Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων διαμαρτύρεται, και δικαίως, για τις συκοφαντικές δηλώσεις του βουλευτή της ΝΔ και πρώην υφυπουργού Θ. Καράογλου. Ο εν λόγω βολευτής ούτε λίγο ούτε πολύ κατηγόρησε τους αρχαιολόγους και την Αρχαιολογική υπηρεσία ότι αντιδρούν στην απόσπαση των αρχαιοτήτων –και την ανεπανόρθωτη καταστροφή- για την κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης, διότι… «θέλουν να πάρουν σύνταξη από το έργο αυτό». Εξέφρασε μάλιστα την απορία του πώς γίνεται να μη βρίσκουν αρχαία σε γύρω οικοδομές και να βρίσκουν αρχαία όταν σκάβει ο δήμος και για το μετρό.
Η απάντηση του ΣΕΑ:
Την Τρίτη 26/1/2021, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη στον 102 FM της ΕΡΤ 3, ο βουλευτής και πρώην υφυπουργός Μακεδονίας Θράκης κ. Θ. Καράογλου ρωτήθηκε από τον δημοσιογράφο Γ. Μητράκη: «Ποιοι είναι αυτοί που περιγράφετε όταν λέτε ότι στο ζήτημα του Μετρό υπήρχαν ιδιοτελή συμφέροντα;» και απάντησε ως εξής: «Οι αρχαιολόγοι οι οποίοι θέλουν να βγούνε στη σύνταξη από το έργο αυτό. Δε θέλουν να γίνει ποτέ. Θέλουν να σκάβουν όλη μέρα. Βέβαια η απορία η δική μου είναι πως σε όλες τις οικοδομές εκεί γύρω όταν έχουν σκαφτεί κι έχουν γίνει και καινούργιες, δε βρίσκουν αρχαία κι όταν σκάβει ο Δήμος για να κάνει το πάρκινγκ στην πλατεία Διοικητηρίου κάτω από το υπουργείο Μακεδονίας Θράκης ή όταν σκάβει το κράτος για να κάνει το Μετρό, βρίσκονται τα αρχαία».
Θλιβόμαστε ιδιαίτερα γιατί ένας βουλευτής Θεσσαλονίκης, που μάλιστα διατελούσε μέχρι πρότινος Υφυπουργός Μακεδονίας-Θράκης, προβαίνει σε δηλώσεις που καταρχάς αποδεικνύουν άγνοια για την ιστορία της ίδιας του της πόλης! Η διαχρονική ιστορία της Θεσσαλονίκης, της πόλης που ανθεί στο ίδιο σημείο εδώ και 25 αιώνες, όχι μόνο έχει έρθει στο φως σε κάθε μικρό ή μεγάλο, δημόσιο ή ιδιωτικό έργο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, αλλά και τα κατάλοιπά της –όσα κατάφερε να σώσει η Αρχαιολογική Υπηρεσία από τη λαίλαπα της ανοικοδόμησης παλαιότερων δεκαετιών- είναι ορατά και εμφανή διάσπαρτα στο κέντρο της πόλης.
Θα έπρεπε να έχει επισκεφτεί ο κ. Καράογλου τη Ρωμαϊκή Αγορά της πόλης, το ανάκτορο του Γαλερίου, τα βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης που αποτελούν σύνολο ενταγμένο της UNESCO. Θα έπρεπε να γνωρίζει ότι ο σημερινός κεντρικός δρόμος της Θεσσαλονίκης, η Εγνατία Οδός, έχει την ίδια χάραξη από τον 4ο αι. π.Χ., όπως έχουν δείξει οι πολύχρονες σωστικές ανασκαφές στην πόλη. Θα έπρεπε να έχει ακούσει την ιστορία της ανασκαφής στην πλατεία Διοικητηρίου και το πώς φτάσαμε από την λοιδωρία των αρχαιολόγων που ανέσκαψαν τον χώρο στην πρόσφατη πανηγυρική ανακοίνωση για την ανάδειξη αυτών των αρχαιοτήτων (βλ. και σχετική ανακοίνωση Τοπικής Επιτροπής Μακεδονίας Θράκης από 18/11/2020, συνημμένη). Θα έπρεπε να έχει επισκεφτεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού για να δει τα ευρήματα που έχουν έρθει στο φως σε εκατοντάδες σωστικές ανασκαφές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, και να μάθει τη σημασία τους για την ιστορία της πόλης όπου ζει και εκλέγεται. Θα έπρεπε, έστω, να διαβάζει τις ειδήσεις στα ΜΜΕ για τα νέα ευρήματα που δημοσιοποιούνται κάθε χρόνο από τις ανακοινώσεις στο συνέδριο Αρχαιολογικού Έργου Μακεδονίας-Θράκης.
