Συνέλευση γυναικών της Κατάληψης Στέγης Προσφύγων και Μεταναστ(ρι)ων Νοταρά 26
Ως συνέλευση γυναικών της Κατάληψης Στέγης Προσφύγων και Μεταναστ(ρι)ων Νοταρά 26 αποφασίσαμε να φτιάξουμε ένα συλλογικό κείμενο και να παρέμβουμε σ’ αυτή την εκδήλωση. Είμαστε γυναίκες προσφύγισσες και μετανάστριες από διαφορετικές χώρες, προερχόμαστε από διαφορετικά πολιτισμικά και θρησκευτικά περιβάλλοντα αλλά μαζί και με τις αλληλέγγυες θηλυκότητες της κοινότητάς μας, μας ενώνουν κοινά βιώματα και κοινά οράματα.
Η καταπίεση που βιώνουμε τώρα έχει ξεκινήσει από τις οικογένειές μας, από τις μανάδες μας που είναι και αυτές καταπιεσμένες. Έχουμε διαμορφωθεί από μικρή ηλικία να ακολουθούμε κανόνες συμπεριφοράς που σημαίνουν υπακοή και συστολή. Μας έχουν μάθει πως είμαστε κατώτερες από τους αδερφούς και πατεράδες μας, πως η δική μας φωνή, επιθυμία και ζωή δε μετράει το ίδιο με των ανδρών. Αντίθετα οι άνδρες μαθαίνουν πως ο δικός τους λόγος έχει σημασία, πως έχουν δικαίωμα να κυριαρχούν πάνω στις γυναίκες χωρίς να λογοδοτούν. Έτσι εισερχόμαστε στις κοινωνίες από θέσεις ανισότητας μα και άγνοιας. Ποτέ όμως, δεν μας εξήγησαν τί είναι η βία ή η παρενόχληση. Νιώθουμε πως μας έχουν κλέψει τα παιδικά μας χρόνια και κομμάτια από την αυτονομία μας. Σε κάποιες χώρες ήδη από την ηλικία των επτά θεωρούμαστε ενήλικες, ενώ από τα εννέα μας υποχρεώνουν να φοράμε χιτζάμπ. Ως γυναίκες δε θεωρούμε ντε φάκτο ότι το χιτζάμπ ή οποιοδήποτε θρησκευτικό ή κοινοτικό σύμβολο σηματοδοτεί από μόνο του καταπίεση. Καταπίεση, όμως, είναι να σε υποχρεώνουν ή να σου απαγορεύουν να φοράς χιτζάμπ. Καταπίεση είναι οτιδήποτε μας επιβάλλεται και δεν είναι αποτέλεσμα της δικής μας βούλησης.
Οι θρησκείες και οι οικογένειες μας αντιμετωπίζουν ως άτομα δεύτερης κατηγορίας. Μας φορτώνουν ντροπή εξαιτίας του φύλου μας. Σε κάποιες ακραία συντηρητικές και πουριτανικές χώρες η πρώτη επαφή που έχουμε με άνδρα είναι στο γάμο μας. Εκεί συχνά βιώνουμε χείριστες συμπεριφορές και παρενόχληση, με αποτέλεσμα να τις δεχόμαστε, μη γνωρίζοντας αν υπάρχει άλλος δρόμος. Μας μαθαίνουν πως αν δεχτούμε όλες αυτές τις δυσκολίες και την καταπίεση, εξασφαλίζουμε τη θέση μας στον παράδεισο.
Ακόμα και βάσει νόμου φαίνονται οι ανισότητες. Ο νόμος ορίζει πως οι ζωές μας κοστίζουν λιγότερο από τη ζωή ενός άντρα γιατί αν κάτι μας συμβεί, αν έχουμε κάποιο ατύχημα, η αποζημίωση στην οικογένειά μας είναι λιγότερη απ’ ό,τι αν πεθάνει κάποιος άντρας. Επίσης, ανεξαρτήτως της στενότητας της συγγένειας με το άτομο που πέθανε, η κληρονομιά ανήκει πάντα στους άντρες της οικογένειας.
