12η Μαρξιστική Διεθνιστική Κατασκήνωση του ΕΕΚ και της ΟΕΝ
Ο Οκτώβρης του 1917 στο Κάμπινγκ του ΕΕΚ
Στην 12η Μαρξιστική Διεθνιστική Κατασκήνωση του ΕΕΚ και της ΟΕΝ, πήραν μέρος δεκάδες σύντροφοι και συντρόφισσες, μέλη και φίλοι του Κόμματος και της νεολαίας του, από τις 23 ως τις 28 Αυγούστου στην Ερέτρια Εύβοιας, σε μια υψηλού θεωρητικού επιπέδου εκπαιδευτική διαδικασία μέσα σε συνθήκες μιας κρίσιμης διεθνούς στροφής στην πολιτική και οικονομική κρίση του καπιταλισμού.
Καίρια ήταν η παρουσία και συμβολή των διεθνών μας συντρόφων, του σ. Λατίφ Πάρκερ (περιοδικό Κριτίκ) από την Ν. Αφρική, του σ. Τζάν από το Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα (DIP/CRFI – Τουρκία), του σ. Σαϊντ Γκαφούροφ από το Ενωμένο Κομμουνιστικό Κόμμα (Ρωσία) και του σ. Άλεξ Στάινερ από τις ΗΠΑ. Εκτός από τις ολομέλειες και τις συνεδριάσεις των ομάδων, υπήρχαν ώρες αναψυχής και κολύμβησης, προβολή ταινίας, ομαδικά παιχνίδια και διάβασμα βιβλίων (η Λοκομοτίβα είχε φροντίσει γι’ αυτό), ενώ την υλική βάση όλων αυτών φρόντιζε η συλλογική κουζίνα με καλά και γευστικά γεύματα…
Το κέντρο της θεωρητικής και πολιτικής προσοχής της Κατασκήνωσης αποτελεί η στροφή στην διεθνή κρίση με κέντρο τις ΗΠΑ. Τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης βρίσκουν τον καπιταλισμό αντιμέτωπο με την αποτυχία όλων των στρατηγικών αναχαίτισης της κρίσης του, από το 1914 και μέχρι το 2007, χρονιά που ξεσπά η τρέχουσα παγκόσμια κρίση που κλείνει φέτος τα 10 χρόνια. Όπως ειπώθηκε ήδη στην πρώτη εισαγωγική συνάντηση της Κατασκήνωσης, από τον σ. Σάββα Μιχαήλ, το φάντασμα του κομμουνισμού πλανιέται πάνω από τον κόσμο και διεθνώς έχουν πληθύνει οι φωνές μέσα στην άρχουσα τάξη που κρούουν το καμπανάκι του κινδύνου για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το καπιταλιστικό σύστημα στην σημερινή περίοδο.
Από τον εγκληματία πολέμου Χένρι Κίσσινγκερ και την ομιλία του με θέμα «Χάος και Τάξη σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο», στην οποία αναγνωρίζει ότι τίποτα δεν λύθηκε με την κατάρρευση του 1989-91 και ότι η ολοκληρωτική απουσία στρατηγικής επιβίωσης του συστήματος είναι το άλυτο πρόβλημα σήμερα· από τον τίτλο κεντρικού άρθρου των FinancialTimes στις 15/8 «Από τον Λένιν στην Lehman Brothers: τα μεγάλα ψεύδη» στο οποίο διαπιστώνεται η αποτυχία να λυθεί η κρίση του 2007-8, έως τις αντικομμουνιστικές φιέστες της Ε.Ε. και την φασιστική σφαγή στο Σαρλότσβιλ των ΗΠΑ (με συμμετοχή ελλήνων φασιστών), μια νέα φάση της σύγκρουσης των τάξεων αναπτύσσεται διεθνώς, όπου το ζήτημα της επανάστασης και του Κομμουνισμού, στο δρόμο που άνοιξε ο Οκτώβρης, έρχεται ξανά στο επίκεντρο.
