1ο ερώτημα: τι κυριαρχεί στις κάλπες;
Υπάρχει για τα αποτελέσματα της Κυριακής 7/7/2019 ένας αλάνθαστος δείκτης πραγματολογικών δεδομένων. Αυτός δεν είναι τόσο το ποσοστό των κομμάτων, το οποίο μόνο ενδεικτικά πρέπει να μας ενδιαφέρει όταν πρόκειται να δούμε τις τάσεις του εκλογικού σώματος. Και αυτό διότι τα ποσοστά των κομμάτων βγαίνουν από το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων και έτσι δεν υπολογίζεται η αποχή και η συμμετοχή.
Αλλά ακόμη και η αναγωγή στο σύνολο των εγγεγραμμένων -περιλαμβανόμενων δηλαδή των άκυρων και της αποχής- είναι εν μέρει ακριβής καθώς δεν έχουμε εκκαθαρισμένους εκλογικούς καταλόγους.
Συνεπώς, αυτό που μπορεί να μας δείξει μια κατεύθυνση τάσης είναι ο απόλυτος αριθμός ψήφων. Το νούμερο των ψήφων δηλαδή συγκριτικά με προηγούμενες εκλογές και οι αυξομειώσεις τους.
Μια απλή ανάγνωση για τον αριθμό των συμμετεχόντων στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις υπογραμμίζει την βαθειά καθεστωτική κρίση νομιμοποίησης των κοινοβουλευτικών εκπροσωπήσεων από την εποχή της κρίσης και μετά.
(πίνακας 1):
|
Εκλογές |
συμμετοχή αριθμητικά |
ποσοστιαία |
|
2004 |
7.573.368 |
76,50% |
|
2007 |
7.355.026 |
74,15% |
|
2009 |
7.044.606 |
70,95% |
|
2012 α |
6.476.818 |
65,12% |
|
2012 β |
6.155.464 |
62,40% |
|
2015 α |
6.330.356 |
64,01% |
|
δημοψήφισμα |
6.161.338 |
62,15% |
|
2015 β |
5.567.930 |
56,16% |
|
2019 |
5.769.503 |
57,92% |
Tι σημαίνει αυτό με απλά λόγια; Ότι από το 2004-2007 μέχρι φέτος κοντά 2 εκατομμύρια ψηφοφόροι απείχαν από τις κάλπες! Ακόμη και αν κάνουμε την αυθαίρετη ερμηνεία ότι σε αυτά τα 2 εκατομμύρια ψήφων υπάρχουν οι 500 χιλιάδες που μετανάστευσαν στο εξωτερικό πάλι μας λείπουν 1,5 εκατομμύριο ψήφοι περίπου.
Και μάλιστα αποχή απέχθειας και αποστροφής προς την υπάρχουσα πολιτική σκηνή. Που αν και δεν είναι ακριβώς η “συνειδητή αντιε-εκλογική” αποχή με τα χαρακτηριστικά της αναρχίας, εντούτοις είναι ολοένα και περισσότερο μια πιο εκλογικευμένη πράξη που θέλει να δώσει μήνυμα οργής, απογοήτευσης και απόρριψης.
2ο ερώτημα: υπάρχει δεξιά στροφή στην κοινωνία;
Παρόλα αυτά, από αυτούς που τελικά ψήφισαν, υπάρχει όντως μια δεξιά μετατόπιση; Και αν ναι σε ποιον βαθμό;
Ας κάνουμε μια απλή αριθμητική πράξη σύγκρισης του αθροίσματος:
– αποτελέσματα Σεπτ. 2015: ΝΔ + ΧΑ + ΑΝΕΛ + Λεβέντης + ΛΑΟΣ κ.λπ.
– αποτελέσματα 2019: ΝΔ + ΧΑ + Βελόπουλος + Λεβέντης + Τζήμερος κ.λπ.
Υπολογίστε επίσης ότι τότε είχαμε και το Ποτάμι που τώρα δεν το έχουμε και που το μεγαλύτερο μέρος του πήγε προς την ΝΔ. Και θα βρείτε την απάντηση στο ερώτημα. Διότι ουσιαστικά μιλάμε περισσότερο για ανακατατάξεις στην δεξιά πολυκατοικία με λεηλασία των μικρότερων συνδυασμών από την ΝΔ παρά για μαζική δεξιά στροφή που περιορίζεται το πολύ σε 160 χιλιάδες ψηφοφόρους παραπάνω. Αυτόν τον δεξιό πόλο με την σειρά του ας τον δούμε συγκριτικά τα τελευταία χρόνια (βλ. πίνακα 2)
|
Εκλογές |
ΝΔ |
Υπόλοιπα δεξιά, ακροδεξιά, κεντρώα πλην ΠΑΣΟΚ |
ΣΥΝΟΛΟ |
|
2004 |
3.360.506 |
188.433 |
3.548.939 |
|
2007 |
2.994.979 |
292.649 |
3.287.628 |
|
2009 |
2.295.719 |
454.909 |
2.750.628 |
|
2012 α |
1.192.103 |
1.783.390 |
2.975.493 |
|
2012 β |
1.825.497 |
1.118.585 |
2.944.082 |
|
2015 α |
1.718.694 |
1.230.616 |
2.949.310 |
|
2015 β |
1.526.400 |
1.064.441 |
2.590.841 |
|
2019 |
2.251.131 |
500.414 |
2.751.545 |
3ο ερώτημα: είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ο σταθερός έτερος πόλος ενός νέου διπολικού συστήματος;
Η μείωση του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2015 είναι όντως μόνο 145 χιλιάδες ψήφοι.
