Tαχυδρομικό Tαμιευτήριο
Τα σκάνδαλα θεριεύουν στο έδαφος της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης
Δεν πέρασε ούτε μήνας, από τη δεύτερη φάση της έκρηξης του σκανδάλου των εξοπλιστικών προγραμμάτων, και ήρθε στην επιφάνεια ένα ακόμα μεγαλύτερο, με ευρύτερες πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις, που αφήνουν ακόμα εντονότερα, και ίσως ακόμα πιο καθαρά, τη σφραγίδα της καπιταλιστικής κρίσης, και της αποδόμησης του αστικού πολιτικού συστήματος.
Το καμάρι του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, «ταξιδεύει» σε όλο τον κόσμο, ως υπόδειγμα, συμπύκνωση της σήψης όλων των αρμών του χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και του αντεργατικού χαρακτήρα που έχει.
Με καταθετική βάση που έφτανε τα 11 δις, με μηδενικές επισφάλειες, το ΤΤ στα μέσα της δεκαετίας του 2000 ήταν πραγματικά το μήλο της έριδος για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Από το 2005-7, με εκκίνηση την εποχή που υπουργός Οικονομικών είναι ο Αλογοσκούφης, εποχή που περίπλοκα και δαιδαλώδη τραπεζικά προϊόντα είναι ιδιαίτερα δημοφιλή σε όλο τον κόσμο, το ΤΤ επενδύει τα διαθέσιμά του ακριβώς σε αυτό το κομμάτι της τραπεζικής αγοράς. Επιχειρεί δηλαδή να συνδεθεί οργανικά με αυτό που αποτελεί το «κυρίως πιάτο» στη διεθνή τραπεζική αγορά εκείνη την περίοδο, αφήνοντας μόνο την παροχή των στεγαστικών δανείων με χαμηλά επιτόκια. Ταυτόχρονα μπαίνει δυναμικά και στο πεδίο της παροχής καρτών και δανείων που μέχρι τότε απείχε.
Το 2007-8, τη στιγμή δηλαδή που στις Η.Π.Α. σκάει η φούσκα των ενυπόθηκων δανείων μειωμένης εξασφάλισης (subprimes), στο ΤΤ έρχονται στο φως αυτές οι επισφαλείς τοποθετήσεις στις περίφημες «εναλλακτικές επενδύσεις». Εκείνη την περίοδο το ΤΤ στα δομημένα προϊόντα χωρίς εγγύηση κεφαλαίου, καταγράφει ζημιές άνω του 60%. Είναι ήδη μια τράπεζα που αρχίζει η ίδια να καθίσταται επισφαλής.
Άρα το πρώτο που πρέπει να κρατήσουμε είναι πως το ΤΤ αρχίζει να βουλιάζει, ακριβώς γιατί βούτηξε σε αυτό που οριζόταν συνολικά, και σε όλο τον κόσμο ως δυναμική τραπεζική αγορά, δηλαδή δομημένα προϊόντα, δάνεια χωρίς εγγυήσεις κεφαλαίου. Είναι ένα ακόμα προϊόν της εκδήλωσης της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης στα καθ’ ημάς. Δεν αποτελεί εξαίρεση ή ελληνική ιδιοτροπία. Και γι’ αυτό και στο σκάνδαλο εμπλέκονται πολλοί γνωστοί παράγοντες της τραπεζικής αγοράς και της ελληνικής επιχειρηματικής ζωής.
Το δεύτερο που πρέπει να σημειώσουμε είναι πως δεν ευσταθεί πως η τραπεζική αγορά δεν γνώριζε, πολύ περισσότερο η Τράπεζα της Ελλάδος και ο Προβόπουλος. Όπως προκύπτει από το πόρισμα της εισαγγελέως, οι εγγυήσεις που δίνονταν, όταν δίνονταν, για τα επιχειρηματικά δάνεια που ξεκίνησε να δίνει το ΤΤ επί προεδρίας Φιλίππου, είτε δεν κάλυπταν την αξία των δανείων, είτε αφορούσαν περιουσιακά στοιχεία χαμηλότερης αξίας από το δάνειο, είτε μετοχές που είχαν προσημειωθεί σε άλλες τράπεζες. Όλοι γνωρίζουν, πως όλες αυτές οι πληροφορίες, για να συλλεχθούν από την οποιαδήποτε τράπεζα, είναι υπόθεση μερικών λεπτών. Πέρα όμως από όλα αυτά, είναι έωλα και τα επιχειρήματα Προβόπουλου, πως η αποτελεσματική παρέμβασή του, οδήγησε το σκάνδαλο στην αποκάλυψη. Και αυτό γιατί, αν ισχύει αυτό που ο ίδιος είπε στην αρμόδια για το ζήτημα Επιτροπή της Βουλής, ότι δηλαδή διενεργούνταν δειγματοληπτικοί έλεγχοι, για να διαπιστωθεί αν εφαρμόζεται το εποπτικό πλαίσιο, τότε πως εξηγείται η περίπτωση σύμβασης μεγάλου ομολογιακού δανείου που παρείχε το ΤΤ, και όπου σύμφωνα με το πόρισμα της εισαγγελέως, γραφόταν καθαρά πως «οι ομολογιούχοι δανειστές (δηλαδή το ΤΤ) δεν θα υποχρεούνται, καθοιονδήποτε χρόνο, να παρακολουθούν, διαβεβαιώνουν ή επαληθεύουν την κατά τα ανωτέρω χρήση του προϊόντος του ομολογιακού δανείου». Την ίδια στιγμή βέβαια που εργαζόμενοι οφειλέτες μπορεί και να πήγαιναν αυτόφωρο για «κοκκινισμένα» δάνεια.