Την Πέμπτη 24 Αυγούστου, η πρώτη συνεδρίαση με θέμα τον Οκτώβρη του 1917 ως Παγκόσμιο Συμβάν, άρχισε με εισήγηση του σ. Σάββα Μιχαήλ. «Η επανάσταση μοιάζει αδύνατη μέχρι να γίνει αναπόφευκτη», σημείωσε, ανατρέχοντας σε μια φράση του Λέον Τρότσκι. Το 1917 ήταν μια τομή στην παγκόσμια ιστορία. «Το παγκόσμιο πλαίσιο δεν είναι μόνο ο παγκόσμιος πόλεμος, που διέλυσε τον τσάρο και τον Κερένσκι. Από τα Σοβιέτ στη βόρεια Ιταλία και την επανάσταση στη Γερμανία, μέχρι τη Σκωτία και την Αγγλία, από τη Βόρεια Αμερική του πανίσχυρου εργατικού κινήματος των Wooblies και των πρώτων κομμουνιστών, ως την αιματοβαμμένη Τραγική Εβδομάδα στην Αργεντινή το 1919, με την απεργία των εργατών μετάλλου και των λιμενεργατών, με το σχηματισμό Σοβιέτ Εβραίων εργατών και τις επιθέσεις των φασιστών στις εβραϊκές συνοικίες του Μπουένος Άιρες, ένα διεθνές επαναστατικό κύμα αναπτυσσόταν από το 1917 και μετά. Όταν υποχώρησε, εμφανίστηκαν ανοιχτά τα αντιδραστικά ιδεολογήματα του «σοσιαλισμού σε μια μόνη χώρα», μαζί με την ερμηνεία της Ρωσικής Επανάστασης σαν ένα ρωσικό γεγονός. Ο σ. Σ.M. ανέλυσε τους παγκόσμιους όρους που έκαναν δυνατή την έναρξη της επανάστασης στην Ρωσία, όροι που έχουν αναλυθεί από τον Κάρλ Μαρξ: την συγκέντρωση των μέσων παραγωγής σε ελάχιστα χέρια, την οργάνωση της εργασίας από τα μονοπώλια και την δημιουργία της παγκόσμιας αγοράς. Με αυτά τα τρία γεγονότα, ο καπιταλισμός έχοντας ολοκληρώσει την ιστορική του αποστολή, περνά την Καθολική του (Universal) κρίση. Το κεφάλαιο γίνεται φραγμός στον ίδιο του το εαυτό, θέτοντας το ζήτημα: διέξοδος από το σύστημα ή καταστροφή. Το ιδιαίτερο στοιχείο της τρέχουσας κρίσης είναι ότι το κέντρο της είναι οι Μητροπόλεις του ιμπεριαλισμού, πρώτα απ’ όλα στην Αμερική και την Ευρώπη. Οι συνέπειες αυτής της κρίσης στην οικονομία – φούσκα της Κίνας, η οποία βασίστηκε στον κανιβαλισμό των κατακτήσεων της επανάσταση του 1949 και την εξάρτηση της Κίνας από τις ΗΠΑ, είναι εκρηκτικές. Μια κυοφορούμενη έκρηξη της κινέζικης φούσκας είναι ο δεύτερος πιο ισχυρός παράγοντας μιας ανεξέλεγκτης υποτροπής της παγκόσμιας κρίσης, μετά την έκρηξη της φούσκας του χρέους που έχει τετραπλασιαστεί στις ΗΠΑ μετά το 2007-8.
