Friedrich Engels (1883)

Μια επιστήμη σχεδόν άγνωστη σε τούτη τη χώρα [την Aγγλία, Σ.τ.M], εξαιρουμένων λίγων ελευθεροφρόνων θεολόγων, που κατορθώνουν να την κρατούν όσο γίνεται πιο μυστική, είναι η ιστορική και γλωσσολογική κριτική της Βίβλου, η έρευνα για την χρονολόγηση, την προέλευση και την ιστορική αξία των διαφόρων κειμένων, που περιλαμβάνονται στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη.

Η επιστήμη αυτή είναι σχεδόν αποκλειστικά γερμανική. Και επιπλέον, το λίγο από αυτήν που διαπέρασε τα σύνορα της Γερμανίας δεν είναι και το καλύτερο τμήμα της: είναι εκείνη η ελευθερόφρονη [latitudunarian] κριτική που καυχιέται ότι είναι αμερόληπτη και εξονυχιστική και, την ίδια στιγμή, Xριστιανική. Η Βίβλος δεν αποκαλύφθηκε ακριβώς από το Άγιο Πνεύμα, είναι ωστόσο όντως αποκάλυψη του θείου μέσω του ιερού πνεύματος της ανθρωπότητας κ.λπ. Έτσι, η Σχολή της Τυβίγγης (Μπάουερ, Gfrörer κ.λπ.) είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ολλανδία και την Ελβετία, όπως επίσης στην Αγγλία, κι αν μερικοί θέλουν να πάνε λίγο πιο πέρα, ακολουθούν τον Στράους. Το ίδιο ήπιο, αλλά εντελώς μη ιστορικό πνεύμα κυριαρχεί στον φημισμένο Ερνέστ Ρενάν, που δεν είναι παρά ένας φτωχός ανεπαρκής λογοκλόπος των Γερμανών κριτικών. Από όλα του τα έργα τίποτε δεν είναι πραγματικά δικό του εκτός από τον αισθητικό συναισθηματισμό της κυρίαρχης σκέψης και τη γλυκανάλατη γλώσσα που τον περιτυλίγει.

Ωστόσο, ο Ερνέστ Ρενάν, είπε κάτι καλό:

«Αν θέλετε να σχηματίσετε μια καθαρή ιδέα του τι ήταν οι πρώτες Χριστιανικές κοινότητες, μην τις συγκρίνετε με τις σημερινές ενορίες· ήταν μάλλον σαν τα τοπικά τμήματα της Διεθνούς Ένωσης Εργατών».

Κι αυτό είναι σωστό. Ο χριστιανισμός επικράτησε στις μάζες ακριβώς όπως ο σύγχρονος σοσιαλισμός, υπό τη μορφή ποικίλων αιρέσεων, κι ακόμα πιο πολύ με αντικρούομενες ατομικές απόψεις, μερικές πιο καθαρές, μερικές πιο μπερδεμένες, οι τελευταίες είναι η μεγάλη πλειοψηφία – που όμως όλες τους αντιτίθενται στο σύστημα εξουσίας, στο “κατεστημένο”.

Πάρτε για παράδειγμα το Bιβλίο της Αποκάλυψης, το οποίο θα δούμε ότι αντί να είναι το πιο σκοτεινό και μυστηριώδες, είναι το απλούστερο και σαφέστερο βιβλίο όλης της Καινής Διαθήκης. Προς το παρόν πρέπει να ζητήσουμε από τον αναγνώστη να πιστέψει, αυτό που πρόκειται να αποδείξουμε βήμα-βήμα. Ότι αυτό το βιβλίο γράφτηκε το έτος 68 ή το Γενάρη του 69 της δικής μας χρονολογίας [μετά Xριστόν, Σ.τ.M.] κι ότι είναι, συνεπώς, όχι απλώς το μοναδικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης, που η χρονολόγησή του είναι πραγματικά καθορισμένη, αλλά επίσης το παλαιότερο βιβλίο. Σ’ αυτό μπορούμε να δούμε σαν σε καθρέφτη πώς φαινόταν ο Χριστιανισμός το έτος 68.

