Ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων
Αντικείμενο λαθρανασκαφής και παράνομης διακίνησης είναι το ειδώλιο Ν. 29 της λεγόμενης «Συλλογής Στερν» και πρέπει να κατασχεθεί άμεσα και να γυρίσει στην Ελλάδα, σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Έκθετη η Υπουργός Πολιτισμού, που παραπλάνησε την ελληνική Βουλή. Έκθετοι είναι και όλοι οι βουλευτές της ΝΔ που υπερψήφισαν τη «Συμφωνία» που παρανόμως υπέγραψε η Λ. Μενδώνη στις 21/7/2022, οδηγώντας στη νομιμοποίηση της αρχαιοκαπηλικής συλλογής, παρά τις τεκμηριωμένες αντιδράσεις του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και σύσσωμης της αντιπολίτευσης στο ελληνικό Κοινοβούλιο.
Σύμφωνα με έρευνα του αρχαιολόγου Δρ Χρήστου Τσιρογιάννη, το ειδώλιο με αριθμό 29 της Συλλογής Στερν περιλαμβάνεται στο αρχείο φωτογραφιών τού καταδικασμένου για αρχαιοκαπηλία αρχαιοπώλη και παράνομου διακινητή έργων τέχνης Gianfranko Becchina. Το αποδεικνύουν οι φωτογραφίες από το αρχείο του Gianfranko Becchina που δόθηκαν στην δημοσιότητα… Είναι πλέον πασιφανές ότι το εν λόγω ειδώλιο είχε παρανόμως εξαχθεί από την Ελλάδα και θα έπρεπε να διεκδικηθεί και να επιστραφεί άμεσα.
Ο ΣΕΑ είχε αποκαλύψει, πριν την ψήφιση της “Συμφωνίας” από την ελληνική Βουλή, ότι ο Leonard Stern είχε αγοράσει αντικείμενα από τον καταδικασμένο διεθνώς για αρχαιοκαπηλία Symes, αποδεδειγμένα προϊόντα λαθρανασκαφών που περιλαμβάνονταν στο αρχείο τού επίσης καταδικασμένου για αρχαιοκαπηλία Giacomo Medicci, όπως αναφέρεται αναλυτικά στο Statement Fact της Εισαγγελίας της Νέας Υόρκης της 6/12/2021 (http://sea.org.gr/details.php?id=1279).
Επιπλέον, από την εξέταση των φωτογραφιών, που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού μετά την ψήφιση της «Συμφωνίας», υπάρχουν βάσιμες αμφιβολίες στην αρχαιολογική κοινότητα για τη γνησιότητα κάποιων από τα αντικείμενα της Συλλογής Στερν. Είναι απαράδεκτο αρχαιότητες από ελληνικά μουσεία να πηγαινοέρχονται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης για 50 χρόνια ως «αντάλλαγμα» για κίβδηλα αντικείμενα ή κλεμμένες αρχαιότητες.
Είναι προφανές ότι η «Συμφωνία» που υπογράφηκε παράνομα από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού στις 22/7/2022 και έγινε νόμος του κράτους (νόμος 4968/2022) με την ψήφο των βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας, οφείλει να ακυρωθεί.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω -και επειδή πλησιάζει η ημερομηνία των «εορτασμών» και των «τυμπανοκρουσιών»- απευθύνουμε ύστατη έκκληση προς την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία του Τόπου:
Α) να μην συμπράξουν στη νομιμοποίηση μίας διαδικασίας που έχει σκοτεινά σημεία και ποινικές προεκτάσεις.
Β) να προστατεύσουν το προσωπικό τους κύρος αλλά πάνω από όλα το κύρος των θεσμών και των αξιωμάτων που εκπροσωπούν.
Ο Πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης να δώσει άμεσα εντολή να μεταβεί κλιμάκιο Ελλήνων ειδικών αρχαιολόγων και συντηρητών και να εξετάσουν τη γνησιότητα όλων των αρχαιοτήτων της Συλλογής Στερν, όπως συνέβη τον προηγούμενο Μάιο για ήσσονος σημασίας δακτυλίδι, που δωρήθηκε και επιστράφηκε άμεσα στην Ελλάδα από το Ίδρυμα Νομπέλ (Σουηδία).
Να δοθεί εντολή η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠ.ΠΟ.Α, όπως έπρεπε θεσμικά να είχε συμβεί, να ελέγξει τα πιστοποιητικά προέλευσης των αντικειμένων, να τεκμηριώσει την προέλευση των αρχαίων της Συλλογής και να κάνει όλες τις απαραίτητες συγκρίσεις και ταυτίσεις με τα στοιχεία και τα δεδομένα όλων των σχετικών αρχείων.
