Τα ΑΕΙ-ΤΕΙ στη μέγγενη του 3ου Μνημονίου
Μπορεί οι αντιδραστικότεροι συντηρητικοί κύκλοι να είχαν συσπειρωθεί με το κεντρικό σύνθημα “Όχι Μπαλτά στην Παιδεία” ενάντια στον Υπουργό Παιδείας της πρώτης θητείας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Αριστείδη Μπαλτά, αντιδρώντας στις στοιχειωδέστατες υποχωρήσεις του νομοσχεδίου του από τον πανεπιστημιοκτόνο νόμο-πλαίσιο της Διαμαντοπούλου (κατάργηση των διαγραφών φοιτητών, κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρύματος). Ωστόσο, τον πραγματικό μπαλτά έρχεται να επιφέρει στο δικαίωμα της νεολαίας στη μόρφωση η νέα ηγεσία του Υπουργείου με επικεφαλής το Νίκο Φίλη.
Το ποδαρικό του στο Υπουργείο έκανε με την ανακοίνωση της περικοπής της χρηματοδότησης σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ κατά 20% για το νέο ακαδημαϊκό έτος. Η νέα μείωση έρχεται να προστεθεί στις δραματικές μειώσεις που έχουν υποστεί τα ελληνικά πανεπιστήμια για να φτάσουν σήμερα στο μείον 80% σε σχέση με το 2009.
Η απόφαση αυτή στερεί από τα πανεπιστήμια τους στοιχειωδέστερους υλικούς όρους λειτουργίας τους. Η πρόταση της αυτοχρηματοδότησης των πανεπιστημίων που βρέθηκε στο επίκεντρο της Συνόδου Πρυτάνεων στις 8 Οκτωβρίου με την παρουσία σύσσωμης της νέας ηγεσίας του υπουργείου είναι όχι μόνο αντιδραστική, αλλά και εξόφθαλμα ανεπαρκής για την κάλυψη των αναγκών. Συγκεκριμένα, οι προτάσεις που βρέθηκαν στο τραπέζι είναι η αναζήτηση φτηνού δανεισμού για τα πανεπιστήμια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων -με την ταυτόχρονη υποθήκευση φυσικά του περιεχόμενου των σπουδών- και την διευκόλυνση της αξιοποίησης της περιουσίας των πανεπιστημίων με αλλαγή του χαρακτήρα των αντίστοιχων εταιρειών αξιοποίησης σε εμπορικό. Επιπρόσθετα, η ένταξη των πανεπιστημίων στο κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ και η απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη θα ενίσχυαν ένα μοντέλο εξοικονόμησης πόρων μαζί με τη μείωση των ενοικιαζόμενων εγκαταστάσεων και των λειτουργικών εξόδων. Τα συσσωρευμένα χρέη των ιδρυμάτων στη ΔΕΗ βρίσκονται εκτός συζήτησης, όπως και τα προφανή ερωτηματικά τού πώς θα αποπληρωθούν τα όποια δάνεια από τα πανεπιστήμια. Αυτό που φαίνεται να πιστεύουν Υπουργείο και Πρυτάνεις είναι πως θα αποκτήσουν πόρους μέσω του σχεδιασμού t-shirt και φούτερ με λογότυπα των ιδρυμάτων, όπως ήδη ανακοίνωσε το ΕΚΠΑ.
Η Οργάνωση Επαναστατικής Νεολαίας προειδοποίησε πως ένα νέο σχέδιο Αθηνά, ένα νέο σχέδιο λουκέτων σε σχολές βρίσκεται προ των πυλών, για να επιβεβαιωθεί από δημοσίευμα του κυριακάτικου φύλλου “Καθημερινής” (18/10). Με την επανάληψη επιχειρημάτων, όπως αυτά του Αρβανιτόπουλου, σχεδιάζεται ένας νέος γύρος συγχωνεύσεων και διακοπής λειτουργίας σχολών και ιδρυμάτων για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Η φράση που αποδίδεται στον ίδιο το Νίκο Φίλη ότι “ο επανασχεδιασμός του χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης θα γίνει με βάση το μοντέλο της παραγωγικής ανασυγκρότησης”, μας δίνει μια ζοφερή εικόνα λουκέτων για τα πανεπιστήμια, αν αναλογιστούμε τα αποτέλεσματα που θα έχει η πολιτική λιτότητας της κυβέρνησης με την ύφεση που θα προκαλέσει στην παραγωγή.
Στην ίδια κατεύθυνση πλήρους διάλυσης βρίσκονται και οι συνταγές αντιμετώπισης της έλλειψης διδακτικού προσωπικού. Η πρόταση να καλυφθούν τα διδακτικά κενά χωρίς προσλήψεις καθηγητών από ομάδες υποψηφίων διδακτόρων που θα αμείβονται με 500 εως 700 ευρώ για τη διδασκαλία μαθημάτων έρχεται να οδηγήσει ταυτόχρονα στην κατακόρυφη υποβάθμιση της ποιότητας σπουδών και τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων μέσα στο πανεπιστήμιο.
Οφείλουμε να επισημάνουμε φυσικά πως ο “Εθνικός Διάλογος για την Παιδεία” που εξήγγειλε στις προγραμματικές δηλώσεις τόσο ο Φίλης, όσο και ο ίδιος ο Τσίπρας θα οδηγήσουν σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του 3ου Μνημονίου στην προσαρμογή της εκπαίδευσης συνολικά στις βέλτιστες πρακτικές του ΟΟΣΑ, δηλαδή περαιτέρω ιδιωτικοποίηση και επιχειρηματικοποίηση των πανεπιστήμιων σε ό,τι -και αν- απομείνει από τη διάλυση. Μέχρι την επεξεργασία του νέου νόμου-πλαισίου παραμένει σε ισχύ ο διαβόητος νόμος Διαμαντοπούλου (4009/2011) κλείνοντας το μάτι στους αντιδραστικότερους κύκλους της εκπαίδευσης.
Η Ελλάδα ταυτόχρονα έχει το ρεκόρ των ανέργων πτυχιούχων με ποσοστό 19,4% ανάμεσα στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ. Αν συνδυάσουμε αυτό το γεγονός με την ανεργία των νέων που ξεπερνά το 50% τίθενται προφανή ερωτηματικά για τον ίδιο το ρόλο ύπαρξης των πανεπιστημίων. Οι πτυχιούχοι δεν φαίνεται να μπορούν να αποκατασταθούν ούτε στον ιδιωτικό τομέα ούτε στο δημόσιο.
Συναγερμό πρέπει να σημάνουν τα σχέδια του υπουργείου για το φοιτητικό κίνημα και το δικαίωμα ολόκληρης της νεολαίας στη μόρφωση.
Νίκος Τζιρής