Πρώτα απ’ όλα, αιρέσεις επί αιρέσεων. Στα μηνύματα στις επτά εκκλησίες της Ασίας μνημονεύονται, τουλάχιστον τρεις αιρέσεις, για τις οποίες, διαφορετικά, δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτε: των Νικολαϊτών, των Βαλααμιτών και οπαδών μιας γυναίκας, που περιγράφεται με το όνομα Ιεζάβελ. Και για τις τρεις λέγεται ότι επιτρέπανε στους οπαδούς τους να τρώνε από τις θυσίες στα είδωλα, κι ότι επιδίδονταν στη συνουσία. Είναι ένα περίεργο γεγονός ότι σε κάθε μεγάλο επαναστατικό κίνημα το ζήτημα του “ελεύθερου έρωτα” έρχεται στο προσκήνιο. Για μια μερίδα ανθρώπων σαν επαναστατική πρόοδος, σαν αποτίναξη παλιών παραδοσιακών δεσμών, που δεν είναι πια αναγκαίοι· για άλλους σαν μια ευπρόσδεκτη διδασκαλία, που καλύπτει βολικά κάθε είδους ελεύθερες και εύκολες πράξεις ανάμεσα σε άνδρα και γυναίκα. Η τελευταία, το φιλισταϊκό είδος, φαίνεται πως επεκράτησε εδώ, γιατί η “πορνεία” συσχετίζεται πάντα με το φάγωμα “ειδωλόθυτων”, που απαγορευόταν αυστηρά να το κάνουν οι Ιουδαίοι και Χριστιανοί, αλλά, που συχνά, μπορεί να ήταν επικίνδυνο ή τουλάχιστον δυσάρεστο μερικές φορές να το αρνηθούν. Αυτό δείχνει ολοφάνερα ότι οι ελεύθεροι εραστές που αναφέρονται εδώ είχαν γενικά την κλίση να είναι φίλοι με τον καθένα, και δεν ήταν καθόλου από στόφα για μάρτυρες.

Ο Χριστιανισμός, όπως κάθε μεγάλο επαναστατικό κίνημα έγινε από τις λαϊκές μάζες. Eμφανίστηκε στην Παλαιστίνη, με έναν τρόπο εντελώς άγνωστο σε εμάς, σε μια εποχή όπου καινούργιες αιρέσεις, καινούργιες θρησκείες, καινούργιοι προφήτες εμφανίζονταν κατά εκατοντάδες. Είναι, στην πραγματικότητα, ένας απλός μέσος όρος, που σχηματίστηκε αυτόματα από την αμοιβαία τριβή των πιο προοδευτικών από αυτές τις αιρέσεις, και μετέπειτα σχηματοποιείται σε δόγμα με την προσθήκη των θεωριών του Αλεξανδρινού Eβραίου Φίλωνα, και αργότερα με ισχυρές στωικές επιδράσεις. Στην πραγματικότητα, αν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τον Φίλωνα θεωρητικό πατέρα του Xριστιανισμού, τότε ο Σενέκας ήταν ο θείος του. Ολόκληρα αποσπάσματα στην Καινή Διαθήκη φαίνονται σχεδόν στην κυριολεξία αντιγραμμένα από τα έργα του· και θα βρείτε, από την άλλη μεριά, αποσπάσματα στις σάτιρες του Πέρσιους, που φαίνονται αντιγραφές από την τότε άγραφη Καινή Διαθήκη. Απ’  όλα αυτά τα δογματικά στοιχεία δεν βρίσκεται ούτε ίχνος τους στο Bιβλίο της Αποκάλυψης. Εδώ έχουμε τον Χριστιανισμό στην πιο ακατέργαστη μορφή του που έφθασε ως εμάς. Υπάρχει μονάχα ένα δεσπόζον δογματικό στοιχείο: ότι οι πιστοί σώθηκαν με τη θυσία του Χριστού. Aλλά πώς, και γιατί, είναι τελείως απροσδιόριστο. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο πέρα από την παλιά Eβραϊκή και ειδωλολατρική αντίληψη ότι ο Θεός, ή οι θεοί, πρέπει να εξευμενίζονται με θυσίες, μεταμορφωμένη στην ειδική Χριστιανική αντίληψη (που, πραγματικά έκαμε τον Χριστιανισμό παγκόσμια θρησκεία) ότι ο θάνατος του Χριστού είναι η μεγάλη θυσία που αρκεί μια για πάντα.