Οι εξελίξεις αποτελούν κόλαφο για την απαράδεκτη πολιτική της ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού.
Αποτελεί σκάνδαλο το γεγονός ότι η Υπουργός, σύμφωνα με όσα η ίδια είπε στην ελληνική Βουλή, χειρίστηκε η ίδια την υπόθεση των 161 κυκλαδικών αντικειμένων. Εν γνώσει της ότι αποτελούν προϊόντα λαθρανασκαφής και παράνομης διακίνησης στο εξωτερικό (όπως η ίδια παραδέχτηκε και έχει καταγραφεί στα Πρακτικά της Βουλής), δεν ανέθεσε την υπόθεση στις αρμόδιες ελληνικές Υπηρεσίες (ΔΤΠΠΑ, Εισαγγελέα Αρχαιοκαπηλίας) ούτε έδωσε τα στοιχεία στην Εισαγγελία Ν. Υόρκης. Επιπλέον, η Υπουργός Πολιτισμού δεν ζήτησε την συνδρομή των ιταλικών αρχών για την ταύτιση αντικειμένων από τα αρχεία των Ιταλών αρχαιοκάπηλων Gianfranko Becchina και Giacomo Medicci. Αντί για τις ενέργειες που της επέβαλλε ο αρχαιολογικός νόμος, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λ. Μενδώνη επέλεξε να υπογράψει παράνομα συμφωνία και να παραχωρήσει την κατοχή των 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων σε «Ινστιτούτο» (HACI) με έδρα το Ντέλαγουερ των ΗΠΑ και διοίκηση στην οποία μετέχουν δύο εκπρόσωποι συμφερόντων του Leonard Stern, ένας εκ των οποίων είναι ο γιος του!
Τα ερωτήματα είναι αμείλικτα:
– Γιατί επί 2 χρόνια η Υπουργός δεν απευθύνθηκε στις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, στον ειδικό Εισαγγελέα επί θεμάτων αρχαιοκαπηλίας στην Ελλάδα, ούτε στον Εισαγγελέα της Ν. Υόρκης, που μπορούσε να κατάσχει τα αντικείμενα, όπως έκανε και στην περίπτωση του συλλέκτη Μάικλ Στάινχαρντ;
– Τι διαπραγματευόταν επί 2 χρόνια με τον κ. Στερν, το ιδιωτικό Μητροπολιτικό Μουσείο και το Ίδρυμα Γουλανδρή και ποιοι αποτελούσαν την διαπραγματευτική της ομάδα;
– Γιατί η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού δεν προέβη σε καμία νόμιμη ενέργεια για να αναζητήσει τα πιστοποιητικά προέλευσης των αντικειμένων του συλλέκτη Λέοναρντ Στερν; Μήπως η Υπουργός γνώριζε την «γκρίζα» προέλευση των αντικειμένων και δεν ήθελε να αποκαλυφθεί;
– Γνωρίζει η Υπουργός πόσα άλλα ελληνικά ευρήματα έχει ο κ. Stern στη συλλογή του και πώς τα έχει αποκτήσει;
– Γιατί δεν φρόντισε να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες ώστε το ελληνικό δημόσιο να διεκδικήσει τα 161 κυκλαδικά αντικείμενα ως προϊόντα αρχαιοκαπηλίας και να τα επαναπατρίσει άμεσα, εκθέτοντάς τα στα δημόσια μουσεία των Κυκλάδων;
– Γιατί προτίμησε να υπογράψει μια συμφωνία υπέρ του ιδιωτικού Μουσείου Γουλανδρή, υπέρ του αποδέκτη προϊόντων αρχαιοκαπηλίας Leonard Stern και υπέρ του ιδιωτικού Μητροπολιτικού Μουσείου της Ν. Υόρκης;
– Γιατί άλλαξε, ειδικά για τον Leonard Stern και το Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν. Υόρκης, την υπάρχουσα διαδικασία για προϊόντα αρχαιοκαπηλίας, όπως αυτή ορίζεται στον αρχαιολογικό νόμο, τις διεθνείς συμβάσεις, τις διμερείς συμφωνίες της χώρας, και ακολουθεί για δεκαετίες το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού;
– Γιατί απέκρυψε την αλήθεια από το ελληνικό Κοινοβούλιο και τον ελληνικό λαό;