Απαγορεύεται η πρόσβασή μας στην εκπαίδευση και περιορίζεται η μάθησή μας στις δουλειές του σπιτιού. Και αυτό γιατί ο δρόμος που θα ακολουθήσουμε είναι προκαθορισμένος, να είμαστε σκλάβες στο ίδιο μας το σπίτι και αργότερα σκλάβες στο σπίτι του άντρα μας, χωρίς τη δυνατότητα να ξεφύγουμε και να ανεξαρτητοποιηθούμε. Μας εξαναγκάζουν να παντρευόμαστε, ακόμα κι αν είμαστε παιδιά. Μας εξαναγκάζουν να μείνουμε, κυοφορούμε ακόμα κι αν δεν το θέλουμε. Στο Αφγανιστάν θεωρούμαστε αντικείμενα προς αντάλλαγμα. Μας πουλάνε στην οικογένεια του άντρα μας και μετά η οικογένειά μας δεν έχει κανένα δικαίωμα να μας προστατεύσει, ακόμα κι αν κινδυνεύουμε από κακοποίηση ή θάνατο. Στο Κονγκό οι άντρες μπορούν να έχουν πολλές γυναίκες και οι γυναίκες απαγορεύεται να βγαίνουν από το σπίτι, είναι υποχρεωμένες να μένουν μέσα και να φροντίζουν τα παιδιά.
Στην Ερυθραία τα κορίτσια πηγαίνουν σχολείο στην ίδια ηλικία με τα αγόρια και η κατάταξη στο στρατό είναι υποχρεωτική. Αν κάποια από εμάς θέλει να φύγει από το στρατό θα πρέπει είτε να παντρευτεί και να κάνει παιδιά, είτε να φύγει από τη χώρα. Υπάρχουν όμως, φορείς που μπορούμε να απευθυνθούμε και να έχουμε πρόσβαση σε δικηγόρους σε περίπτωση που αντιμετωπίσουμε κάποιο πρόβλημα, όπως εξαναγκασμένο γάμο ή βιασμό.
Είμαστε πάντα λιγότερες στον εργασιακό τομέα. Ενώ μπορεί να κάνουμε την ίδια δουλειά ή ακόμα και πιο δύσκολη πληρωνόμαστε λιγότερο από τους άντρες. Αν βιώσουμε οποιαδήποτε παρενόχληση δεν μπορούμε να μιλήσουμε για αυτό. Εκτός του ότι δεν μας πιστεύουν, καταστρέφεται οποιαδήποτε πιθανότητα πρόσληψης ή ανέλιξής μας.
Κάποιες από εμάς δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας ως ανεξάρτητες, χωρίς άντρα. Ίσως επειδή μας λένε διαρκώς ότι αν διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας αυτό θα ισοδυναμεί με ατίμωση της οικογένειάς μας. Ίσως επειδή ως διαζευγμένες ή χήρες γυναίκες δεν θεωρούμαστε ελεύθερες, όπως οι άντρες που επιστρέφουν στην προηγούμενη ιδιότητά τους, δε θεωρούμαστε πια αγνές και αθώες για την κοινωνία. Φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε τις οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες που προκαλεί σε μια γυναίκα το διαζύγιο. Δεν υπάρχουν δομές να μας στηρίξουν, ενώ το στίγμα είναι πολύ ισχυρό.
Έχουμε υπόψη μας γυναίκες που αποφάσισαν να σπάσουν τον κύκλο της σιωπής και της καταπίεσης κι αυτό σήμαινε και κινδύνευσαν ή ακόμα έχασαν τη ζωή τους. Τα άτομα που μάχονται για τα δικαιώματα των γυναικών διώκονται αυστηρά σε κάποιες από τις χώρες από τις οποίες προερχόμαστε. Συλλαμβάνονται και δολοφονούνται γιατί φαίνονται ως απειλή για το κράτος και τα θρησκευτικά πρόσωπα. Πριν κάποιες μέρες δολοφόνησαν μια ακτιβίστρια στην Καμπούλ σε κοινή θέα.
