H «επιστροφή στην κανονικότητα» που επαγγέλλεται η κυβέρνηση της ΝΔ σηματοδοτεί και επιστροφή στο πλαίσιο του Ελληνοτουρκικού καπιταλιστικού ανταγωνισμού ο οποίος φαινομενικά είχε διακοπεί στα μέσα Μαρτίου όταν και οι δύο χώρες βυθίζονταν στην δίνη της πανδημίας διακόπτοντας προσωρινά την σχεδόν θερμή συνοριακή διένεξή τους με τους πρόσφυγες, θύματα και των δύο, να βρίσκονται στην μέση.
Η πρόσφατη ανταλλαγή των διακοινώσεων ανάμεσα στα δύο υπουργεία εξωτερικών, σχετικά με την υποτιθέμενη παραβίαση και δήθεν κατάληψη 16 στρεμμάτων ελληνικού εδάφους στη δυτική όχθη του Έβρου, από μικρή Τουρκική στρατιωτική δύναμη, κήρυξε και επίσημα την έναρξη της «κανονικότητας». Μια «κανονικότητα» που και ετούτη την φορά την εγκαινίασε ένα αμφιβόλου εγκυρότητας δημοσίευμα (με καταφανώς ψευδείς αναρτήσεις διαφορετικών χαρτών) στην κιτρινοφυλλάδα The Sun της Αγγλίας που συνήθως είναι χαμηλότερου επιπέδου και από την δική μας Espresso, αν μπορεί κανείς να πάει πιο χαμηλά σε αυτό τον βούρκο.
Σύμφωνα με αυτό το δημοσίευμα 35 Τούρκοι στρατιώτες και στρατοχωροφύλακες φέρονται να έχουν καταλάβει την μικρή έκταση που βρισκόταν στη δυτική όχθη του Έβρου και να έχουν στήσει και μια μεγάλη σκηνή εκστρατείας με σκοπό να αποτρέψουν την κατασκευή ενός φράχτη που θα έκανε η ελληνική πλευρά ως αποτρεπτικό εμπόδιο για την παράτυπη είσοδο προσφύγων. Το δημοσίευμα συνοδευόταν από δύο διαφορετικούς χάρτες που υποτίθεται ήταν από το ίδιο σημείο της φερόμενης παραβίασης. Ο ένας από το σημείο Μελισσοκομείο Φερών που κατονομάζονταν από το δημοσίευμα ως ο τόπος της παραβίασης και ο άλλος από το Πέταλο Πέπλου Έβρου που βρίσκεται αρκετά χιλιόμετρα πιο μακριά από εκεί.
Ο αντιδήμαρχος των Φερών, Νίκος Γκότσης, και ο εκδότης της μεγαλύτερης εφημερίδας της Αλεξανδρούπολης, Γιάννης Λασκαράκης από την αρχή διέψευσαν την πληροφορία, αναφέροντας ότι οι Τούρκοι στρατιώτες στην πραγματικότητα έχουν στήσει ένα φυλάκιο επιτήρησης εντός του δικού τους εδάφους. Μάλιστα ο κ. Λασκαράκης εμφανίζει σε σχετική του ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα και δορυφορικό χάρτη που δείχνει το ακριβές σημείο, το οποία είναι σαφώς εντός του τουρκικού εδάφους.
Το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών διαψεύδει την είδηση της παραβίασης λέγοντας πως στην πραγματικότητα είχε στείλει NOTAM από 20 Απριλίου στην Τουρκία ειδοποιώντας πως θα κάνει εργασίες κατασκευής φράχτη και το τουρκικό υπουργείο απάντησε πως ο τουρκικός στρατός θα επιτηρήσει τις εργασίες επιβλέποντας την τήρηση της οριογραμμής.
