Σάββας Mιχαήλ
Πού πάει η Ελλάδα
μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου;
Ομιλία στην προεκλογική εκδήλωση του ΕΕΚ, Λοκομοτίβα – Εξάρχεια, Παρασκευή 21 Ιουνίου 2019
1. Ποιοι και πώς μπορούν και θέλουν να σώσουν μια χώρα κατεστραμμένη, σαν την Ελλάδα, και τον λαό της;
Σίγουρα όχι αυτοί που την κατέστρεψαν – η τρόικα της ΕΕ, της ΕΚΤ, του ΔΝΤ, οι αστικές κυβερνήσεις που εφάρμοσαν τις εντολές της, τα κόμματα των τριών μνημονίων, η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ της “κωλοτούμπας” του Ιουλίου 2015, το ξένο και ντόπιο μεγάλο κεφάλαιο, ιδιαίτερα το τμήμα του που πλούτισε τα δέκα τελευταία φοβερά χρόνια όταν ο λαός λιμοκτονούσε κι εξαθλιώνονταν. Όλοι τούτοι ούτε μπορούν ούτε καν θέλουν τίποτα άλλο από την σωτηρία των συμφερόντων τους, την διαχείριση του χρεοκοπημένου καπιταλιστικού συστήματος και την εξουσία.
Ο λαός, οργισμένος, είναι βαριά πληγωμένος όχι μόνο από τα άγρια μέτρα του τρίτου μνημονίου που προστέθηκαν στη βαρβαρότητα των προηγούμενων μνημονίων αλλά προπαντός από την οικτρή διάψευση των ελπίδων του στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος άνοιξε τον δρόμο σε μια Δεξιά θριαμβολογούσα, αλαζονική κι εκδικητική μετά την νίκη της στις Ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Τώρα ενόψει των πρόωρων βουλευτικών εκλογών της 7ης Ιουλίου καλείται να διαλέξει όχι το μικρότερο κακό – αυτό το έκανε τον Σεπτέμβριο του 2015 και την “πάτησε”, αλλά ανάμεσα στο χειρότερο και το πιο χειρότερο.
Μερικοί, πρώτα – πρώτα οι ένοχοι για την λαϊκή δυστυχία, βιάστηκαν να κατηγορήσουν το ίδιο θύμα-λαό για τα δεινά και το αδιέξοδό του. Πρόκειται για παμπάλαια άθλια τακτική. Σε μιαν άλλη εποχή, ο Αριστοφάνης στους Βατράχους του, βάζει τον Αισχύλο, στον Άδη, να ρωτάει τον Διόνυσο εάν η Πόλη καταφεύγει στους πιο έντιμους, χρηστούς, πολίτες να την σώσουν κι ο δεύτερος βιάζεται να απαντήσει: “Καθόλου. Τους μισεί, της αρέσουν οι άχρηστοι”. Κι ο μέγας Τραγικός του αντιλέγει “Δεν της αρέσουν, αλλά τους εκλέγει με το ζόρι. Πώς λοιπόν να σώσει κάποιος μία Πόλη ή μήτε χλαίνα μήτε σισύρα ξυμφέρει” – που δεν την συμφέρει ούτε το ένα ούτε το άλλο; (Βάτραχοι, 1456-1459).
2. Η εντύπωση που κυριαρχεί είναι ότι η 7η Ιουλίου είναι βασικά μια αναμέτρηση μεταξύ δύο “πρωταγωνιστών”: της Δεξιάς των Κούλη – Άδωνη – Βορίδη που προεξοφλεί τη “νίκη” με τον αέρα που της έδωσε η 26η Μαΐου, και του ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα σε μια απίθανη “Προοδευτική Συμμαχία” με ρετάλια του ΠΑΣΟΚ, του “Ποταμιού” μαζί και της δεξιάς Παπακώστα.
Ο αληθινός πρωταγωνιστής παραμένει αόρατος κι όλοι προτιμούν να μην μιλούν γι’ αυτόν: είναι η ίδια η επιδεινούμενη παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού με όσα δεινά και συγκρούσεις αυτή κουβαλάει στο κοινωνικό, πολιτικό, γεωπολιτικό πεδίο.
