του Ερνέστου Αγγελή
Η 98χρονη ζωή του Μανώλη Γλέζου (1922 – 2020) σημαδεύτηκε από τα μεγάλα γεγονότα της εποχής μας και ιδιαίτερα από την αντιναζιστική του δράση στην κατοχή, για την οποία απέκτησε διεθνή φήμη.
Γεννημένος τις μέρες της Μικρασιατικής Καταστροφής, πάλεψε ενάντια στη δικτατορία του Μεταξά. Θα μείνει στη μνήμη και την ιστορία των καταπιεσμένων για την γενναία του αντιστασιακή πράξη, στις 30-31 Μαΐου 1941, όταν μαζί με τον Λάκη (Απόστολο) Σάντα (1922 – 2011), σε ηλικία 19 ετών και οι δύο, κατέβασαν από την Ακρόπολη την φρουρούμενη από Γερμανούς στρατιώτες ναζιστική σημαία. «Ήταν μόνο το προμήνυμα μιας θυελλώδους, ηρωικής και μαζικής πάλης εναντίον των δυνάμεων κατοχής», γράφει ο σ. Θόδωρος Κουτσουμπός στο βιβλίο του «Ελλάδα 1941-1945, Πόλεμος των Χωρικών και Κοινωνική Επανάσταση».
Η συνέχεια της πολιτικής δράσης του Γλέζου μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, είχε την πορεία που έζησαν χιλιάδες και εκατομμύρια κομμουνιστές αγωνιστές σε όλο τον κόσμο: φυλακίσεις, βασανιστήρια, εξορία και δίκες από το μετεμφυλιοπολεμικό καθεστώς της δεξιάς και την απριλιανή χούντα. Ήταν “ένας ανάμεσα στους αγωνιστές” όπως ο ίδιος υπενθύμιζε σε όσους τον κολάκευαν για τις ανδραγαθίες του. Διαφοροποιούμενος από τις οδηγίες του Ζαχαριάδη που σύστηνε στους φυλακισμένους υποταγή και εγκαρτέρηση, δραπέτευσε από τη φυλακή το 1944 και πάλεψε στην παρανομία. Ο αδερφός του Νίκος, εκτελέστηκε από τους ναζί στις 10 Μαΐου 1944 στην Καισαριανή. Εκείνος μετά την απελευθέρωση της Αθήνας, δούλεψε ως δημοσιογράφος στο «Ριζοσπάστη», διώχθηκε για τα άρθρα του, φυλακίστηκε και βασανίστηκε στις φυλακές της Κέρκυρας, καταδικάστηκε σε θάνατο το 1949 και απελευθερώθηκε με την κινητοποίηση διεθνούς αλληλεγγύης στο πλευρό του.
Ο Μανώλης Γλέζος αποτέλεσε έναν από τους αγωνιστές της κοινωνικής επανάστασης του 1941-1949, που ενσάρκωσε το αήττητο δυναμικό της μέσα στις συνθήκες που διαμόρφωνε η προδοσία του σταλινισμού με την Συμφωνία της Βάρκιζας και στη συνέχεια η ήττα του δεύτερου αντάρτικου στην δεύτερη φάση του εμφυλίου πολέμου το 1946-1949. Ποτέ δεν έσπασε από το ευρύτερο πολιτικό περιβάλλον και την πολιτική του σταλινισμού που αναζητούσε την συμμαχία με την προοδευτική μερίδα της αστικής τάξης.
Με αυτόν τον πολιτικό προσανατολισμό, μεταπολιτευτικά έγινε στέλεχος του ΠΑΣΟΚ πρώτα και του ΣΥΡΙΖΑ στη συνέχεια, πάντα κρατώντας την κριτική του στάση στο πλαίσιο της ριζοσπαστικής αστικής δημοκρατίας. Το 1977 και μέσα στο γενικότερο κλίμα της μεταπολιτευτικής ριζοσπαστικοποίησης, ο Μανώλης Γλέζος παραβρέθηκε στη Στουτγάρδη της Γερμανίας ως ένδειξη τιμής στην κηδεία των δολοφονημένων μελών της επαναστατικής οργάνωσης RAF – Φράξια Κόκκινος Στρατός (Ουλρίκε Μάινχοφ, Αντρέα Μπάαντερ, Γκούντρουν Έσλιν και Γιαν Καρλ Ράσπε).
Τον Φεβρουάριο του 2015 κατάγγειλε την υπογραφή της επαίσχυντης «Συμφωνίας» της Κυβέρνησης με την τρόικα, ερχόμενος σε ρήξη με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Μένοντας πιστός στις λαϊκό-πατριωτικές του αντιλήψεις, διαφοροποιήθηκε από την σκοπιά του αριστερού εθνικισμού, στη Συμφωνία των Πρεσπών το 2018, διατηρώντας όμως την πολιτική του αξιοπρέπεια, σε αντίθεση με άλλους της γενιάς του που κηλιδώθηκαν συμμετέχοντας στα αντιδραστικά «συλλαλητήρια». Έγραψε μια σειρά βιβλίων και μελετών, μεταξύ άλλων για την γλώσσα (“Το φαινόμενο της αλλοτρίωσης στη γλώσσα”) και για τα γεγονότα της αντίστασης στην κατοχή. Με τους συντοπίτες του από την αγαπημένη του Απείρανθο Νάξου, ως κοινοτάρχης εκεί επιχείρησε να εφαρμόσει για μια ορισμένη περίοδο μια διοίκηση άμεσης δημοκρατίας της λαϊκής συνέλευσης όλων των χωριανών. Σε πολλές δίκες, στη διάρκεια των χρόνων της μεταπολίτευσης, ο Mανόλης Γλέζος ήταν μάρτυρας υπεράσπισης συντρόφων της EΔE και του EEK.
Τιμούμε τη μνήμη του αγωνιστή παλεύοντας για την νίκη της κοινωνικής επανάστασης στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο.
Πηγή φωτογραφίας: DTRocks / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)