Αυτό ωστόσο δεν εμπόδισε τα γνωστά ακροδεξιά στρατιωτικά site (όχι όλα), την φασιστική ακροδεξιά όλων των αποχρώσεων, παλιάς και νέας κοπής, αλλά και το ηλεκτρονικό παρακράτος της Σαμαρικής πτέρυγας της ΝΔ με τον διαστρεβλωτικό τίτλο «Ομάδα Αλήθειας»», να υιοθετήσουν την πληροφορία και να ζητάνε την κεφαλή του Δένδια επί πίνακι για την μαλθακότητα που υπέδειξε. Και γιατί προφανώς, ειδικά για την τελευταία κατηγορία, ο μαχαλόμαγκας των Γαργαλιάνων, ο μεγαλύτερος κωλοτούμπας της μνημονιακής ακροδεξιάς της χώρας, πρωθυπουργός μεταξύ 2012-2015, κατά βάθος δεν μπορεί να ξεπεράσει το άδειασμα που του έκανε ο Κούλης στην εκλογή προέδρου της δημοκρατίας και θέλει να πάρει την ρεβάνς του.
Όμως τούτη την φορά, είχε την συμπαράσταση και των «χρήσιμων ηλιθίων» από τα «αριστερά», με τον Κοτζιά και τον ΣΥΡΙΖΑ να καταγγέλλουν τον Δένδια για ενδοτισμό και να ζητούν και αυτοί την παραίτησή του πλειοδοτώντας σε εθνικιστικές κορόνες.
Και δύο σημεία όμως που υποτίθεται έγινε η παραβίαση -που κατά την βρετανική σκουπιδοφυλλάδα είναι το ίδιο– αποτελούν πρόσφατα διαμορφωμένες νησίδες της νέα κοίτης του Έβρου που κατά την διάρκεια της ιστορίας και μετά την διεθνή συμφωνία οριστικής διευθέτησης των συνόρων του 1926 (που προβλέπονταν από την συνθήκη της Λοζάνης), έχει αλλάξει ροή εξαιτίας των πλημμυρών ή των εγγειοβελτιωτικών και αρδευτικών έργων που κάνουν τα δύο μέρη κατά καιρούς. Έτσι την προβλεπόμενη χάραξη στη μέση γραμμή της κοίτης του –πλην του χερσαίου συνόρου στο τρίγωνο της Αδριανούπολης που έχει σαφή οριοθέτηση– την διαδέχτηκε τα επόμενα χρόνια μια ασάφεια.
Είχαμε ασχοληθεί με το ζήτημα την εποχή της παραβίασης των τουρκικών συνόρων από τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς το 2018 που με υπερβάλλοντα ζήλο στην παράνομη επαναπροώθηση προσφύγων-μεταναστών είχαν περάσει το όριο και είχαν συλληφθεί και κρατηθεί επί μήνες από την Τουρκική δικαιοσύνη. (βλέπε Νέα Προοπτική τεύχος 663, 24 Μαρτίου 2018 )
Την αρχική χάραξη των συνόρων που αποφάσισε σε γενικές γραμμές η Συνθήκη της Λοζάνης ήρθαν να προσδιορίσουν δύο ακόμη συμφωνίες που προβλέπονταν από αυτήν. Η μια, το 1926, για την αρχική διευθέτηση της αρχής της «μέσης κοίτης του ποταμού», με συντεταγμένες και μια ακόμη, το 1971, λαμβάνοντας υπόψη την νέα κοίτη του ποταμού που έχει υπερυψωμένη και γενικά βραχώδη τουρκική όχθη στο μεγαλύτερο μέρος του, και αντίθετα ελώδη, ρηχή και διαρκώς πλημμυρισμένη ελληνική όχθη. Όπως σημείωνε χαρακτηριστικά ο Έλληνας διπλωμάτης, Ηλίας Δημητρακόπουλος και παραθέσαμε σε αυτό το κείμενο, «…Ένα από τα σοβαρότερα στοιχεία που συνθέτουν το πολύπλοκο πρόβλημα της ελληνοτουρκικής