Η ΝΔ υπόσχεται “καλές δουλειές με επενδύσεις, φοροαπαλλαγές, ασφάλεια”. Πόσο “καλές” θα είναι οι δουλειές-λάστιχο, χωρίς δικαιώματα, σε μια 7ήμερη εβδομάδα εργασίας; Ποιες “επενδύσεις”, όταν όλοι οι διεθνείς οικονομικοί θεσμοί, οι κεντρικές τράπεζες των μητροπολιτικών κέντρων, ακόμα και το ΔΝΤ μιλούν για διολίσθηση, το αμέσως επόμενο διάστημα, σε μια “συγχρονισμένη παγκόσμια επιβράδυνση” της οικονομίας και νέο βάθεμα της ύφεσης, σε συνθήκες άγριου εμπορικού πολέμου μεταξύ HΠΑ-Κίνας αλλά και ΕΕ; Δεν χρειάζεται παρά κοινός νους για να καταλάβουμε ότι φοροαπαλλαγές, για την αγρίως νεοφιλελεύθερη ΝΔ του Μητσοτάκη, σημαίνει νέες διευκολύνσεις των μεγαλοκαρχαριών του κεφαλαίου κι όχι των καταστρεφόμενων “μικρομεσαίων”. Όσο, δε, για την “ασφάλεια” αυτή την παραξέρουμε και καθόλου δεν καθησυχάζει κανένα και καμιά ο ακροδεξιός Άδωνης, ο φίλος του Πλεύρης ή ο τσεκουροφόρος Βορίδης κι όλα τα φασιστοειδή μέσα και γύρω στη Δεξιά, το κράτος και το παρακράτος.
Από την άλλη μεριά, ο ξεπουπουλιασμένος ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται πάλι μια “ηπιότερη” διαχείριση της κοινωνικής κόλασης που ζούμε.
Ποιοι είναι τόσο εύπιστοι να πιστέψουν ότι θα είναι το “μικρότερο κακό” όταν αποδείχτηκε η υποταγή του στις εντολές των “θεσμών” του κεφαλαίου, η δέσμευση για εξοντωτικά “πρωτογενή πλεονάσματα”, για κανιβαλική “|λιτότητα” μέχρι το 2060;
Μένουμε τυφλοί μπροστά στις υποκλίσεις και τις διαβεβαιώσεις προς την λεγόμενη “υγιή επιχειρηματικότητα”, δηλαδή τους άπληστους καπιτα-ληστές ;
Ποιος δεν βλέπει πια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κι ο Τσίπρας επαίρονται όχι μόνο για τους “επαίνους” των Βρυξελλών και του Βερολίνου αλλά και για τις “στρατηγικές συμμαχίες” με την Αμερική του Τραμπ, το Ισραήλ του Νετανιάχου, την δικτατορία του αλ Σίσσι στην Αίγυπτο και τους τυχοδιωκτισμούς τους σε Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή;
Μερικοί παραπάνω βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, αν εκλεγούν, θα αναχαιτίσουν μήπως την ραγδαία επιδείνωση της κρίσης την επόμενη περίοδο ή την ρεβανσιστική Δεξιά ή τους καραδοκούντες φασίστες – μαζί και τους φονιάδες σαν τον Κορκονέα ή τον Ρουπακιά που περιμένουν ότι θα την γλυτώσουν ;
Ο πολιτικός εκβιασμός του εργατικού και λαϊκού φρονήματος έχει φτάσει στα όριά του. ΑΡΝΟΥΜΑΣΤΕ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΟΥΜΕ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΡΙΣΧΕΙΡΟΤΕΡΟ.
3. ΣΥΡΙΖΑ, ΤΕΛΟΣ. Το μεγάλο κύμα των μαζικών αγώνων του 2010-15, το μεγαλειώδες ΟΧΙ του Δημοψηφίσματος, η μαχητική αντίσταση ενάντια στον κοινωνικό κανιβαλισμό που επέβαλε η τρόικα, με την συνδρομή των ντόπιων κυβερνήσεων, έφερε στην κυβέρνηση τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και την Μεγάλη Διάψευση. Πρόκειται για μια στρατηγική εμπειρία: η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να βρει ένα συμβιβασμό με την ΕΕ και το ΔΝΤ, με το διεθνές και ντόπιο κεφάλαιο, για μια βαθμιαία διέξοδο από την κρίση του συστήματος μέσα στο σύστημα και διασφαλίζοντας την “συνέχεια του (αστικού) κράτους” είναι η ιστορική ήττα όχι μόνον αυτού του ρεφορμιστικού σχηματισμού αλλά και των νεκροβίωτων παραφυάδων αυτού (ΛΑΕ, Πλεύση, ΜΕΡΑ25), μαζί και των οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς που τρέξανε πρόθυμα στις γραμμές τους, τρέφοντας την αυταπάτη και σπέρνοντας αυταπάτες για μιαν “καλύτερη”, “φιλολαϊκότερη”, “συνεπέστερη” ή και “αριστερότερη εκδοχή του ίδιου ιστορικά αποτυχημένου εγχειρήματος.
