ΒΡΑΖΙΛΙΑ: Η ΠΡΩΤΗ ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΩΝ

ΒΡΑΖΙΛΙΑ: Η ΠΡΩΤΗ ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΩΝ

 του Πάμπλο Χέλερ, Prensa Obrera #1411

[Δέκα μόλις ημέρες μετά την πραξικοπηματική παραπομπή της Ντίλμα Ρούσεφ ένας από τους υπουργούς του Τεμέρ, ο υπουργός Δημοσίων Έργων, Ρομέρο Ζούκα, αναγκάστηκε να παραιτηθεί ύστερα από τη δημοσιοποίηση μαγνητοφωνημένης συνομιλίας του για την εκπαραθύρωση της πρώην προέδρου της Βραζιλίας.
Σύμφωνα με την απομαγνητοφώνηση ο Ζούκα συνομιλεί με τον Σέρχιο Μασάδο (πρώην γερουσιαστή και πρόεδρο μιας άλλης κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Transpetro) και συζητούν για την έρευνα που διεξάγεται από τους εισαγγελείς.
«Πρέπει να σταματήσουμε αυτή τη μαλ@@@α. Πρέπει να αλλάξουμε την κυβέρνηση για να σταματήσουμε να αιμορραγούμε», λέει ο Ζούκα ενώ ο Ματσάδο απαντά: «η πιο εύκολη λύση είναι να βάλουμε τον Μισέλ (Τεμέρ)».
Από το νέο υπουργικό συμβούλιο  επτά μέλη του εμπλέκονται στην έρευνα για το σκάνδαλο μαύρου χρήματος και ξεπλύματος στην κρατική εταιρεία πετρελαίου Petrobras.
Το κείμενο  που ακολουθεί είναι του Πάμπλο Χέλερ, από την Prensa Obrera, εφημερίδα του Παρτίδο Ομπρέρο.]
Η αστική τάξη έχει δώσει εντολή στον Μισέλ Τεμέρ να διεκπεραιώσει τη βρώμικη δουλειά μιας βαθιάς δημοσιονομικής «προσαρμογής» με μέτρα λιτότητας.
Ο προσωρινός πρόεδρος είχε υποσχεθεί ένα πακέτο μέτρων που σήμαινε μια πολύ σοβαρή επίθεση στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, στην οποία θα προστίθετο μια σημαντική περικοπή των κοινωνικών προγραμμάτων.
Αλλά ο Τεμέρ πρέπει να υλοποιήσει αυτό το σχέδιο ενώ βρίσκεται βαλτωμένος. Πάνω απ’ όλα φορτώνεται την ευθύνη να μπει επικεφαλής μιας κυβέρνησης εναντίον της οποίας εκφέρονται οι ίδιες κατηγορίες διαφθοράς όπως εναντίον της κυβέρνησης Ρούσεφ. Αλλά σε αντίθεση με αυτήν, δεν μπορεί καν να επικαλεστεί ότι η κυβέρνησή του έχει την λαϊκή εντολή. Το 60 τοις εκατό των γερουσιαστών που αποφάσισαν για την τύχη της έκπτωτης προέδρου διώκονται από τη Δικαιοσύνη. Την καθαίρεση του Εδουάρδο Κούνια, του επικεφαλής της Βουλής των Αντιπροσώπων, την εισηγήθηκε ο ίδιος ο Τεμέρ, ο οποίος προσπαθεί να ξεφύγει από τους περισσότερο αναξιόπιστους συμμάχους του θέλοντας να άρει την έντονα αμφισβητούμενη εικόνα που έχει γι’ αυτόν η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού.
Ενώ ο Τεμέρ δήλωσε ότι δεν φοβόταν να είναι “μη δημοφιλής” παίρνοντας τα “αναγκαία” μέτρα, απέφυγε κατά την εκκίνηση “τα πιο ακανθώδη οικονομικά θέματα, όπως είναι η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος ή η τροποποίηση του συστήματος τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των μισθών” (La Nación, 17/5). Ούτε έκανε μια σαφή αναφορά στα κοινωνικά προγράμματα. Η ασάφεια των διακηρύξεών του σχετικά με την  λιτότητα αντανακλάστηκε στην αντίδραση των “αγορών”. Το χρηματιστηριακό κραχ που συνόδευσε τον Τεμέρ στην πρώτη του μέρα στην κυβέρνηση είναι σημάδι της αποδοκιμασίας της καπιταλιστικής τάξης. Οι επιχειρηματικοί κύκλοι απέρριψαν το εγχείρημα του νέου Υπουργού Οικονομικών να επιβάλλει νέα φορολογία. Πρόκειται για την “Προσωρινή Εισφορά στην Χρηματοπιστωτική Κίνηση” (Contribución Provisoria al Movimiento Financiero, CPMF), “δημοσίως αποκηρυγμένη από τους Βραζιλιάνους επιχειρηματίες, ειδικά στην ισχυρή Πολιτεία του Σάο Πάολο” (Clarín, 17/5).
Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε, κατ’ αρχάς, την πρώτη κρίση στο υπουργικό συμβούλιο. Ο νέος γενικός γραμματέας της Προεδρίας, Ζεντέλ Βιέιρα Λίμα, το δεξί χέρι του επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας, απέρριψε αυτόν τον στρατηγικό σχεδιασμό. Η αστική τάξη, με το καλημέρα σας, οριοθετεί το πεδίο δράσης του νέου Προέδρου, απαιτώντας όλο το βάρος της κρίσης να πέσει πάνω στις πλάτες των εργαζομένων. Μια πάρα πολύ “δειλή” εκκίνηση όπως αυτή μπορεί να οδηγήσει πρώιμα την καπιταλιστική τάξη στην απογοήτευση και την απώλεια της υποστήριξης των βασικών επιχειρηματικών ομίλων που κατέλυσαν την ανάληψη της προεδρίας από τον Τέμερ.
Ο Τέμερ πολιορκείται σε όλα τα μέτωπα. Τα πρώτα βήματα στην εφαρμογή της εργασιακής μεταρρύθμισης προκάλεσε την ευρεία καταδίκη όλων των τομέων του εργατικού κινήματος, συμπεριλαμβανομένου της εργατικής Συνομοσπονδίας Força Sindical [ Συνδικαλιστική Δύναμη], κύριο σύμμαχό του στον τομέα αυτό.
Οι διακηρύξεις του Τεμέρ, αν και δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της αστικής τάξης, ήταν αρκετές για να προκαλέσουν “κασερολάσος” (Σ.τ.Μ.: δημοφιλής μορφή διαμαρτυρίας του τέλος του πολέμου της Αλγερίας, που αργότερα χρησιμοποιήθηκε σε αρκετές ισπανόφωνες χώρες της Λ. Αμερικής και συνιστά στην κρούση μεταλλικών οικιακών σκευών – κατσαρόλες) και διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στις μεγάλες πόλεις της χώρας,

