Εκσυγχρονισμός της… καταστολής
Ο ΝΕΟΣ ΠΟΙΝΙΚOΣ ΚΩΔΙΚΑΣ
Συνέντευξη με τον Κώστα Παπαδάκη
Τα σχέδια του νέου ποινικού κώδικα και του νέου κώδικα ποινικής δικονομίας έχουν παραταθεί έως τις 14 Απριλίου όπου και θα μπούν σε δημόσια διαβούλευση. Η Νέα Προοπτική συνάντησε τον δικηγόρο και συνήγορο πολιτικής αγωγής στη δίκη της χρυσής αυγής, Κώστα Παπαδάκη, ο οποίος μας μίλησε για το ζήτημα.
Αν βάζαμε τον καινούργιο ποινικό κώδικα σε άξονες ποιοι θα ήταν αυτοί ;
– Εξυγχρονισμός της καταστολής, δεύτερη ευκαιρία για τα λαμόγια, λιγότερη φυλακή για κακουργήματα, περισσότερη για πλημμελήματα, διώξεις για το κίνημα και δώρο για τη Χρυσή Αυγή.
Όταν λέμε λιγότερη φυλακή για τα κακουργήματα τι εννούμε ;
– Εννοούμε ότι ο νέος ποινικός κώδικας μειώνει το ανώτατο όριο πρόσκαιρης κάθειρξης από 20 χρόνια σε 15 και το άνωτατο όριο συνολικής εκτιτέας ποινής κάθειρξης από 25 χρόνια σε 20. Αυτό είναι καλό, διότι μειώνει σε ανθρώπινα επίπεδα τα όρια στις ποινές. Το κακό είναι ότι ενώ υπάρχει ένα χέρι εξόδου που ανοίγει την πόρτα της φυλακής για τα κακουργήματα, υπάρχει και ένα άλλο χέρι που ανοίγει την πόρτα εισόδου της φυλακής για αυτούς που έχουν πλημμελήματα. Γιατί με την ισχύουσα μέχρι τώρα νομοθεσία, πλημμεληματικές ποινές έως 5 χρόνια μετατρέπονται ή αναστέλλονται – κάτι που κατακτήσαμε με αγώνες. Ενώ με τον νέο ποινικό κώδικα για πλημμελήματα από 3 χρόνια και πάνω υποχρεωτικά εκτίεται το 1/10 στη φυλακή και το δικαιολογούν ότι στην ουσία οι ποινές θα πρέπει από εδώ και πέρα να έχουν σοβαρότητα.
Όταν λέμε μικρή ποινή για όσους επιστρέφουν τα κλεμένα τι εννοούμε;
– Εννοούμε ότι ο ποινικός κώδικας σε συνδυασμό με τον κώδικα ποινικής δικονομίας έχουν μία διαφορά. Αυτή είναι ότι ο ποινικός κώδικας είναι αυτός που λέει ποια είναι τα αδικήματα και ποια ποινή τούς επιβάλλεται, ενώ ο κώδικας ποινικής δικονομίας αναφέρει πώς γίνονται οι δίκες, οι ανακρίσεις και οι διώξεις. Αν λοιπόν διαβάσει κανείς και τα δύο θα παρατηρήσει ότι και τα δύο νέα σχέδια κωδίκων παρέχουν πολλές ευκαιρίες στους δράστες οικονομικών αδικημάτων. Δηλαδή ουσιαστικά τους δίνουν την ευκαιρία να επιστρέψουν τα κλεμμένα και να μην πάνε στη φυλακή, ενώ την ίδια την κλοπή την υποβιβάζουν σε αδίκημα κατ’ έγκλιση που σημαίνει ότι είναι ένα αδίκημα για το οποίο θα πρέπει να προηγηθεί μήνυση. Από την άλλη μεριά η διατάραξη κοινής ειρήνης (συνήθης κατηγορία στις διαδηλώσεις) ζει και βασιλεύει και οι υποκινητές που έχουν καθοδηγητικό ρόλο τιμωρούνται βαρύτερα. Το ίδιο και η διατάραξη λειτουργίας δημοσίων υπηρεσιών. Αυτά όλα συνιστούν ποινικοποίση των κινητοποιήσεων. Και μην ξεχνάμε και τον τρομονόμο 2, τον 187 Α του οποίου επεκτείνεται το πεδίο ισχύος σε όλα τα κακουργήματα ενώ καταργούνται τα συγκεκριμένα στοιχεία του ορισμού του, όπως οι συνταγματικές διατάξεις, και μένουν τα αόριστα, όπως οι οικονομικές και πολιτικές δομές, και τέλος ποινικοποιείται η στρατολόγηση και γίνεται κακούργημα.
Ισχύει ότι καταργείται ο εγκλεισμός σε ψυχιατρικό κατάστημα;
– Βεβαίως και καταργείται γιατί παύει να είναι ποινή.