Το οικτρό βούλιαγμα της ΛΑΕ και του Λαφαζάνη στον λεγόμενο “αριστερό” εθνικισμό και την “μακεδονομαχία” ήταν η λογική κατάληξη της φενάκης ενός “αριστερού” ρεφορμισμού, ενός “καλύτερου” ΣΥΡΙΖΑ. Στον ίδιο βάλτο και στον ίδιο πολιτικό τάφο οδηγούν όσες δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς (ΔΕΑ, Μετάβαση, ΣΕΚ, κ.λπ.) ακόμα και μετά την συντριβή της ΛΑΕ θέλησαν ή θέλουν και καλούν την ΑΝΤΑΡΣΥΑ να συμμαχήσει με την ΛΑΕ!!
Κάποιοι και κάποιες γοητεύονται τώρα με την “καλύτερη” αποτυχία του ναρκισσισευόμενου, μεντιοκρατικά προβαλλόμενου σε Ελλάδα και ΕΕ, Βαρουφάκη που ποτέ δεν ανέλαβε τις προσωπικές ευθύνες του για την καταστροφική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, από το πρωτόκολλο με την τρόικα τον Φεβρουάριο 2015 ως την κατόπιν εορτής στήριξη στο τρίτο μνημόνιο στις 22 Ιουλίου της ίδιας μοιραίας χρονιάς. Τώρα ο υμνητής του Μακρόν και προπαγανδιστής του “εκδημοκρατισμού” της ιμπεριαλιστικής ΕΕ προτείνει ξανά την ίδια συνταγή καταστροφής μέσα στο σύστημα και μέσα στην ΕΕ. Σαν τον Παπουτσωμένο Γάτο παίζει την φλογέρα και μαζεύει γύρω του σαν υποψήφιους “προσωπικότητες”, αριστερούς, γνωστούς αριστεροεθνικιστές του Λαφαζάνη και πατενταρισμένους δεξιούς νεοφιλελεύθερους σαν το Τάκη Μίχα…
4. Όλοι οι ρεφορμιστικοί πολιτικοί σχηματισμοί και οι “ριζοσπαστικοί| αριστεροί” δορυφόροι του συστήματος (Ποδέμος, Μελανσόν) γνώρισαν σε όλη την Ευρώπη δεινή εκλογική ήττα στις τελευταίες Ευρωεκλογές. Ακολούθησαν την τύχη του παραδοσιακού αστικού πολιτικού συστήματος, στο οποίο είχαν προσκολληθεί, κι από μια άποψη, επαναβεβαίωσαν την ήττα του εγχειρήματος ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά και τα εναπομείναντα ευρωπαϊκά ΚΚ, δεν καλύψανε το κενό. Όχι μόνο στην Πορτογαλία όπου το ΚΚ υποχώρησε ή στη Γαλλία που σχεδόν αφανίστηκε αλλά και στην Ελλάδα όπου το ΚΚΕ θέλει να εμφανίζεται σαν “μονοπωλιακός θεματοφύλακας του κομμουνισμού” κι αριστερός καταγγελτικός κριτής του ΣΥΡΙΖΑ. Καμιά “επαναστατική” ρητορεία σε συνδυασμό με μια ρεφορμιστική καθημερινή πρακτική δεν μπορεί να καλύψει την παντελή απουσία εναλλακτικής πρότασης εξουσίας. Οι αιωνίως “αρνητικοί συσχετισμοί” δεν μπορούν να λειτουργούν μονίμως ως άλλοθι για να εξαποστέλλεται στο πιο μακρινό κι ακαθόριστο μέλλον η ρήξη και ανατροπή του καπιταλισμού, η εργατική εξουσία, η προοπτική του κομμουνισμού.
Το χειρότερο είναι ότι ξανά, όπως στον 20στό αιώνα, η προσκόλληση κάθε ρεφορμισμού με κάθε πρόσχημα στο καπιταλιστικό status quo και μάλιστα σε συνθήκες γενικής αποσταθεροποίησης του συστήματος αφήνει ελεύθερο έδαφος για την εμφάνιση κι ενίσχυση των πιο μαύρων δυνάμεων της αντεπανάστασης, του ρατσισμού, της ξενοφοβίας, του φασισμού.
