Δεν διαχειριζόμαστε ήττες
Οργανώνουμε την εργατική-λαϊκή Νίκη!
του Σάββα Μιχαήλ
ΔΝΤ και ΕΕ ήρθαν σε πρόσκαιρη εκεχειρία, στο Γιούρογκρουπ της 24ης Μαΐου για την αξιολόγηση της εφαρμογής του ελληνικού μνημονίου. Θα είχε ολέθριες διεθνείς συνέπειες, η επανεμφάνιση της απειλής ενός Γκρέξιτ ενώ εκκρεμεί η απειλή ενός Μπρέξιτ στο βρετανικό δημοψήφισμα στις 23 Ιουνίου και με τον Ερντογάν να εκβιάζει ότι θα σκίσει την άθλια συμφωνία με την ΕΕ για το προσφυγικό, αν δεν γίνουν τα συμφωνημένα για την βίζα μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
Η ελληνική κυβερνητική εκπροσώπηση αυτήν την φορά έπαιξε και τυπικά τον ρόλο του κομπάρσου. Όπως γράφει ο διεθνής Τύπος, το μεγαλύτερο μέρος της 11ωρης συζήτησης διεξήχθη μεταξύ των δύο, του Τόμσεν από μεριάς ΔΝΤ και του Γερμανού Σόϋμπλε, με μικρή συμμετοχή και του Ντάισεμπλουμ. Οι υπόλοιποι υπουργοί, μαζί και ο Τσακαλώτος, περιμένανε την έκβαση του παζαριού, ενώ ακούγονταν από ένα κινητό το… συρτάκι από το φιλμ “Ζορμπάς ο Έλληνας”!! (Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, 25/5/16) .
Η φάρσα παίχτηκε, πρώτα-πρώτα, σε βάρος και πάλι του χειμαζόμενου λαού της Ελλάδας. Οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ αξίζουν μόνο σε μια κυνική, εξουσιομανή, αστική κυβέρνηση που είναι για τα πανηγύρια. Κέρδισε κι αυτή -όπως νομίζει- λίγο χρόνο, μαζί με το ΔΝΤ και την ΕΕ. Θα τις μείνουν οι κυβερνητικές καρέκλες για λίγο ακόμα καιρό.
Μας πέταξαν, σαν κόκαλο, μια δόση κομμένη κι αυτή σε σε δύο υπο-δόσεις, την μία τον Ιούνιο για να πληρωθεί η ΕΚΤ και το ΔΝΤ τον Ιούλιο, και την άλλη αργότερα, το φθινόπωρο που πάλι στους δανειστές θα επιστραφεί. Κατά τα άλλα, το συντομότερο ανέκδοτο που λέγεται πλατιά, με πικρό σαρκασμό, από τον ίδιο τον λαό είναι ότι “η ανάπτυξη έρχεται…”
Μιλούν με στόμφο, εκστομίζοντας αδιάντροπα ψέμματα ότι “επιτέλους αποφασίστηκε ένας οδικός χάρτης για την ανακούφιση της Ελλάδας από το χρέος”, ενώ ούτε το ΔΝΤ ούτε η Γερμανία του Σόϋμπλε έχουν υπαναχωρήσει ουσιαστικά από τις θέσεις τους. Ένας νέος υπολογισμός της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους από το ΔΝΤ μετατέθηκε για αργότερα, όπως και οι δύσκολες αποφάσεις για την κυβέρνηση Μέρκελ-Σόϋμπλε αναβάλλονται για μετά τις γερμανικές εκλογές του 2017. Ο απίθανος στόχος για ένα απαιτούμενο και φυσικά ανέφικτο “πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018, παραμένει αμετακίνητο κι εμβληματικό Τοτέμ.
Ο ίδιος ο λαός μας δεν κέρδισε ούτε καν χρόνο. Του μένει πάντα ο εφιάλτης ενός Μνημονίου χωρίς τέλος, ενισχυμένου τώρα με τα ψηφισμένα “προαπαιτούμενα” – τον περιβόητο “κόφτη” των ήδη πετσοκομμένων μισθών και συντάξεων, την διάλυση των ασφαλιστικών-συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, την φοροαφαίμαξη, το ξεπούλημα των ΔΕΚΟ κι όλου του δημόσιου πλούτου, την “ανακουφιστική” υπόσχεση ότι θα πληρώνουμε χρέη για άλλα 99 χρόνια.
