ΠΝΙΓΜΟΙ, ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ, ΣΚΛΑΒΟΠΑΖΑΡΑ
η πολιτική της ΕΕ για τους πρόσφυγες
Σε μια συστηματική, καθημερινή και με ποικίλους τρόπους εξόντωση των προσφύγων έχει μετατραπεί η λεγόμενη ‘ανάσχεση’ των προσφυγικών κυμάτων από την Ασία και την Αφρική προς την Ευρώπη. Από το Αιγαίο μέχρι τις Λιβυκές ακτές σχεδόν καθημερινοί είναι οι πνιγμοί, που προκαλούνται ακριβώς από αυτή την ‘ανάσχεση’, ενώ οι πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί στα νησιά του Αιγαίου και στην Λιβύη (όπου, και εδώ και εκεί, οι τοπικές αρχές λειτουργούν κατ’ εντολήν της ΕΕ), έχουν μετατραπεί σε ανθρώπινα σκουπίδια προς απόρριψη, ή και (στη Λιβύη) σε αναλώσιμα αντικείμενα για τα νέα σκλαβοπάζαρα που έχουν δημιουργηθεί, γύρω, αλλά και μέσα στα (επιδοτούμενα από την ΕΕ) στρατόπεδα όπου κρατούνται.
Πάνω από 3000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν πνιγεί φέτος στην προσπάθεια τους να περάσουν στην «Ευρώπη-φρούριο», οι περισσότεροι στη διαδρομή από την Λιβύη προς Ιταλία. Μια διαδρομή που έγινε και πάλι η απεγνωσμένη επιλογή μετά το κλείσιμο/στένεμα του διαδρόμου από Τουρκία προς Ελλάδα, ύστερα από τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Πιο πρόσφατο συμβάν, ο πνιγμός ακόμα 31 προσφύγων πριν μια βδομάδα. Πνιγμοί καθημερινοί, που, σε μεγάλο βαθμό, δεν καταγράφονται καν. Δεν είναι τυχαίο που ένας από τους πιο κομβικούς θεσμούς των κρατούντων για την διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) του ΟΗΕ, χαρακτήρισε την Μεσόγειο, μια μέρα πριν το προαναφερθέν ναυάγιο, σαν «το πιο φονικό, μετά το 2000, σύνορο σε ολόκληρο τον κόσμο, με μεγάλη διαφορά από το δεύτερο».
Η ‘ανάσχεση’ με τις επιχειρήσεις του Λιβυκού λιμενικού (που χρηματοδοτούνται από τη ΕΕ, στη βάση της «συμφωνίας της Μάλτας»), συνεπάγεται την λειτουργία ενός απέραντου στρατοπέδου συγκέντρωσης στη Λιβύη, με διάφορες συμμορίες να συλλαμβάνουν πρόσφυγες και μετανάστες, να τους φυλακίζουν (σε κλουβιά κλπ), να τους υποβάλουν σε βασανιστήρια και βιασμούς, με στόχο την απόσπαση χρημάτων (λύτρων) από τους συγγενείς τους. Αν οι συγγενείς δεν έχουν χρήματα να δώσουν, τότε οι πρόσφυγες/μετανάστες πωλούνται σαν σκλάβοι. Πουλιούνται με διαδικασίες κανονικού σκλαβοπάζαρου, δουλεύουν μέχρι πλήρους εξάντλησης και τότε μόνο αφήνονται ελεύθεροι, όταν δεν αντέχουν άλλο πια, εκτός αν στο μεταξύ εκτελεστούν. Συνθήκες που θυμίζουν τα ναζιστικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας και εξόντωσης.
Οσοι καταφέρνουν να ξεφύγουν από τα κολαστήρια και να μπουν σ’ ένα πλεούμενο για την Ευρώπη, συχνά συλλαμβάνονται και πάλι μέσω των επιχειρήσεων ‘ανάσχεσης’ των Λιβυκών αρχών (που τελούνται από κοινού με την Frontex) και επιστρέφουν ξανά στα κλουβιά τους.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία πρόσφυγα, που μετέφερε έλληνας διασώστης στην εφημερίδα «Δημοκρατική» της Ρόδου :
«Στη Λιβύη δεν καταλαβαίνουν από ανήλικους, παιδιά ή γυναίκες, μας βασανίζουν όλους. Δεν υπάρχει νόμος, κάθε συμμορία κάνει ό,τι θέλει. Μας αιχμαλωτίζουν σαν άγρια ζώα στο δρόμο και μας κλείνουν στις φυλακές. Κάθε συμμορία έχει τη δική της φυλακή. Αν δεν έχεις λεφτά απλά θα πεθάνεις εκεί μέσα. Κάθε μέρα πεθαίνουν άνθρωποι στα κέντρα αυτά, κάθε μέρα. Από βασανιστήρια, αρρώστιες και εκτελέσεις. Αν δεν έχεις χρήματα σου κόβουν τα δάχτυλα, σου κάνουν ηλεκτροσόκ, σε δέρνουν μέχρι αναπηρίας. Όλα γίνονται για να αποσπάσουν χρήματα από τις οικογένειες μας, είναι επιχείρηση. Για να επισπεύσουν τις πληρωμές μια φορά τη βδομάδα μας καλούν στο προαύλιο, μας βάζουν σε μια σειρά και εκτελούν κάποιον στην τύχη από αυτούς που δεν έχουν πληρώσει. Είδα να εκτελούν δύο ανθρώπους κατ’ αυτόν τον τρόπο. Την τρίτη βδομάδα κατάφερα να δραπετεύσω από το παραθυράκι της τουαλέτας.
