του Άρη Μαραβά
Η ανακοίνωση μιας γενικής απεργίας στο Ισραήλ, που κηρύχθηκε από τις οικογένειες των ομήρων που κρατούνται στη Γάζα και βρήκε τη στήριξη πανεπιστημίων, συνδικάτων, δεκάδων οργανώσεων και τοπικών αρχών, σηματοδοτεί μια βαθιά πολιτική κρίση που ταρακουνά τον σιωνιστικό κρατικό μηχανισμό στα θεμέλιά του. Αυτό που παρουσιάζεται στα ΜΜΕ ως μια διαμαρτυρία απέναντι στην αδιαλλαξία του Νετανιάχου και στον γενοκτονικό του πόλεμο στη Γάζα, πρέπει να ιδωθεί όχι απλώς ως μια φιλελεύθερη-ανθρωπιστική έκκληση, αλλά ως σύμπτωμα μιας βαθύτερης ταξικής αντίφασης μέσα στην ίδια την Iσραηλινή κοινωνία.
Τα Γεγονότα της Απεργίας
Την Κυριακή 17/8/2025, με το σύνθημα «Ισραήλ σε Παύση», ένας συνασπισμός κοινωνικών δυνάμεων κινήθηκε για να παραλύσει την καθημερινή ζωή. Ο δήμαρχος του Τελ Αβίβ Ρον Χουλντάι, ο Σάι Χαγιάζ των Περιφερειακών Συμβουλίων και σχεδόν εβδομήντα δημοτικοί ηγέτες στήριξαν την κινητοποίηση. Στην κινητοποίηση δεν πήρε μέρος η ακραία σιωνιστική εργατική συνομοσπονδία Histadrut, αν και τμήματα των οργανώσεών τους συμμετείχαν.
Κύριες αρτηρίες όπως η Εθνική Οδός 1, που συνδέει την Ιερουσαλήμ με το Τελ Αβίβ, αποκλείστηκαν με καμένα λάστιχα, ενώ μπλόκα στήθηκαν επίσης στην Εθνική Οδό 4 και στην Εθνική Οδό 6, δύο από τις πιο ζωτικές οδικές αρτηρίες της χώρας. Προγραμματίστηκε οι διαδηλώσεις να συγκλίνουν στην κεντρική έδρα του Iσραηλινού στρατού στο Τελ Αβίβ, μετατρέποντας την κινητοποίηση από σκόρπιες ενέργειες σε μια συλλογική αναμέτρηση με την καρδιά της σιωνιστικής πολεμικής μηχανής.
Η αφορμή είναι η συνεχιζόμενη επίθεση της κυβέρνησης Νετανιάχου στη Γάζα – μια επίθεση που δεν έχει ως κεντρικό στόχο την «ασφάλεια», αλλά τη συντριβή του Παλαιστινιακού λαού, τη διατήρηση του σιωνιστικού εποικιστικού-αποικιοκρατικού σχεδίου και τη διαιώνιση της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων στο Ισραήλ και στη Μέση Ανατολή.
Μια Ταξική Οπτική
Για τα αστικά και μικροαστικά στρώματα που ηγούνται αυτών των διαδηλώσεων, το αίτημα είναι σαφές: επιστροφή των ομήρων, τερματισμός του πολέμου που αποσταθεροποιεί διεθνώς το Ισραήλ και διάσωση του Σιωνισμού από τον τυχοδιωκτισμό του Νετανιάχου. Το κίνημα αυτό αντανακλά την αγωνία μιας άρχουσας τάξης της οποίας οι συμμαχίες με την Ουάσινγκτον, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις μοναρχίες του Κόλπου δοκιμάζονται όλο και περισσότερο από τη μεταδιδόμενη σε όλο τον κόσμο βαρβαρότητα στη Γάζα. Σε διεθνές επίπεδο, το Ισραήλ αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου απονομιμοποίηση: μαζικές διαδηλώσεις από το Λονδίνο ως το Αμμάν, η Διεθνής Δικαιοσύνη να εξετάζει κατηγορίες για γενοκτονία, και αυξανόμενες απεργίες και κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στον αραβικό κόσμο και όχι μόνο.
Ωστόσο, κάτω από αυτές τις ανησυχίες των ανώτερων τάξεων υποβόσκει κάτι βαθύτερο. Η απεργία αντηχεί μέσα στις μάζες των εργαζομένων του Ισραήλ, ιδιαίτερα στη νεολαία και σε τμήματα του προλεταριάτου που έχουν βρεθεί σε αντιπαράθεση με τις αυταρχικές πολιτικές του μπλοκ Νετανιάχου εδώ και χρόνια. Αυτό περιλαμβάνει τις μαζικές διαδηλώσεις του 2023 ενάντια στις δικαστικές «μεταρρυθμίσεις», που ήδη υπέδειξαν τις ρωγμές μέσα στον Ισραηλινό καπιταλισμό. Σήμερα, αυτές οι αντιφάσεις οξύνονται: ο ατελείωτος πόλεμος όχι μόνο απειλεί την οικονομία του Ισραήλ (με την ανεργία, τον πληθωρισμό και τη στρατιωτική θητεία να στραγγίζουν την εργατική δύναμη), αλλά και διαβρώνει τη θεμελιακή ιδεολογική συναίνεση του ίδιου του Σιωνισμού.
