Μετά την εκλογή Τράμπ και αφού άρχισαν να υποχωρούν οι αυταπάτες ότι το αμερικανικό “καθώς πρέπει” κατεστημένο, θα βάλει κάποια “όρια” στο νέο πρόεδρο και τις προεκλογικές ρηξικέλευθες εξαγγελίες του, έχουν αρχίσει να πληθαίνουν τα σχόλια και οι αναλύσεις για τις συνέπειες της πολιτικής που θα επιχειρήσει να εφαρμόσει.
Τα βασικά στοιχεία της πολιτικής που έχει εξαγγείλει είναι τα ακόλουθα :
Οικονομικός προστατευτισμός με απόσυρση αφενός των διεθνών συμφωνιών εμπορίου και των μέτρων διευκόλυνσης εμπορικών συναλλαγών και αφετέρου ένα εκτεταμένο εσωτερικό πρόγραμμα επενδύσεων της τάξης του ενός τρισ. δολ. σε υποδομές.
Αμφισβήτηση της πλατφόρμας της Διατλαντικής Συμμαχίας έτσι όπως αυτή οικοδομήθηκε με το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου με το ΝΑΤΟ, το ΔΝΤ κ.λπ.
Κατάργηση των δημόσιων δαπανών που στρέφονται σε κοινωνικές παροχές όπως π.χ. το ισχνό “Obamacare”.
Η αλήθεια είναι ότι μία προσέγγιση που επιχειρεί να εντοπίσει τις διαφορές ανάμεσα στην πολιτική της Κλίντον (Ομπάμα) με τον Τράμπ στον περιορισμένο ορίζοντα των πολιτικών αντιμετώπισης της κρίσης μετά το 2008, είναι μάλλον ανεπαρκής για να αντιληφθεί κανείς το… βάθος των συνεπειών της αλλαγής που έχει γίνει στον Λευκό Οίκο.
Εκεί που αυτό φαίνεται με περισσότερο προφανή τρόπο, όσον αφορά τη διαφορά Τραμπ – Κλίντον, είναι στο θέμα της Διατλαντικής Συμμαχίας, με άλλα λόγια στο πολιτικό και γεωπολιτικό πεδίο του μεταπολεμικού status quo του “δυτικού” ιμπεριαλισμού, ειδικά όπως αυτός είχε αποκρυσταλωθεί μετά την πτώση της ΕΣΣΔ το 1989.
Το επιτελείο Τράμπ, από τον “τρελό σκύλο” (Mad Dog) που έχει βάλει στο υπουργείο Άμυνας μέχρι τον πετρελαιά Υπ. Εξωτερικών, σε όλες του τις δημόσιες παρεμβάσεις θέτει σε αμφισβήτηση όλη την δομή των σχέσεων και των “συμμαχιών” πάνω στις οποίες στήθηκε η ισορροπία του τρόμου με την ΕΣΣΔ μεταπολεμικά, μέσω της Ευρώπης.
Σ’ αυτό βέβαια έχει παίξει καθοριστικό ρόλο η κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
Τώρα το “μέτωπο” εμφανίζεται να είναι με τον βασικό του σύμμαχο, την Ευρώπη και τον παλιό “χαμένο (1946) θησαυρό” την Κίνα.
Είναι περισσότερο από προφανές ότι η εκτίμηση του Τρότσκι για τις σχέσεις Aμερικής – Ευρώπης, έρχεται πλέον στο προσκήνιο με ένα τρόπο που ποτέ δεν είχε εκτιμηθεί σε έκταση και βάθος.
Με τη διαφορά ότι ο κόσμος, ο καπιταλιστικός κόσμος, στο μεταξύ, έχει διατρέξει όλο το περιθώριο και έχει εξαντλήσει όλες τις διαδρομές, οικονομικές και πολιτικές που ο σταλινισμός και η κρίση ηγεσίας στο εργατικό κίνημα του έχει επιτρέψει μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο…
Η αλλαγή “γραμμής”
Η οικονομική πολιτική Τράμπ οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε ένα τσουνάμι “εξόδου” κεφαλαίων από την περιφέρεια, πολύ ισχυρότερο από εκείνο που η Fed επιχειρεί να καθοδηγήσει και να κοντρολάρει ήδη από το φθινόπωρο του 2013, όταν ο Μπέν Μπερνάκι ανακοίνωσε την πρόθεση της Fed να αρχίσει την αντίστροφη μέτρηση για τις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης…
Αυτό όμως που έχει μεσολαβήσει με τις πολιτικές αυτές (ποσοτικής χαλάρωσης) τόσο από την Fed όσο και από τις άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες μετά το 2008, έχει διαχυθεί σε όλο τον πλανήτη και έχει κρατήσει όρθιο το τραπεζικό σύστημα. Μια τέτοιας κλίμακας άμπωτις κεφαλαίων σε πλανητική κλίμακα, συνδυασμένη με την ενεργοποίηση πολιτικών σκληρού προστατευτισμού από τις μητροπόλεις του κεφαλαίου αφενός θα προκαλέσει νέα ρήγματα που δεν μπορεί να προβλεφθεί η έκταση και το βάθος τους στο τραπεζικό σύστημα και στις οικονομίες των χωρών της περιφέρειας και αφετέρου θα απειλήσει με μία χωρίς προηγούμενο υπερθέμανση και πλημμύρα (φούσκα) κεφαλαίων στα μητροπολιτικά κέντρα.
Αυτές οι ισχυρές “τάσεις” θα αναζωπυρώσουν και θα τροφοδοτήσουν με νέο περιεχόμενο παλιές και νέες αντιφάσεις στο σύστημα, σε πολιτικό, οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο.
Ένα επί μέρους χαρακτηριστικό αυτών των συνεπειών είναι το γεγονός ότι ακόμα και ο ρόλος του Ερντογάν στην κρίση της Μέσης Ανατολής και τον πόλεμο στη Συρία, επηρεάζεται πλέον με ασφυκτικό τρόπο από την χωρίς τέλος διολίσθηση της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου και του ευρώ, αποσταθεροποιώντας το οικονομικό υπόβαθρο της εξουσίας του.
Με αυτά τα δεδομένα είναι αναγκαίο να αναλυθεί η τρέχουσα κατάσταση και η κρίση σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο σαν μια στιγμή άρνησης όχι απέναντι στα γεγονότα και τις πολιτικές που ο ιμπεριαλισμός εφάρμοσε απέναντι στην κρίση το 2008, αλλά σαν η ολοκληρωτική ανατροπή της κατάστασης από τον καιρό του Μπρέτον Γούντς και με σημείο αναφοράς την “ρήξη” μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωζώνης.
Γ. Aγγ.
