Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο τεύχος 180 της εφημερίδας Gerçek τον Σεπτέμβριο του 2024, των Τούρκων συντρόφων μας του DIP.
Η Ευρώπη διαθέτει τέσσερις μεγάλες χώρες. Οι τρεις από αυτές αποτελούν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ): Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία. Η τέταρτη, το Ηνωμένο Βασίλειο, ήταν επίσης μέλος αλλά αποχώρησε το 2016 μετά από δημοψήφισμα γνωστό ως Brexit.
Αυτές οι τέσσερις χώρες διαδραμάτισαν ιστορικά τον ρόλο των πρωτοπόρων και καθοδηγητών σε σημαντικές εξελίξεις στην Ευρώπη. Αν πρόκειται να υιοθετηθεί οικονομικός φιλελευθερισμός, πρώτα εμφανίζεται σε αυτές τις χώρες. Αν πρόκειται να αυξηθούν οι στρατιωτικές δαπάνες, οι πρώτες κινήσεις προέρχονται από αυτές. Αν οι πολιτικές μετανάστευσης πρόκειται να σκληρύνουν, αυτές είναι οι χώρες που θα κλείσουν πρώτες τα σύνορά τους. Και αν ο φασισμός είναι στον ορίζοντα;
Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, η ευρωπαϊκή ήπειρος και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν τόσο εξυμνηθεί στην Τουρκία που οι ελίτ παρουσιάζουν την ΕΕ ως παράδεισο ειρήνης, δημοκρατίας, δικαιωμάτων των εργαζομένων και “κράτους πρόνοιας”, κάνοντας κάποιον να σκεφτεί δύο φορές πριν χρησιμοποιήσει τις λέξεις Ευρώπη και φασισμός στην ίδια πρόταση.
Ας εξετάσουμε τα πρόσφατα γεγονότα σε αυτές τις τέσσερις μεγάλες χώρες. Δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε πολύ πίσω – αρκούν μόλις οι τελευταίοι τρεις μήνες.
Στις αρχές Ιουνίου, διεξήχθησαν εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ. Στην Ιταλία, η Τζόρτζια Μελόνι, πολιτικός που είναι Πρωθυπουργός εδώ και δύο χρόνια, εδραίωσε τη θέση της αυξάνοντας τις ψήφους της. Η Μελόνι είναι ηγέτης ενός κόμματος που βλέπει τον εαυτό του ως κληρονόμο του κόμματος του Μπενίτο Μουσολίνι, που ίδρυσε το πρώτο φασιστικό σύστημα του 20ού αιώνα. Είναι η πρώτη φασίστρια που γίνεται πρωθυπουργός στην ήπειρο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν κατέφυγε αμέσως στις πιο σκληρές πολιτικές του φασισμού. Οι συνθήκες δεν είναι ακόμη κατάλληλες για αυτήν. Αλλά προχωρά βήμα βήμα σε πολλούς τομείς.
Κατά την ίδια περίοδο εκλογών, στη Γαλλία, το φασιστικό κόμμα, που ανεβαίνει αργά αλλά σταθερά από τη δεκαετία του 1980, έλαβε το ένα τρίτο των ψήφων, γινόμενο το κυρίαρχο κόμμα. Αντιμέτωπος με αυτή τη μεγάλη νίκη του φασισμού, ο Πρόεδρος Μακρόν προσπάθησε να διαλύσει το γαλλικό κοινοβούλιο και κάλεσε σε πρόωρες εκλογές. Το απέτυχε. Επί του παρόντος, οι φασίστες είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο. Στοχεύουν στην εξουσία το 2027, εκτός αν προκύψει ευκαιρία νωρίτερα.