Έχει φυσικά προηγηθεί μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2015 η απώλεια και άλλων 320 χιλιάδων ψήφων. Σύνολο απωλειών από το ιστορικό υψηλό του Γενάρη του ‘15 και των τωρινών εκλογών 464 χιλιάδες.
Αλλά η μεγάλη διαφορά του 31,5% τώρα έναντι του 35% του 2015, είναι ότι τώρα πήρε ψήφους περισσότερο αντιδεξιού φόβου χωρίς καμιά προσδοκία, ελπίδα ή πολιτική συστράτευση, ενώ τότε ακόμη, δεν είχε σβήσει η θολή προσμονή, για κάτι καλύτερο.
Έχοντας χάσει από τα αριστερά του ένα σημαντικό κομμάτι ψηφοφόρων που πάει σε ΜΕΡΑ25, Πλεύση και οριακά προς ΚΙΝΑΛ, χάνει πολύ περισσότερους προς την αποχή, πράγμα που καταγράφηκε και στις ευρωεκλογές. Από την άλλη φαίνεται πως πήρε μερικούς ψήφους από ΑΝΕΛ, δυσαρεστημένους Καραμανλικούς, και αρκετούς φοβικούς της αριστεράς και της αναρχίας αλλά σε μια σχέση εντελώς χαλαρή και «μιας χρήσης» μόνο και μόνο για να μην βγει η ΝΔ.
Με άλλα λόγια, τώρα κάθε άλλο παρά δικοί του είναι οι ψήφοι.
Σε συνδυασμό, όμως, με την ανυπαρξία δυνάμεών του σε μαζικούς κοινωνικούς χώρους, συνδικάτα, αγροτικούς συλλόγους και με την πρόσφατη συντριβή του στις αυτοδιοικητικές εκλογές που προηγήθηκαν είναι σίγουρο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κάθε άλλο παρά ο “ισχυρός πόλος” του δήθεν σταθερού διπολικού συστήματος θα είναι.
4ο Είναι το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ σε τροχιά ανάκαμψης μιας και πήρε 116 χιλιάδες ψήφους παραπάνω;
Απάντηση: τι ακριβώς είναι πλέον το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ; Πέρα από το άθροισμα μηχανισμών του… «βαθέος κράτους», της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας και των ΟΤΑ;
Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχει διαλυθεί ανεπιστρεπτί διότι οι όροι συγκρότησης και γιγάντωσής του στην μεταπολίτευση έχουν οριστικά διαρραγεί. Το καλύτερο δε που μπορεί να ελπίζει είναι ο ρόλος του μπαλαντέρ, αν και εφόσον οι νέες φυγόκεντρες δυνάμεις από Βενζέλο, Χρυσοχοΐδη κ.λπ. δεν το διαλύσουν τελείως.
Στην παρούσα συγκυρία περισσότερο πήρε κάτι… «ρεστα» από Ποταμι και άλλους μικρότερους συνδυασμούς που διαλύθηκαν, παρά κατέγραψε μια καθαρή δυναμική συσπείρωσης.
5ο Είναι σημαντική η κοινοβουλευτική ήττα της ΧΑ ή μας αφήνει αδιάφορους;
Άραγε εκείνοι που τώρα λένε “ε και τι έγινε που έμειναν εκτός βουλής” είναι οι ίδιοι που το 2012 έλεγαν “ε και τι έγινε που μπήκαν στην βουλή” ;
Ας το απαντήσουμε ρητά και ξεκάθαρα: Όποιος δεν καταλαβαίνει την διαφορά του να έχεις μέσα στην βουλή ένα ναζιστικό κόμμα-συμμορία μαχαιροβγαλτών πρότυπο για όλη την ευρωπαϊκή ακροδεξιά και στο να έχεις έναν… πλασιέ κηραλοιφής για την φαλάκρα σαν τον Βελόπουλο, δεν σκαμπάζει και πολλά από πολιτική.