Καταλυτικά για την κατανόηση της διεθνούς κρίσης είναι όσα ειπώθηκαν από τους διεθνείς συντρόφους, το απόγευμα της ίδιας μέρας. O σ. Λατίφ Πάρκερ μίλησε για την αναγκαιότητα μιας διεθνούς ανάλυσης της καπιταλιστικής κρίσης προκειμένου να κατανοήσουμε τι συμβαίνει σε κάθε χώρα. Ο σύντροφος παρουσίασε φρικαλέα στοιχεία της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης στη Νότια Αφρική, από την ντόπια άρχουσα τάξη και το ξένο κεφάλαιο, κυρίως 6 μεγάλων εταιρειών, οι οποίες μάλιστα με το νέο Σύνταγμα αποκτούν αυξημένα δικαιώματα πάνω στον ορυκτό πλούτο της χώρας. Η διαφθορά σε όλο το κράτος και πρώτα απ’ όλα της Κυβέρνησης Ζούμα του Αφρικάνικου Εθνικού Κονγκρέσου (ΑΝC, υποστηριζόμενο από το ΚΚ Ν. Αφρικής), προκαλεί την οργή του λαού, που ζει μέσα στη φτώχεια και σε απάνθρωπες συνθήκες. Μετά την σφαγή της εξέγερσης των εργατών στα αδαμαντορυχεία και χρυσορυχεία στην Μαρικάνα (το 2012), το συνδικάτο COSATU, δυσφημισμένο από την προδοτική του συνεργασία με τους δολοφόνους των εργατών, είναι σε κρίση. Νέες οργανώσεις εμφανίζονται, όπως το συνδικάτο AMCO, έχουν μεγαλύτερη υποστήριξη πλέον από τις μάζες και πολλοί ηγέτες του δολοφονούνται.
Ο σύντροφος Τζαν από το DIP, μίλησε για τη σημασία που έχει η μελέτη της Οκτωβριανής Επανάστασης και ιδιαίτερα των Θέσεων του Απρίλη του Λένιν. Στην Τουρκία, όπως πολλοί μπολσεβίκοι δεν έβλεπαν την ωριμότητα για την επανάσταση το 1917, έτσι τώρα η πλειοψηφία της αριστεράς υπερτιμά την ισχύ του καθεστώτος Ερντογάν που καταστέλλει την αριστερά και την εργατική τάξη. Μετά την εξέγερση του Γκεζί, την μεγάλη απεργία των μεταλλεργατών το 2014 και το αποτυχημένο πραξικόπημα, η καθεστωτική κρίση σοβεί στην Τουρκία. Ο σύντροφος μίλησε για τις αυξανόμενες τριβές του καθεστώτος Ερντογάν με τον ιμπεριαλισμό καθώς και για την αυξανόμενη οικονομική κρίση της Τουρκίας που δίνει πολιτικό χαρακτήρα στους αγώνες και τα αιτήματα της εργατικής τάξης. Αυτό που χρειάζεται για την σωτηρία της εργατικής τάξης είναι το ξεσκέπασμα της διπλοπρόσωπης στάσης του Ερντογάν μπροστά στον ιμπεριαλισμό και η ανάπτυξη του ταξικού αντι-ιμπεριαλιστικού πολέμου, με το χτίσιμο ισχυρού ταξικού Κόμματος.