Ας μην τσιρίζουν, σαν τον Άδωνη, υποκριτικά και γελοία, η ΝΔ κι οι πρασινόμαυροι δορυφόροι της, οι θλιβεροί “πρωτοπόροι” όλων των καταστροφικών για τον λαό μνημονίων, μαζί και του τρίτου μνημονίου του Τσίπρα, το περασμένο μαύρο καλοκαίρι. Ποιος τους ξεχνάει; Ποιον πείθουν; Ακόμα και Συριζαίοι απολογητές της κυβέρνησης αναγνωρίζουν πια ότι η επίκληση του σκιάχτρου της Δεξιάς είναι “το τελευταίο χαρτί της κυβέρνησης Τσίπρα κι αυτό με ημερομηνία λήξεως”. Όταν ο Νεοδημοκράτης Σταμάτης, στη συζήτηση στη Βουλή, μίλησε για εκλογές… τον Απρίλιο του 2017, είπε στα ίσια το σχέδιο της Δεξιάς αλλά και πλατύτερων κύκλων της άρχουσας τάξης: να περάσει πρώτα η κυβέρνηση Τσίπρα όλα εκείνα τα μέτρα που εάν τα έφερνε μια κυβέρνηση της ΝΔ ή και ευρύτερου συνασπισμού θα προκαλούσαν ανεξέλεγκτη λαϊκή εξέγερση, να ξευτελιστεί κάθε αναφορά στην Αριστερά κι έπειτα να επιστρέψει στην κυβερνητική εξουσία το κόμμα του Κούλη Μητσοτάκη, του Σαμαρά, του Άδωνη, του Δένδια και του Βορίδη.
Τα “προαπαιτούμενα” από τις ύαινες της ΕΕ και ΔΝΤ επισφραγίστηκαν στη Βουλή στις 22 Μαΐου. Απέξω, στην πλατεία Συντάγματος υπήρξε μια ισχνή συγκέντρωση διαμαρτυρίας λίγων δυνάμεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς και της πολυπληθέστερης, πάντα εμφανίσιμης αλλά και πάντα χωρίς εκπλήξεις παρουσίας του ΠΑΜΕ/ΚΚΕ. (Ας μην μιλήσουμε για ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ που υποτίθεται καλέσανε στην διαμαρτυρία: δεν υπήρχε ούτε καν το φάντασμα αυτών των φαντασμάτων).
Αναμφίβολα αφήνει μια πολύ στιφή γεύση και νοιώθει κανείς απογοήτευση όταν μια τέτοια θλιβερή εικόνα κινητοποίησης(;) αντιπαρατίθεται στην αγριότητα των μέτρων κανιβαλισμού που οι 153 κυβερνητικοί εντολοδόχοι της ΕΕ και του ΔΝΤ ψηφίσαν (με μόνη απώλεια, μάλλον ανώδυνη, και χωρίς συνέπειες στην επιβίωση της κυβέρνησης, την εκ των υστέρων παραίτηση της βουλευτίνας του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλικής Κατριβάνου). Δεν έφταιγε η σημαντική, μαχητική, σωστή σαν ενέργεια, απεργιακή κινητοποίηση των εργαζόμενων στις Συγκοινωνίες. Δεν έφταιγε, όπως “ανακάλυψαν” ορισμένοι ο “κακός και ψυχρός καιρός”. Άλλα είναι τα κακά, ψυχρά κι ανάποδα.
Δεν αναρωτιούνται, όχι τόσο οι καλόπιστοι αλλά όσοι προβάλουν δικαιολογίες: γιατί να κατεβεί ο λαός σε μια διαμαρτυρία από την οποία δεν περιμένει τίποτα, κανένα πρακτικό αποτέλεσμα; Υπήρξε μήπως, από τότε που εμφανίστηκε το Ασφαλιστικό ή τουλάχιστον από την μεγάλη Γενική Απεργία της 4ης Φεβρουαρίου, κάποιο σχέδιο δράσης μακράς διαρκείας για το εργατικό και λαϊκό κίνημα, με απεργίες, συλλαλητήρια, καταλήψεις κ.λπ. και που θα συμπεριλάμβανε, όχι απλώς 24ωρες ή και 48ωρες απεργιακές τουφεκιές, αλλά και την Γενική Απεργία διαρκείας σαν προπομπό μιας γενικότερης αναμέτρησης με την εξουσία και τους ιμπεριαλιστικούς θεσμούς, για να σκίσουμε τα Μνημόνια και την επιτροπεία, για να σπάσουμε τα δεσμά του κεφαλαίου, ντόπιου και ξένου;
Την ευθύνη των ηγεσιών των οργανωμένων δυνάμεων του κινήματος, την ρίχνουν, τελικά, είτε το ομολογούν είτε όχι στον ίδιο τον λαό.
