του Θόδωρου Κουτσουμπού
Η παρούσα εργατική πάλη των εργατών ντελίβερυ στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας έχει φέρει στο προσκήνιο ένα αφανές εν πολλοίς, νέο προλεταριάτο. Ένα προλεταριάτο συνδεμένο με τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί ή συντελούνται στη δομή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και στη μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους της παραγωγικής διαδικασίας σε χώρες χαμηλού εργατικού κόστους, στην Κίνα και τη νοτιο-ανατολική Ασία – μια διαδικασία που επιταχύνθηκε αφάνταστα στην περίοδο της πανδημίας του Covid-19.
Αν στην Ελλάδα ο κλάδος των εργαζομένων σε δίκυκλο εξελίσσεται ως ο μεγαλύτερος σε αριθμούς κλάδος εργασίας, ξεπερνώντας π.χ. τους οικοδόμους και αγκαλιάζοντας πάνω από 100.000 άνδρες και γυναίκες, το ίδιο και σε μεγαλύτερη κλίμακα συμβαίνει στις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, στη Νέα Υόρκη εργάζονται 65.000 εργάτες ντελίβερυ. Εξ άλλου και η «μήτρα» τέτοιων καπιταλιστικών εταιριών, οι διάφορες πλατφόρμες ελαστικής εργασίας, παντός είδους μεταφορών, π.χ. Uber, Wolt κ.λπ., πριν ρίξουν δίκτυα τους στην Ελλάδα είχαν την ληξιαρχική πράξη γέννησής τους στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία όπως η e-food, ή σε άλλες ελεγχόμενες αγορές.
Η ανάπτυξη τέτοιων αλυσίδων που στις εργασιακές σχέσεις σηματοδοτούν την κατάργηση κάθε εργασιακού δικαιώματος, με τους εργάτες τους να βαφτίζονται «συνεργάτες», χωρίς τα δικαιώματα που απορρέουν από την αναγνώριση της εξαρτημένης μισθωτής εργασίας (ασφαλιστικά δικαιώματα, δώρα, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε περίπτωση τροχαίο ατυχήματος ή ασθένειας). Αυτό δεν είναι επιστροφή στο μεσαίωνα, είναι ένα βήμα μπροστά στο μετα-μοντέρνο καπιταλισμό σε κρίση και παρακμή.
Αλλά αυτή η καταστροφή των εργασιακών σχέσεων φέρνει αναπόφευκτα και την εργατική αντίσταση. Όχι μόνο στην Ελλάδα, που την βλέπουμε αυτές τις μέρες με αφορμή την εκβιαστική απόλυση 115 εργαζομένων από την e-food. Τη βλέπουμε επίσης στις ΗΠΑ.
Το θέμα των εργατών ντελιβεράδων έγινε εξώφυλλο στο περιοδικό New York Magazine που πολύ πρόσφατα, στις 13 Σεπτεμβρίου 2021, κυκλοφόρησε με τίτλο : H Εξέγερση των Εργατών Delivery στη Νέα Υόρκη (the Revolt of New York’s Delivery Workers). Βέβαια, στο ρεπορτάζ η «εξέγερση» εννοείται μάλλον μεταφορικά, και κυρίως τις απόπειρες συγκρότησης οργανωμένης δράσης για την απόκρουση των κλοπών και ληστειών στα δίκυκλα, ωστόσο εμφανίζεται ανάγλυφα το μεγάλο κοινωνικό ζήτημα που χωρίς αμφιβολία θα εξελιχθεί σε αληθινή εξέγερση.
Περιγράφει τις συνθήκες εργασίας 65.000 μοτοσικλετιστών ντελιβεράδων της Νέας Υόρκης που κινούνται γρηγορότερα από οτιδήποτε άλλο μέσα στη μεγαλούπολη – κυνηγώντας φιλοδωρήματα, υπό τον φόβο των προστίμων, συχνός στόχος κλεφτών και σε μεγάλο βαθμό απροστάτευτων από την αστυνομία. Σε συνεργασία με το The Verge, το εξώφυλλο του New York Magazine της 13ης και 26ης Σεπτεμβρίου 2021 αφιερώνεται στους εργάτες ντελίβερυ και στις άθλιες συνθήκες εργασίας.
Το άρθρο με την υπογραφή του Josh Dzieza περιγράφει τις συνθήκες ζωής των εργαζομένων σε δίκυκλα -πολλοί από αυτούς αδήλωτοι, και πολλοί από αυτούς αποκλειστικά ισπανόφωνοι- πρέπει να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους ενάντια σε εξωτερικές δυνάμεις: Εταιρείες ντελίβερι, την τοπική κυβέρνηση, την Αστυνομία της Νέας Υόρκης, τους ανθρώπους που παραγγέλνουν μόνο ένα παγωτό χωνάκι από απόσταση 30 τετραγώνων χωρίς να αφήνουν φιλοδώρημα. Το κείμενο συνοδεύεται από 6λεπτο περίπου video με την κίνηση ενός ισπανόφωνου ντελιβερά στους δρόμους της Νέας Υόρκης.
Ολόκληρο το άρθρο εκτενή αποσπάσματα του οποίου μεταφράζονται εδώ στο site του The Verge: https://nymag.com/press/2021/09/on-the-cover-of-new-york-nyc-delivery-workers-revolt.html