Ο σύντροφος Σαϊντ Γκαφούροφ από το Ενωμένο Κομμουνιστικό Κόμμα (Ρωσία), ξεκίνησε λέγοντας ότι τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης είναι όχι ρώσικη γιορτή, αλλά γιορτή της εργατικής τάξης όλου του κόσμου. Μίλησε για τον βοναπαρτιστικό χαρακτήρα του καθεστώτος Πούτιν, που προσπαθεί να ισορροπήσει με ένα ισχυρό κρατικό-αστυνομικό καθεστώς ανάμεσα στο παγκόσμιο κεφάλαιο και την ντόπια άρχουσα τάξη από τη μία και την εργατική τάξη και την αριστερά από την άλλη, προκειμένου να διασώσει την άρχουσα τάξη, μετά την χρεοκοπία του 1998. Ο ρόλος του Πούτιν στην Ουκρανία ήταν η παροχή κάποιων όπλων στο Ντονμπάς, σαν διαπραγματευτικό χαρτί στα παζάρια του με τον ιμπεριαλισμό. Σε μια Ουκρανία που οι φασίστες δολοφονούν αγωνιστές και Ρομά, ο Πούτιν και οι εθνικιστές θα προδώσουν το λαό των Λαϊκών Δημοκρατιών και ήδη συνεργάζονται με τον Ποροσένκο σε οικονομικά ζητήματα. Ο σύντροφος παραλλήλισε το ρόλο του Πούτιν στην Ουκρανία και τη Συρία με τον προδοτικό ρόλο το Στάλιν στην Ισπανική επανάσταση και μίλησε για τη σημασία που έχει για την κατανόηση της σημερινής κατάστασης στην Ρωσία η ανάγνωση του κειμένου του Τρότσκι, «Βοναπαρτισμός, Φασισμός και Πόλεμος». Τέλος, σημείωσε την σημασία που έχει η αυξημένη προλεταριοποίηση στην ρωσική κοινωνία, καθώς και την έλξη που ασκεί η Οκτωβριανή Επανάσταση στη νεολαία σήμερα, ενώ περίπου το 1/3 των διανοούμενων συμμετέχουν στην αριστερά.
Ο Οκτώβρης του 1917 ως διαρκής επανάσταση
H συνεδρίαση της Παρασκευής 25 Αυγούστου ξεκίνησε με εισήγηση του σ. Θόδωρου Κουτσουμπού με θέμα «Ο Οκτώβρης του 1917 ως διαρκής επανάσταση». Ο εισηγητής, υπενθύμισε ότι την ίδια ακριβώς μέρα, πριν 100 χρόνια, σημειώθηκε το πραξικόπημα του πρώην τσαρικού στρατηγού Κορνίλοφ, αρχηγού του στρατού επί… δημοκρατίας. H αντιμετώπισή του από τους μπολσεβίκους πέρα από μάθημα επαναστατικής τακτικής αποτέλεσε στροφή στην ανάπτυξη της Pωσικής επανάστασης και την κατάληψη της εξουσίας από τα σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών.
Ο σ. Θ. K. ξεδίπλωσε το νήμα της γέννησης και ανάπτυξης των παγκόσμιων όρων της Οκτωβριανής Επανάστασης, με την έκρηξη των ιστορικών αντιφάσεων του ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού στον Παγκόσμιο Πόλεμο: το σπάσιμο της αλυσίδας στον αδύναμο κρίκο της, την αδυναμία της Φεβρουαριανής Επανάστασης να λύσει τα βασικά ζητήματα της Ρωσίας, τη νίκη των μπολσεβίκων πάνω στα συμβιβαστικά κόμματα των εσέρων και των μενσεβίκων. Απαραίτητος οδηγός σε αυτή την πορεία ήταν «Οι θέσεις του Απρίλη», η λενινιστική έκφραση της θεωρίας της Διαρκούς Επανάστασης, με τις οποίες το μπολσεβίκικο κόμμα ξεπέρασε την αλγεβρικά διατυπωμένη φόρμουλα «της δημοκρατικής δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς» που στα χέρια των «παλιών μπολσεβίκων», του Kάμενεφ και του Στάλιν κ.ά., γινόταν λαθεμένη και μετάτρεπε το προλεταριακό κόμμα σε άκρα αριστερή πτέρυγα της αστικής δημοκρατίας – μιας δημοκρατίας νεκροβίωτης, αφού, όπως έδειξε και το πραξικόπημα Kορνίλοφ, είχε με σαφήνεια τεθεί το δίλημμα: μπολσεβικισμός ή μαυροεκατονταρχίτικη (πρωτο-φασιστική) στρατιωτική δικτατορία.
