Πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα κάθονται 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχων. Αυτή δεν είναι άλλη από τον ίδιο τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), στον οποίο από το 2017 έχουν ενταχθεί όλα τα ταμεία κύριας σύνταξης (δηλ. το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΕ κ.λπ.).
Μετά από δύο χρόνια «πλεονασμάτων», ο ασφαλιστικός υπερ-φορέας επιστρέφει στα ελλείμματα.
Μ’ άλλα λόγια, οι δαπάνες για συντάξεις είναι ξανά υψηλότερες σε σχέση με τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές, που σημαίνει πως ανοίγει -για άλλη μια φορά- ο δρόμος για περικοπές συντάξεων και διασπάθιση των αποθεματικών.
Ήδη, επισήμως, η νέα διοίκηση του ΕΦΚΑ αναθεώρησε την πρόβλεψή της. Αντί για πλεόνασμα περίπου 250 εκατ. ευρώ, θα προκύψει έλλειμμα 50 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, ανεπίσημα προβλέπεται ακόμα μεγαλύτερο έλλειμμα, κοντά στα 300 εκατ. ευρώ.
Και αυτό την ώρα που η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί σε νέα αύξηση των δαπανών για συντάξεις λόγω της επικείμενης επιστροφής των αναδρομικών…
Πως έφτασαν, όμως, πάλι τα Ταμεία σε αδιέξοδο; Η όλη απόπειρα της προηγούμενης κυβέρνησης (ΣΥΡΙΖΑ) να «διασώσει» τις «παλιές» κύριες συντάξεις, από τη μια μεριά ενισχύοντας τα έσοδα του EΦKA μέσω μιας έμμεσης κρατικής χρηματοδοτικής «ένεσης» (ένταξη δημοσίων υπαλλήλων στον ΕΦΚΑ και αύξηση των εργοδοτικών εισφορών του δημοσίου αλλά και αύξηση της απασχόλησης των συμβασιούχων) και από την άλλη κόβοντας μόνο τις «νέες» συντάξεις, έχει φτάσει στα όρια της.
Ενδείξεις αυτών των «ορίων» φάνηκαν ήδη από τις αρχές του τρέχοντος έτους:
– Άρχισαν να πέφτουν τα έσοδα από τις εισφορές των εργαζομένων στον ιδιωτικό «τομέα» της οικονομίας λόγω της κάμψης του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας.
– Η πτώση των εσόδων αυτών κάθε άλλο παρά αντισταθμίστηκε από την αύξηση του κατώτατου μισθού τον περασμένο Φεβρουάριο.
– Παράλληλα, η μείωση των ποσοστών εισφορών για τους επαγγελματίες δεν προσέλκυσε νέους ασφαλισμένους.
– Εξάλλου, η πολύμηνη αναμονή της ρύθμισης των 120 δόσεων για ασφαλιστικά χρέη και, έπειτα, τα γιγάντια τεχνικά προβλήματα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής της αίτησης των επαγγελματιών, οδήγησε σε πτώση και των εσόδων από διακανονισμούς…
Ηδη, πριν κλείσει η πλατφόρμα των αιτήσεων για τις 120 δόσεις, η κυβέρνηση από τη μία μεριά απειλεί με νέο μπαράζ από κατασχέσεις όποιους (μαζί και ενάντια στους επαγγελματίες όχι μόνο τους μεγαλο-οφειλέτες εργοδότες) δεν μπουν στη ρύθμιση και από την άλλη ετοιμάζει ένα νέο μόνιμο μηχανισμό ρυθμίσεων (π.χ. με 24 δόσεις).
Και οι δύο, όμως, αυτές σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις δεν μπορούν να έχουν κανένα εισπρακτικό αποτέλεσμα, το οποίο να εξαλείψει τα ελλείμματα του ΕΦΚΑ.