Για το προπατορικό αμάρτημα, ούτε ίχνος. Τίποτε για την Αγία Τριάδα. Ο Ιησούς είναι το “αρνίον”, αλλά κατώτερος του Θεού. Στην πραγματικότητα, σε μια περικοπή (XV, 3) τοποθετείται σε ίση βάση με τον Μωϋσή. Αντί ενός Αγίου Πνεύματος υπάρχουν “τα επτά πνεύματα του Θεού” (ΙΙΙ, 1 και IV, 5). Οι σφαγιασμένοι άγιοι (οι μάρτυρες) κραυγάζουν στο Θεό, για εκδίκηση: “έως πότε, ο δεσπότης ο άγιος και αληθινός, ου κρίνεις και εκδικείς το αίμα ημών εκ των κατοικούντων επί της γης;” (VI, 10) – ένα αίσθημα που, αργότερα, διαγράφτηκε με προσοχή από τον θεωρητικό κώδικα του Χριστιανισμού, αλλά που εφαρμόστηκε με εκδικητικότητα μόλις ο Χριστιανισμός επιβλήθηκε στους ειδωλολάτρες.

Φυσικά, ο Χριστιανισμός, παρουσιάζεται σαν μια απλή αίρεση του Ιουδαϊσμού. Έτσι, στα μηνύματα στις επτά εκκλησίες “οίδα και την βλασφημίαν εκ των λεγόντων Ιουδαίους είναι εαυτούς, και ουκ εισίν, αλλά συναγωγή του Σατανά” (II, 9)· και πάλι, III, 9: “ιδού δίδωμι εκ της συναγωγής του Σατανά των λεγόντων εαυτούς Ιουδαίους είναι, και ουκ εισίν, αλλά ψεύδονται”. Έτσι, ο συγγραφέας μας, στο 69ο έτος της δικής μας χρονολογίας, δεν είχε ούτε την πιο αόριστη ιδέα ότι αντιπροσώπευε μια καινούργια φάση θρησκευτικής εξέλιξης, που προοριζόταν να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα στοιχεία της επανάστασης. Έτσι, επίσης, όταν οι άγιοι παρουσιάζονται μπροστά στο θρόνο του Θεού, υπάρχουν πρώτα 144.000 Eβραίοι, 12.000 από κάθε μια από τις δώδεκα φυλές του, και μόνο ύστερα απ’ αυτούς γίνονται δεκτοί οι ειδωλολάτρες που προσχώρησαν σ’ αυτήν την νέα φάση του Ιουδαϊσμού.

Τέτοιος ήταν ο Χριστιανισμός το έτος 68, όπως απεικονίζεται στο παλαιότερο, και το μοναδικό, βιβλίο της Καινής Διαθήκης του οποίου η αυθεντικότητα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Ποιος ήταν ο συγγραφέας του, δεν ξέρουμε. Λέγει πως ονομάζεται Ιωάννης. Όμως δεν ισχυρίζεται ότι είναι ο “απόστολος” Ιωάννης, γιατί στους “θεμελίους” της “Νέας Ιερουσαλήμ” είναι τα “ονόματα των δώδεκα αποστόλων του αρνίου” (ΧΧΙ, 14). Συνεπώς αυτοί πρέπει να είχαν πεθάνει όταν εκείνος έγραφε. Ότι ήταν Εβραίος είναι φανερό από τους εβραϊσμούς που αφθονούν στα ελληνικά του, που ξεπερνούν σε κακή γραμματική, κατά πολύ, ακόμα και τα άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Ότι το λεγόμενο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, οι επιστολές του Ιωάννη και τούτο το βιβλίο είχαν το λιγότερο τρεις διαφορετικούς συγγραφείς, το αποδεικνύει ολοκάθαρα, η γλώσσα τους, αν δεν το αποδείκνυαν οι διδασκαλίες που περιέχουν και που συγκρούονται απόλυτα η μια με την άλλη.