Oι Θέσεις του Aπρίλη, όπως και το βιβλίο «Κράτος και Επανάσταση», είναι το θεωρητικό-πολιτικό θεμέλιο για την κατάληψη της εξουσίας από τα σοβιέτ και τη δημιουργία κράτους στα πρότυπα της Kομμούνας – ανεξάρτητα από τη μετέπειτα γραφειοκρατικοποίηση… Στη βάση τους βρίσκεται η φιλοσοφική επανάσταση που έκανε ο Λένιν στα χρόνια 1914-16, με τις μελέτες στη φιλοσοφία και ειδικά στη χεγγελιανή διαλεκτική, που αποτυπώθηκε επίσης στην ανάλυση της φύσης της εποχής, ως εποχής του ιμπεριαλισμού, ανώτατου σταδίου του καπιταλισμού, πάνω στο έδαφος του οποίου τοποθετεί τον Παγκόσμιο Πόλεμο και την παγκόσμια επανάσταση.
Με αυτά τα διαλεκτικά υλιστικά εφόδια ο Λένιν βλέπει την Ρωσική Επανάσταση στο γίγνεσθαί της, μια στιγμή της παγκόσμιας επανάστασης, αρχή της μετάβασης στον Κομμουνισμό. «Παγκόσμια, εκτεινόμενη στην κλίμακα της ιστορίας είναι η οπτική του Λένιν», είπε ο σ. Θ. Κουτσουμπός. Ο εισηγητής αναφέρθηκε στη θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης όπως διατυπώθηκε από τον Μαρξ και Ένγκελς και στη συνέχεια αναπτύχθηκε από τον Τρότσκι και τον Λένιν, απαντώντας σε όψιμους απολογητές του σταλινισμού σε σχέση με τη θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης και τη σημασία της για τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ο σύντροφος ολοκλήρωσε την εισήγηση, λέγοντας ότι για τη διαρκή επανάσταση σήμερα είναι κρίσιμη όσο ποτέ η πάλη της ΣΕΤΔ για την επανίδρυση μιας Επαναστατικής Διεθνούς, της Τέταρτης Διεθνούς και το χτίσιμο του Εργατικού Επαναστατικού Κόμματος στην Ελλάδα και επαναστατικών κομμάτων διεθνώς.
Τέχνη και Επανάσταση
Αδιάσπαστο μέρος της δεύτερης αυτής συνεδρίας της Κατασκήνωσης, για την Οκτωβριανή Επανάσταση ως Διαρκή Επανάσταση ήταν και το απογευματινό εργαστήρι που πραγματοποιήθηκε: Τέχνη κι Επανάσταση και τα Προβλήματα της Kαθημερινής Zωής. Οι δύο εισηγητές σ. Ερνέστο Αγγελής και σ. Κατερίνα Μάτσα, μίλησαν για τις τεράστιες προοπτικές που άνοιξε η Οκτωβριανή Επανάσταση, τόσο στα ζητήματα της τέχνης και της κουλτούρας, όσο και στα ζητήματα της πάλης για να αλλάξουν τον τρόπο ζωής των μαζών. Στην πρώτη εισήγηση, παρουσιάστηκε ο αντίκτυπος που είχε η επανάσταση στην Τέχνη αλλά και η Τέχνη στην Επανάσταση, μέσα από τη δράση των πρωτοπόρων καλλιτεχνών της ρωσικής και σοβιετικής πρωτοπορίας, από το 1910 μέχρι το 1928.
Η Κατερίνα Μάτσα μίλησε για την ώθηση που δόθηκε από την επανάσταση στην αλλαγή της ζωής των μαζών, με την κινητοποίησή τους για το Υψηλό, την υπέρβαση της καθημερινής μιζέριας και ρουτίνας. «Πρωτοβουλία – πρωτοβουλία – πρωτοβουλία» έλεγε ο Λένιν, τονίζοντας ότι «μόνο όσοι ριχτούν στο καμίνι της δημιουργικότητας των μαζών θα κρατηθούν στην εξουσία». Ο Οκτώβρης πραγματοποιήθηκε σαν πραγμάτωση των δυνατοτήτων ενεργοποίησης της κοινωνικής δημιουργικότητας των μαζών. Το ιδανικό του σοσιαλισμού ήρθε να τροφοδοτήσει την κινητήρια δύναμη της σοσιαλιστικής ιδεολογίας. Άρχισε να ξεπερνιέται η αποξένωση των προλεταριακών μαζών από τον πολιτισμό που κρατούσαν οι από πάνω. Έμπαινε μέσα στη ζωή τους.
