Είδαμε σε προηγούμενο σημείωμά μας, τον αναβαθμισμένο ρόλο που δίνει η ΕΕ και ο Γερμανικός ιμπεριαλισμός στο προσφυγικό με τη μόνιμη παρουσία της Γερμανικής ναυαρχίδας Brandeburg στο θαλάσσιο στενό Χίου-Τσεσμέ . Είναι η κορυφαία εκδήλωση της αντιμεταναστευτικής και αντιπροσφυγικής πολιτικής αποτροπής της ΕΕ συνολικά έτσι όπως έχει διαμορφωθεί μετά το 2016 και την κατάπτυστη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Αλλά αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου της ρατσιστικής πολιτικής της ΕΕ. Πρόσφατα και στα αποκαΐδια της Μόριας, η ΕΕ ανακοίνωσε την συγκρότηση ενός νέου συμφώνου μετανάστευσης που αποτελεί μια τομή καθώς θέτει οριστικά τέρμα στις Συμφωνίες του Δουβλίνου αλλά ακόμη και στην Σένγκεν.
Και αν προς το παρόν, δεν έχουμε δει πάρα πολλά πράγματα να εφαρμόζονται ως προς αυτήν την κατεύθυνση αυτό οφείλεται μόνο και μόνο στην συνολικότερη ανακοπή των προσφυγικών ροών εξαιτίας της πανδημίας του covid-19 που έχει φέρει μια προσωρινή ύφεση στις μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών. Η πανδημία φαίνεται πως επιδρά καταλυτικά και στο προσφυγικό. Και όπως συμβαίνει παντού αλλού στην κοινωνία, την προσωρινή ανακοπή και «πάγωμα» των εξελίξεων θα ακολουθήσει ένα νέο άλμα.
Όπως αποκαλύπτει η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής αστυνομίας συνόρων, της διαβόητης Frontex, που δημοσιεύθηκε στις 8 Ιανουαρίου, το 2020 ήταν το έτος στο οποίο καταγράφηκε ο χαμηλότερος αριθμός παράτυπων εισόδων συνολικά στις χώρες της ΕΕ από το 2013. Και μάλιστα η απότομη αυτή μείωση, έρχεται μετά από ένα άλμα που συνέβη στις εισερχόμενες ροές το 2019 και που διατηρήθηκε τουλάχιστον μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2020 και κατανέμεται ανισομερώς ανά περιοχή εισόδου.
Η υπηρεσία αποδίδει αυτή την ανακοπή καθαρά στις πολιτικές καραντίνας και περιστολής όλων των μετακινήσεων. Τα στοιχεία της υπηρεσίας είναι χαρακτηριστικά. Από τα 4 μεγάλα «μέτωπα» της Frontex κατά την διάρκεια του 2020 καταγράφηκαν 99.206 αφίξεις οι οποίες κατανέμονται ως ακολούθως:
1. Στην κεντρική Μεσόγειο (από Τυνησία και Λιβύη προς Μάλτα, Ιταλία) 35.628 αφίξεις (αύξηση 154% έναντι του 2019). Η αύξηση αυτή, σαφώς οφείλεται στην αποτυχία της ανακοπής της ροής παρά την τεράστια ναυτική πολεμική κινητοποίηση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στα παράλια των δύο βορειο-αφρικανικών χωρών.
2. Στα δυτικά Βαλκάνια (από Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία προς Κροατία και Ουγγαρία) 26.928 αφίξεις (αύξηση 78% έναντι του 2019). Η ροή αυτή είναι δευτερεύουσα καθώς σε μεγάλο βαθμό αφορά πρόσφυγες που είχαν περάσει τα Ελληνοτουρκικά σύνορα παλαιότερα, κατόπιν είχαν φύγει από την Ελλάδα και είχαν εγκλωβιστεί στην τέως Γιουγκοσλαβία, επιχειρώντας να ξαναμπούν στα σύνορα της ΕΕ στην Κεντρική Ευρώπη.
3. Στην ανατολική Μεσόγειο (από Τουρκία προς Ελλάδα και Βουλγαρία) 19.681 αφίξεις (μείωση -76% έναντι του 2019). Αυτή η μείωση αποδίδεται κυρίως στην συμφωνία Μέρκελ-Ερντογάν με την ανάπτυξη της Γερμανικής ναυαρχίδας αλλά και της πολυεθνικής δύναμης της Frontex, με τον κωδικό τίτλο «Επιχείρηση Poseidon», που αριθμεί 600 άτομα στα Ελληνο-Τουρκικά και Βουλγαρο-Τουρκικά σύνορα. Αυτή η πολυεθνική αστυνομική και λιμενική δύναμη περιλαμβάνει περιπολικά σκάφη λιμενικού από Ολλανδία, Ρουμανία, Εσθονία, Φινλανδία, Σουηδία κ.λπ. καθώς και αστυνομικές δυνάμεις με οχήματα από Πολωνία, Πορτογαλία, Τσεχία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Αυστρία, Λουξεμβούργο κ.λπ.