5. Μένοντας μονόπλευρα στα εκλογικά αποτελέσματα, δημιουργείται η εντύπωση ότι η ήττα του ρεφορμισμού είναι ταυτόσημη με την συντριβή της εργατικής τάξης ή και το τέλος των κοινωνικών αντιστάσεων και αγώνων για χειραφέτηση. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πολύπλοκη.
Το δείχνει αίφνης το παράδειγμα της Γαλλίας. Η καθίζηση των κομμάτων του παραδοσιακού πολιτικού συστήματος γύρω από το δίπολο γκωλικής Δεξιάς και σοσιαλδημοκρατίας δεν σημαίνει ευθύγραμμα την αντικατάστασή του με το δίπολο Μακρόν – Λεπέν. Η δεύτερη δεν πέτυχε την εκτίναξη που περίμενε μετά το 2014-17, ενώ ο Βοναπαρτισμός του δεύτερου δοκιμάζεται δεινά από πρωτοφανέρωτα κινήματα, όπως είναι αυτό των “Κίτρινων Γιλέκων”.
Με την σειρά του, το κίνημα αυτό δε μπορεί και δεν πρέπει να ιδωθεί σαν εθνική εξαίρεση αλλά σαν τμήμα αναπόσπαστο ενός νέου διεθνούς κύματος αγώνων των μαζών, μετά από εκείνο των αρχών της παγκόσμιας κρίσης πριν δέκα χρόνια – όπως το βλέπουμε σήμερα, πέρα από την Γαλλία, στην Αλγερία, το Σουδάν, ακόμα και στις μαζικότατες κινητοποιήσεις στη Βραζιλία του φασίστα Μπολσονάρο.
Εκείνο που αγνοείται συνήθως είναι ο “αόρατος πρωταγωνιστής” που γεννά και οξύνει την κοινωνική και πολιτική πόλωση: η δυναμική της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης που μετατρέπεται σε κρίση πολιτική και πολιτειακή, οδηγώντας μαζί και στην καθίζηση κάθε ρεφορμιστικού εγχειρήματος και μεσοβέζικης αναζήτησης μιας κεντριστικής λύσης, σαν αυτές που ψάχνει η λεγόμενη “άκρα Αριστερά”. Το αδιέξοδο της τελευταίας εκδηλώνεται στην Ελλάδα με την κρίση του κυριότερου μετωπικού της σχήματος, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Η διέξοδος σήμερα στην κρίση μπορεί και πρέπει να είναι μοναχά επαναστατική. Ο γόρδιος δεσμός δεν μπορεί να λυθεί, πρέπει να κοπεί. Κι είναι οι καταπιεσμένες κι απόκληρες μάζες, με την εργατική τάξη επικεφαλής, οι μόνες ικανές να σώσουν τον εαυτό τους και τον κόσμο από την καταστροφή.
Καταλύτης σε μια τέτοια επαναστατική στροφή πρέπει και μπορεί να είναι μια ανασυνταγμένη, επανεξοπλισμένη στρατηγικά και προγραμματικά, ικανή να μαθαίνει από τις μάζες μέσα στις μάζες, αληθινά επαναστατική αριστερά.
Μ’ αυτό το σκεπτικό, το ΕΕΚ παρενέβη στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου με τις πιο προωθημένες σε τοπικό επίπεδο αντικαπιταλιστικές ανατρεπτικές δυνάμεις και μ’ αυτό το πνεύμα έκανε ενωτική πρόταση στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ για ένα εκλογικό μπλοκ πάνω σε αρχές, με αναφαίρετο το δικαίωμα της κριτικής, μέσα από το οποίο οι ίδιες οι μάζες μαθαίνουν κι αναπτύσσουν πολιτική συνείδηση για μια εναλλακτική επαναστατική λύση. Δυστυχώς, η πρόταση προσέκρουσε στις αντιφάσεις της ίδιας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Η ανεξάρτητη κάθοδος τώρα του ΕΕΚ στις εκλογές της 7ης Ιουλίου δεν έχει σκοπό την αυτοαναφορική καταγραφή. Με το ίδιο πνεύμα όπως παλιότερα, θέλουμε να προετοιμάσουμε πολιτικούς όρους ώστε μετά τις εκλογές, με συλλογική, χωρίς αποκλεισμούς ελεύθερη συζήτηση, πρώτα – πρώτα στις γραμμές όλων ανεξαιρέτως των δυνάμεων της επαναστατικής Αριστεράς, να εξοπλιστούμε και να εξοπλίσουμε το κίνημα με προοπτική, πρόγραμμα, στρατηγική και τακτική, έμπνευση κι οργάνωση για τους νέους, οξύτατους αγώνες και τις θύελλες που θα ξεσπάσουν.