Ένας φίλος από το ΚΚΕ μας είπε: “για να υπάρχει απεργία πρέπει να υπάρχουν απεργοί και ανάμεσά τους ένα ηγετικό συνειδητό κομμάτι απεργών που να στηρίζει ΚΚΕ”. Ας περιμένουμε, λοιπόν, πεινασμένοι κι άνεργοι, πότε θα βάλει μυαλό ο λαός και στηρίξει το ΚΚΕ. Ή, πάλι, στη συγκέντρωση της ΠΕΝΕΝ ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του λιμανιού, στον Πειραιά, στις 23 Μαΐου, με ομιλητές γνωστούς ηγέτες της ΛΑΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ακούστηκε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης να λέει επικριτικά ότι απουσίαζαν από την αίθουσα οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, οι εργαζόμενοι στον ΟΛΠ. Αναρωτιέται γιατί ; Μήπως έφταιγε κάπως και η ΛΑΕ, η πολιτική της ή και ο ίδιος ως πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ;
Οι ψευτολενινιστικές αναφορές που γίνονται (ερήμην ή και ενάντια στον Λένιν) στον “υποκειμενικό παράγοντα” και στην απουσία του ή έστω την αδυναμία του αντιμετωπίζουν την εργατική τάξη, εργαζόμενη και άνεργη, αποκλειστικά σαν αντικείμενο που δέχεται παθητικά τις επιρροές διάφορων πολιτικών δυνάμεων και ποτέ σαν υποκείμενο που διαμορφώνεται μέσα από την εμπειρία του και την πάλη του, που αποχτά συνείδηση ταξική μέσα από μάχες, ήττες και νίκες, κι ενώ διεξάγεται στο εσωτερικό του κινήματος μια σκληρή, συχνά αποφασιστική διαπάλη μεταξύ διαφόρων κι αντίθετων ιδεολογικών-πολιτικών ρευμάτων, γραμμών, προγραμμάτων. Κι εδώ αναδεικνύεται ο κρίσιμος ρόλος και η τεράστια ευθύνη όλων ανεξαιρέτως των πολιτικών ηγεσιών, με μεγάλη ή μικρή επιρροή, μέσα στην εργατική τάξη, τη νέα γενιά, τα λαϊκά στρώματα των πόλεων και της υπαίθρου.
Αν και λιγότεροι μιλούν τώρα για τον “καναπέ” – μια και μας τον πήρανε κι αυτόν- ολοένα περισσότεροι καταφεύγουν σε άλλη εξήγηση: ο λαός νικήθηκε και δεν έχει άλλη αντοχή για αγώνα, μετά από την κοινωνική καταστροφή των μνημονιακών χρόνων και την οικτρή διάψευση των ελπίδων που έθρεψε για λύση με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Μερικοί λένε με ειλικρινή, ηρωική απελπισία: “Ας παραδεχτούμε την ήττα. Κι ας την κάνουμε αφετηρία για την πάλη μας από εδώ κι εμπρός”.
