Ένα συναρπαστικό μουσικό-θεατρικό δρώμενο

 

Την Παρασκευή 25 Μαΐου, μια σημαντική πολιτική-πολιτιστική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Η “Πρωτοβουλία για τον Μάη του ‘68”, βασισμένη στην όλη εργασία που έκανε η Πρωτοβουλία “Το 2017 για το 1917” για τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης τον περασμένο Οκτώβρη-Νοέμβρη, διοργάνωσε το συναρπαστικό μουσικό-θεατρικό δρώμενο βασισμένο στο συγκλονιστικό μανιφέστο του Φελίξ Γκουατταρί “Για να τελειώνουμε με την σφαγή του σώματος” και θέμα “Φαντασία και Εξουσία”.

 

Στον όμορφο και κατάμεστο από πολλές δεκάδες συμμετεχόντων χώρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, τρεις καλλιτέχνες παρουσίασαν μια μουσικοθεατρική έκφραση του εμπνευσμένου από τον Μάη του 1968 μανιφέστου που έγραψε ο επαναστατικός φιλόσοφος και ψυχαναλυτής Φελίξ Γκουατταρί (1930-1992). Η ηθοποιός Έλλη Ιγγλίζ και ο πιανίστας Παύλος Αντωνιάδης, με την σκηνοθετική επιμέλεια του σ. Σάββα Στρούμπου, απέδωσαν με έναν πρωτοποριακό τρόπο, το κείμενο του Γκουατταρί.

 

Σε ελαφρώς υπερυψωμένη θέση, η Έλλη Ιγγλίζ συνεπήρε τις παρούσες και τους παρόντες, ερμηνεύοντας με πάθος και έμπνευση, το συγκλονιστικό κείμενο του Γκουαταρί. Η μουσική που έπαιξε ο Παύλος Αντωνιάδης ήταν ένας πραγματικός χείμαρρος νοτών “συνεχής και ασυνεχής συγχρόνως”, μαζί με την γνωστή και ως “συγκεκριμένη οργανική μουσική”, όπου το πιάνο ηχείται μέσα από το παίξιμο των επιφανειών του (πλήκτρων, ξύλινου καπακιού) ή την απευθείας νύξη των χορδών του. Ο αυτοσχεδιασμός, μέσα από από την μοναδική προσέγγιση του Παύλου Αντωνιάδη που εμπεριέχει εκφραστικά-δραματικά στοιχεία, ήταν  στα καλύτερά του, από έναν πιανίστα με μεγάλες προοπτικές.

 

Η Έλλη Ιγγλίζ, μουσικός η ίδια, ερμήνευσε το κείμενο, με τις διακυμάνσεις τις φωνής της, τις εκφράσεις του προσώπου της και τις ελάχιστες κινήσεις της, παραμένοντας στο ίδιο σημείο. Η απαγγελία της που είχε το ιδιότυπο ρετσιτατίβο μιας μεγάλης φωνητικής γκάμας που εκτείνεται από τα φωνήματα μέχρι το γέλιο, έφερε στην μνήμη μας την έξοχη σοπράνο Martina Aroyo και τα φωνήματά της στην αριστουργηματική ερμηνεία της μουσικής του Karlheinz Stockhausen (1928-2007) στο έργο του, Momente/Στιγμή (1962-1969), έναν Ύμνο στον Υψηλό Έρωτα.  Συγχρόνως ο Παύλος Αντωνιάδης, ενσωμάτωσε στη μουσική ροή, ηλεκτρονικούς ήχους αναμεμειγμένους με την φωνή της Έλλη Ιγγλίζ η οποία ηχογραφούνταν και αναπαράγονταν σε πραγματικό χρόνο. Το αποτέλεσμα ήταν μια σύζευξη μουσικής και απαγγελίας, όπου η μουσική και η θεατρική πράξη των δύο καλλιτεχνών μέσα σε έναν απόλυτο έλεγχο των δυνάμεών τους, αναδείκνυαν το ίδιο το κείμενο, σε ένα ηχο-γλυπτό, για να θυμηθούμε τον Ιάννη Ξενάκη (1922-2001).  

 

Ο Μάης του 1968 πυροδοτήθηκε από την έκρηξη των αντιφάσεων όλου του συστήματος διεθνών ισορροπιών που εγκαθιδρύθηκε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο από τον ιμπεριαλισμό και τον σταλινισμό. Ήταν το εμβληματικό και κορυφαίο επαναστατικό Συμβάν μιας διεθνούς επαναστατικής πλημμυρίδας που συγκλόνισε τον κόσμο για τουλάχιστον 10 χρόνια. Η παγκόσμια κρίση του 2007-2008, η χειρότερη στην ιστορία του καπιταλισμού, είναι σε ένα άλλο, πιο προχωρημένο επίπεδο, η έκρηξη των αντιφάσεων του παρακμασμένου και θνήσκοντος καπιταλισμού, όπως αυτός διαμορφώθηκε τις δεκαετίες που ακολούθησαν την κατάρρευση του Μπρέτον Γούντς (1967-1971) και της συμφωνίας της Γιάλτας το 1989-1991.

