Eίναι διαφορετικό και… “χειρότερο”!
Στη φετινή συνάντηση του Νταβός δεν έλειψαν τα μεγάλα λόγια. Αλλά, αναμφίβολα, η ανησυχία γι’ αυτό που μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι το 2016 -δηλαδή η χρονιά της έμπρακτης αποτυχίας του συστήματος να αντιμετωπίσει την κρίση που ξέσπασε το 2008- δεν έλειψε σχεδόν σε όλα τα “πάνελ” οικονομικών εκτιμήσεων.
Η εικόνα μιλάει από μόνη της. Επί τρεις σχεδόν εβδομάδες του νέου χρόνου οι μεγάλες χρηματιστηριακές “αγορές” βρίσκονται σε διαρκή πτώση με μικρές εκλάμψεις ανόδου ενδιάμεσα.
Οι κεντρικές τράπεζες “βλέπουν” ότι οι πολιτικές που χρησιμοποίησαν για να στήσουν αναχώματα στις συνέπειες της κρίσης χρέους και στις “φούσκες” που έσκασαν το 2008 δεν επαρκούν πλέον.
Η Fed, η αμερικάνικη κεντρική τράπεζα έχει παγιδευτεί στην απόφασή της να αποσύρει τις πολιτικές αυτές υπό τον φόβο μεγαλύτερων εκρήξων στο άμεσο μέλλον και έχει πυροδοτήσει ένα φαύλο κύκλο απόσυρσης κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές με δραματικές συνέπειες στην αγορά συναλλάγματος και την οικονομική επιβράδυνση στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο τρίμηνο, οι εκροές από τις αναδυόμενες οικονομίες (χωρίς να υπολογίζεται η Κίνα) έφτασαν στο επίπεδο -ρεκόρ των 270 δισ. δολαρίων, ξεπερνώντας αυτές που σημειώθηκαν στο ναδίρ της οικονομικής κρίσης του 2008.
Το αποτέλεσμα ήταν τα νομίσματα των αναδυόμενων χωρών να βυθιστούν.
Η ινδική ρουπία έχει χάσει περίπου το 1/5 της αξίας της έναντι του δολαρίου από τα μέσα του 2013 και η ρουπία της Ινδονησίας το 1/3. Το ρωσικό ρούβλι έχει λιγότερο από το ήμισυ της αξίας που είχε μόλις πριν από 18 μήνες.
Η ΕΚΤ βλέπει στις εξελίξεις στην Πορτογαλία τα όρια της δικής της παρέμβασης. Το πρόγραμμα “ποσοτικής χαλάρωσης” και η αγορά κρατικών ομολόγων από τις χώρες της Ευρωζώνης για να τις στηρίξει αποδεικνύεται αδύναμο να αντιμετωπίσει τις αλλαγές συμπεριφοράς των αγορών κεφαλαίου και την μεγάλη “έξοδο” που σημειώνεται από όλα τα πιθανά σημεία κινδύνου, όπως η Πορτογαλία, η Ιταλία ή η Ισπανία.
Ένας από τους επώνυμους αναλυτές που παρακολουθούν την ΕΚΤ, ο Ciaran O’Hagan, στρατηγικός αναλυτής στην Societe Generale, σχολιάζοντας την αύξηση των Spreads στα πορτογαλικά ομόλογα έγραφε : “Το QE (πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης) της ΕΚΤ έχει αντίκτυπο. Είναι μια βρύση που συνεχώς ρέει. Αλλά μια βρύση δεν μπορεί να σταματήσει ένα τσουνάμι…”.
Ηδη η ΕΚΤ (όταν γράφεται το κείμενο αυτό δεν έχουν ακόμα γίνει οι δηλώσεις Ντράγκι μετά το Συμβούλιο της Πέμπτης) υποχρεώνεται να αναθεωρήσει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες είχε αποφασίσει την περιορισμένης –κατά τις αγορές– κλίμακας παρέμβαση στα τέλη του 2015, αφού είχε υπολογίσει μέση τιμή πετρελαίου για το 2016 στα 52 δολ. και τώρα αυτό βρίσκεται ήδη κάτω από τα 30…
Η κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας παραδέχθηκε ότι δεν είναι σε θέση λόγω της κατάστασης να προχωρήσει στην απόφασή της για αύξηση των επιτοκίων, ανατρέποντας τις προσδοκίες των αγορών στο City.
Tην ίδια στιγμή η κεντρική τράπεζα της Κίνας συνεχίζει να “ξοδεύει” καθημερινά τεράστια ποσά από τα τεράστια συναλλαγματικά της διαθέσιμα (περί τα 3,3 τρισ. δολ) για να στηρίξει τις χρηματιστηριακές αγορές στη Σαγκάη και την Σεντσέν και να κρατήσει σε σχετικό έλεγχο την διαφορά μεταξύ της εσωτερικής και της εξωτερικής “τιμής” του κινέζικου νομίσματος… Βέβαια η κα Λαγκάρντ στο Νταβός μη μπορώντας να αγνοήσει τις εξελίξεις υποχρεώθηκε να παραδεχθεί την κατάσταση επιχειρώντας ταυτόχρονα να καθησυχάσει τις αγορές, λέγοντας ότι η κρίση της Κίνας μπορεί να είναι διαχειρίσιμη…
Η εικόνα γίνεται ολοένα και πιό… σκοτεινή για τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου.
Η αναγνώριση της αδυναμίας των κεντρικών τραπεζών να αντιμετωπίσουν τις ανεξέλεγκτες ροές κεφαλαίων, που φεύγουν από τις περιοχές που είχαν τροφοδοτηθεί από τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης των τελευταίων 6 – 7 ετών, θέτει ενα μεγάλο ερώτημα: Αν οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να βρούν εναλλακτικές απαντήσεις στα εξαντλημένα πλέον νομισματικά “εργαλεία” που χρησιμοποίησαν σαν αναχώματα στην κρίση του 2008, τότε “ποιός” θα αναλάβει να δώσει “λύση” στην επιστροφή –με άλλα μεγέθη και βάθος– της κρίσης χρέους για την επόμενη ημέρα;
Γιαν. Αγγ.