Προσπαθούμε να γλιτώσουμε από τον πόλεμο και τα τραύματά του και ταξιδεύουμε ψάχνοντας ένα καλύτερο μέλλον για εμάς και τα παιδιά μας. Ωστόσο, συχνά αναγκαζόμαστε να αναμετρηθούμε με άλλα πρόσωπα της βίας και της καταπίεσης. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς την Ευρώπη βιώνουμε έντονο ψυχικό στρες. Αν είμαστε μόνες γυναίκες χωρίς τη συνοδεία άνδρα θεωρούμαστε εύκολος στόχος για τους διακινητές, οι οποίοι συχνά κακοποιούν κι εκμεταλλεύονται γυναίκες. Όταν φτάνουμε στα σύνορα οι αστυνομικοί έλεγχοι και οι σωματικές έρευνες προστίθενται στις τραυματικές εμπειρίες. Οι αστυνομικοί που σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις είναι άνδρες, ακουμπούν τα κορμιά μας επιθετικά ακόμα κι αν βλέπουν πως φοράμε μαντήλα και δεν νιώθουμε καλά. Όταν αρνούμαστε να μας ακουμπήσουν μας χαστουκίζουν και συνεχίζουν να μας ακουμπούν. Έχουμε γίνει μάρτυρες της αστυνομικής βίας ενάντια σε μετανάστρια που την τράβαγε από τα μαλλιά αστυνομικός για να τη σύρει στα σύνορα. Στο αεροδρόμιο μας ζητούν να γδυθούμε ολόκληρες για να μας ψάξουν κι αν αρνηθούμε μας γδύνουν αυτοί με το ζόρι. Μας ντροπιάζουν και μας εξευτελίζουν.
Για όσες από εμάς είμαστε μαύρες γυναίκες η καταπίεση έχει τριπλή διάσταση. Είμαστε μαύρες, γυναίκες, μετανάστριες.
Όταν φτάνουμε στην Ελλάδα δεχόμαστε διακρίσεις σε μαγαζιά, καφετέριες, φαρμακεία, νοσοκομεία. Όταν πηγαίνουμε σε μαγαζιά μάς ακολουθούν γιατί μας θεωρούν κλέφτρες και φοβούνται μην τους κλέψουμε. Αρνούνται να μας σερβίρουν, μας υποτιμούν και μας χλευάζουν, μας διώχνουν. Στα νοσοκομεία, επίσης, έχουμε συναντήσει ανθρώπους απρόθυμους να μας εξετάσουν, έχει τύχει να μας δώσουν λάθος φάρμακα ενώ έχει συμβεί γυναίκες σε εγκυμοσύνη να χάσουν τα παιδιά τους, επειδή δεν είχαν πρόσβαση σε προγεννητικό έλεγχο και κατάλληλη φροντίδα. Στα λεωφορεία μας αποφεύγουν, αρνούνται να κάτσουν δίπλα μας, μας στραβοκοιτάνε, μαζεύουν τις τσάντες τους να μην τους κλέψουμε.
Όμως εμείς είμαστε δυνατές. Έχουμε χτίσει την γυναικεία κοινότητα της Νοταρά 26 παρέα. Νιώθουμε επιτέλους έτοιμες να μιλήσουμε για όλα όσα έχουμε βιώσει. Στεκόμαστε δίπλα η μία στην άλλη, κρατάμε τα χέρια και είμαστε έτοιμες να αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε εμπόδιο. Ξέρουμε πως αν πέσουμε η αδελφή μας θα μας σηκώσει. Κρατάμε το μέλλον στα χέρια μας. Είμαστε αποφασισμένες να μεγαλώσουμε διαφορετικά τα παιδιά μας. Θα τα μάθουμε όλα όσα στέρησαν από εμάς. Μέχρι να είμαστε όλες μας ελεύθερες, δεν είναι καμιά μας.
Μέχρι να γίνει το ταξίδι των προσφύγων προς την επιβίωση, ένα ταξίδι της ανθρωπότητας προς την ελευθερία.