μεθορίου στον Έβρο, είναι το γεγονός της μη σταθερής κοίτης του ποταμού… Η μετατόπιση του ποταμού προκαλεί την εξαφάνιση ή την εμφάνιση νέων νησίδων μέσα στην κοίτη, την ένωση νησίδων με τη μία ή την άλλη πλευρά, ακόμη και την προσκόλληση εδαφών της μιας χώρας στην όχθη της άλλης…» (βλ. «Τα χερσαία σύνορα της Ελλάδας» σελ. 144, Ηλία Δημητρακόπουλου, http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/1199#page/1/mode/2up )
Ειδικά η δεύτερη συμφωνία (που είχε υπογραφεί ανάμεσα στις δύο χουντικές κυβερνήσεις Αθήνας και Άγκυρας το 1971), ορίζει τις υφιστάμενες γεωγραφικές συντεταγμένες βάση των οποίων βρέθηκαν ελληνικά εδάφη στην ανατολική όχθη του ποταμού και τουρκικά στη δυτική καθώς η ροή του άλλαξε. Σε ένα τέτοιο έδαφος τουρκικού εδάφους στη δυτική όχθη οριοθετημένο από τις διεθνείς συντεταγμένες βρέθηκε το τουρκικό άγημα επιτηρώντας τις εργασίες του ελληνικού όπως φαίνεται στον σχετικό δορυφορικό χάρτη που παρατίθεται -σύμφωνα με τον αντίστοιχο του στρατιωτικού site Defence Review.
Συνεπώς άνθρακες ο θησαυρός της εθνικιστικής ακροδεξιάς ου μην αλλά και της εθνικοπατριωτικής αριστεράς. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν εδώ. Αναμφίβολα θα επιχειρήσουν να διατηρήσουν το θέμα στην επιφάνεια. Κατά αυτόν τον τρόπο θα έχουν βέβαια προσφέρει μια μεγάλη υπηρεσία όχι μόνο στις επιδιώξεις εκείνου ή του άλλου ντόπιου ακροδεξιού παλιάτσου πολιτικού. Θα έχουν φέρει στην ατζέντα της συζήτησης θέλουν δεν θέλουν, το ζήτημα της εκ νέου διευθέτησης της μεθορίου γραμμής, πράγμα που ενώ κανονικά είναι μια λογική πράξη ρουτίνας που όλα τα κράτη σε αντίστοιχες περιπτώσεις επιλύουν σε κατώτερο επίπεδο ειδικών τεχνικών επιτροπών, στην περίπτωση των Ελληνο- Τουρκικών διαφορών, είναι ένα θέμα που ανάγεται στη συνθήκη της Λοζάνης με ό,τι και αν αυτό μπορεί να σημαίνει.
Και στην πραγματικότητα πίσω από το περιστατικό του 2018, πίσω από τα επεισόδια του Φλεβάρη 2020 και κατά πάσα πιθανότητα και πίσω από αυτό εν εξελίξει το περιστατικό, κρύβεται η πίεση για την συζήτηση ακριβούς οριοθέτησης, με αφορμή την κατασκευή του φράχτη. Η Ελληνική ακροδεξιά και όχι μόνο, στην προσπάθειά της να επιδείξει πυγμή απέναντι στους εξαθλιωμένους πρόσφυγες, στο όνομα όλης της ευρωπαϊκής χριστιανικής ακροδεξιάς, ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου με απρόβλεπτες συνέπειες. Μια καλή απάντηση στο ποιος θα ωφεληθεί από αυτό θα μπορούσε να βρίσκεται και στο ποιος έδωσε ευθύς εξαρχής το hoax στη βρετανική Sun και στο γιατί αυτή την αναπαράγει. Σίγουρα πάντως όχι οι λαοί της Ελλάδας και της Τουρκίας, και ούτε φυσικά οι πρόσφυγες.
Γ.Χ.
(Πηγή χάρτη: Google Maps)