[Το τελευταίο χρονικό διάστημα και ενόψει της περιόδου που διανύουμε έχουν διαμορφωθεί διάφορα δίκτυα αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας και συγχρόνως παρατηρείται μια έκφραση απόψεων και ιδεών από τέτοιες ομάδες, από διάφορους φορείς ή και από μεμονωμένα άτομα για τις στρατηγικές επιβίωσης που αν χαράξουμε θα βγούμε από αυτήν τη περίοδο όσο το δυνατόν ακέραιοι.
Στο χώρο της ψυχικής υγείας παρατηρείται συν τοις άλλοις μια τάση ατομικιστικής προσέγγισης που θέλει τον καθένα να βρίσκει μόνος του τους τρόπους να ανταπεξέλθει σε αυτή τη δύσκολη συνθήκη, την αντικατάσταση της λύπης ή του θυμού από μια γενικότερη αίσθηση αποδοχής και ευγνωμοσύνης άκριτα και προς κάθε κατεύθυνση, την αντιμετώπιση του κορονοϊού ως ‘δώρο’ που οφείλουμε να το ανοίξουμε και αν δε το ανοίξουμε είναι ατομική ευθύνη αναρωτώμενοι αν εκμεταλλευτήκαμε αυτό το χρόνο την ευκαιρία να διαβάσουμε, να δώσουμε χρόνο στους αγαπημένους μας κ.λπ.
Αυτή η τάση είναι όχι μόνο επικίνδυνη αλλά και εξοργιστική. Γιατί από τη μια καλλιεργεί το ‘μότο της ατομικής ευθύνης’ που προωθεί η κυβέρνηση αποποιούμενη τις δικές της ευθύνες, τακτική που στοχεύει στην καθήλωση των ανθρώπων σε μια ενοχική θέση από την οποία απειλείται λιγότερο το σύστημα, και από την άλλη στέλνει στο περιθώριο όλους εκείνους που δεν καταφέρνουν να διανύσουν ‘λουλούδινα’ την περίοδο της καραντίνας και που δικαίως νοιώθουν εγκαταλελειμμένοι και αδικημένοι και πολύ καλά κάνουν και δε μπορούν να νοιώσουν ευγνωμοσύνη προς κάθε κατεύθυνση.
Σε αυτά τα πλαίσια η ομάδα Ψυχολογικής Ενδυνάμωσης της Κοινότητας Αλληλεγγύης Ηρακλείου Κρήτης κυκλοφόρησε το παρακάτω κείμενο που προτάσσει το πέρασμα από το ατομικό στο συλλογικό, σκιαγραφώντας την ανάλογη διαδρομή και το οποίο δημοσιεύουμε στη ΝΠ.]
Ζώνη φόβου
Ψάχνω και μοιράζομαι τα πάντα που μπορώ να βρω σχετικά με τον covid-19.
Αγοράζω όντας σε πανικό. Προμηθεύομαι χαρτί υγείας, φαγητό, φάρμακα που δε χρειάζομαι και όσες μάσκες και αντισηπτικά μπορώ να βρω διαθέσιμα.
Βλέπω όλους τους άλλους γύρω μου σαν απειλή. Απομονώνομαι. Εκνευρίζομαι. Τους δαιμονοποιώ. Ψάχνω αποδιοπομπαίους τράγους και εξιλαστήρια θύματα να κατηγορήσω. Δίνω συνωμοτικές εξηγήσεις.
Ζώνη αναπλαισίωσης
Ακούω το φόβο μου, μαθαίνω για τα μέτρα προστασίας και τα ακολουθώ ώστε να νοιώθω ασφαλής. Ακούω το θυμό μου όταν υποχρεώνομαι να μην τηρώ τα μέτρα ασφαλείας και νοιώθω εγκαταλελειμμένος από την κοινωνία. Έχω δίκιο. Έχω ίσα δικαιώματα στην προστασία.
Βάζω όρια σε ό,τι μου κάνει κακό. Από τις ειδήσεις μέχρι και τι τρώω και τι πίνω.
Ενημερώνομαι από έγκυρες πηγές βάζοντας μέτρο στο χρόνο που διαθέτω σε αυτό. Δίνω χώρο στις σκέψεις και τα συναισθήματα μου παρατηρώντας και ακούγοντάς τα μαζί με τις αντικρουόμενες πλευρές τους. Τα καλωσορίζω σαν οδηγούς δράσης ανοίγοντας ένα διάλογο μαζί τους.
Φτιάχνω πρόγραμμα για να αξιοποιήσω το χρόνο μου. Βρίσκω τρόπους να ηρεμώ και να αποφορτίζω τον εαυτό μου. Γίνομαι δημιουργικός, μετατρέπω την έντασή μου σε δημιουργία.
Αντιλαμβάνομαι πως και οι άλλοι γύρω μου ζουν την ίδια δύσκολη κατάσταση.
Συνειδητοποιώ πως τους έχω ανάγκη και αυτοί εμένα. Η μοναξιά και η ζωή βουτηγμένη στο φόβο δεν είναι λύση. Ανταλλάσσω λέξεις και βλέμματα συμπόνιας. Μιλάω για αυτό που νοιώθω.
Αναπτύσσω κοινωνική συνείδηση. Αποποιούμαι το μότο της αποκλειστικής ατομικής ευθύνης που μας ορίζει ως μόνοι ένοχοι. Η κυβέρνηση έχει μεγαλύτερη ευθύνη. Ασκώ κριτική για τα παράλογα μέτρα που παίρνονται και για τα μέτρα που δεν παίρνονται.
Ζώνη ανάπτυξης
Ζω ενεργά στο τώρα και ορίζω πως θέλω να είναι η ζωή μου. Ανατρέχω στο παρελθόν και παίρνω δύναμη από τις αναμνήσεις μου. Κάνω όνειρα δίνοντας νόημα και προοπτική στη ζωή τη δική μου, τη δική σου, των παιδιών μας.
Παίρνω ενεργό ρόλο. Φροντίζω να βρίσκομαι μέσα σε δίκτυα σχέσεων. Σκέφτομαι τους άλλους και πως μπορώ να τους βοηθήσω. Την οικογένεια, τους φίλους, το γείτονά μου. Ζητάω και γω βοήθεια όπου χρειάζομαι. Συμμετέχω σε ομάδες αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας. Βρίσκω το ρόλο μου στο κοινωνικό σύνολο. Δε μένω θεατής.
Διεκδικώ τα δικαιώματά μου και των άλλων γύρω μου. Στέκομαι δίπλα στον αγώνα των υγειονομικών για προσλήψεις και τροφοδοσία σε μέτρα προστασίας. Στέκομαι δίπλα σε όσους έχει εγκαταλείψει η κοινωνία. Έχουμε όλοι ίσα δικαιώματα στη ζωή, την προστασία και την περίθαλψη. Αγωνίζομαι με όποιο τρόπο μπορώ. Έχω φωνή, έχω καρδιά, έχω μυαλό, είμαι μέλος μιας κοινωνίας. Δεν είμαι μόνος. Ανήκω σε κάτι μεγαλύτερο από μένα.