4. Στη δυτική Μεσόγειο και τις Κανάριες νήσους (από Μαρόκο προς Ισπανία) 16.969 αφίξεις (μείωση -28% έναντι του 2019). Η μείωση αυτή μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην αλλαγή ρότας του Αφρικανικού δρόμου μετανάστευσης από τα δυτικά παράλια προς την Τυνησία και την Λιβύη, τάση που υπάρχει σταθερά τα τελευταία χρόνια. Πλέον από τα δυτικά παράλια της Αφρικής φεύγουν ολοένα και λιγότερες οικογένειες και η κίνηση περιορίζεται μόνο σε άντρες που παίρνουν ένα μεγαλύτερο ρίσκο επιβαίνοντας σε αλιευτικά σκάφη με σκοπό να διανύσουν μεγάλες θαλάσσιες διαδρομές. (Βλέπε γράφημα 1)
Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε πως δεν υπάρχουν στοιχεία σε αυτήν τη μελέτη για τις ροές από τα χερσαία σύνορα της Ανατολικής Ευρώπης και ειδικά την Ρωσία, την Ουκρανία, την Λευκορωσία και την Μολδαβία, που αντιμετωπίζονται από τις «τακτικές» αστυνομικές δυνάμεις των χωρών της ΕΕ που συνορεύουν με αυτές.
Η ακροδεξιά Ελληνική κυβέρνηση, προσπαθεί βέβαια να πουλήσει στο χριστεπώνυμον πλήθος της εκλογικής της πελατείας, αυτήν την ανακοπή της ροής ως πολιτική επιτυχία των μέτρων αποτροπής που έχει λάβει. Η πραγματικότητα είναι βέβαια τελείως διαφορετική. Τις ροές δεν τις επιβράδυνε στο ελάχιστο η αποτρεπτική ρατσιστική πολιτική των αποτυχημένων Μηταράκηδων. H απόδειξη γι’ αυτό δεν είναι μόνο, ό,τι γνωρίσαμε ως συντριπτική αύξηση της προσφυγικής ροής κατά το δεύτερο μισό του 2019, δηλαδή μετά την ανάληψη της εξουσίας από τη ΝΔ. Φαίνεται πως ακόμη και τους πρώτους μήνες του 2020, πριν δηλαδή έρθει η πανδημία στο προσκήνιο, τα συγκριτικά στοιχεία που δίνει η Frontex επίσημα είναι χαρακτηριστικά με αύξηση των ροών στα Ελληνο-Τουρκικά σύνορα κατά 16% το πρώτο δίμηνο του 2020 συγκριτικά με το αντίστοιχο του 2019, μέσα σε μια συνολικότερα αυξητική ροή σχεδόν σε όλα τα μέτωπα. (Βλέπε γράφημα 2)
Όπως κι αν η κυβέρνηση της ΝΔ καλύπτει την δική της ευθύνη (ή την δική της «συνεισφορά στην επίλυση του λαθρομεταναστευτικου» όπως λέει στο εκλογικό της ακροατήριο), η ουσία είναι πως η όποια κίνηση των προσφύγων δεν εξαρτάται παρά ελάχιστα μόνο, από τα αστυνομικά ή κατασταλτικά μέτρα που παίρνουν οι κυβερνήσεις και τα κράτη της ΕΕ. Η μεγαλύτερη απόδειξη για αυτό είναι τα επίσημα στοιχεία για τον δρόμο της κεντρικής Μεσογείου. Εκεί δηλαδή που οι ροές είναι αυξητικές ακόμη και κατά την διάρκεια της πανδημίας, παρά την τεράστια ναυτική κινητοποίηση στα ανοιχτά της Λιβύης.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, το 90% των ροών από την Αφρική προς την Ευρώπη διασχίζει τα θαλάσσια σύνορα από την Λιβύη προς την Μάλτα ή την Ιταλία παρά την παρουσία της πολυεθνικής ναυτικής δύναμης. Σε αυτό το νούμερο δεν υπολογίζονται οι ίδιοι οι Λίβυοι που είναι εσωτερικοί πρόσφυγες στη χώρα εξαιτίας του εμφυλίου και που στα τέλη του 2017, κατά την τελευταία καταγραφή που στάθηκε εφικτό να συμβεί –πριν δηλαδή την αναθέρμανση του εμφυλίου-ανέρχονταν σε πάνω από 200 χιλιάδες άτομα.
Όπως όμως δείχνει η εμμονή των χωρών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ να αντιμετωπίζουν με στρατιωτική και αστυνομική κινητοποίηση τις προσφυγικές ροές, το ζητούμενο δεν είναι αυτή καθαυτή η ανακοπή τους. Αλλά κυρίως η προσχηματική εκμετάλλευσή τους για την ανάπτυξη των στρατιωτικών και αστυνομικών μηχανισμών τους με στόχο την πολιτική, διπλωματική, γεωστρατηγική και ιδεολογική ηγεμονία τους, μέσα στα πλαίσια της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας.
Η Ελληνική κυβέρνηση των κολαούζων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ είναι πιστή οπαδός των καλύτερων παραδόσεων της Ελληνικής αστικής τάξης με την ακροδεξιά εθνικιστική ρητορεία της: ταυτόχρονα αιχμή του δόρατος και συμμέτοχος του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού και ταυτόχρονα γιουσουφάκι των πολυεθνικών στρατευμάτων και της αστυνομίας του.
Γ.Χ.
(όλες οι φωτογραφίες και τα γραφήματα είναι από την επίσημη σελίδα της Frontex)