Η απώλεια των καλύτερων στελεχών της επανάστασης στον εμφύλιο πόλεμο, διόγκωσε την γραφειοκρατία και μπλοκάρισε την επανάσταση. Ο Λένιν όπως και ο Τρότσκι ξεκινούσε μια πάλη ενάντια στην γραφειοκρατικοποίηση του σοβιετικού καθεστώτος. Η τέχνη θα μπορούσε να γίνει όπλο για την πολιτική αναδιαπαιδαγώγηση των μαζών. Ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης και συντηρητισμού απέναντι στη γυναίκα, για την απελευθέρωσή της στην πράξη. Η Κατερίνα Μάτσα αναφέρθηκε στις αντιλήψεις του γάλλου μαρξιστή Λεφέβρ για την επέκταση της επανάστασης στο χώρο της καθημερινής ζωής των μαζών και στις αντιλήψεις της μαρξίστριας Αλεξάνδρας Κολλοντάι για μια «νέα ηθική», την προσαρμογή του έρωτα στις νέες συνθήκες της επανάστασης. Έκανε επίσης μια σύντομη επισκόπηση στην πορεία της ψυχανάλυσης στη Ρωσία και μετά στην ΕΣΣΔ, από την πρωτοπόρο Τατιάνα Ρόζενταλ η οποία ίδρυσε σχολείο για παιδιά με νευρωσικά προβλήματα στηριγμένο στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία, την φίλη του Λένιν Βέρα Σμιθ και το σχολείο της για τα ορφανά του εμφυλίου πολέμου και τις διώξεις των υποστηρικτών της ψυχανάλυσης και ψυχαναλυτών όπως του Βυγκότσκι και Λούρια από το σταλινικό καθεστώς. Η σ. K.M. απαντώντας σε όσους λένε ότι «είναι αναπόφευκτα καταδικασμένη η επανάσταση», είπε ότι δεν είναι απόλυτοι οι περιορισμοί μας και μπορούν ξεπεραστούν στην πράξη. Με την κατανόηση των μαθημάτων του Οκτώβρη θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε σήμερα ανάλογα προβλήματα.
Στο τέλος της ομιλίας της, πραγματοποιήθηκαν τοποθετήσεις συντρόφων, που είπαν ότι η πάλη ενάντια στην μιζέρια της καθημερινότητας με την οποία το σύστημα στοχεύει να μας υποτάξει, είναι βασική για την εκμηδένιση κάθε απάνθρωπης εξουσιαστικής σχέσης με την ανατροπή του καπιταλισμού και τον πανανθρώπινο κομμουνισμό. Το καθήκον μας είναι την κατάλληλη ώρα «να κάνουμε την επανάσταση διαρκή», όπως είπε ο σ. Σάββας Μιχαήλ.