Μια εξαντλημένη εμπειρία

Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να ξεκινήσει μια μάχη ενάντια στη λιτότητα για την ανατροπή της νέας κυβέρνησης. Αλλά αυτό το έργο υπερβαίνει τις ικανότητες και τις δυνατότητες του Εργατικού Κόμματος (ΡΤ).
Μαζί με την αποστασιοποίηση της αστικής τάξης, το PT έχει υποστεί μια ταχεία συρρίκνωση της λαϊκής βάσης που το υποστηρίζει. Οι συγκεντρώσεις που κάλεσε το PT ωχριούσαν αριθμητικά μπροστά σε άλλες που συνέβαιναν ταυτόχρονα. Η ημέρα διαδηλώσεων και απεργιών που κάλεσε η Εργατική Συνομοσπονδία  CUT (Σ.τ.Μ.: Central Única dos Trabalhadores προσκείμενη στο PT), που συνέπεσε με τη σύνοδο της Γερουσίας, η οποία επρόκειτο να αποφασίσει για την τύχη του Ρούσεφ, πέρασε απαρατήρητη. Η απεργία με το ζόρι άγγιξε την εργοστασιακή εργατική τάξη και τους εργαζόμενους. Η παρουσία στους δρόμους περιορίστηκε σε μερικές εκατοντάδες αγωνιστές μονάχα. Η Εργατική Συνομοσπονδία δεν τόλμησε καν να πάρει την πρωτοβουλία να συγκαλέσει  διαδηλώσεις στις μεγάλες πόλεις.
Αυτό το θλιβερό αποτέλεσμα δεν προέρχεται από τη πυγμή του πραξικοπήματος, αλλά από τα ανυπέρβλητα όρια του PT. Οι Ρούσεφ, Λούλα και οι οπαδοί τους δεν έχουν να προσφέρουν ένα εναλλακτικό πρόγραμμα στη Δεξιά. Μέχρι την τελευταία στιγμή, ήταν αποφασισμένοι να πρωταγωνιστήσουν στη νεοφιλελεύθερη στροφή και την λιτότητα που τώρα καθυστερημένα καταγγέλουν ότι προωθούν οι αντίπλαοί τους.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η μοίρα των έκπτωτης Προέδρου ήταν προαποφασισμένη. Αυτό εξηγεί γιατί απεγνωσμένα αγκάλιασε την  προσφυγή ακύρωσης στο Ανώτατο Δικαστήριο που απέβη εντέλει άχρηστη. Έλπισε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας (STF) θα έπαιζε το ρόλο του διαιτητή, όταν η δικαστική εξουσία έχει γίνει ένα από τα οχήματα της πραξικοπηματικής συνομωσίας.

