του Γιάννη Αγγέλη
Καθώς πλησιάζουν οι κρίσιμες ημερομηνίες του Ιουνίου (10 και 15/16 Ιουνίου) στις οποίες οι μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωζώνης και των ΗΠΑ είναι υποχρεωμένες να πάρουν θέση απέναντι στην παρούσα φάση της κρίσης, η πανδημία του covid 19, με τις νέες παραλλαγές του ιού, παραμένει ο καθοριστικός παράγοντας των εξελίξεων.
Οι περιβόητες καμπάνιες εμβολιασμού στα ιμπεριαλιστικά κέντρα, ακόμα και εκεί που έχουν «τρέξει» με μεγάλες ταχύτητες όπως στις π.χ. στις ΗΠΑ, δεν έχουν καταφέρει να αναβιώσουν την οικονομική δραστηριότητα, σύμφωνα με τις αρχικές τους προσδοκίες.
Αντίθετα, όπως παραδέχονται ηγετικά στελέχη της Fed, η αβεβαιότητα παραμένει το κεντρικό στοιχείο, καθώς αφ’ ενός η πανδημία αποκτά ενδημικά χαρακτηριστικά και αφ’ ετέρου οι μεταλλάξεις του ιού θέτουν σε ευθεία αμφισβήτηση την αμεσότητα της αποτελεσματικότητας των εμβολιασμών.
Και όπου ακόμα η οικονομική δραστηριότητα εμφανίζει στοιχεία αναζωπύρωσης, πάντα με υψηλό κόστος σε ζωές, οι αλλαγές στα επίπεδα των πληθωριστικών προσδοκιών πυροδοτούν την ανασφάλεια και την αμφισβήτηση της ικανότητας των Κεντρικών Τραπεζών για έλεγχο της κατάστασης.
Η Λαγκάρντ, επικεφαλής της ΕΚΤ, είναι υποχρεωμένη στις 10 Ιούνη να απαντήσει στο ερώτημα του αν η ΕΚΤ είναι σε θέση να διατυπώσει στρατηγική «εξόδου» από την κρίση. Όμως, η απάντηση, σύμφωνα με τα όσα ακούγονται τελευταία στην Φρανκφούρτη, δεν φαίνεται ότι μπορεί να διατυπωθεί.
Τα στοιχεία για την άνοδο των πληθωριστικών πιέσεων είναι σαφή.
Η σχεδόν κατακόρυφη άνοδος των τιμών βασικών πρώτων υλών (κυρίως μέταλλα, καύσιμα, κ.λπ.), η αύξηση του κόστους μεταφορών, η παρατεταμένη αδυναμία των διασυνοριακών αλυσίδων τροφοδοσίας σε βασικά είδη για την βιομηχανία και η σαφής άνοδος τιμών παραγωγού σε εξαγωγικούς γίγαντες, μεταξύ των οποίων η Κίνα, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για εκτιμήσεις περί «προσωρινού χαρακτήρα» των πληθωριστικών πιέσεων. Ακόμα περισσότερο η BIS σε μία τελευταία μελέτη της για το θέμα του πληθωρισμού εισάγει σαν δομικό στοιχείο της διαμόρφωσης των πληθωριστικών τάσεων και τον παράγοντα των προσδοκιών…
Η καμπάνια εμβολιασμού που με όρους κεντρικού σχεδιασμού θα επέτρεπε την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, έχει εμπλακεί στο διαχειριστικό φιάσκο της Κομισιόν και έχει καθυστερήσει, θέτοντας σε κίνδυνο (μέσω του τουρισμού), ολόκληρη την ήπειρο με ένα νέο κύμα κορύφωσης της πανδημίας ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι.
Με τους όρους αυτούς και υπό την πίεση της εξάντλησης των δημοσιονομικών αντοχών των χωρών-μελών της Ε.Ε. από την διαρκή και παρατεταμένη, πέραν κάθε πρόβλεψης, τροφοδότηση των προγραμμάτων στήριξης με εθνικά ελλείμματα και δανεισμό, η ΕΚΤ βρίσκεται σε συμπληγάδες των πληθωριστικών πιέσεων και του κατακόρυφα αυξημένου χρέους (κρατικού και ιδιωτικού).
Η οποιαδήποτε αντίδρασή της απέναντι στις πληθωριστικές προσδοκίες με επαναφορά των επιτοκίων σε αναγκαία επίπεδα προσκρούει στις εφιαλτικές συνέπειες που αυτό θα είχε στο χρέος ιδιαίτερα στο ιδιωτικό και στο τραπεζικό σύστημα… Ο απόλυτος φαύλος κύκλος.
Οι προσδοκίες που διοικητικά στελέχη της είχαν καλλιεργήσει μέχρι και τις αρχές του Μάρτη, αφορούσαν σε ανακοινώσεις για τις προθέσεις της που θα ακολουθούσαν μετά την συνάντηση του Συμβουλίου στις 10 Ιουνίου.
Αυτό φαίνεται πως γίνεται πλέον ολοένα και δυσκολότερο, αν όχι αδύνατο, καθώς οι παράγοντες που διαμορφώνουν το πλαίσιο των αποφάσεών επιδεινώνονται σχεδόν καθημερινά.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το περιβάλλον της ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη, που είδαν το φως σε ορισμένα διεθνή οικονομικά ΜΜΕ, οι επιλογές που αρχικά κινούνταν στην κατεύθυνση προθέσεων για προειδοποιητικές ανακοινώσεις με περισσότερο συγκεκριμένα στοιχεία, μετακινούνται –προς το παρόν– σε περισσότερο αόριστες κατευθύνσεις, με διοικητικά στελέχη της να δηλώνουν ότι η πανδημία και η (αμφισβητούμενη) αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών παραμένουν το καθοριστικό στοιχείο για τα επόμενα βήματά της…
Στην αβεβαιότητα αυτή έρχεται να προστεθεί και ένας άλλος πολιτικός παράγοντας, οι επικείμενες εκλογές στην Γερμανία, στις οποίες όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, η Καγκελαρία θα έχει πλέον άλλο ένοικο και όχι την Μέρκελ.
Το ασταθές και απρόβλεπτο πολιτικό περιβάλλον στην Ευρώπη, με την Γερμανία να υποχρεώνεται σε αναζήτηση νέας ή νέου Καγκελαρίου τον Σεπτέμβριο, την Γαλλία και την Ιταλία να έχουν κυβερνήσεις που έτσι κι αλλιώς θα αλλάξουν σε ένα χρόνο και το περιβόητο Ταμείο Ανάκαμψης ακόμα να μην έχει καταφέρει να εγκριθεί από το σύνολο των ευρωπαϊκών κοινοβουλίων, τροφοδοτούν με ακόμα μεγαλύτερη αβεβαιότητα το ήδη ναρκοθετημένο έδαφος στο οποίο η ΕΚΤ πρέπει να αποφασίσει την στάση της τον Ιούνιο.
