Παρίες ανάμεσα σε παρίες
Κατερίνα Μάτσα, Παρίες μέσα στους παρίες, εκδόσεις Άγρα, Αθήνα, 2018
Οι τοξικομανείς με ψυχοπαθολογία είναι οι διπλά “αποκλίνοντες”, οι διπλά στιγματισμένοι άνθρωποι, γυναίκες και άντρες, στην πλειοψηφία τους νεαρής ηλικίας, από όλα τα κοινωνικά στρώματα, που ο αριθμός τους μεγαλώνει καθημερινά, αποδέκτες μιας βάρβαρης, ρατσιστικής αντιμετώπισης από τους θεσμούς και τους φορείς, παρίες ανάμεσα σε παρίες. Αυτοί οι άνθρωποι θεωρούνται ανεπιθύμητοι από τις ψυχιατρικές δομές -δημόσιες και ιδιωτικές- και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Είναι οι περιπτώσεις, που παραπέμπονται από τη μια υπηρεσία στην άλλη, ακόμα και όταν έχουν τον χαρακτήρα του επείγοντος, ακόμα και μετά από μια απόπειρα αυτοκτονίας ή άλλη πράξη απελπισίας. Τα ψυχιατρικά νοσοκομεία “δεν δέχονται τοξικομανείς”. Οι θεραπευτικές κοινότητες κατά κανόνα, εκτός κάποιων εξαιρέσεων, “δεν δέχονται ψυχιατρικά περιστατικά”. Τελικά, κανείς δεν γνωρίζει που ανήκουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι.
Γι’ αυτούς λοιπόν τους ανθρώπους που φαίνεται πως δεν ανήκουν πουθενά, που δεν βρίσκουν τόπο να σταθούν, τους παρίες της κοινωνίας, του ψυχιατρικού συστήματος και των προγραμμάτων απεξάρτησης, γίνεται λόγος σ’ αυτό το βιβλίο. Γι’ αυτούς, που όλοι θεωρούν “δύσκολους ασθενείς”, “χωρίς αίτημα θεραπείας”, “με κακή πρόγνωση” και ως προς την ψυχική διαταραχή και ως προς την απεξάρτηση. Γι’ αυτούς, που η κλινική μας εμπειρία αποδεικνύει ότι η θεραπευτική σχέση μέσα στο κατάλληλο θεραπευτικό πλαίσιο, όπου λειτουργεί ένας “αστερισμός ομάδων” κατά την έκφραση του FelixGuattari, με κύριο εργαλείο την ψυχοθεραπεία και την Τέχνη σε διαλεκτική σχέση, μπορεί να διαμορφώσει όλους τους όρους θεραπείας, δηλαδή μεταμόρφωσή τους σε κοινωνικά υποκείμενα, υποκείμενα χειραφέτησης και υποκείμενα δημιουργίας, χωρίς εξαρτήσεις και χωρίς ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις.
Στο βιβλίο παρουσιάζονται και κάποιες κλινικές περιπτώσεις, αντιπροσωπευτικές των ψυχιατρικών νοσολογικών οντοτήτων, που συναντάμε πιο συχνά σ’ αυτόν τον χώρο (ψυχώσεις, συναισθηματικές διαταραχές, παθολογικές προσωπικότητες).