Δεν παίρνουμε στα ελαφρά τέτοιες εκφράσεις αγωνίας ή και απόγνωσης. Δεν τις ξορκίζουμε κι ούτε τις στιγματίζουμε, αντιπαραθέτοντας κούφιες διακηρύξεις ψεύτικης αισιοδοξίας, γονυκλισίες στο κίνημα που πηγαίνει, υποτίθεται “από τεράστιους αγώνες σε τεράστιους αγώνες” κι “από νίκες κι ανατροπές σε νίκες κι ανατροπές”. Τέτοιες αστήρικτες διακηρύξεις πετυχαίνουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Δεν ενθαρρύνουν, αποθαρρύνουν. Δυναμώνουν τάσεις απελπισίας και ηττοπάθειας, απωθούν ή κι εξοργίζουν καθώς μοιάζουν με τραγούδια γάμου σε στιγμές πένθους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο λαός ζει, πάνω από έξι χρόνια τώρα, μια αβάσταχτη τραγωδία χωρίς ορατό τέλος. Δέχεται το ένα πλήγμα μετά το άλλο, χάνει διαρκώς και τα πιο στοιχειώδη για να ζήσει. Οι μέχρι τώρα αγώνες του δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα ουσιώδες. Ανέβασε για πρώτη φορά στην κυβέρνηση ένα κόμμα της Αριστεράς, το ΣΥΡΙΖΑ που πρόδωσε με τον πιο οικτρό τρόπο, μαζί με το ΟΧΙ, τις ελπίδες του. Η “αριστερή παρένθεση” έκλεισε από τον Ιούλιο του 2015. Δεν την έκλεισε η Δεξιά αλλά ο ίδιος ο Τσίπρας και η ηγετική του ομάδα. Ο λαός είναι προδομένος. Είναι, όμως, νικημένος; Οι αντοχές του, το δυναμικό του εξαντλήθηκαν; Μετά από τόσα χτυπήματα έπεσε τελικά νοκ άουτ;
Το ΕΕΚ έχει αναλύσει και υποστηρίξει πως ΟΧΙ. Δεν δείχνουν κάτι τέτοιο, οι έστω περιορισμένες, αλλεπάλληλες Γενικές Απεργίες των εργατών, τα μπλόκα των αγροτών, ο συνεχιζόμενος αναβρασμός στην κοινωνία. Μια συντριπτική ήττα σπέρνει την χειρότερη εξατομίκευση. Παρ’ όλες, όμως, τις υπαρκτές τάσεις ατομικισμού, το κίνημα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες, η έμπρακτη συναδέλφωση των θυμάτων της κρίσης με τα θύματα των πολέμων και της ιστορικής χρεοκοπίας του ίδιου ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού, δείχνει ότι το δυναμικό αντίστασης δεν εξατμίσθηκε.
Ας γίνουμε, όμως, μια φορά, συνήγοροι του διαβόλου. Ας υποθέσουμε ότι βαδίζουμε πάνω στο έδαφος μιας συντελεσμένης ιστορικής ήττας. Τι θα έπρεπε, τότε να κάνουμε όλες οι ταξικές αγωνιστικές δυνάμεις, και πρώτα-πρώτα η επαναστατική Αριστερά σε τέτοιες συνθήκες;
Μετά από μια αποφασιστική ήττα ενισχύονται ή και επικρατούν τάσεις άτακτης υποχώρησης που πρέπει να αντιμετωπιστούν όχι με άμεση αντεπίθεση αλλά με αμυντική πολιτική, διαχείριση της ήττας, οργάνωση της υποχώρησης για την απαραίτητη ανασύνταξη δυνάμεων για το μέλλον. Μια και έχει γίνει σε ορισμένους ο Γκράμσι σημείο αναφοράς (ή και κάλυμμα), ας χρησιμοποιήσουμε τους γκραμσιανούς όρους: δεν θα πρέπει να καταφύγουμε σε “πόλεμο κινήσεων”, π.χ. να παλεύουμε για Γενική Πολιτική Απεργία Διαρκείας κατά των μνημονίων, της κυβέρνησης της ΕΕ και του ΔΝΤ, αλλά να περιοριστούμε σε ένα μακροπρόθεσμο “πόλεμο θέσεων” μέσα στο κίνημα, την κοινωνία, τις εκλογές, τους θεσμούς, ή, για ορισμένους και μέσα στο αστικό κράτος, για την προοδευτική αλλαγή του δυσμενούς συσχετισμού δυνάμεων, με πιθανόν προσανατολισμό την ανάδειξη μιας “αληθινά αριστερής κυβέρνησης”.
