του Γιάννη Αγγέλη
Ήδη πριν ξεσπάσει η πανδημία η ύφεση είχε υποχρεώσει τις λεγόμενες ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη να καταφύγουν σε πρωτοφανούς έκτασης δανεισμό για να χρηματοδοτήσουν τα δημόσια ελλείματα.
Αυτό που ακολούθησε όμως μετά τον Μάρτιο και το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid 19 δεν έχει το προηγούμενό του ακόμα και μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008.
Ο καπιταλισμός σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη βυθίζεται στο χρέος με πρωτοφανείς ρυθμούς καθώς οι Κεντρικές Τράπεζες στηρίζουν τον κρατικό και ιδιωτικό δανεισμό προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείματα και οι πολιτικές αντιμετώπισης της ύφεσης και της πανδημίας.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία του IIF (Institute of International Finance) το παγκόσμιο χρέος έχει ξεπεράσει τα 272 τρις δολ. το τρίτο τρίμηνο του 2020. Και σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία (προγράμματα κρατικού δανεισμού) αναμένεται να φθάσει τα 277 τρις μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους!
Ένα τέτοιο μέγεθος σημαίνει ότι το παγκόσμιο χρέος είναι πάνω από τρισήμιση φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ (365% του ΑΕΠ).
Τα αναλυτικά στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα το IIF δείχνουν ότι μέσα στο εννεάμηνο του 2020, δηλαδή στα τρία τρίμηνα του 2020 που έχουν περάσει, το χρέος έχει αυξηθεί κατά 15 τρις δολ.
Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι η αύξηση του χρέους είναι πολύ μεγαλύτερη μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών του ΟΟΣΑ.
Η αύξηση στην περιοχή των ανεπτυγμένων χωρών έχει φθάσει στο 432% στο τρίτο τρίμηνο του 2020.
Και το μισό από αυτήν την αύξηση προέρχεται από την αύξηση του χρέους στις ΗΠΑ…
Στην Ευρωζώνη η αύξηση αυτή είναι σχετικά μικρότερη από ό,τι στις ΗΠΑ. Εδώ τα προγράμματα των κυβερνήσεων που χρηματοδοτήθηκαν έμμεσα από τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ έχουν οδηγήσει σε αύξηση του δημόσιου χρέους κατά 1,5 τρις ευρώ αυξάνοντας το συνολικό χρέος στα 53 τρις ευρώ…
Η τάση αυτή θα συνεχίσει όχι μόνο όσο διαρκεί η πανδημία αλλά και μετά από αυτήν καθώς, όπως εκτιμά η ΕΚΤ, η απόσυρση των μέτρων στήριξης σε επίπεδο δημοσιονομικής πολιτικής θα προκαλέσει μία χωρίς προηγούμενο αύξηση της πίεσης από χρεοκοπίες στις υπερχρεωμένες περιοχές.
Η επερχόμενη αυτή μεγέθυνση της χιονοστιβάδας του χρέους ακόμα και μετά την «απόσυρση» της πανδημίας έχει υποχρεώσει την ΕΚΤ αλλά και τις άλλες Κεντρικές Τράπεζες να μελετούν ήδη «τεχνικές» για το πώς θα μπορούσαν να «αποστειρώσουν» αυτό το χρέος που έχει προστεθεί στην διάρκεια της πανδημίας.
Η επικεφαλής της ΕΚΤ κ. Λαγκάρντ την Τετάρτη 18/11 στο Ευρωκοινοβούλιο, απέναντι στις επίσημες εκκλήσεις του προέδρου του Σασσόλι για «διαγραφή με κάποιο τρόπο αυτού του χρέους», δήλωσε ότι η «διαγραφή» αυτού του χρέους αποκλείεται. Απέφυγε βέβαια να σχολιάσει για τις τεχνικές «αποστείρωσής» του που ήδη συζητούνται στην Φρανκφούρτη και το τι θα σημαίνει αυτό για τις οικονομίες της Ευρωζώνης. Τα πρώτα στοιχεία αυτής της συζήτησης ίσως «ακουστούν» τον Δεκέμβριο στο εξαιρετικά κρίσιμο Συμβούλιο της ΕΚΤ στις 10/12. .
* πηγή φωτογραφίας: World Economic Forum from Cologny, Switzerland, CC BY-SA 2.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0, via Wikimedia Commons