Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το κοινό παρακολούθησε την εκδήλωση “200 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ” που φιλοξενήθηκε στο χώρο του Οικονομικού Πανεπιστημίου Βόλου. Ο καθηγητής Μιχάλης Ζουμπουλάκης και προεδρεύων της εκδήλωσης, τόνισε τη σημασία της μελέτης της μαρξιστικής θεωρίας στο σήμερα. Κύριοι εισηγητές ήταν ο Γιάννης Μηλιός (καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο ΕΜΠ και ιδρυτής/διευθυντής του περιοδικού ΘΕΣΕΙΣ) και Σάββας Μιχαήλ (γραμματέας του ΕΕΚ).
Ο Γ. Μηλιός αφού σκιαγράφησε κάποια σημαντικά σημεία-τομές στη ζωή του Μαρξ μίλησε για το πλούσιο συγγραφικό του έργο, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο Κεφάλαιο με το οποίο “αναδεικνύονται όλες οι αντιφάσεις που διατρέχουν κάθε καπιταλιστικό σύστημα ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου”. Συνέχισε δίνοντας έμφαση τόσο στην έννοια της αξίας ως κοινωνικής σχέσης που εκφράζεται και παίρνει υπόσταση στο χρήμα, το οποιο αγοράζει και ρυθμίζει τα πάντα στην κοινωνία, χρήμα που παράγει περισσότερο χρήμα, ως «πράγμα» που αυτο-αυξάνεται, καθώς λειτουργεί ως κεφάλαιο δημιουργώντας την αυταπάτη (αντικειμενική εκ των πραγμάτων) ότι το χρήμα δημιουργεί το χρήμα. Η σημερινή κρίση έχει προκαλέσει μια νέα συζήτηση μεταξύ των θεωρητικών σε σχέση με τη λειτουργία των αντικειμενικών νόμων του καπιταλισμού που ανακάλυψε ο Μαρξ. Κάποιοι θεωρούν ότι εκείνο που απαιτείται είναι ένας υγιής καπιταλισμός χωρίς τα δεινά του καπιταλισμού-καζίνο, των βλαπτικών λειτουργιών του χρήματος (κερδοσκοπία των αγορών), που παραπέμπει σε πλευρές εργασιών του Κέυνς όπου το χρήμα εμφανίζεται ως παράσιτο στον καπιταλισμό και όχι ως η αναγκαία εξέλιξη της απλής εμπορευματικής κυκλοφορίας με το χρήμα ως αναγκαίο δομικό στοιχείο του καπιταλιστικού συστήματος και ταυτόχρονα εκφραστή του ελέγχου και επιβολής των κανόνων σε όλες τις πλευρές της ανθρώπινης ζωής.
Ο Σ. Μιχαήλ ξεκίνησε την εισαγωγή του για τον Μαρξ από την τρέχουσα οικονομική κρίση, τη διεθνή προβολή για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ, ακόμα και από τον πρόεδρο της ΕΕ Γιούνκερ, θέλοντας να τονίσει το ενδιαφέρον όλων για την ερμηνεία της καπιταλιστικής κρίσης ακόμα και από αστούς θεωρητικούς, αναδεικνύοντας όμως ότι η σημερινή έλλειψη στρατηγικής της τρέχουσας κρίσης έχει οδηγήσει στην έκπτωση της αστικής οικονομικής επιστήμης κι αυτός είναι ένας πολύ σημαντικός λόγος που όλοι στρέφονται ξανά στα θεωρητικά εφόδια του Μαρξ.
Ο σ. Μιχαήλ τόνισε ότι χωρίς τη μαρξιστική αντίληψη του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και του διφυούς χαρακτήρα της εργασίας, σε συγκεκριμένη και αφηρημένη, την αντιφατική σχέση της αξίας χρήσης και της ανταλλακτικής αξίας, τον εσωτερικό διχασμό της ανθρώπινης εργασίας μέσα στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής δεν μπορεί να γίνει κατανοητό το παρελθόν, παρόν και μέλλον της καπιταλιστικής κοινωνίας. Η “κληρονομιά” του Μαρξ παραμένει ζωντανή και επίκαιρη ως μια μέθοδος ανάλυσης αλλά και ως “βλήμα” ενάντια τις άρχουσες τάξεις που στα σημερινά διεθνή έντυπα, εκφραστές των συμφερόντων τους, αφιερώνουν μακροσκελή άρθρα στον “εχθρό” τους αναρωτώμενοι για τα αδιέξοδα και τις στρατηγικές αποτυχίες που οδηγούν στην κατάρρευση του συστήματος. Πάνω απ’ όλα όμως, επεσήμανε η μαρξιστική κληρονομιά δεν είναι ένα οικονομικό σύστημα, μια γενική μορφή οργάνωσης της κοινωνίας αλλά ένα απελευθερωτικό όραμα με επίκεντρο τον πλήρως χειραφετημένο άνθρωπο.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η παρούσα εκδήλωση είναι μάλλον η πρώτη που έγινε σε οικονομικό πανεπιστήμιο της χώρας, τη στιγμή που εκατοντάδες εκδηλώσεις έχουν ήδη οργανωθεί σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Ο καπιταλισμός είναι «(…) ένα σύστημα παραγωγής στο οποίο όλη η συνοχή της διαδικασίας αναπαραγωγής στηρίζεται στην πίστη (…)» (Το Κεφάλαιο, τόμος 3: 617). «Αυτός ο κοινωνικός χαρακτήρας του κεφαλαίου πετυχαίνεται και πραγματοποιείται πέρα για πέρα μόνο με την πλήρη ανάπτυξη του πιστωτικού και τραπεζικού συστήματος» (όπ.π.: 758). Όπως δεν υπήρξε μέχρι σήμερα καπιταλισμός χωρίς κρίσεις, είναι σίγουρο ότι και στο μέλλον οι κρίσεις θα συνοδεύουν τον καπιταλισμό, ένα σύστημα από τη φύση του εκμεταλλευτικό και καταπιεστικό.
Μετά τις εισηγήσεις ακολούθησε πλούσια και ενδιαφέρουσα συζήτηση με το κοινό.