Μα, μήπως, μια τέτοια “στρατηγική” δεν πρυτάνευσε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μετά το 2012, ακόμα και σε χώρους της εξωκοινοβουλευτικής ριζοσπαστικής Αριστεράς για να χρεοκοπήσει μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ, τα αριστερά του αναχώματα και τα υποτίθεται αριστερότερα, “συνεπέστερα”, “πατριωτικότερα”, “δημοκρατικά μετωπικά” υποκατάστατά του ;
Οι πλατύτερες μάζες που είναι με την πλάτη στον τοίχο, χωρίς περιθώρια υποχώρησης, που νοιώθουν εξαπατημένες και προδομένες από το ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έχουν ακόμα πλειοψηφικά στραφεί προς τα δεξιά, κι αναζητούν με αγωνία μια εναλλακτική διέξοδο από την κρίση και μια εναλλακτική εξουσίας, μπορούν ποτέ να την βρουν σε ένα αμυντικό, λίγο-πολύ ηττοπαθές, μάζεμα πολιτικών αριστερών δυνάμεων, μέσα σε ρεφορμιστικό τελικά πλαίσιο, για να μην χαθούν οι σύμμαχοι “μαχητικοί μεταρρυθμιστές” που σπάσανε (και καλώς) από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά όχι από την χρεοκοπημένη πολιτική λογική του;
Δεν γυρνάμε την πλάτη σ’ αυτούς τους συντρόφους κι είμαστε έτοιμοι να δώσουμε κοινές μάχες μαζί σε συγκεκριμένα ταξικά ζητήματα. Πέρα, όμως, από το αυτονόητο της ενιαίας κοινής δράσης, χρειάζεται, τώρα περισσότερο παρά ποτέ, να διαλύουμε συγχύσεις κι όχι να προσθέτουμε και τις δικές μας, με υπομονή αλλά και χωρίς ταλαντεύσεις, χωρίς υποχωρήσεις σε συμβιβασμούς που επιδεινώνουν την σύγχυση και τον αποπροσανατολισμό.
Την πολιτική χρεοκοπία του ΣΥΡΙΖΑ, την πολιτική και ηθική του ήττα την πληρώνει βάρβαρα ο λαός. Αλλά δεν ταυτίζεται με ήττα του λαού και μάλιστα συντριπτική.
Ο Ιούλιος του 2015 δεν είναι η Βάρκιζα του 1945. Οι συσχετισμοί των δυνάμεων σε εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή κλίμακα αλλάζουν διαρκώς στις συνθήκες μιας αξεπέραστης παγκόσμιας συστημικής, δομικής κρίσης του καπιταλισμού, εντεινόμενης κοινωνικής-πολιτικής πόλωσης κι οξυνόμενης ταξικής πάλης. Το παράδειγμα της Γαλλίας σήμερα είναι χαρακτηριστικό: δεν είναι η χώρα μόνο της Μαρίν Λεπέν, των φασιστών κι εθνικιστών αλλά και η εξεγερμένη Γαλλία των εκατομμυρίων εργατών απεργών και των ολονύκτιων καταλήψεων των πλατειών που αντιπαλεύουν τον άθλιο αντι-εργασιακό νόμο του σοσιαλδημοκράτη Ολάντ, ζωντανεύοντας ξανά τις μνήμες του επαναστατικού Μάη του 1968.
Οι μέχρι τώρα αντιμνημονιακοί αγώνες, μαζί και η στρατηγικής σημασίας εμπειρία της ανόδου και της χρεοκοπίας του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συζητηθούν σε βάθος και πλάτος μέσα στο εργατικό κίνημα, προπαντός μέσα στους κόλπους των αγωνιστών της επαναστατικής Αριστεράς και του ελευθεριακού χώρου και να βγουν τα αναγκαία συμπεράσματα, θεωρητικά και πρακτικά.
Πάνω σ’ αυτήν τη βάση, το ΕΕΚ πρότεινε στο Ανοιχτό Γράμμα που απεύθυνε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ (και όχι μόνο) την προετοιμασία και διοργάνωση μιας Πανελλαδικής Ανοικτής Συνδιάσκεψης των αγωνιστικών ταξικών δυνάμεων για την συζήτηση και επεξεργασία μιας ανεξάρτητης εργατικής απάντησης στην κρίση, ενός Προγράμματος και Σχεδίου Δράσης για την έξοδο από τον εφιάλτη των μνημονίων, την χρεοκοπία του καπιταλισμού και την τυραννία του κεφαλαίου και των κρατικών και διεθνών “θεσμών” του.
Το ζήτημα που μπαίνει μπροστά μας δεν είναι η διαχείριση μιας ήττας αλλά η οργάνωση της εργατικής-λαϊκής Νίκης. Η ιστορική αναμέτρηση δεν βρίσκεται πίσω μας αλλά μπροστά μας.
26 Μαΐου 2016
