Ο “κόσμος” πίσω από την 21η Αυγούστου
Πολύς αχός ξεσηκώνεται, πολλές –λεκτικές- ντουφεκιές πέφτουν τις τελευταίες ημέρες στη Bουλή και –κυρίως- στις τηλεοράσεις, μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Την αφορμή δίνει η περιβόητη “επιστροφή” στην μεταμνημονιακή πραγματικότητα, στον υποτιθέμενο “κανονικό” κόσμο. Aλλά πέρα από τη θέσμιση ως κανονικότητας των μνημονιακών ρυθμίσεων με μέτρα που πάνε πέραν του 2060, ίσως και στον 21ο αιώνα, ας δούμε πώς διμορφώνεται το πραγματικό τοπίο.
Μια ματιά σ’ αυτόν τον κόσμο θα έπρεπε κανονικά να τρομάζει αυτούς που ευαγγελίζονται αυτήν την “επιστροφή”, πέρα και ξέχωρα από τα μνημονιακά εσωτερικά βάρη που κουβαλάνε στην καμπούρα τους με βάση τα όσα έχουν δεσμευθεί με την συμφωνία της 21ης Ιουνίου.
H διαβόητη επιστροφή στην “κανονικότητα” γίνεται δέκα χρόνια μετά την οριστική καταστροφή της “κανονικότητας” με την κατάρρευση της Λέμαν Μπράδερς, το φθινόπωρο του 2008. Δέκα χρόνια μετά, ο καπιταλισμός στην Ελλάδα επιχειρεί να επιστρέψει στην κανονικότητα, αλλά τα πράγματα είναι σε πολύ… χειρότερη και πιο επικίνδυνη κατάσταση από εκείνη που το 2010 τον εξαπέστειλε στα μνημόνια της χρεοκοπίας.
Τα πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS) είναι ενδεικτικά.
Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία του 2017 το παγκόσμιο χρέος έχει επιδεινωθεί τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά τα χρόνια που μεσολάβησαν από το 2008.
Το κρατικό χρέος έχει ξεπεράσει τα 63 τρις δολάρια. Tο συνολικό ιδιωτικό και κρατικό χρέος το 2017 ήταν 237 τρις δολ., ήτοι περίπου 70 τρις δολάρια παραπάνω από εκείνο του 2008 όταν έσκασε η Λέμαν Μπράδερς. (Kαι εδώ δεν συνυπολογίζονται τα συμβόλαια παραγώγων που ξεπερνούν τα 600 τρις δολάρια!)
Με άλλα λόγια, δέκα χρόνια μετά το 2008, αντί το χρέος να έχει μειωθεί και να’χει βελτιωθεί με τις τεράστιες καταστροφές κεφαλαίων που μεσολάβησαν, αυτό έχει αυξηθεί κατά 30% περίπου. Το χειρότερο είναι πως αυτό κρίνεται από την BIS ότι ποιοτικά είναι σε χειρότερη κατάσταση, δηλαδή είναι πιο πιθανό να μη μπορεί να αποπληρωθεί από ό,τι ήταν λίγο πριν σκάσει η χρεοκοπία της Λέμαν Mπράδερς. Επιπλέον αυτό το χρέος θα πρέπει να αποπληρωθεί με ακριβότερα επιτόκια από εκείνα που δημιουργήθηκε (λόγω τέλους της ποσοτικής χαλάρωσης)…
Τα αναλυτικά στοιχεία της BIS ίσως είναι ενδεικτικά της “δυναμικής” αυτής της επιδείνωσης, αλλά και του νέου παράγοντα αυτής της επιδείνωσης, του εμπορικού πολέμου που έχει ξεκινήσει ο Τραμπ, ενός πολέμου που από τις 4 Iουλίου μπήκε σε νέα φάση με την εφαρμογή των μέτρων ενάντια στην Κίνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της BIS, στο κέντρο αυτής της επιδείνωσης εμφανίζονται οι ΗΠΑ του Τραμπ.