Τέλη Ιουλίου και αρχές Αυγούστου, ήρθε η σειρά του Ηνωμένου Βασιλείου. Μετά από ένα περιστατικό όπου τρία μικρά παιδιά δολοφονήθηκαν, ρατσιστικοί όχλοι διέδωσαν ψευδή φήμη πως ο δολοφόνος ήταν μετανάστης. Αυτό οδήγησε σε εκτεταμένες διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα, με πολλά κτίρια να πυρπολούνται, άγριες καταδιώξεις μεταναστών στους δρόμους και επιδρομές σε ξενοδοχεία που φιλοξενούσαν προσωρινά μετανάστες. Η ατμόσφαιρα του τρόμου που προκλήθηκε παρέλυσε το έθνος για μέρες. Αυτά τα γεγονότα ανέδειξαν ότι ο φασισμός δεν είναι απλώς ζήτημα της κάλπης αλλά έκρηξη στη καθημερινή ζωή, προωθώντας πόλεμο στο δρόμο βάσει διχαστικών διακρίσεων όπως ντόπιος / μετανάστης, Άγγλος / ξένος. Στις αρχές Ιουλίου, η Αγγλία διεξήγαγε εκλογές στις οποίες το ρατσιστικό-φασιστικό κόμμα εξασφάλισε 14% των ψήφων (πάνω από 4 εκατομμύρια ψήφοι). Στο κόμμα αυτό ηγείται ο Νάιτζελ Φαράτζ, τον οποίο ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ βλέπει ως τον πιο κοντινό του ομόλογο στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τον Ιούνιο είχαμε γεγονότα στην Ιταλία και τη Γαλλία, ο Ιούλιος-Αύγουστος έφερε τον αναβρασμό στην Αγγλία, και τώρα ο Σεπτέμβριος μάς φέρνει στη Γερμανία. Την Κυριακή, 1η Σεπτεμβρίου, διεξήχθησαν εκλογές σε δύο ομοσπονδιακές πολιτείες της Γερμανίας, της Θουριγγίας και της Σαξονίας. Στη Θουριγγία, το φασιστικό κόμμα αναδείχθηκε πρώτο κόμμα, ενώ στη Σαξονία ήρθε δεύτερο με μικρή διαφορά. Η Γερμανία κατέχει μια μοναδική θέση σε αυτό το πλαίσιο – είναι η χώρα του Χίτλερ! Το φασιστικό κόμμα κερδίζει ένα κρατίδιο για πρώτη φορά. Σήμερα ένα κρατίδιο, αύριο μια χώρα;
Αυτό ήταν μια σύντομη περίληψη της ανόδου του φασισμού στις τέσσερις χώρες που διαμορφώνουν τον δρόμο της Ευρώπης. Λοιπόν, ποιο είναι το μάθημα για την τουρκική εργατική τάξη από όλα αυτά; Υπάρχουν πολλά μαθήματα, αλλά το πιο σημαντικό είναι αυτό: Αν ο φασισμός ανεβαίνει ταυτόχρονα και στις τέσσερις μεγάλες χώρες, πρέπει να υπάρχει ένας λόγος ανεξάρτητος από τις εθνικές συνθήκες. “Οι Βρετανοί είναι πρώην αποικιοκράτες,” “Οι Γάλλοι είναι πολύ εθνικιστές,” “Οι Γερμανοί είναι ήδη Ναζί,” και ούτω καθεξής, δεν αρκούν. Μην πιστεύετε αυτούς που λένε τέτοια πράγματα. Η αληθινή αιτία είναι ότι ο καπιταλισμός δεν μπορεί να ξεφύγει από την οικονομική του κρίση. Η εργατική τάξη και οι εργαζόμενοι επωμίζονται το βάρος της. Η εκτροπή της οργής τους από το σύστημα προς τους μετανάστες εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ιδιοκτητών. Οι ρατσιστές φασίστες δείχνουν τους μετανάστες ως την πηγή των προβλημάτων, παρέχοντας έτσι αυτήν την υπηρεσία στους κεφαλαιοκράτες, οι οποίοι με τη σειρά τους χρηματοδοτούν τα φασιστικά κόμματα.
Να είστε προσεκτικοί, μην ρίχνετε το φταίξιμο στους Κούρδους, στους Αλεβίτες, στους Αφγανούς, στους Σύριους. Αν οι συνταξιούχοι δεν τα βγάζουν πέρα, αν οι εργαζόμενοι με κατώτατο μισθό δυσκολεύονται, αν οι εργαζόμενοι που συνδικαλίζονται χάνουν τις δουλειές τους, αν οι δάσκαλοι δεν βρίσκουν θέσεις εργασίας και αν δεν παρέχεται σχολικό γεύμα στο παιδί του εργάτη, η αιτία είναι το καπιταλιστικό σύστημα, η τυραννία του κεφαλαίου. Ας μην χάσουμε τον προσανατολισμό μας: Ο αγώνας δεν είναι ενάντια σε άλλους λαούς, σε αδέρφια της τάξης μας. Ο αγώνας είναι για δουλειά, για ψωμί, για ελευθερία.