Θα έπρεπε να γνωρίζει τη μοναδική σημασία του αρχαιολογικού χώρου της βυζαντινής Θεσσαλονίκης, στον Σταθμό Βενιζέλου, για τον οποίο έχει εκδώσει Σήμα Μνημείου σε Κίνδυνο (Heritage Alert) το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS!
Πριν προβεί σε τέτοιες δηλώσεις, θα έπρεπε να είναι σε θέση να ονοματίσει ποιες ακριβώς είναι οι «οικοδομές εκεί γύρω» στις οποίες «δεν έχουν βρεθεί αρχαιότητες». Θα έπρεπε να γνωρίζει ότι το Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Μακεδονίας-Θράκης και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έχουν συνεχώς στις ημερήσιες διατάξεις τους υποθέσεις για αρχαιότητες που έρχονται στο φως στις σωστικές ανασκαφές σε ιστορικό κέντρο της πόλης. Θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερο σεβασμό και για την ιστορία της Θεσσαλονίκης, αλλά και για όσους και όσες, αρχαιολόγους και μη, έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην ανασκαφή, τη μελέτη και την ανάδειξή της.
Ο κ. Καράογλου δεν αρκέστηκε σε δηλώσεις ολικής άγνοιας, αλλά προχώρησε σε δηλώσεις εμφανώς συκοφαντικές, αφήνοντας αιχμές για «ιδιοτελείς σκοπούς» όσων ασχολούμαστε με την πολιτιστική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης και υπονοώντας ότι «αποκρύβουμε»(;) ή «εφευρίσκουμε» αρχαιότητες. Με τις αιχμές αυτές, δεν στράφηκε μόνο ενάντια στους αρχαιολόγους (μονίμους και εκτάκτους) οι οποίοι εργάζονται στις σωστικές ανασκαφές της Θεσσαλονίκης, αφήνοντας υπαινιγμούς για την επαγγελματική τους εντιμότητα. Ο κ. Καράογλου στράφηκε ενάντια στις Εφορείες Αρχαιοτήτων της Θεσσαλονίκης, αφήνοντας υπαινιγμούς για το κύρος της κρατικής υπηρεσίας που προστάτευε και προστατεύει το μνημειακό παρελθόν της πόλης.
Επειδή η παραπάνω δήλωση αποτελεί συκοφαντική αναφορά που πλήττει άμεσα την τιμή και την υπόληψη τόσο των μελών του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων που εργάζονται στη Θεσσαλονίκη, όσο και του συνόλου του κλάδου των αρχαιολόγων, τον καλούμε να ανασκευάσει άμεσα τις ως άνω δηλώσεις του, με δημόσια δήλωση, και να απόσχει από παρόμοιες συκοφαντικές δηλώσεις στο μέλλον, αλλιώς θα προβούμε σε κάθε νόμιμη ενέργεια για να υπερασπιστούμε την επαγγελματική και επιστημονική τιμή και υπόληψη των μελών μας, του κλάδου μας και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Καλείται η αρμόδια Υπουργός Πολιτισμού να πάρει θέση για τη συκοφαντική δήλωση, υπερασπιζόμενη την Αρχαιολογική Υπηρεσία, της οποίας προΐσταται πολιτικά.