Με βάση τα τρέχοντα στοιχεία από τις κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών οφειλετών, μόλις σε 1 στους 3 λογαριασμούς βρίσκονται καταθέσεις. Και ποιο είναι το μέσο ποσό που κατάσχεται ανά λογαριασμό ημερησίως ; Μόλις γύρω στα 250 ευρώ!
Εξάλλου και η εμπειρία των ρυθμίσεων δείχνει πως η «δεξαμενή» όσων κάνουν διακανονισμούς για ασφαλιστικές οφειλές δεν ξεπερνά διαχρονικά τους 300.000-400.000.
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν πως στις 120 δόσεις έχουν ενταχθεί έως τώρα κοντά στους 350.000 οφειλέτες με χρέη ύψους 3 δις ευρώ.
Την ίδια ώρα κοντά στους 1,2 εκατομμύριο οφειλετών με χρέη 37 δις ευρώ βρίσκονται εκτός ρύθμισης. Συνεπώς, 3 στους 4 οφειλέτες με χρέη 10πλάσια από εκείνα που εντάχθηκαν στις 120 δόσεις, βρίσκονται εκτός ρύθμισης.
Και με τα έσοδα του ΕΦΚΑ από τις 120 δόσεις τι θα γίνει; Θα είναι πολύ χαμηλά. Θα ανέλθουν μόλις σε 25 εκατ. ευρώ ανά μήνα. Σε ετήσια βάση, θα φτάσουν μόλις σε 300 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί μόλις στο… 0,75% του ετήσιου προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ. Φυσικά, όλες οι έως τώρα ρυθμίσεις δείχνουν πως πάντοτε φθίνει ο αριθμός των συνεπών οφειλετών.
Ενώ, με τα μέτρα που έχουν λάβει οι έως τώρα κυβερνήσεις, δεν μπορούν να αυξηθούν τα έσοδα από εισφορές, η νυν κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ετοιμάζεται να μειώσει τα ποσοστά των εισφορών, ανοίγοντας το δρόμο για νέα κατάρρευση των ασφαλιστικών εσόδων. Αν και ο Υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης σχεδιάζει να μη μειώσει τις εισφορές κύριας σύνταξης (ΕΦΚΑ), όπως προέβλεπε το προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ, αλλά τις εισφορές υπέρ του ΟΑΕΔ, η ζημιά θα… γίνει. Ο ΟΑΕΔ είναι υποχρεωμένος να επιστρέφει στον ΕΦΚΑ το 30% των εσόδων από τις εισφορές υπέρ της ανεργίας τις οποίες εισπράττει (ο ΕΦΚΑ) για λογαριασμό του. Αυτό σημαίνει πως αν -όπως σχεδιάζει ο Βρούτσης- μειώσει τις εισφορές ανεργίας κατά 1,25% την 1η Ιουλίου 2020, ο ΟΑΕΔ θα χάσει 625 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση και ο ΕΦΚΑ θα χάσει 187 εκατ. ευρώ. Η «τρύπα» αυτή θα έλθει να προστεθεί στις ήδη υπάρχουσες που προέρχονται από την επιχορήγηση του ΕΦΚΑ στον «κουμπαρά» του ΑΚΑΓΕ και του ΕΟΠΥΥ (λόγω της «τρύπας» που αφήνει στους παραπάνω φορείς ο υπολογισμός των εισφορών επί των «νέων» και όχι των «παλαιών» κύριων συντάξεων) αλλά και από τις επιστροφές εισφορών. Πως θα καλυφθούν αυτές οι «τρύπες» και μάλιστα ενώ το δημοσιονομικό κόστος των αναδρομικών, κατ’ ελάχιστον ανέρχεται σε… 2,5 δισ. ευρώ; Το Μετα-Μνημόνιο απαγορεύει την αύξηση της κρατικής επιχορήγησης στον ΕΦΚΑ. Μένουν μόνο τα αποθεματικά ή οι περικοπές στις συντάξεις ή και τα δύο.
Δ.Κ.