Σπρώξαμε ένα τούβλο και βγήκαμε εγώ και άλλοι δύο».
Αλλά και στην Ελλάδα, με τις πρακτικές τύπου Μανωλάδας ν’ αποτελούν, από καιρό, μια διάχυτη και εν πολλοίς ‘μη ορατή’ πραγματικότητα ανά την επικράτεια (που μόνο περιστασιακά και μέσα από ακραίες εκδηλώσεις της γίνεται ‘ορατή’), υπήρξαν περιστατικά δουλεμπορικών πρακτικών, που ήλθαν στο φως, όπως αυτό στη Λέσβο, μέσα από την δολοφονία Αφγανού διαμεσολαβητή για την ενοικίαση συμπατριωτών του σε έλληνες καλλιεργητές, π.χ. για συγκομιδή ελιάς, αλλά και σε άλλους ντόπιους για διάφορες δουλειές. Αυτό που προβλήθηκε από την δημοσιοποίηση του συμβάντος ήταν ο ρόλος του διαμεσολαβητή στην ενοικίαση εργατικών χεριών και ο καυγάς μεταξύ των ομοεθνών, που κατέληξε στον θάνατο του διαμεσολαβητή, αλλά όχι ο ρόλος των ντόπιων εργοδοτών, που επωφελούνται από (και υποθάλπουν) την παροχή πάμφθηνης (και, εννοείται, ανασφάλιστης) εργατικής δύναμης, εκμεταλλεύσιμης και αναλώσιμης στο έπακρον-αλλά και των αρμόδιων αρχών που πάντα γνωρίζουν και συγκαλύπτουν.
Η όποια εργασία επιφυλάσσεται για πρόσφυγες (μη απέχοντας και πολύ από αυτή που επιφυλάσσεται στους περισσότερους ντόπιους) έχει αυτό τον χαρακτήρα – και μάλιστα ήδη χρησιμοποιήθηκε ακόμα και η προσωρινή διαμονή προσφύγων σε κέντρα ‘φιλοξενίας’, όπως στην Μυρσίνη, έξω από την Πάτρα, για προσφορά της εργατικής τους δύναμης σε αγροτικές καλλιέργειες με 15 ευρώ μεροκάματο.
Είναι οι συνθήκες εγκλωβισμού και στρατοπεδοποίησης των προσφύγων, οι άθλιες συνθήκες που είναι καταδικασμένοι να ζουν (μέσα στη λάσπη, στο κρύο και στα χιόνια, πολλοί από αυτούς σε σκηνές στα hotspot), η προαποφασισμένη απόρριψη των αιτήσεών τους για άσυλο, το σταμάτημα της επανεγκατάστασης (relocation), η σκόπιμη καθυστέρηση ακόμη και των εγκεκριμένων αιτημάτων για επανενοποίηση οικογενειών, η ακραία στέρηση και η ανθρώπινη απαξίωσή τους, που δημιουργούν απελπισία, ματαίωση, σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, διαμάχες και συγκρούσεις μεταξύ ομοίων, μείωση των αντιστάσεων στις όποιες μορφές άγριας εκμετάλλευσης, εργασιακής, σεξουαλικής κλπ. Αυτή είναι η πολιτική της κυβέρνησης Σύριζα-Ανελ για το προσφυγικό, κατ΄ εντολήν της ΕΕ. Και είναι αυτή η πολιτική που τρέφει την ξενοφοβία και το ρατσισμό, στις όλο και πιο συχνές εκδηλώσεις τους. Πιο πρόσφατα εκδηλώθηκαν στη συνδυασμένη δράση αστυνομικών αρχών και χρυσαυγιτών στην πλατεία Σαπφούς στη Μυτιλήνη, ύστερα από κάλεσμα κατοίκων και επιχειρηματιών ενάντια στην παρουσία εκεί προσφύγων που είχαν φύγει από τις ανυπόφορες και αβάσταχτες συνθήκες στη Μόρια και ζητούσαν απάντηση στο αίτημά τους για άσυλο, που, ως γνωστόν, σκόπιμα έχει γίνει χρονοβόρο και τελικά δεν δίδεται και καλλίτερες συνθήκες διαμονής.
Η οργάνωση και κινητοποίηση των κινημάτων και συλλογικοτήτων αλληλεγγύης στους πρόσφυγες και μετανάστες είναι όσο ποτέ αναγκαία και επείγουσα. Η συνάντηση της «Πανελλαδικής Δικτύωσης Αντιρατσιστικών/Αλληλέγγυων συλλογικοτήτων για το προσφυγικό και το μεταναστευτικό, από 18 πόλεις και νησιά», το Σάββατο και την Κυριακή, 2 και 3/12 (Τσαμαδού 15), θα είναι μια ευκαιρία για ανταλλαγή εμπειριών, για σχεδιασμό και οργάνωση δράσεων, τοπικών και πανελλαδικών, για την υπεράσπιση των προσφύγων ενάντια στην κρατική απόρριψη και καταστολή και τις φασιστικές επιθέσεις.
