ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΑΙ Η  ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

Μια συνέντευξη με τον σύντροφο Γιώργο Μητροβγένη, στέλεχος του ΕΕΚ

Στα 44 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου η άντληση των μαθημάτων της είναι απαραίτητη για τον στρατηγικό επανεξοπλισμό του εργατικού-λαϊκού κινήματος σήμερα.

Η Νέα Προοπτική ζήτησε από  τον σύντροφο Γιώργο Μητροβγένη, από τα γνωστά στελέχη της αντιδικτατορικής γενιάς, (τότε μέλος της αντι-ΕΦΕΕ  και  αργότερα μέλος της  Εργατικής Διεθνιστικής Ένωσης ΕΔΕ-Τροτσκιστές, σήμερα στέλεχος του ΕΕΚ και εκλεγμένο δημοτικό σύμβουλο με την Μ.ΑΡΙ.ΔΑ), να μας απαντήσει σε βασικά ερωτήματα.

 

NΠ: Τι αντιπροσωπεύει το Πολυτεχνείο στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας; ποια είναι η διεθνής συγκυρία εκείνη την εποχή; 

Γ.M.: Το Πολυτεχνείο είναι μια ιστορική τομή· αποτελεί την έκρηξη  των κοινωνικών αντιφάσεων που είχαν συσσωρευτεί τόσο από την εγκαθίδρυση του στρατιωτικού πραξικοπήματος στις 21 Απρίλη του ‘67 όσο και από τα άλυτα προβλήματα «δημοκρατίας» από το τέλος του εμφυλίου μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Το μεταπολεμικό ελληνικό κράτος της άρχουσας τάξης χτίστηκε πάνω στα κόκκαλα και στα μακρονήσια του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ αρχικά με την βοήθεια της εγγλέζικης ιντέλιτζεντ σέρβις και μετά της αμερικάνικης CIA πάνω σε τρεις πυλώνες: Στρατός, παλάτι, κοινοβούλιο. Τα δικαστήρια, η χωροφυλακή και η Αστυνομία στήθηκαν στη βάση των παραπάνω.

Η χούντα το ‘67 καταργεί το κοινοβούλιο και στη συνέχεια, μετά το λεγόμενο παλατιανό πραξικόπημα, καταργεί το παλάτι. Μένει το ωμό κράτος της χούντας σαν κατασταλτικός μηχανισμός που γεννάει την αντιδικτατορική πάλη σε όλα τα επίπεδα. 

Η διεθνής  οικονομική  κατάσταση εκείνη την περίοδο χαρακτηρίζεται από το τέλος της λεγόμενης πληθωριστικής άνθησης (Αύγουστος ‘71, κατάργηση της σταθερής ισοτιμίας και μετατρεψιμότητας χρυσού-δολαρίου που εγκαθιδρύθηκε στο Μπρέτον  Γουντς) και του πακτωλού χρημάτων (σχέδιο Μάρσαλ, ανοικοδόμηση των ηττημένων Γερμανίας, Ιαπωνίας ), καθώς πληθωριστικά δολάρια κατά παράβαση του νόμου της αξίας θερμαίνουν την παγκόσμια οικονομία. Θα ακολουθήσει η πετρελαϊκή κρίση και το τέλος της οικονομικής εφορίας.

Την ίδια περίοδο έχουμε μια διεθνή άνοδο της ταξικής πάλης καθώς ο αέρας του ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΜΑΗ του 68 έφερε μια νέα ώθηση στο  παγκόσμιο κίνημα. Στην Ευρώπη ο γαλλικός Mάης εξαπλώνεται στην ανατολική Eυρώπη με την Άνοιξη της Πράγας. H πορτογαλική επανάσταση, η πτώση στην Ισπανία του φασιστικού καθεστώτος του Φράνκο και η μεγαλειώδης νίκη των Βιετκόνγκ στο Βιετνάμ είναι στοιχεία αυτού του διεθνούς επαναστατικού κύματος μέσα στο  οποίο εντάσσεται και η εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Στη Λατινική Αμερική το αντίπαλο στρατόπεδο δολοφονεί τον Τσε Γκεβάρα, καταστέλλει το Χιλιανό πείραμα και εγκαθιδρύει το δολοφονικό καθεστώς του Πινοτσέτ.