Τι γίνεται με την κατάργηση των πταισμάτων και το διαχωρισμό, σε κάποια από αυτά σε πλημμελήματα;
– Το κριτήριό τους είναι κοινωνικοπολιτικό. Κάποιες παραβατικές συμπεριφορές που θεωρούνται σημαντικές αναβαθμίζονται και μετατρέπονται σε πλημμελήματα. Τα υπόλοιπα θα γίνονται διοικητικές παραβάσεις, έτσι θα αφαιρείται από τον κατηγορούμενο (για τα διοικητικά αδικήματα) το δικαίωμα της ανέξοδης και αυτοπρόσωπης δικαστικής προστασίας.
Πώς διαμορφώνεται η εξέλιξη της ποινικής δικονομίας;
– Γίνεται με τρόπο που διαρκώς τάζουν στο δράστη διάφορα δώρα όπως μειωμένη ποινή ή απαλλαγή (μέσω της παραδοχής του εγκλήματος) που από μόνο του είναι αντιφατικό γιατί καθιερώνει το θεσμό του ποινικού συμβιβασμού. Αυτό εισάγεται πρώτη φορά γιατί το ελληνικό δίκαιο, ήταν κατά παράδοση προστατευτικό και υπερασπιστικό και αυτή η διαπραγμάτευση φέρνει σε δύσκολη θέση τον κατηγορούμενο και ισχυροποιεί το κράτος.
Και με την κοινωφελή εργασία στα πλημμελήματα τι ισχύει;
– Εάν εφαρμοστεί εκετεταμένα απαιτείται και μια εφαρμογή πραγματοποίησης. Δηλαδή όλοι οι Δήμοι θα πρέπει να διαμορφώσουν τις υποδομές ώστε η ζήτηση εργασιακού δυναμικού να γίνεται αποδεκτή. Αυτό βέβαια θα συμβάλει και στη νομιμοποίηση ευέλικτων μορφών εργασίας.
Όταν αναφερόμαστε στον εκσυχρονισμό τι εννοούμε;
– Ο αστικός εκσυχρονισμός δεν είναι και κάτι καλό, γιατί δεν είναι σοσιαλισμός. Από τη μία μιλάμε για αποσυμφόρηση των φυλακών και από την άλλη συμφορούμε τις φυλακές»
Όταν λέμε αλλάζουν τα αδικήματα, τα εγκλήματα οργάνωσης, έκρηξης εκρηκτικών υλών, ανθρωποκτονίες εξ αμελείας και κατοχή εκρηκτικών υλών τι εννοούμε;
– Η ανθρωποκτονία εξ αμελείας αλλάζει όταν έχουμε πολλά θύματα, για παράδειγμα όταν ο οδηγός ενός λεωφορείου οδηγεί απότομα και σκοτώνονται οι επιβάτες. Με το νέο νομοσχέδιο η ποινή μειώνεται και φτάνει μέχρι τα 5 χρόνια. Όμως στην εγκληματική οργάνωση σύμφωνα με το άρθρο 187 η ποινή δεν μειώνεται αλλά μεγαλώνει, εννοώντας ότι μικραίνει μόνο η ποινή των ηγετικών στελεχών της οργάνωσης.
Η τοξικομανία δεν θα λειτουργεί ως ελαφρυντικό για διάφορες παραβατικές συμπεριφορές;
– Η νομοθεσία για τα ναρκωτικά προβλέπει να γίνεται πλημμέλημα η διακίνηση όταν γίνεται από κάποιον χρήστη αλλά όχι όταν τα αδικήματα αφορούν κάποια άλλη αξιόποινη πράξη όπως για παράδειγμα τη ληστεία. Κανονικά θα έπρεπε η τοξικοεξάρτηση να αποτελεί παράγοντα διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών και ο καταλογισμός να γίνεται με βάση το κριτήριο αυτό.
Ποιες προυποθέσεις υπάρχουν για αποφυλάκιση με όρους, συμπεριλαμβανομένης και της ηλεκτρονικής επιτήρησης;
– Η ηλεκτρονική επιτήρηση είναι ένα αμφιλεγόμενο μέτρο που καταλαμβάνει θέση όχι μόνο απέναντι σε μορφές κράτησης αλλά απέναντι σε μορφές ελεύθερης διαβίωσης. Η αποφυλάκιση με όρους ήταν κάτι που ήταν ανέκαθεν κατοχυρωμένο αλλά αυτό με το βραχιολάκι είναι ουσιαστικά η νομιμοποίηση του «μεγάλου αδελφού».
Για το βιασμό τι προβλέπει ο νέος κώδικας;
– Για το βιασμό η κυβέρνηση έχει αναγκαστεί να αναθεωρήσει το νομοσχέδιο. Άραγε τι εννοούμε πια με τον όρο βιασμό, όταν δεν προβλεπεται η συναίνεση;
Με λίγα λόγια, σύμφωνα με τον Κώστα Παπαδάκη, όταν αναφερόμαστε στους άξονες του νέου ποινικού κώδικα μιλάμε για εκσυγχρονισμό της καταστολής, δεύτερη ευκαιρία για τα λαμόγια, λιγότερη φυλακή για κακουργήματα, περισσότερη για πλημμελήματα, διώξεις για το κίνημα και δώρα για τη Χρυσή Αυγή που θα απαλλαγεί από την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης.
Β.Κ.