Τα αποκαλυπτικά οράματα που αποτελούν σχεδόν το σύνολο της Αποκάλυψης, είναι παρμένα, σε πολλές περιπτώσεις κατά λέξη, από τους κλασικούς προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης και τους μεταγενέστερους μιμητές τους, αρχίζοντας από το Bιβλίο του Δανιήλ (γύρω στο 190 πριν από τη δική μας χρονολογία, και προφητεύουν πράγματα που είχαν συμβεί αιώνες πριν) και τελειώνουν με τις “Προφητείες του Ενώχ”, ένα αποκρυφικό κατασκεύασμα, γραμμένο στα ελληνικά, λίγα χρόνια πριν την αρχή της δικής μας χρονολογία.

Η αρχική εφεύρεση, ακόμα και η ομαδοποίηση των σφετερισμένων οραμάτων, είναι εξαιρετικά πτωχή. Ο καθηγητής Φερνάνδος Μπέναρυ, που στα μαθήματά του, στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, το 1841, χρωστώ τα όσα ακολουθούν, απόδειξε κατά κεφάλαιο και παράγραφο, από πού ο συγγραφέας μας δανείστηκε το καθένα από τα τάχατες οράματά του. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να παρακολουθήσουμε τον “Ιωάννη” μας σ’ όλες τις φαντασιοπληξίες του. Το καλύτερο είναι να φτάσουμε αμέσως στο σημείο που αποκαλύπτει το μυστήριο αυτού του καθόλα περίεργου βιβλίου.

Σε πλήρη αντίθεση με όλους τους ορθόδοξους σχολιαστές του, που όλοι τους περιμένουν ακόμα ότι οι προφητείες του πρόκειται να πραγματοποιηθούν, μετά από 1800 και περισσότερα χρόνια, ο “Ιωάννης” δε σταματά ποτέ να λέει, “α δει γενέσθαι εν τάχει”. Κι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την περίπτωση της κρίσης που προβλέπει, και που προφανώς περιμένει να δει.

Η κρίση αυτή είναι η μεγάλη τελική μάχη ανάμεσα στο Θεό και τον “αντίχριστο”, όπως άλλοι τον έχουν ονομάσει. Τα αποφασιστικά κεφάλαια είναι το ΧΙΙΙ και ΧVΙΙ. Παραλείπουμε όλα τα περιττά φτιασίδια. Ο “Ιωάννης” βλέπει ένα θηρίο να αναδύεται από τη θάλασσα που έχει εφτά κεφαλές και δέκα κέρατα (τα κέρατα δεν μας ενδιαφέρουν καθόλου) “και είδον εκ της θαλάσσης θηρίον ανεβαίνον, έχον κέρατα δέκα και κεφαλάς επτά… και μίαν εκ των κεφαλών αυτών ως εσφαγμένην εις θάνατον, και η πληγή του θανάτου αυτού εθεραπεύθη”. Tο θηρίον αυτό επρόκειτο να έχει την εξουσία πάνω στη γη, ενάντια στο Θεό και το αρνίο για σαράντα δύο μήνες (το μισό των ιερών επτά χρόνων), και όλοι οι άνθρωποι ήταν υποχρεωμένοι σ’ αυτό το διάστημα να έχουν το σημάδι [χάραγμα] του θηρίου ή τον αριθμό του ονόματός του, στο δεξί τους χέρι ή στο μέτωπό τους. “Ωδε η σοφία εστίν· ο έχων νουν ψηφισάτω τον αριθμόν του θηρίου· αριθμός γαρ ανθρώπου εστί· και ο αριθμός αυτού χξς!”. [666].