Στη Mέση Ανατολή ο πόλεμος των 7 ημερών όπως ονομάστηκε, αλλάζει τον χάρτη και πυροδοτεί μια νέα περίοδο αστάθειας πολέμων και ανακατατάξεων που συνεχίζεται μέχρι τώρα.

 

NΠ: Πως φτάσαμε στο Πολυτεχνείο από τις φοιτητικές κινητοποιήσεις;

Γ.M: Το κίνημα παρά τις πενιχρές δυνάμεις με κάθε τρόπο αντιστάθηκε, με διάφορες μορφές. Το φοιτητικό κίνημα ήταν το πιο σημαντικό αλλά όχι το μοναδικό. Διάφορες αντιστασιακές οργανώσεις με όποιον τρόπο επέλεγε η κάθε μία (προκηρύξεις, μικροσαμποτάζ, κροτίδες, βόμβες, απόπειρες κατά συνταγματαρχών- Παναγούλης), έκαναν αισθητή την παρουσία τους. 

Στο φοιτητικό χώρο πότε με εκδηλώσεις, ομιλίες στους τοπικούς συλλόγους, πότε με ημιπαράνομες συναθροίσεις το αντιδικτατορικό στοιχείο εμφανιζόταν. Το μάζεμα υπογραφών σε κάθε σχολή για ελεύθερες εκλογές ενάντια στα διορισμένα από την χούντα διοικητικά συμβούλια που κατατέθηκαν στο πρωτοδικείο, ακολουθήθηκε από την απάντηση της χούντας με στράτευση και διακοπή της αναβολής των φοιτητών σε στρατόπεδα ανεπιθύμητων.

Στην ανακοίνωση των πρώτων στρατεύσεων απαντήσαμε με την κατάληψη της Nομικής, το Φλεβάρη του 73 με συνθήματα «κάτω η χούντα» και «φέρτε πίσω τα αδέλφια μας». Η  είσοδος των δυνάμεων καταστολής από την ταράτσα σε συνδυασμό με την αστυνομία και τους ΕΚΟΦίτες στην έξοδο, προμήνυε πως η σύγκρουση ήδη είχε αρχίσει.

Η περίοδος από τον Φλεβάρη ως τον Νοέμβρη του ‘73 χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια της χούντας να φτιάξει μια εικόνα εκδημοκρατισμού της για να αναχαιτίσει την λαϊκή δυσαρέσκεια προτείνοντας τις «χουντοεκλογές» και τον Μαρκεζίνη. Παρά το γεγονός πως μια μερίδα της αριστεράς τις θεώρησε θετικό βήμα (Ηλιού) το Πολυτεχνείο με ένα αυθόρμητο κατά βάση τρόπο ήλθε να ανακόψει αυτή την φάρσα. Eμποδίσαμε, με άλλα λόγια, να έχει η Eλλάδα μια εξέλιξη όπως είχε η Tουρκία με τον στρατό κυρίαρχο στην πολιτική.

Ο Ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου φτιαγμένος από τους φοιτητές αναμεταδίδεται από δεκάδες άλλους πειρατικούς που ανθούσαν στην Αθήνα και από εκεί σε όλη την χώρα.

Τα συνθήματα «κάτω η χούντα», «επανάσταση λαέ», «έξω οι Αμερικανοί», «Απεργία Γενική», «δεν περνά ο φασισμός», κυριαρχούν. Η ιδεολογική σύγκρουση μέσα στην συντονιστική επιτροπή περνά μέσα από την αντίληψη κύρια του ΚΚΕ πώς «η κατάληψη ξεκίνησε από 300 προβοκάτορες του Ρουφογάλη της ΚΥΠ» και που θεωρεί προβοκατόρικο το σύνθημα της ΓΕΝΙΚΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ όπως και το  «επανάσταση λαέ» (πανσπουδαστικη φύλλο 8).