Την πορεία μάλιστα του καπιταλιστικού σκανδάλου του ΤΤ παρακολούθησε από κοντά και η περίφημη Black Rock, η οποία ελέγχει τις ελληνικές τράπεζες και τους όρους ύπαρξης και ανακεφαλαιοποίησής τους (δηλαδή αν δικαιούνται μερίδιο από την επιπλέον καταλήστευση του εργατικού εισοδήματος), η οποία εκτιμά τη ζημιά από τα επιχειρηματικά δάνεια που έδωσε το ΤΤ στο 33%! Από ότι φαίνεται όμως, και η Black Rock, είχε την άνεση να διαπιστώνει.
Από όλη αυτή την τρικυμία, το ΤΤ ζημιώθηκε 346.904 εκ. ευρώ, εκ των οποίων τα 141 εκ. από τα δάνεια στις εταιρείες Bestline και ΔΕΜΚΟ του Κοντομηνά, 17 εκ. που αφορούν το Γριβέα, εκλεκτό της οικογένειας Παπανδρέου, και πρωταγωνιστή της προπαγάνδας περί πράσινης καπιταλιστικής ανάπτυξης, και 100 εκ. από τον πασίγνωστο Λαυρεντιάδη, που τις παραμονές της έκρηξης του σκανδάλου, επιχείρησε να εισέλθει ως αρχιπαράγοντας και στον ποδοσφαιρικό χώρο. Με τις τελευταίες εξελίξεις, και ενώ γράφονται αυτές οι γραμμές, η ζημιά είναι βέβαιο ότι θα κινηθεί πάνω από τα 500 εκ. ευρώ.
Ακόμα και τώρα όμως, προσπαθούν, η κυβέρνηση και οι μιντιακοί σύμμαχοί της, να αξιοποιήσουν υπέρ τους το σκάνδαλο. Τώρα, λένε, η δικαιοσύνη δεν κρύβεται, δουλεύει και αποκαλύπτει.
Ποιον μπορούν να κοροϊδέψουν; Όλα αυτά τα στοιχεία, η επαναλαμβανόμενη κλοπή σε βάρος του ΤΤ, δηλαδή σε βάρος όλων όσων εμπιστεύτηκαν τον ιδρώτα μιας ζωής σε αυτό, όπως και των ίδιων των εργαζόμενών του, ήταν γνωστά στο τραπεζικό σύστημα και στη δικαιοσύνη εξ’ αρχής, το δίχως άλλο τουλάχιστον εδώ και τέσσερα χρόνια. Από την έκρηξη του σκανδάλου με τα δομημένα ομόλογα, και το παιχνίδι Φιλιππίδη με τα CDS. Αν τώρα βγαίνουν στην επιφάνεια, είναι γιατί το οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης γίνεται ανυπόφορο στη διαχείρισή του, από κάθε πλευρά της αστικής εξουσίας στην Ελλάδα. Πολιτικοί ενάντια σε δικαστικούς, στρατιωτικοί εναντίον πολιτικών, δικαστικοί εναντίον όλων. Κανείς δεν θέλει να χρεωθεί εξολοκλήρου την επικείμενη κατάρρευση.
Η εθνικοποίηση των τραπεζών, όπως και συνολικά όλων των βασικών πυλώνων της οικονομίας με εργατική εξουσία, είναι ένα μόνο σημείο του αναγκαίου και πλέον ρεαλιστικού προγράμματος για την πάλη των εργαζομένων στην επόμενη περίοδο.
Νίκος Πελεκούδας