Προοπτικές

Η νέα κυβέρνηση πρέπει να δείξει αν έχει την ικανότητα και τους οικονομικούς και πολιτικούς πόρους για να διαχειριστεί την κρίση. Έχουμε μπει σε μια νέα σπασμωδική πολιτική μετάβαση. Η έκβαση των πραγμάτων δεν κλείνει την τρέχουσα κρίση, είναι μόνο ένα επεισόδιό της. Η αποτυχία του Τεμέρ θα μπορούσε να επιταχύνει την έλευση πρόωρων εκλογών.
Ο Τεμέρ πρέπει να κοιταχτεί στον καθρέφτη του Μάκρι, και τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν οι Αργεντινοί υποστηρικτές της λιτότητας. Με την ευκαιρία, η πλήρης σιωπή της Casa Rosada (Σ.τ.Μ.: το Προεδρικό Μέγαρο της Αργεντινής) μαρτυρά τη συνενοχή της κυβέρνησης της Αργεντινής στο πραξικόπημα στην Βραζιλία. Οι πέντε μήνες του Μάκρι στην προεδρία της Αργεντινής δείχνουν ότι οι μεταβάσεις από τις λεγόμενες “λαϊκιστικές” κυβερνήσεις στις κυβερνησεις της χρηματιστηριακής Δεξιάς χαρακτηρίζεται από την όξυνση των οικονομικών αντιθέσεων, μια όξυνση της ταξικής πάλης και μια τάση για πολιτική κρίση. Είναι από αυτό το ανώτατο στάδιο της κρίσης εξουσίας που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το νέο στάδιο.
Οι εργαζόμενοι πρέπει με αποφασιστικότητα να καταδικάσουν το πραξικόπημα και να αντιταχθούν στην κυβέρνηση Τεμέρ, αλλά ανεξάρτητα, απαλλαγμένοι από κάθε προσκόλληση στο PT. Οι ηγέτες του PT υπόσχονται μια “αντίσταση” που δεν κατάφεραν όταν ήταν στην κυβέρνηση. Πρόκειται για απάτη: η Ρούσεφ δεν έπεσε αντιστεκόμενη στο κεφάλαιο, αλλά όντας σε συμφωνία μαζί του. Η εργατική τάξη πρέπει να βγει ως ανεξάρτητος παράγοντας στην κρίση. Υπό αυτές τις συνθήκες γίνεται όλο και πιο σημαντική η έκκληση να συγκληθεί ένα συνέδριο των αντιπροσώπων βάσης των Εργατικών Συνομοσπονδιών), όλων των ταξικών οργανώσεων και  τάσεων του εργατικού κινήματος για να  πολεμηθεί η λιτότητα και για να συζητήσουν μια εργατική διέξοδο από την κρίση στην Βραζιλία. Τα μαχητικά συνδικάτα -ξεκινώντας με την Conlutas (Σ.τ.Μ.: μορενική Εργατική Ομοσπονδία)- και η  επαναστατική αριστερά θα πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο σε αυτήν την πρωτοβουλία.

19/05/2016
Μετάφραση ΝΑΛ