Σιωνισμός, Καπιταλισμός και ο Δρόμος προς την Αντίδραση
Το σιωνιστικό κράτος δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί σε μια «δημοκρατική» ή «ειρηνική» οντότητα. Τα θεμέλιά του βρίσκονται στην εκδίωξη του Παλαιστινιακού λαού, στη Νάκμπα του 1948, και σε δεκαετίες κατοχής και απαρτχάιντ. Κάθε πτέρυγα της ισραηλινής άρχουσας τάξης -από την ακροδεξιά του Νετανιάχου μέχρι τους λεγόμενους «κεντροαριστερούς» που στηρίζουν την απεργία- μοιράζεται τη δέσμευση στη διατήρηση της εβραϊκής υπεροχής και της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Μπορεί να διαφωνούν στους τακτικούς χειρισμούς, αλλά είναι ενωμένοι στην υπεράσπιση των δομών καταπίεσης που καθιστούν δυνατή τη γενοκτονία στη Γάζα.
Η λεγόμενη «γενική απεργία» στο Ισραήλ, όσο σημαντική στιγμή κι αν είναι, δεν αποτελεί ακόμα την απεργία της εργατικής τάξης με την επαναστατική έννοια. Δεν διεξάγεται για την ανατροπή του Σιωνιστικού κράτους, αλλά για τη διάσωσή του υπό διαφορετική διαχείριση. Ο ταξικός της χαρακτήρας περιορίζεται από την ηγεσία δημοτικών ελίτ, επαγγελματικών συνδικάτων και οικογενειών ομήρων. Το καθήκον των επαναστατών δεν είναι να γίνουν ουραγοί σε αυτές τις δυνάμεις, αλλά να αποκαλύψουν τα όριά τους και να προβάλλουν την ανάγκη μιας γνήσιας προλεταριακής, διεθνιστικής αντιπολίτευσης – μιας αντιπολίτευσης που θα συνδέει τους αγώνες των Ισραηλινών εργατών με την ηρωική αντίσταση των Παλαιστινιακών μαζών.
Προς μια Διεθνιστική Στάση
Οι Παλαιστίνιοι εργάτες και αγρότες στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη, μαζί με τα εκατομμύρια των προσφύγων διασκορπισμένων σε Λίβανο, Ιορδανία και αλλού, παραμένουν η κεντρική επαναστατική δύναμη της Μέσης Ανατολής. Ο αγώνας τους ενάντια στην κατοχή είναι αδιαχώριστος από την πάλη της αραβικής και διεθνούς εργατικής τάξης ενάντια στον ιμπεριαλισμό, είτε αμερικανικό, είτε ευρωπαϊκό, είτε τοπικό. Η ισραηλινή εργατική τάξη, παγιδευμένη μέσα στην ιδεολογία του σιωνισμού, μπορεί να απελευθερωθεί μόνο αν σπάσει από το εποικιστικό-αποικιοκρατικό σχέδιο και ενωθεί στον κοινό αγώνα με τους Παλαιστίνιους και Άραβες εργάτες.
Η απεργία στο Ισραήλ δείχνει την αστάθεια της άρχουσας τάξης, αλλά αναδεικνύει επίσης την απουσία μιας επαναστατικής ηγεσίας ικανής να ενώσει τους αγώνες ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τον σιωνισμό και τον καπιταλισμό σε μια ενιαία μάχη για την εξουσία των εργατών και την σοσιαλιστική επανάσταση στην περιοχή.
Τα καμένα λάστιχα στην Εθνική Οδό 1 δεν είναι σύμβολο συμφιλίωσης, αλλά ρήξης. Δείχνουν ότι ακόμα και μέσα στο φρούριο του σιωνισμού, οι ρωγμές βαθαίνουν. Αλλά εκτός κι αν αυτές οι ρωγμές ανοίξουν από ένα συνειδητό, επαναστατικό προλεταριακό κίνημα, θα μπαλωθούν από την άρχουσα τάξη εις βάρος τόσο των Ισραηλινών όσο και των Παλαιστίνιων εργατών.
Ο μόνος δρόμος μπροστά δεν είναι μια «παύση» για το Ισραήλ, αλλά μια ρήξη με τον σιωνισμό συνολικά. Το καθήκον παραμένει: να οικοδομηθεί ένα διεθνιστικό επαναστατικό κόμμα, ριζωμένο στην εργατική τάξη, που θα μετατρέψει τις στιγμές διαμαρτυρίας σε σοσιαλιστική ανατροπή του απαρτχάιντ, του πολέμου και του ιμπεριαλισμού. Μόνο τότε μπορεί το σύνθημα της εποχής μας να αντηχήσει όχι μόνο στη Γάζα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο:
Από το ποτάμι ως τη θάλασσα, η Παλαιστίνη θα είναι ελεύθερη