Ο Ειρηναίος, τον δεύτερο αιώνα, ήξερε καλά ότι η κεφαλή που ήταν τραυματισμένη και θεραπεύθηκε, σήμαινε τον Αυτοκράτορα Νέρωνα. Ήταν ο πρώτος μεγάλος διώκτης των Χριστιανών. Όταν πέθανε διαδόθηκε η φήμη, ειδικά στην Αχαΐα και την Ασία, ότι δεν είχε πεθάνει, αλλά μονάχα τραυματίστηκε, και ότι θα ξαναεμφανιζόταν κάποια μέρα για ν’ απλώσει τον τρόμο σε όλον τον κόσμο (Τάκιτος, Ann. VI, 22). Tαυτόχρονα ο Ειρηναίος γνώριζε ένα πάρα πολύ παλιό ανάγνωσμα, που ανέφερε τον αριθμό 616, αντί του 666.

Στο κεφάλαιο ΧΙΙ, το θηρίο με τα επτά κεφάλια εμφανίζεται πάλι, αυτή τη φορά καβάλα πάνω του είναι η πασίγνωστη πορφυρή γυναίκα, που την κομψή περιγραφή της ο αναγνώστης μπορεί να διαβάσει ο ίδιος στην Αποκάλυψη. Εδώ ένας άγγελος εξηγεί στον Ιωάννη:

“Το θηρίον ό είδες, ην και ουκ έστι… αι επτά κεφαλαί όρη επτά εισίν [XVII, 9, 10, 11], όπου η γυνή κάθηται επ’ αυτών, και βασιλείς επτά εισίν· οι πέντε έπεσαν, ο εις έστιν, ο άλλος ούπω ήλθε, και όταν έλθη, ολίγον αυτόν δει μείναι και το θηρίον ό ην και ουκ έστι, και αυτός όγδοος έστι, και εκ των επτά έστι,… και η γυνή ην είδες έστιν η πόλις η μεγάλη η έχουσα βασιλείαν επί των βασιλέων της γης”.

Εδώ, λοιπόν, έχουμε δύο καθαρές προτάσεις: (1) η πορφυρή γυναίκα είναι η Ρώμη, η μεγάλη πόλη που βασιλεύει πάνω στους βασιλιάδες της γης, (2) την εποχή που γραφόταν το βιβλίο βασιλεύει ο έκτος Ρωμαίος αυτοκράτορας, ύστερα απ’ αυτόν θα βασιλεύσει ένας άλλος για σύντομο διάστημα, κι ύστερα θα γυρίσει ένας που “εκ των επτά έστι”, που τραυματίστηκε και που θεραπεύτηκε και που το όνομά του περιλαμβάνεται σ’ εκείνον το μυστηριώδη αριθμό, που και ο Ειρηναίος ακόμα ήξερε ότι είναι ο Νέρων.

Mετρώντας από τον Αύγουστο, έχουμε τους Αύγουστο, Τιβέριο, Καλιγούλα, Κλαύδιο, Νέρωνα πέμπτο. Ο έκτος, ποιος είναι; είναι ο Γάλβας, που η άνοδός του στο θρόνο έδωσε το σύνθημα για μια εξέγερση των λεγεώνων ειδικά στη Γαλατία, με επικεφαλής τον Όθωνα, τον διάδοχο του Γάλβα. Έτσι το βιβλίο μας πρέπει να γράφτηκε την εποχή του Γάλβα, ο οποίος βασίλεψε από τις 9 Iουνίου του 68, έως τις 15  Iανουαρίου του 69. Και προφητεύει την επικείμενη επιστροφή του Νέρωνα.

Αλλά τώρα η τελική απόδειξη – ο αριθμός. Κι αυτός, επίσης, ανακαλύφθηκε από τον Φερδινάνδο Μπέναρυ, κι από τότε δεν αμφισβητήθηκε στον επιστημονικό κόσμο.

