Αυτές τις ημέρες (15 – 17 Απριλίου) στην Ουάσιγκτον βρίσκεται σε εξέλιξη η τακτική Εαρινή Σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Παρ’ ότι το ενδιαφέρον από ελληνικής πλευράς στρέφεται στο αν και πώς θα συζητηθεί στη συνάντηση αυτή το θέμα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, το μείζον θέμα αυτής της “σύναξης” των τραπεζιτών, των πολιτικών και των υψηλών κλιμακίων των επενδυτικών funds, είναι το αν και πόσο γρήγορα η παγκόσμια οικονομία διολισθαίνει σε ένα βαθύτερο επίπεδο οικονομικής επιβράδυνσης (ύφεση το λένε) επτά χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers.
Και η “διακριτική” απάντηση του ΔΝΤ στην Έκθεσή του είναι ότι η απειλή αυτήν τη φορά καλύπτει όχι μόνο το διεθνές τραπεζικό σύστημα αλλά και τον ευρύτερο χώρο των ασφαλιστικών εταιρειών στις οποίες είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας διαθέσιμης ρευστότητας και αποταμίευσης… Να θυμίσουμε ότι η κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 συνοδεύθηκε, σε χρόνο μηδέν, από την χρεοκοπία της γιγάντιας ασφαλιστικής AIG την οποία υποχρεώθηκε να κρατικοποιήσει ο τότε Υπ. Οικονομικών Λάρυ Σάμμερς που τώρα προβλέπει και πάλι την διολίσθηση της παγκόσμιας οικονομίας σε “χρόνια στασιμότητᔨ…
Στην Έκθεση του ΔΝΤ ή στις ανακοινώσεις που θα γίνουν στην Ουάσιγκτον αυτές τις ημέρες αναμένεται ότι θα αναθεωρηθεί προς τα κάτω η πρόβλεψη για το παγκόσμιο ΑΕΠ, καθώς με σημείο αναφοράς την Κίνα αλλά και στο σύνολο σχεδόν του αποκαλούμενου αναπτυσσόμενου κόσμου (που παλιά αποκαλούσαν “δεύτερο” και “τρίτο” κόσμο) η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνεται (μείωση των ρυθμών αύξησης του ΑΕΠ σε Κίνα, Ινδία) ή οι οικονομίες βυθίζονται σε ύφεση, όπως π.χ. στη Λατινική Αμερική (Βραζιλία, Αργεντινή), στη Ρωσία, τη Νότια Αφρική ή την Αυστραλία.
Η Ευρωζώνη και οι τράπεζες
Οι επισημάνσεις όμως για την Ευρώπη έχουν ιδιαίτερη σημασία αυτήν την φορά και ειδικά εκείνες που αφορούν στο τραπεζικό σύστημα και τις ασφαλιστικές εταιρείες. Χαρακτηριστικό στοιχείο των “κινδύνων” είναι το γεγονός ότι στην παγκόσμια αγορά ομολόγων ένα μέγεθος της τάξης των 7 τρισ. ευρώ, τουλάχιστον, έχει μπεί σε διαπραγμάτευση (αγοραπωλησία) με αρνητικά πλέον επιτόκια.
Και το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αγοράς αφορά στην Ευρώπη και το κρατικό ευρωπαϊκό χρέος, αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας, η Κεντρική Τράπεζα της Σουηδίας και της Δανίας έχουν εισάγει τα αρνητικά επιτόκια.
Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι οι μεγάλοι ασφαλιστικοί όμιλοι, πέρα από τις τράπεζες, που κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος των κρατικών ομολόγων έχουν μπεί σε γενικευμένη αιμοραγία αφού δεν μπορούν πλέον λόγω των αρνητικών επιτοκίων να διατηρήσουν την βασική πηγή κερδοφορίας τους.
Αυτές οι συνέπειες είναι πολύ μεγαλύτερες από όσο σε πρώτη ανάγνωση φαίνονται γιατί πάνω στους τίτλους αυτούς των οποίων οι αποδόσεις είναι πλέον αρνητικές, έχουν συμβολαιοποιηθεί τεράστιοι όγκοι παραγώγων τίτλων μέσω των οποίων οι ασφαλιστικές διασφάλιζαν τον πολλαπλασιασμό των πρωτογενών αποδόσεων…
Αυτής της ωρολογιακής βόμβας την απειλή επισημαίνει φέτος η Εκθεση του ΔΝΤ.
Χαρακτηριστικό του εύρους των προβλημάτων στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και την αποτελεσματικότητα της πολιτικής που έχει εφαρμόσει η ΕΚΤ με την επιθετική ποσοτική χαλάρωση και τα αρνητικά επιτόκια, είναι μελέτη που μόλις εξέδωσε η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.
Ποιος κινδυνεύει
Στη μελέτη αυτή, παραμονές της Εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ, συγκεντρώνεται η προσοχή στο γεγονός ότι περί τις 90 μεγάλες τράπεζες της Ευρωζώνης κινδυνεύουν να βρεθούν με ελλιπή κεφάλαια στη νέα κατάσταση γιατί σ’ ολόκληρη την διάρκεια της κρίσης μετά το 2008, εκμεταλλευόμενες τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης της Fed, απέδιδαν μερίσματα στους μετόχους τους αντί να συσσωρεύουν κεφάλαια για να καλύπτουν τις ανάγκες του ενεργητικού τους. Και αμφισβητεί πλέον άμεσα την αποτελεσματικότητα, υπ’ αυτές τις συνθήκες, του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ να αναθερμάνει την ευρωοικονομία μέσα από περισσότερα δάνεια στο τραπεζικό σύστημα…
Με άλλα λόγια, η αμφισβήτηση των πολιτικών που χρησιμοποιήθηκαν για να ανακοπούν οι συνέπειες της κατάρρευσης του 2008 – 2009, έχει γενικευθεί και αποτυπώνεται, όχι μόνο στα αποτελέσματα καθεαυτά της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και στον “θεωρητικό” τους απολογισμό, από τα υψηλότερα κλιμάκια εποπτείας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και του χρηματιστικού κεφαλαίου όπως η BIS, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα…
Γιαν. Aγγ.
