Άνθρακες ο θησαυρός των μέτρων σωτηρίας της Ευρωζώνης
“Πριν αλέκτωρ λαλήσαι τρις”, οι θριαμβολογίες των ηγετών της ευρωζώνης ότι κατάφεραν αφ’ ενός με την διακυβερνητική συμφωνία δημοσιονομικής πειθαρχίας (Φεβρουάριος) και αφ’ ετέρου με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, τον περιβόητο ESM (Μάρτιος), να ανακόψουν την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, συναντούν την έμπρακτη πλέον αμφισβήτηση από τις εξελίξεις στο εσωτερικό της.
Η οικονομία της ευρωζώνης “σπρώχνεται” κυριολεκτικά από την κρίση του χρέους και τις “συμφωνίες” για την αντιμετώπισή της σε βαθύτερη ύφεση χωρίς επιστροφή:
* Το διακυβερνητικό σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας προβλέπει ότι οι χώρες μέλη πρέπει να μειώνουν ετησίως το δομικό τους έλλειμμα κατά 0,5% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος τους κατά το 1/20 της διαφοράς μεταξύ του τρέχοντος χρέους και του ορίου 60% που προβλέπει το κριτήριο του Μάαστριχτ !
Από μόνη της η εφαρμογή των δύο αυτών μέτρων οδηγεί τις οικονομίες που ήδη βρίσκονται στα όρια της ύφεσης ή σε ύφεση στην… αγκαλιά του ESM.
Η τρομακτική λογική του συνδυασμού των δύο μεγάλων “επιτευγμάτων” των ηγετών της Ευρωζώνης είναι καταπληκτική στο να επιταχύνει και να βαθύνει αντί να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους, αφού :
* η ετήσια ταυτόχρονη μείωση του χρέους και του δομικού ελλείμματος που επιβάλει αυξάνει την ύφεση και δημιουργεί έτσι ένα φαύλο κύκλο μεταξύ μέτρων λιτότητας και αύξησης του χρέους. Η μείωση του ελλείμματος οδηγεί σε μεγαλύτερη ύφεση και αυτή σε αδυναμία επίτευξης του στόχου μείωσης του χρέους αφού μειώνει το ΑΕΠ ως ποσοστό του οποίου υπολογίζεται τόσο το έλλειμμα όσο και το χρέος !
Αυτός ο φαύλος κύκλος υποχρεώνει στην συνέχεια την ίδια οικονομία να καταφύγει για βοήθεια στο ESM. Το οποίο ταμείο για να δώσει την βοήθεια εφαρμόζει στην οικονομία αυτή το μνημόνιο “αλά ελληνικά”, ενισχύοντας έτσι τις αιτίες τις οποίες κλήθηκε να… θεραπεύσει.
Η “συζήτηση” αυτή δεν είναι θεωρητική. Κάθε άλλο. Αφορά άμεσα την τρίτη και την τέταρτη οικονομία της Ευρωζώνης, δηλαδή την Ιταλία και την Ισπανία και όχι απλά την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία οι οποίες είναι ήδη στο “πρόγραμμα” του EFSF.
Και οι δύο αυτές οικονομίες με την εφαρμογή του συμφώνου και του ESM οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια σε “πρόγραμμα” συμπαρασύροντας ολόκληρη την ευρωζώνη σε ενα δεύτερο κύκλο συνδυασμένης κρίσης χρέους, ύφεσης και χρηματοπιστωτικής ασφυξίας.
Ειδικά η Ισπανία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών της Κομισιόν, θεωρείται περισσότερο από βέβαιο ότι θα καταλήξει στο ESM πριν από το τέλος του χρόνου, καθώς η δραματική μείωση του ελλείμματος που της έχει επιβληθεί χαρακτηρίζεται ως μεγαλύτερη ακόμα και από αυτή που έχει συμβεί στην Ελλάδα -με όλα τα επακόλουθα- τα τελευταία δύο χρόνια.
* Πέραν της Ισπανίας όμως, ιδιαίτερα το τρίτο στοιχείο της νέας ευρω-πραγματικότητας, δηλαδή η απειλή ενός νέου χρηματοπιστωτικού κραχ, έχει αρχίσει να εμφανίζεται στον ευρωπαϊκό ορίζοντα παρά τον “ωκεανό” ευρώ που έριξε η ΕΚΤ στο τραπεζικό σύστημα μέσω των “LTRO”.
Τα “LTRO” είναι οι δύο δημοπρασίες συνολικού όγκου ενός τρισ. ευρώ που έδωσε με την μορφή τριετών δανείων η ΕΚΤ στις ευρωπαϊκές τράπεζες για να καλύψουν αφ’ ενός τις ανάγκες τους σε κεφάλαια και αφ’ ετέρου να αγοράσουν κρατικά ομόλογα, μιας και η ΕΚΤ “απαγορεύεται” να δανείσει απ’ ευθείας σε κυβερνήσεις.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Τα στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η ΕΚΤ δείχνουν ότι μόνο αρχικά και για σχετικά μικρό διάστημα ο “ωκεανός” των ευρώ εκτόνωσε τις πιέσεις στα spreads των ιταλικών και των ισπανικών ομολόγων. Τώρα αυτά αυξάνονται και πάλι. Δεν είναι όμως αυτό το μοναδικό πρόβλημα.
Από τα στοιχεία της ΕΚΤ αποδεικνύεται ότι τα “ποτάμια” των ευρώ δεν οδήγησαν σε αύξηση των δανείων των τραπεζών στην οικονομία. Αντίθετα η παροχή δανείων από τις τράπεζες στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά μειώθηκε για δεύτερο συνεχή μήνα, καλή ώρα σαν την Ελλάδα.
Κι αυτό όχι μόνο στην Ισπανία και την Ιταλία αλλά στο σύνολο της Ευρωζώνης !
Με άλλα λόγια ούτε τα ευρώ της ΕΚΤ κατάφεραν να ανακόψουν την κρίση χρέους ή την ύφεση στην Ευρωζώνη.
Το αντίθετο μάλιστα, αφού χάθηκαν στο χωρίς πάτο βαρέλι της χρηματοπιστωτικής και κρατικής κρίσης χρέους, αφήνοντας ολόκληρα τραπεζικά συστήματα όπως αυτό της Ισπανίας να χρειάζεται “ανακεφαλαιοποίηση” των τραπεζών (το ανάλογο αυτού που τρέχει τώρα στην Ελλάδα) της τάξης των 100 δισ. ευρώ μέσα στο 2012…
Γιάννης Aγγ.