Η ΧΑ μένει χωρίς κρατικό χρήμα, βουλευτική ασυλία, μετακλητούς υπαλλήλους και θεσμικά επιβεβλημένη μηντιακή προβολή ακριβώς την ώρα που ξεκίνησαν οι απολογίες των κατηγορούμενων. Επιπλέον δίνεται ένα συμβολικό μήνυμα διεθνώς στην μυθολογία του αήττητού της. Αυτά είναι πολύ πιο δυνατά από την -σχεδόν σίγουρη- πιθανότητα, ότι ένα κομμάτι της θα περάσει στην παρανομία και την μειοψηφική τρομοκρατία όπως ήδη προαναγγέλλει πάνω από το κουφάρι της ο Παναγιώταρος.
Χαιρετίζουμε την απώλεια των 3/5 της δύναμής της, που την θέτουν εκτός βουλής και ταυτόχρονα δεν εφησυχάζουμε ούτε για μια στιγμή, ούτε για τα ρετάλια της, ούτε για επίδοξους κληρονόμους της στην υπόλοιπη άκρα δεξιά αλλά ούτε και κυρίως για τους επίσημους κρατικούς μηχανισμούς που θα επιχειρήσουν να την απορροφήσουν στην δούλεψή τους από εδώ και πέρα.
6ο και τι γίνεται με την υπόλοιπη αριστερά;
Το ΜΕΡΑ25 του Βαρουφάκη πήρε ψήφους ως μια συνεπής ανάμνηση του πρώτου 6μηνου του 2015. Χωρίς σαφή πολιτικό πρόγραμμα και θέσεις, χωρίς μηχανισμό και στελέχη, με αδιαφανή διαδικασία και τρόπο λειτουργίας απλά πλασαρίστηκε στο θυμικό του κόσμου από τα ΜΜΕ ως το «συνεπές 2015» που ταρακούνησε τους δανειστές.
Είναι σίγουρο ότι με την είσοδο στην βουλή θα αποκαλυφθεί αυτό που επιμελώς κρύφτηκε: η πραγματική πολιτική του φύση. Ήδη ο Βαρουφάκης έσπευσε πρώτος από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς το βράδυ των εκλογών να συγχαρεί τον Μητσοτάκη και να δηλώσει την θέλησή του να βρίσκεται σε διάλογο και με την ΝΔ.
Με καταγεγραμμένο το 99,99% των εκλογικών τμημάτων το ΚΚΕ πήρε σχεδόν τον ίδιο αριθμό ψήφων του Σεπτεμβρίου του 2015:
Από 301.684 τότε, τώρα είναι στο 299.592!
Σημειώνει μια μικρή άνοδο σε Αθήνα και Πειραιά που λογικά πρέπει να ερμηνευτεί ως οριακή συσπείρωση κόσμου της ευρύτερης αριστεράς από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ, πράγμα που το σημείωσαν για πρώτη φορά στις πρώτες εκτιμήσεις τους ρητά και ονομαστικά, κάποια στελέχη του, αλλά έπεσε οριακά σε όλες τις άλλες.
Για κάποιο κομμάτι του κόσμου της Αριστεράς η ψήφος στο ΚΚΕ λειτούργησε ως «αποθήκη ψήφων» προσωρινά. Ωστόσο, δεν κατάφερε να καταγράψει κάποια δυναμική στην κοινωνία και να εκμεταλλευτεί την κρίση του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και ο ίδιος ο κόσμος δεν συγχωρεί την στάση του στην εξέγερση του 2008, στα κινήματα των πλατειών το 2011-2012, και την αδιαφορία του στο δημοψήφισμα του 2015, κορυφαία στιγμή πολιτική πόλωσης της κοινωνίας.
Η εξωκοινοβουλευτική αριστερά τέλος, θερίζει αυτά που έσπειρε και δεν της φταίει κανείς έξω από τον εαυτό της:
1) Oλοκληρώνεται η αναμενόμενη συντριβή της ΛΑΕ που χάνει τα 9/10 της δύναμής της, του 2015, καθώς αρνήθηκε επίμονα να ξεκαθαρίσει τις θέσεις και τις γραμμές της από τα εθνικοπατριωτικά χαρακτηριστικά και τον κυβερνητισμό της. Αποτελεί οριστική ιστορική στρατηγική ήττα της πολιτικής της και της άρνησή της για οποιαδήποτε ουσιαστική αυτοκριτική ως προς το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ως προς τον τρόπο και την διαδικασία που έσπασε από αυτόν, too little too late.
2) H ΑΝΤΑΡΣΥΑ διατηρεί κάποιες δυνάμεις -έχοντας χάσει το μισό της δύναμης του κοινού κατεβάσματος με το ΕΕΚ τον Σεπτέμβριο του 2015- αλλά με ανοιχτές όλες τις πληγές της. Είναι σίγουρο ότι τίποτα δεν θα μείνει ίδιο και εκεί, κάτι που έχει προαναγγελθεί από τους πάντες εντός και εκτός, ήδη πριν τις εκλογές.
Γ. Xλ.
