στρατηγού Αβερέσκου δεν αναγνωρίζει και δεν τηρεί κανέναν κοινοβουλευτικό κανονισμό και θεσμό.

Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι τα καμώματα των Γκριγκόροβιτς, Ντουναριάνο και άλλων έλαβαν την ανάλογη απάντηση από το ίδιο το κεντρικό όργανο του κόμματος, την εφημερίδα “Socialismul”. Στο φύλλο της 7^ης Ιουλίου, σε ένα άρθρο που υπογράφει ο σύντροφος Φαμπιάν, ένας κομμουνιστής και που τιτλοφορείται “Ο κοινοβουλευτικός κρετινισμός ξεκίνησε ήδη!”, ο συγγραφέας κριτικάρει τον Ντουναριάνο λεπτομερώς. Ο Ντουναριάνο μπορεί να αποσπά τα χειροκροτήματα των αστών αλλά δεν λαμβάνει υπόψη καθόλου τις αποφάσεις των κομματικών οργάνων αλλά ούτε καν το πρόγραμμα που υιοθέτησε η συνδιάσκεψη του Μαΐου. Εκεί είχε υιοθετηθεί πλήρως η πλατφόρμα της Τρίτης Διεθνούς. Αυτό το γεγονός δεν μπορεί να το αποσιωπήσει κανείς. Είναι αναγκαίο να υιοθετηθούν αδιάλειπτα και άμεσα όλα εκείνα τα μέτρα που θα ικανοποιήσουν την εξεγερμένη βάση του κόμματος. Ο οπορτουνισμός του Ντουναριάνο είναι ο πλέον προκλητικός. Και αυτό διότι είναι εκλεγμένος αντιπρόσωπος της εργατικής ομοσπονδίας του Πράκχωφ, που περιλαμβάνει μερικά από τα πλέον επαναστατικά στοιχεία του κόμματος και που ήταν από τις πρώτες οργανώσεις που σήκωσαν τα λάβαρα της Τρίτης Διεθνούς και το σύνθημα της δικτατορίας του προλεταριάτου. Αυτό το γεγονός επισημάνθηκε εμφατικά από τους αστούς βουλευτές στο κοινοβούλιο και ο Ντουναριάνο αντί να δηλώσει την αλληλεγγύη του με την εργατική ομοσπονδία που είχε στηρίξει την εκλογή του στο κοινοβούλιο, την πρόδωσε.

Στο αμέσως επόμενο φύλλο του “Socialismul”, ο σύντροφος Στεφάνοφ⁵Ο Μπορίς Στεφάνωφ, ή Ντραγκάνωφ ή Ντράγκου  (1883 – 1969) ήταν μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Βουλγάρικου και του Ρουμάνικου εργατικού κινήματος. Βούλγαρος στην καταγωγή και μακρινός συγγενής του Ρακόφσκι,  βρέθηκε όπως και εκείνος στη Ρουμανία. Συμμετέχει μαζί του στις περισσότερες από τις δραστηριότητές του ενάντια στον πόλεμο. Εκλέγεται και αυτός στη βουλή το 1920 και του απαγορεύεται η συμμετοχή σε αυτό. Φυλακίζεται μετά το απεργιακό κύμα της ίδιας χρονιάς και προσχωρεί στην κομμουνιστική πτέρυγα του κόμματος που ιδρύει το ΚΚ Ρουμανίας το 1921. Με την αποφυλάκισή του βρίσκεται στην ΕΣΣΔ και εκεί μετά το 5^ο συνέδριο της Κομιντέρν τοποθετείται στο πλευρό των κεντριστών του Ζηνόβιεφ και του Μπράντλερ, και είναι ενεργός στη δημιουργία του λεγόμενου «Επαναστατικού κινήματος της Δοβρουτσάς» που παλεύει για την αυτοδιάθεση του –ανύπαρκτου– «έθνους της Δοβρουτσάς», ερχόμενος σε ρήξη με την βάση του ΚΚ Ρουμανίας. Είναι η εποχή που η Κομιντέρν κλείνει το μάτι στους Βούλγαρους αγροτιστές και το VMRO και ζητάει ανάμεσα στα άλλα «Ανεξάρτητη Μακεδονία» και «Ανεξάρτητη Θράκη», θέσεις που θα πληρώσει πανάκριβα και το ΚΚΕ αν και διαφωνούσε. Κατόπιν ο Στεφάνωφ θα σταθεί στο πλευρό των Σταλινικών που το 1936 τον επιβάλλουν ως γραμματέα στο ΚΚ Ρουμανίας, αν και Βούλγαρος στην καταγωγή. Συμμετέχει στις διώξεις των αντισταλινικών κομμουνιστών από το Ρουμάνικο κόμμα, ωστόσο και ο ίδιος το 1941 θα πέσει σε δυσμένεια και παύεται από την ηγεσία του, με εντολή της Μόσχας. Ο παλιός φίλος του, ο Γκεόργκι Δημητρώφ θα τον καλέσει στη μεταπολεμική Βουλγαρία όπου και θα παραμείνει σε κατ’ οίκον περιορισμό στη Σόφια, εξόριστος από το Ρουμάνικο ΚΚ. Ωστόσο αυτό θα του γλυτώσει την ζωή… Μετά το 1961 το Βουλγάρικο ΚΚ θα τον αποκαταστήσει πολιτικά αλλά όχι και οι Ρουμάνοι σταλινικοί. Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα το 1969., ένας κομμουνιστής βουλευτής, στο άρθρο του “Η επαναστατική περίοδος”, αναφερόμενος σε αυτήν την κοινοβουλευτική συζήτηση, ανοιχτά και δημόσια, έγραψε πως το καθήκον του κόμματος στην παρούσα στιγμή είναι να οργανώσει την δικτατορία του προλεταριάτου:

“Εμείς, οι Σοσιαλιστές, οι Κομμουνιστές, οι Μπολσεβίκοι –ας αφήσουμε τους αντίπαλους μας να μας αποκαλούν όπως επιθυμούν-  βλέπουμε ξεκάθαρα ότι απέναντι στην δικτατορία δεν μπορούμε παρά να παρατάξουμε μια άλλη δικτατορία, και αυτή δεν είναι άλλη από την δικτατορία του προλεταριάτου που πρέπει να φτιαχτεί για να αντιμετωπίσει την δικτατορία της μπουρζουαζίας. Όσο πιο πολύ η αστική τάξη ετοιμάζει την δική της δικτατορία τόσο περισσότερο καθιστά αναγκαίο μας καθήκον να εκπαιδεύσουμε τις εργατικές μάζες εντατικά για να μην μας βρουν τα γεγονότα απροετοίμαστους.”

Απέχουμε πλέον μόλις μια εβδομάδα από το συνέδριο του κόμματος. Σε αναμονή των αποφάσεών του, ο στρατηγός Αβερέσκου -που ο λαός ήδη έχει αρχίσει να τον αποκαλεί ως τον «Ρουμάνο Χόρτι»- κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει την δεξιά πτέρυγα του κόμματος⁶Ο στρατηγός Αλεξάντρου Αβερέσκου (1859 – 1938) είδε το άστρο του να ανατέλλει για πρώτη φορά όταν ανέλαβε την καταστολή της μεγάλης αγροτικής εξέγερσης στη Ρουμανία το 1907, που επισήμως είχε 419 νεκρούς και 11 χιλιάδες συλληφθέντες αλλά που πολλοί ιστορικοί ανεβάζουν το αριθμό των θυμάτων σε μερικές χιλιάδες. Διακρίθηκε στην πρώτη φάση της κυβερνητικής του θητείας για την σκληρή καταστολή του κομμουνιστικού κινήματος στη χώρα με εκατοντάδες συλλήψεις και φυλακίσεις. Πιο πριν σαν αρχηγός του στρατού είχε κατευθύνει την επίθεσή του προς την επαναστατημένη Ρωσία. Ο Κόκκινος στρατός που στην περιοχή αυτή διοικείται από τον Ρακόφσκι τον σταμάτησε με επιτυχία και πέρασε και στην αντεπίθεση με την δημιουργία επαναστατικών σοβιέτ στην Βόρεια Ρουμανία. Ωστόσο η επέκταση της επανάστασης στην Ρουμανία καταπνίγηκε. Παρομοίως ο Ρουμάνικος στρατός υπό την ηγεσία του, συντελεί στην κατάπνιξη της επανάστασης στην Ουγγαρία των εργατικών συμβουλίων. Εκεί δηλαδή που επιβλήθηκε η στρατιωτική δικτατορία του ναυάρχου Χόρτι. Στη δεύτερη θητεία του ως πρωθυπουργός της Ρουμανίας, ο Αβερέσκου, έμεινε στην ιστορία για την στρατηγική συμμαχία της Ρουμανίας με την φασιστική Ιταλία και για την προετοιμασία του εδάφους για την παλινόρθωση της βασιλείας.. Στη διάρκεια των τελευταίων δύο μηνών εκατοντάδες κομμουνιστές συνελλήφθησαν: τόσο όσοι ήταν στην παρανομία αλλά και όσοι συμμετείχαν στις νόμιμες επιτροπές του κόμματος. Όλοι οι δημοφιλείς κομμουνιστές ηγέτες έχουν συλληφθεί.