Καλείται, επίσης, η ΝΔ, στην κοινοβουλευτική ομάδα της οποίας ανήκει ο βουλευτής, να καταδικάσει τη συκοφαντική δήλωση και να επαναφέρει τον βουλευτή της στην τάξη.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ,
Η Πρόεδρος | Η Γενική Γραμματέας |
Δέσποινα Κουτσούμπα | Εύα Γιατρουδάκη |
Για τη διάσωση και ανάδειξη του cardo στην πλατεία Διοικητηρίου και στο Σταθμό Βενιζέλου της Θεσσαλονίκης
Την περασμένη εβδομάδα υπήρξε μεγάλη προβολή στον τοπικό και πανελλαδικό τύπο για την συνυπογραφή Προγραμματικής Σύμβασης για την ανάπλαση της Πλατείας Διοικητηρίου της Θεσσαλονίκης, με ταυτόχρονη προστασία και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και την “Εγνατία Οδός Α.Ε”.
Μπορεί εν έτει 2020 η Υπουργός Πολιτισμού και ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης να ανακοινώνουν περήφανα την υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης, επιλέγουν όμως να ξεχνούν την ιστορία που έχει η διάσωση αυτού του αρχαιολογικού χώρου στο κέντρο της πόλης! Η σωτηρία, ωστόσο, των αρχαιοτήτων της πλατείας Διοικητηρίου και η διατήρησή τους κατά χώραν, με την ακύρωση της κατασκευής υπόγειου παρκινγκ στο σημείο αυτό, οφείλεται στην επιμονή των αρχαιολόγων των τοπικών Εφορειών Αρχαιοτήτων που πριν από 26 χρόνια αγωνίστηκαν, λοιδορήθηκαν, λιθοβολήθηκαν (κυριολεκτικά), διότι τα ευρήματα χαρακτηρίστηκαν «εμπόδιο για την ανάπτυξη» της πόλης!
26 χρόνια μετά, επαναλαμβάνεται το ίδιο μοτίβο στον σταθμό Βενιζέλου. Οι αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλου θεωρούνται και πάλι εμπόδιο αντί για συγκριτικό πλεονέκτημα για την Θεσσαλονίκη. Πριν μια βδομάδα το ΥΠΠΟΑ, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, διά των νομικών εκπροσώπων τους, παραβρέθηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας για να υπερασπιστούν τον τεμαχισμό και την απομάκρυνση του αρχαιολογικού χώρου που ήρθε στο φως το 2012. Λίγες μέρες μετά, δημοσιοποιήθηκε, μέσω του γραφείου τύπου του ΥΠΠΟΑ, επιστολή 14 μελών του ΚΑΣ, στην οποία επιχειρείται η υπεράσπιση της γνωμοδότησής τους για την εκρίζωση από τον τόπο εύρεσής τους των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου.
Μόλις πριν λίγες μέρες η Υπουργός Πολιτισμού, με αφορμή την Προγραμματική Σύμβαση για την πλατεία Διοικητηρίου, υπογράμμισε στις δηλώσεις της ότι «…οι αρχαιότητες οι οποίες προέκυψαν από την ανασκαφή, ξεκινώντας τις εργασίες για την κατασκευή ενός πάρκινγκ στη θέση αυτή, είναι εξαιρετικά σημαντικές». Να υπενθυμίσουμε στην κα Υπουργό ότι η συνέχεια του μαρμαρόστρωτου δρόμου (cardo) της αρχαιότητας που οδηγούσε στο διοικητικό κέντρο της αρχαίας πόλης, στον αρχαιολογικό δηλ. χώρο που πρόκειται να αναδειχθεί με το έργο της ανάπλασης της πλατείας Διοικητηρίου, αποκαλύφθηκε, λίγο νοτιότερα, στον σταθμό Βενιζέλου με τη μνημειακή σήμανση στη διασταύρωσή του με τον decumanus maximus της πόλης.
Για τα εξαιρετικά αυτά τεκμήρια του μνημειακού αστικού ιστού της Θεσσαλονίκης, που αποκαλύφθηκαν στον σταθμό Βενιζέλου και αποτελούν εξίσου ιδιαίτερης σημασίας αρχαιότητες, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με σθένος. Τους αξίζει η ίδια μεταχείριση, με κατά χώραν διατήρησή τους εντός του Σταθμού Βενιζέλου.
Τοπική Επιτροπή Μακεδονίας Θράκης του ΣΕΑ