– Ποιων τα συμφέροντα εξυπηρετεί η Υπουργός;
Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ,
Η Πρόεδρος Δέσποινα Κουτσούμπα
Η Γενική Γραμματέας Εύα Γιατρουδάκη
Αθήνα, 3/10/2022
***
* Για τους όρους της συμφωνίας ο Δρ. Τσιρογιάννης τονίζει πως «δεν θα υπήρχε κανενός είδους ηθικό στίγμα, αν οι αρχαιότητες επιστρέφαν απευθείας, χωρίς ενδιάμεσους και χωρίς την εμπλοκή ιδιωτικών ιδρυμάτων και μουσείων με πρόσφατο αρχαιοκαπηλικό παρελθόν. Όποιος είναι καθαρός, τα παραδίδει απ’ ευθείας στην πλησιέστερη Ελληνική πρεσβεία. Όλα τα υπόλοιπα είναι εκ του πονηρού, και μάλιστα εμείς το αποδεχθήκαμε, συμμετείχαμε σε αυτό και φτιάξαμε και νόμο για να το διασφαλίσουμε, κάνοντας επιπλέον τρομερές υποχωρήσεις, να δανείζουμε νόμιμες αρχαιότητες με τέτοιους όρους για να πάρουμε αρχαιοκαπηλικά, ενδεχομένως και πλαστά. Αυτό είναι διασυρμός για ένα κράτος και ειδικά για ένα υπουργείο Πολιτισμού, και μάλιστα της Ελλάδας. Και τα Γλυπτά του Παρθενώνα μπορούμε κάλλιστα να τα πάρουμε αν δανείσουν στους Βρετανούς τον Ηνίοχο των Δελφών και τον Ερμή του Πραξιτέλη, ή αν τυλίξουν, όπως έχω ξαναπεί, ολόκληρο το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το στείλουν στο Βρετανικό Μουσείο ως µακροχρόνιο δάνειο. Σίγουρα θα ικανοποιήσει τους Βρετανούς και έτσι θα πάρουμε τα Γλυπτά. Είναι επονείδιστο όμως για ένα κράτος να κάνει τέτοιου είδους υποχωρήσεις. Εν κατακλείδι, όπως το έθεσε και ένας εξαιρετικός φίλος και φιλέλληνας, ο Αμερικάνος καθηγητής Αρχαιολογίας Ρικάρντο Ελία, σε άρθρο του σχετικά με τη διακίνηση αρχαιοτήτων: “Επιτέλους ή είσαστε με τους αρχαιοκάπηλους ή εναντίον τους.”Κι αυτό ταιριάζει απόλυτα σε αυτή την περίπτωση».
* Θυμίζουμε, ότι υπερ ογδοηκοντούτης σήμερα Μπεκίνα είχε αποδεδειγμένα διασυνδέσεις με κυκλώματα διακίνησης αρχαιοκαπηλικών αντικειμένων που εκλάπησαν από την Ελλάδα. Ο Δρ. Τσιρογιάννης, μεταξύ των 1.617 αρχαιοτήτων που έχει ταυτίσει μέχρι σήμερα, έχει ανακαλύψει από το αρχείο του Μπεκίνα μία μαρμάρινη κεφαλή του Ερμή στον οίκο δημοπρασιών Μπὀναμς του Λονδίνου το 2014 (επαναπατρίστηκε στη Ελλάδα το 2015), μία μαρμάρινη επιτύμβια στήλη από τα Μέγαρα, στους Σόθεμπις του Λονδίνου το 2017 (επαναπατρίστηκε στην Ελλάδα το 2018), δύο μεγάλα μαρμάρινα ταφικά αγγεία στη γκαλερί Καν της Βασιλείας στην Ελβετία το 2017 (η διεκδίκησή τους από το ελληνικό κράτος ακόμη εκκρεμεί), μία μαρμάρινη κυκλαδική φιάλη και μία γεωμετρική οινοχόη στη συλλογή Σταϊνχαρντ (επίσης στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, όπως αυτή του Στερν) το 2018, που επαναπατρίστηκαν φέτος στην Ελλάδα, μεταξύ πολλών άλλων αρχαιοτήτων. Μέχρι το 2018, ο Μπεκίνα είχε καταδικαστεί στην Ελλάδα για την ανάμειξή του σε δύο διαφορετικές υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας: σε 11 χρόνια φυλάκιση για την πώληση τεσσάρων αρχαιοκαπηλικών τοιχογραφιών, κλεμμένων από βυζαντινή μονή στη Στενή Ευβοίας, και σε άλλα 7 χρόνια φυλάκιση για υπεξαίρεση δεκάδων ελληνικών αρχαιοτήτων εκτιμώμενης αξίας τριών εκατομμυρίων ευρώ.