Τον Μάιο πρώτος απ’ όλους, ο σύντροφος Μπουχόρ. Πέρασε από στρατοδικείο με την κατηγορία ότι πήρε μέρος στην Ρωσική επανάσταση και σε συνδυασμό με αυτό ότι είχε σαν στόχο την ανατροπή του Ρουμανικού κράτους. Οι δικαστικές διαδικασίες ήταν τόσο γελοίες που οι συνήγοροι υπεράσπισης υποχρεώθηκαν να παραιτηθούν ενώ οι μάρτυρες υπεράσπισης δεν κλήθηκαν ποτέ να καταθέσουν. Μετά την θαρραλέα απολογία του Μπουχόρ στο δικαστήριο, αυτό του επέβαλε την πλέον σκληρή ποινή: πέντε χρόνια καταναγκαστικά έργα στα αλατωρυχεία της Οκνά ⁷Χωριό της περιοχής της βόρειας Βεσσαραβίας, έδρα των φοβερών κάτεργων των αλατωρυχείων, που αργότερα ενσωματώθηκε στην ΕΣΣΔ και σήμερα ανήκει στην Ουκρανία. Το σημερινό όνομα του είναι Βίκνο στα Ουκρανικά.. Απαντώντας στη δικαστική απόφαση οι εργάτες του Γαλατσίου εξέλεξαν τον Μπουχόρ για να τους εκπροσωπεί στο κοινοβούλιο στις εκλογές που ακολούθησαν. Αλλά όταν το ζήτημα ήλθε στο Ρουμάνικο κοινοβούλιο, για την αναγνώριση της βουλευτικής έδρας του, και όταν οι Σοσιαλιστές ζήτησαν να του επιτραπεί να λάβει μέρος στις εργασίες του, μόνο 22 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της πρότασης –δηλαδή μόνο 2 ή 3 βουλευτές από τα αστικά κόμματα μαζί με τους Σοσιαλιστές.

Λίγες βδομάδες μετά την σύλληψη του Μπουχόρ, πιάστηκε μια ολόκληρη ομάδα από κομμουνιστές περιλαμβανόμενων των συντρόφων Νικολάου, Μάρκοβιτς, Σχάϊν, Τεοντορέσκου ⁸Ο πιο γνωστός από τους αναφερόμενους κομμουνιστές ηγέτες είναι ο Αλεξάντρου Νικολάου (1889 – 1937). Δικηγόρος και σοσιαλιστής αρθρογράφος και φίλος του Ρακόφσκι με τον οποίο βρέθηκε μαζί στη Ρουμανία και στην Γαλλία. Ήταν στη Ρωσία κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1917 ως ένας από τους επικεφαλής των Ρουμάνων που πολέμησαν στο πλάι των Μπολσεβίκων. Το 1920 συλλαμβάνεται στην Ρουμανία και καταδικάζεται επί κατασκοπεία. Καταφέρνει ωστόσο να δραπετεύσει μαζί με δεκάδες κομμουνιστές από τις φυλακές και να ξαναβρεθεί στη Σοβιετική Ένωση το 1921 ως αντιπρόσωπος του νεοσύστατου Ρουμάνικου ΚΚ στο τρίτο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Το 1924 ήταν ένας από τους Ρουμάνους κομμουνιστές που ζήτησαν από την ΕΣΣΔ να διαμορφώσει μια αυτόνομη σοβιετική δημοκρατία της Μολδαβίας, θεωρώντας ότι οι Μολδαβοί δεν είναι μια ξεχωριστή εθνότητα και στην πραγματικότητα ήταν Ρουμάνοι και έπρεπε να τους αναγνωριστεί η Ρουμάνικη εθνική τους ταυτότητα στα πλαίσια της Σοβιετικής Ένωσης. Ωστόσο αυτό δεν αναγνωρίστηκε από την ηγεσία του κόμματος στο οποίο στο μεταξύ είχαν επικρατήσει οι μεγαλορωσικές αντιλήψεις του Στάλιν. Αυτές οι αντιλήψεις ανακάλυψαν όψιμα μια ιδιαίτερη «Μολδαβική» εθνότητα και εισήγαγαν το Ρωσικό κυριλλικό αλφάβητο στον Ρουμανόφωνο πληθυσμό της περιοχής που μέχρι τότε χρησιμοποιούσε το λατινικό. Το 1937 τον συνέλαβε η GPU με την κατηγορία του «τροτσκιστή σαμποτέρ» και εκτελέστηκε μετά τις δίκες της Μόσχας. Αποκαταστάθηκε μετά θάνατον το 1956 στην ΕΣΣΔ και στην Ρουμανία μετά το 1968. και άλλων, που όλοι εργάζονταν στον παράνομο μηχανισμό του κόμματος.