Οι νεκροί του Πολυτεχνείου που έχουν σήμερα το θράσος να αμφισβητούν οι φασιστομπουμπούκοι, είναι οι μάρτυρες που χάρη στη θυσία τους η χούντα ανατράπηκε.

Το τανκς της χούντας δεν έριξε μόνο την κολώνα της πύλης του Πολυτεχνείου, ανέτρεψε τον Παπαδόπουλο. Η χούντα του Ιωαννίδη που ακολούθησε έμελλε να καταρρεύσει αφού πρώτα με το πραξικόπημα του Σαμψών ενάντια στην κυβέρνηση του Μακάριου στην Κύπρο άνοιξε την πόρτα στην τουρκική εισβολή.

Ν.Π.: Τι κατάσταση διαμορφώθηκε αμέσως μετά;

Γ.M.: Στις 24 Ιούλη 1974, με την κατάρρευση της χούντας, η αστική τάξη προσπαθεί να καλύψει το κενό εξουσίας. Μια τεράστια επαναστατική ευκαιρία χάνεται καθώς το κίνημα δεν είναι σε θέση να την εκμεταλλευτεί. Με γέφυρα τον χουντικό στρατηγό Γκιζίκη στήνεται η νέα μεταπολίτευση Καραμανλή –Μαύρου. Ο Πρωθυπουργός της βίας και νοθείας της δεκαετίας του ‘60 που είχε αυτοεξοριστεί στο Παρίσι, αναβαπτίστηκε σε εθνάρχη. Ο  Καραμανλής υποχρεώθηκε να νομιμοποιήσει  το ΚΚΕ και τις αριστερές οργανώσεις που ήταν παράνομες όχι μόνο στη χούντα αλλά και στην μετά τον εμφύλιο περίοδο ήταν σε καθεστώς ημιπαρανομίας, ενώ ένα τμήμα της αριστεράς ανοιχτά έδωσε την υποστήριξή της στην κυβέρνηση Kαραμανλή. “Καραμανλής ή τανκς”, ήταν το δίλημμα που έθετε ο Mίκης Θεοδωράκης, μιλώντας όχι μόνο για τον εαυτό του αλλά για ένα μεγάλο τμήμα της αριστεράς. 

Και ενώ το κίνημα φώναζε στις διαδηλώσεις «δώστε την χούντα στο λαό», σε διαδηλώσεις ιστορικές 1,5 εκατομμυρίου ανθρώπων, η κυβέρνηση πήρε μια χούφτα χουνταίους τους πήγε σε δίκη και τους φυλάκισε για έγκλημα που θεωρήθηκε στιγμιαίο.

N.Π.: 44 χρόνια μετά την εξέγερση, ποια είναι τα μαθήματα που βγαίνουν για το εργατικό κίνημα και τη νεολαία και ποια η προοπτική της επανάστασης σήμερα;

Γ.M.: Το ότι με αγώνες κατακτάμε τα δικαιώματά μας είναι ένα διαχρονικό σύνθημα.  Στην περίπτωση του Πολυτεχνείου πρέπει να δούμε πως δεν είναι απλά μια επέτειος αλλά το ότι κάθε χρονιά είναι αντιμέτωπη με τη νέα κατάσταση και οι δυνάμεις καταστολής είναι πάντα απέναντι και κάτι συμβαίνει. Οι δολοφονημένοι Κουμής,  Κανελλοπούλου, Καλτεζάς αλλά και τα θύματα ξυλοδαρμών από τα ΜΑΤ στις πορείες δεν κατάφεραν να λυγίσουν τους νέους που «σηκώνουν τα πανό και προχωράνε» σε πείσμα καπιταλιστικών κυβερνήσεων και των αμερικανών ιμπεριαλιστών.

Είναι γιατί το πολυτεχνείο έρχεται από το μέλλον. Είναι γιατί κάθε γενιά είναι υποχρεωμένη να κάνει τα δικά της πολυτεχνεία.

 Ερνέστο Α.