Το δημόσιο έλλειμμα που έχει προκαλέσει ο Τραμπ (κυρίως με την φορολογική πολιτική), από 161 δις δολ. το 2017 θα εκτιναχθεί τουλάχιστον στα 804 δις δολ. φέτος. Και προφανώς το έλλειμμα αυτό θα πρέπει να καλυφθεί με νέο δανεισμό -κάτι που υποχρεώνει την Fed πέραν των άλλων λόγων – να αυξήσει έτσι κι αλλιώς τα επιτόκια για να “μαζέψει” επενδυτές στο αμερικάνικο χρέος.
Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ έχει εκτιναχθεί στη δεκαετία 2008 – 2018 από το 65% του ΑΕΠ στο 105 % του ΑΕΠ. Και συνεχίζει…
Ανάλογη είναι η εικόνα και στον άλλο ισχυρό οικονομικό πόλο του πλανήτη, την Eυρωζώνη. Παρά τις δραματικές πολιτικές συρρίκνωσης των δημόσιων δαπανών, το πάγωμα μισθών και την λιτότητα, το χρέος έχει αυξηθεί κατά 20% μέσα στα χρόνια αυτά, ενώ το κύριο ζήτημα για την ΕΚΤ ήταν το πώς θα το μειώσει.
Στην Ισπανία η αύξηση του χρέους έχει ξεπεράσει το 60% και στην Ιταλία το 30%.
Τα ποσά που συνθέτουν την εικόνα του ελληνικού χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού, μέσα σ’ αυτό το χάος μοιάζουν δυσδιάκριτες κουκίδες αν σκεφθεί κανείς ότι μόνο το ποσό των “κόκκινων δανείων” της Ιταλίας είναι μεγαλύτερο από το σύνολο του δημόσιου χρέους της Ελλάδας!
Στην εικόνα αυτή πρέπει να προσθέσουμε ότι οι κεντρικές τράπεζες ήδη από το 2014 (με πρώτη την Fed) προσπαθούν να “μαζέψουν” πίσω τα περισσότερα από τα 15 τρις δολ. που χάρισαν στο τραπεζικό σύστημα προκειμένου να το κρατήσουν όρθιο μετά την κεφαλαιακή άμπωτη που προκάλεσε η πτώση της Λέμαν Μπράδρες.
Και το προσπαθούν εξαγγέλλοντας είτε την διακοπή των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης είτε την αύξηση των επιτοκίων είτε και τα δύο μαζί, αλλά με ρυθμούς που είναι αδύνατο να οδηγήσουν σε μία έστω ανάσχεση της επιδείνωσης της κατάστασης που προαναφέρθηκε.
Επιπλέον για να μπορέσουν να “μαζέψουν” πίσω αυτά τα τζάμπα δανεικά πρέπει κάποιος άλλος, ήτοι οι κυβερνήσεις να καλύψουν τα κενά με πολιτικές άγριας λιτότητας και περιορισμού των δαπανών με αποτέλεσμα να οδηγείται το σύστημα σε συνολική πολιτική αποσταθεροποίηση.
Αυτό καταγράφεται στην Ευρώπη με την αποσταθεροποίηση των πολιτικών πυλώνων του μεταπολεμικού καπιταλισμού, της Χριστιανοδημοκρατίας και των Σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία, την εκλογή Τράμπ στις ΗΠΑ, την εντατικοποίηση των εμπορικών συγκρούσεων και το ξέσπασμα πολεμικών συγκρούσεων σε κάθε γωνια του πλανήτη, με τα κύματα των προσφύγων να κινούνται από κάθε και προς κάθε κατεύθυνση, απόδειξη αυτού του οικονομικού, πολιτικού και κοινωνικού αδιέξοδου.
Σ’ αυτόν τον “κόσμο” επιτρέφουν την 21η Αυγούστου ο Τσίπρας και ο Μητσοτάκης.
H εργατική τάξη πρέπει να ετοιμαστεί και να δράσει μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες. Ένα επαναστατικό εργατικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση πρέπει να αντιπαρατεθεί στην κοινωνική καταστροφή στην οποία μας βυθίζουν ψευτοαριστεροί υποτακτικοί των μνημονιακών πολιτικών και δεξιοί, ακροδεξιοί και φασίστες ανταγωνιστές τους που διεκδικούν την σκληρότερη εφαρμογή των αντεργατικών και αντιλαϊκών μέτρων.