Λίγο αργότερα έπιασαν και τον σύντροφο Αλεξάντρε Κονσταντινέσκου ⁹Ο Αλεξάντρου “Αλέκου” Κονσταντινέσκου (1872 – 1949), ήταν παλαίμαχος συνδικαλιστής του Ρουμάνικου εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος. Στενός συνεργάτης του Ρακόφσκι στην προσπάθεια ανασυγκρότησης του Ρουμάνικου Σοσιαλιστικού κόμματος μεταξύ 1902 – 1910. Συμμετέχει στο διεθνές συνέδριο της Διεθνούς στην Στουτγκάρδη το 1907 και στις Βαλκανικές Σοσιαλιστικές συνδιασκέψεις ενάντια στον πόλεμο. Ήταν ο ηγέτης των μεγάλων απεργιακών κινημάτων αμέσως μετά τον πόλεμο και δικάστηκε για κατασκοπεία. Κατάφερε να δραπετεύσει από τις φυλακές και τότε η ποινή του μετατράπηκε ερήμην σε θανατική. Βρέθηκε για λίγο στη Σοβιετική Ένωση μεταξύ 1921 και 1923 και αμέσως μετά στη Γαλλία όπου η Κομμουνιστική διεθνής του ανέθεσε να οργανώσει τους εξόριστους στη Γαλλία Ρουμάνους κομμουνιστές και την δουλειά στους μετανάστες Ρουμάνους εργάτες. Το 1938 επιστρέφει παράνομα στη Ρουμανία, και συλλαμβάνεται ξανά. Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκεται έγκλειστος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, ωστόσο θα γλυτώσει την εκτέλεση την τελευταία στιγμή. Μετά την επικράτηση του ΚΚ Ρουμανίας θα πάρει μέρος στις διαπραγματεύσεις του κόμματος με τα απομεινάρια των Σοσιαλιστικών και Σοσιαλδημοκρατικών οργανώσεων που θα συγχωνευθούν μαζί του το 1948 και λίγο αργότερα θα πεθάνει από φυσικά αίτια.. Παρόλο που καταζητούνταν επί ποινή θανάτου είχε καταφέρει ωστόσο να καθοδηγεί την παράνομη δουλειά του κόμματος στη Ρουμανία επί 18 μήνες. Απαριθμούμε εδώ μόνο τους πιο γνωστούς από τους Ρουμάνους συντρόφους του παράνομου μηχανισμού που είναι ήδη αρκετά γνωστοί και στους Ρώσους συντρόφους μας.

Μαζί με αυτές τις συλλήψεις αρκετές ακόμη έγιναν, αυτή την φορά σε κομμουνιστές-μέλη που άνηκαν στη νόμιμη πτέρυγα του κόμματος. Μαζί με τον Κονσταντινέσκου έπιασαν τον σύντροφο Ιλιέσκου ¹⁰Ο Αλεξάντρου Ιλιέσκου (1901 – 1945) ήταν κομμουνιστής μαχητής, εργάτης και συνδικαλιστής στους σιδηρόδρομους. Φυλακίστηκε και αυτός στο μεγάλο κύμα διώξεων του 1920, δραπέτευσε το 1930 και βρήκε καταφύγιο στην ΕΣΣΔ. Συγκρούστηκε με την ηγεσία του Ρουμάνικου ΚΚ κατά την διάρκεια του πολέμου για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Ούγγρων μειονοτικών της Τρανσυλβανίας, διαγράφτηκε από το κόμμα και πέθανε στην φυλακή το 1945 υπό ανεξιχνίαστες συνθήκες. Είναι ο πατέρας του πρώτου ηγέτη της Ρουμανίας μετά τον Τσαουσέσκου, του Ίον Ιλιέσκου που ηγήθηκε της χώρας μετά την Ρουμάνικη επανάσταση του 1989., γραμματέα της ομοσπονδίας των κομματικών οργανώσεων στην Ολτεπία (Δυτική Βλαχία).