 

Την ένταση των ανεκπλήρωτων οραμάτων του Κόκκινου Μάη, την ζούμε στο παρόν, από την σκοπιά του μέλλοντος. Είναι η “Σήμερον ως Αύριον και ως Χθες” του Ανδρέα Εμπειρίκου που ζήσαμε την Παρασκευή 25 Μάη. Εδώ έγκειται η σημασία του καλλιτεχνικού έργου που μας δώρισαν ο Σάββας Στρούμπος, η Έλλη Ιγγλίζ, από την ομάδα “Σημείο Μηδέν” και ο μουσικός Παύλος Αντωνιάδης.

 

Ο σύντροφος Σάββας Μιχαήλ, μετά την εισαγωγική του ομιλία πριν το μουσικό-θεατρικό δρώμενο,  στο άνοιγμα της συζήτησης που ακολούθησε, όταν όσοι ήμασταν εκεί περάσαμε στον κήπο για τη συζήτηση με θέμα “Φαντασία και Εξουσία”, είπε ότι το σύνθημα “Φαντασία στην Εξουσία”, ήταν το κάλεσμα για την Διαρκή Επανάσταση, μέρος της οποίας στον 20ο και 21ο αιώνα ήταν ο Μάης. Ο σύντροφος εξήγησε ότι στο Μάη του 1968 οι επαναστατημένοι εργάτες, νεολαίοι και διανοούμενοι, πάλεψαν να ξεπεράσουν το χάσμα ανάμεσα στις δυνατότητες για την “αλλαγή του ανθρώπινου πέρα από τα όρια του” (Δάντης) και την εμπειρική πραγματικότητα ενός κόσμου-θανάτου, του καπιταλισμού, με την ενεργοποίηση όλου του δυναμικού της φαντασίας. 50 χρόνια μετά το καθήκον μας είναι η ψυχή τε και σώματι προετοιμασία, ώστε να είμαστε έτοιμοι για την στιγμή που οι μάζες εισβάλλουν στο προσκήνιο της ιστορίας, την επανάσταση. Τότε που οι φραγμοί ανάμεσα στη ζωή και την τέχνη πέφτουν και η “υψηλότερη θεωρητική συνείδηση της εποχής συγχωνεύεται σε τέτοιες στιγμές με την άμεση δράση που αναπτύσσουν τα κατώτατα κοινωνικά στρώματα, οι πιο απομακρυσμένες από κάθε θεωρία μάζες” (Λέων Τρότσκυ, “Η Ζωή μου”).Ο σύντροφος Σάββας Μιχαήλ, αναφέροντας τα βασικά γεγονότα του Μάη του 1968, μίλησε για την προετοιμασία σήμερα, για την επαναστατική ανατίναξη του συνεχούς της προϊστορίας, που εγκυμονεί η τρέχουσα διεθνής κρίση και οι μεγάλες ταξικές συγκρούσεις που  γίνονται, όπως στην Γαλλία. 

 

Στην αρχή της ομιλίας του, θύμισε ότι ο Φελίξ Γκουατταρί, κατά την επίσκεψη του ως ψυχίατρος στην Ελλάδα, ανάμεσα στις ζοφερές καταστάσεις που αντίκρυσε στα ιδρύματα της Λέρου και της Αθήνας, άφησε γραπτή μαρτυρία για την σημασία του έργου του 18 Άνω, ως ενός υποδείγματος της απελευθερωτικής ψυχιατρικής, διαμέσου της ψυχανάλυσης και της τέχνης.  

 

Στη συνέχεια αρκετοί σύντροφοι και συντρόφισσες πήραν το λόγο και έθεσαν μεταξύ άλλων τέτοια ζητήματα όπως: την σχέση του Μάη του 1968 με την εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 και τα μαθήματά τους, την πάλη ενάντια στην αλλοτρίωση που παράγει ο καπιταλισμός. Έγινε μια σημαντική συμβολή στη συζήτηση από τον σύντροφο Σάββα Στρούμπο, ο οποίος συνέδεσε το μήνυμα του κειμένου του Γκουατταρί με την τέχνη της αρχαίας τραγωδίας, μιλώντας για την ενότητα ανάμεσα στην πάλη για ν’ αλλάξουμε τον κόσμο με την πάλη για την αλλαγή της ζωής, του ίδιου του ανθρώπου, πέραν κάθε μορφής εκμετάλλευσης, καταπίεσης, εξευτελισμού, σε μια κοινωνία χωρίς τάξεις και εξουσίες, τον ελευθεριακό κομμουνισμό. Η συντρόφισσα Τρισεύγενη από τα Πετράλωνα, μίλησε για τα επίκαιρα μαθήματα του Μάη του 1968 αλλά και του Δεκέμβρη του 2008 που πρέπει να τα βγάλουμε και να συνειδητοποιήσουμε τη δύναμή μας και άλλοι ακόμα σύντροφοι, που συντέλεσαν έτσι στην επίτευξη του πολιτικού στόχου της εκδήλωσης, ενάντια σε κάθε μορφής επετειακής μυθοποίησης του Μάη, για την σύλληψή του ως ενός γεγονότος της “παράδοσης των καταπιεσμένων” (Walter Benjamin) που απαιτεί δικαίωση. 

 

Μια εκδήλωση που θα μείνει αξέχαστη, εμπνέοντάς μας να παλέψουμε στη γραμμή του Κόκκινου Μάη με όλη μας τη δύναμη και την φαντασία, για την Διαρκή Επανάσταση και την συθέμελη αλλαγή του Κόσμου. 

 

Ερνέστο Α.