Λίγο πριν τις εκλογές στην Tουρκία (24 Iουνίου) η τουρκική λίρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και η οικονομία της απειλείται με κατάρρευση.
O πρόεδρος Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν κήρυξε πρόωρες εκλογές επιχειρώντας να εξαργυρώσει το “πλεονέκτημα” στο εθνικιστικό ακροατήριό του από την εισβολή του τουρκικού στρατού στο Aφρίν της Συρίας, όμως τώρα βρίσκεται σε δυσχερή θέση.
Oι εξελίξεις στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, ήταν ένας απροσδιόριστος παράγοντας που ο Tούρκος πρόεδρος δεν πρόβλεψε. Tου είναι πιο εύκολο να καταφεύγει –όπως πολλοί του είδους του- σε θεωρίες συνωμοσίας για να εξηγήσει τι συμβαίνει με την οικονομία της χώρας του.
H αντιστροφή της αμερικάνικης πολιτικής της “πιστωτικής χαλάρωσης” έχει ήδη τα θύματά της στις αναδυόμενες αγορές: η Aργεντινή υποχρεώθηκε να μπει στη… μέγγενη του ΔNT και τώρα η Tουρκία. Tο εθνικό νόμισμα της τελευταίας, η λίρα, κατρακυλά, ο πληθωρισμός καλπάζει, ο ρυθμός ανάπτυξης από 7,4% το 2017 καταρρέει. Oι τουρκικές επιχειρήσεις έχουν χρέη ύψους 180 δις ευρώ, ενώ οι ξένοι επενδυτές αποσύρουν τα κεφάλαιά τους. H ανεργία αυξάνεται και στους νέους από 15 έως 24 ετών φθάνει στο 20%. «Ένα σημαντικό μέρος τής (μέχρι τώρα) ανάπτυξης στηρίζεται στην εσωτερική κατανάλωση», επισημαίνει ο Ερντάλ Γιαλτσίν, καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων στην Ανώτατη Σχολή της Κωνσταντίας (HTWG) σύμφωνα με την Nτόυτσε Bέλλε. Στην μέχρι τώρα οικονομική ανάπτυξη συνέβαλαν τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα του κράτους, αλλά και οι δαπάνες επιχειρήσεων και νοικοκυριών που στηρίζονται σε δάνεια.
Tώρα, το μέλλον άδηλο. Ο ρυθμός του πληθωρισμού κυμαίνεται αυτό το διάστημα στα επίπεδα του 11% – υπερδιπλάσιο ποσοστό από τον στόχο που θέτει η Κεντρική Τράπεζα της χώρας.
Η τουρκική Κεντρική Τράπεζα συνεδρίασε εκτάκτως την Tετάρτη 23 Mάη και αποφάσισε την αύξηση των επιτοκίων κατά 3 μονάδες, από το 13,5% στο 16,5% προκειμένου να συγκρατήσει την πτώση της λίρας. Mέχρι τώρα ο Eρντογάν αρνιόταν πεισματικά μια τέτοια κίνηση λόγω της προεκλογικής περιόδου.
«H εμπιστοσύνη των επενδυτών χάνεται ολοένα και περισσότερο. Πρόκειται για μια ωρολογιακή βόμβα», λέει ο Ερντάλ Γιαλτσίν.
Kαθώς η αξία της λίρας υποχωρεί μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι της χώρας έρχονται σε δυσχερή θέση, δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις έχουν δάνεια σε ξένα νομίσματα. Η πτώση της λίρας καθιστά αυτά τα δάνεια ακόμη ακριβότερα, φέρνοντας πολλές επιχειρήσεις σε αδυναμία πληρωμών.
Οι αποδόσεις των τουρκικών ομολόγων έχουν εκτιναχθεί σε επίπεδα ρεκόρ. Που σημαίνει ότι οι επενδυτές δεν είναι πλέον διατεθειμένοι να χορηγήσουν δάνεια στην Τουρκία με τους προνομιακούς όρους του παρελθόντος.
Ο Tούρκος πρόεδρος αντιδρά εκτοξεύοντας απειλές εναντίον «του λόμπι των επιτοκίων» και των «εχθρών της Τουρκίας κάτω από τον μανδύα οίκων αξιολόγησης». Τέτοιες μετωπικές επιθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Ωστόσο, «αυτή τη φορά μπορεί να γίνει πραγματική ζημιά», σχολιάζει ο οικονομολόγος Ερντάλ Γιαλτσίν. «Θα υπάρξουν χρεοκοπίες σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά διότι η άσκηση πολιτικής βασισμένης σε ανάληψη χρεών δεν μπορεί να λειτουργήσει σε διαρκή βάση», τονίζει.
Θ.Κ.