Αλλά η κυβέρνηση δεν σταμάτησε εδώ. Προχώρησε στην διάλυση του ίδιου του κομματικού καθοδηγητικού κέντρου, συλλαμβάνοντας τον γραμματέα της Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος, τον σύντροφο Μοσκοβισί (εκλεγμένο βουλευτή) που επρόκειτο να υπερασπιστεί στο προσεχές συνέδριο την θέση προσχώρησης στην Τρίτη Διεθνή.

Η κυβέρνηση του Στρατηγού Αβερέσκου αυτοαποκαλείται ως “η τελευταία γραμμή άμυνας της μπουρζουαζίας”. Έχει θέσει δε, ως βασικό της καθήκον την διάλυση του Κομμουνιστικού και του Αριστερού Σοσιαλιστικού κινήματος στη Ρουμανία. Με αυτόν τον σκοπό, επιζητεί να προκαλέσει μια διάσπαση ανάμεσα στους εργάτες και στους Κομμουνιστές ηγέτες τους. Παράλληλα με την άθλια καταδίωξη των Κομμουνιστικών οργανώσεων, η κυβέρνηση έχει εξαπολύσει μια δημαγωγική πολιτική εις ό,τι αφορά την εργατική τάξη, που έφτασε τόσο μακριά, ώστε νομιμοποίησε τα Εργατικά Συμβούλια στα εργοστάσια, υποχρεώνοντας τους εργοστασιάρχες να ανεχτούν την ύπαρξή τους και να χρηματοδοτούν το κόστος λειτουργίας τους! Παράλληλα η κυβέρνηση αναγνώρισε την Πρωτομαγιά σαν νόμιμη αργία στην οποία οι μύλοι και τα εργοστάσια θα μένουν κλειστά!

Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι μετά τον πόλεμο ξέσπασε ένα κολοσσιαίο κύμα απεργιών σε ολόκληρη την χώρα. Ο αριθμός των εργατών που προσχώρησαν στα συνδικάτα δεκαπλασιάστηκε σε σχέση με πριν τον πόλεμο. Το κύμα αυτό ξέσπασε εξίσου σε κρατικές και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Δεν υπάρχει ούτε μια, περισσότερο ή λιγότερο σημαντική επιχείρηση, στην οποία να μην έχει συμβεί απεργιακή κινητοποίηση και μάλιστα περισσότερο από μια φορά.

Η δύναμη του εργατικού κινήματος υποχρέωσε την κυβέρνηση να εγκαταλείψει τα δρακόντεια μέτρα που είχε εισαγάγει το 1910, με τα οποία μια απεργία στους σιδηροδρόμους ή στους εργάτες των κρατικών εργοστασίων ήταν έγκλημα που μπορούσε να τιμωρηθεί  έως και με δύο χρόνια φυλάκιση. Η κυβέρνηση απέτυχε!

Τα «Κίτρινα» εθνικιστικά συνδικάτα που είχαν φτιαχτεί από το Φιλελεύθερο κόμμα, που τους είχε τάξει και εκατομμύρια χρημάτων για την στήριξή τους, έχουν επίσης αποτύχει! Η εμφάνισή τους, αντίθετα, προκάλεσε απεργίες από τα Κόκκινα Σοσιαλιστικά συνδικάτα με κυριότερο αίτημα την υποχρέωση των εργατικών συμβουλίων που υπάρχουν στις κρατικές επιχειρήσεις (ο αριθμός των οποίων στη Ρουμανία είναι ιδιαίτερα σημαντικός) να συνδιαλέγονται και να συνεργάζονται αποκλειστικά με τα Κόκκινα συνδικάτα! Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που λάβαμε, η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να το κάνει δεκτό!

Ούτε η τρομοκρατία ούτε η δημαγωγία θα μπορέσει να σώσει την Ρουμάνικη μπουρζουαζία και τους Ρουμάνους Βογιάρους!

Κρ. Ρακόφσκι