Περίπου 300 χρόνια πριν από τη δική μας χρονολογία οι Eβραίοι άρχισαν να χρησιμοποιούν τα γράμματα του αλφαβήτου τους σαν σύμβολα για αριθμούς. Οι θεωρητικοί Ραββί είδαν σ’ αυτό μια καινούργια μέθοδο για μυστική ερμηνεία ή καββάλα. Μυστικές λέξεις εκφράζονταν με τον αριθμό που σχημάτιζαν με την πρόσθεση των αριθμητικών αξιών των γραμμάτων που περιείχαν οι λέξεις αυτές. Η καινούργια αυτή επιστήμη ονομάστηκε γεματρία, γεωμετρία. Τώρα αυτή η επιστήμη εφαρμόζεται εδώ από τον “Ιωάννη” μας. Πρέπει να αποδείξουμε (1) ότι ο αριθμός περιέχει το όνομα ενός ανθρώπου, και ότι αυτός ο άνθρωπος είναι ο Νέρων, και (2) ότι η λύση που δίδεται ισχύει για το διάβασμα του αριθμού 666 όσο και για το διάβασμα του παλιού 616.

Παίρνουμε τα εβραϊκά γράμματα και τις αριθμητικές τιμές τους:

נ (nun) n= 50        ק (kof) k = 100
ר (resh) r = 200    ס (samech) s= 60
ו (vav) for o = 6    ר (resh) r = 200
נ (nun) n= 50

Neron Kesar, ο Αυτοκράτορας Νέρων, ελληνικά Νέρων Καίσαρ. Τώρα, αν αντί του συλλαβισμού στα ελληνικά, μεταφέρουμε το λατινικό Neron Kaesar, στους εβραϊκούς χαρακτήρες, το nun στο τέλος του Νέρων εξαφανίζεται, και μαζί μ’ αυτό ο αριθμός μειώνεται κατά πενήντα. Αυτό μας γυρίζει στην παλιά ανάγνωση του 616, κι έτσι η απόδειξη είναι όσο θα θέλαμε πλήρης. [H παραπάνω ορθογραφία του ονόματος, με ή χωρίς το δεύτερο nun, είναι αυτή  που εμφανίζεται στο Tαλμούδ, και επομένως είναι αυθεντική.]

Το μυστηριώδες βιβλίο, λοιπόν, είναι τώρα τελείως σαφές. Ο “Ιωάννης” προφητεύει την επιστροφή του Νέρωνα γύρω στο έτος 70, και μια βασιλεία τρόμου υπό το σκήπτρο του που θα διαρκέσει σαράντα δύο μήνες ή 1.260 μέρες. Στο τέλος αυτής της περιόδου ο Θεός αναδύεται καταβάλλει τον Νέρωνα, τον αντίχριστο, καταστρέφει τη μεγάλη πόλη με φωτιά και φυλακίζει τον διάβολο για χίλια χρόνια. Η χιλιετηρίδα ξεκινά και ούτω καθεξής. Όλα αυτά τώρα έχουν χάσει κάθε ενδιαφέρον, και μόνο οι αδαείς ακόμη προσπαθούν να υπολογίσουν την ημέρα της τελικής κρίσης. Όμως σαν αυθεντική εικόνα τού σχεδόν αρχέγονου Χριστιανισμού, που την έδωσε ένας από τους πρωτοχριστιανούς, το βιβλίο αξίζει πολύ περισσότερα απ’ ό,τι όλη η υπόλοιπη Καινή Διαθήκη.

Mετάφραση Θόδωρος Kουτσουμπός

* [H μετάφραση έγινε από τα αγγλικά από το κείμενο στο http://www. marxists.org. Στηριχθήκαμε αρκετά στη μετάφραση (δυστυχώς αγνοούμε το όνομα του μεταφραστή) του κειμένου που ο μακαρίτης σύντροφος Παναγιώτης Bήχος είχε αναρτήσει στο http://bhxospan.blogspot.gr/2011/09/blog-post_2206.html

* Πίνακας: Four Horsemen of the Apocalypse – Viktor Mikhailovich Vasnetsov / Public domain