Η Οκτωβριανή Επανάσταση και το ελληνικό εργατικό κίνημα
Η πρωινή ολομέλεια του Σαββάτου 26 Αυγούστου, αφιερώθηκε στο θέμα της επίδρασης της Οκτωβριανής Επανάστασης στο εργατικό κίνημα στην Ελλάδα. Ο σύντροφος Νίκος Πελεκούδας έκανε μια αναδρομή στην ίδρυση του πρώτου εργατικού κόμματος στη χώρα, του ΣΕΚΕ, το 1918. Μίλησε για την εκρηκτική πολιτική κατάσταση στη χώρα στις αρχές της δεκαετίας του 20, εξετάζοντας την πολιτική του ΣΕΚΕ την περίοδο 1920-22, μια πολιτική ταλαντευόμενη. Το πρώτο ζήτημα που τέθηκε στην ίδρυσή του ήταν η προσχώρησή του στην χρεοκοπημένη Δεύτερη ή την ετοιμαζόμενη Τρίτη Διεθνή. Ο Βενιζέλος μάλιστα προσφέρθηκε να χρηματοδοτήσει την συμμετοχή του ΣΕΚΕ στο συνέδριο της Β’ Διεθνούς ενάντια στην Οκτωβριανή Επανάσταση. Παρά το γεγονός ότι αρχικά η σοσιαλδημοκρατική δεξιά στην ηγεσία του Κόμματος ήταν πλειοψηφία, η επίμονη πάλη μιας σειράς ηγετών της αριστεράς, επέτρεψε την είσοδο του ΣΕΚΕ στην Τρίτη Διεθνή. Ο σ. N.Π. αναφέρθηκε στην αμφιταλαντευόμενη πολιτική του ΣΕΚΕ(ΚΚΕ) την περίοδο της μεγάλης πολιτικής κρίσης των χρόνων του μικρασιατικού πολέμου το 1922, τις συζητήσεις των κομμουνιστών στο μέτωπο (μεταξύ των οποίων και του καταδικασμένου σε θάνατο για την αντιπολεμική του διεθνιστική δράση Παντελή Πουλιόπουλου) για την τακτική που θα ακολουθούσαν. Στη συνέχεια για την επικράτηση των σταλινικών θέσεων, τόσο σε σχέση με την επιβληθείσα από τον Κολάρωφ υποστήριξη του συνθήματος του VMRO (εθνικιστικό Μακεδονικό Κομιτάτο, υποστηρικτής του Μουσουλίνι) για «Ανεξάρτητη Μακεδονία-ανεξάρτητη Θράκη», την αντικατάσταση της εργατικής-αγροτικής κυβέρνησης με την «αριστερή δημοκρατία» το 1927 και μετά την κορύφωση της σύγχυσης με την πολιτική της «τρίτης περιόδου» το 1929-32.
Η δεύτερη εισήγηση για το θέμα, πραγματοποιήθηκε από τον σ. Θοδωρή Κουτσουμπό ο οποίος αναφέρθηκε στην κεφαλαιώδη σημασία που είχε η Οκτωβριανή Επανάσταση για την ανάπτυξη των οργανώσεων της εργατικής τάξης. Η ανασύνθεση της εργατικής τάξης μετά την μικρασιατική καταστροφή και η εκτίναξή της από 60.000 σε 600.000, είχε ισχυρές πολιτικές συνέπειες. Η άρχουσα τάξη προσπαθούσε να διαλύσει πολιτικά το εργατικό κίνημα τόσο με τους διωγμούς όσο και με την χρήση των ρεφορμιστικών ηγετών. Ο σύντροφος Θ. Κ. αναφέρθηκε στην πάλη της Κομμουνιστικής Ένωσης μέσα από την οποία προήλθε το Αρχείο του Μαρξισμού, η μετέπειτα μεγαλύτερη οργάνωση της Διεθνούς Αριστερής Αντιπολίτευσης του Τρότσκι μετά το σοβιετικό της τμήμα, για τον μπολσεβικισμό. Η τομή στην ταξική πάλη στη χώρα είναι η εργατική εξέγερση του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη, μέρος του διεθνούς κινήματος, με τις καταλήψεις των εργοστασίων στη Γαλλία και την Ισπανική Επανάσταση. Η καταστολή της εξέγερσης άνοιξε το δρόμο στον Μεταξά, την πρώτη ανοικτή αντικομουνιστική δικτατορία. Ο παγκόσμιος πόλεμος αργότερα, έφερε μια εκρηκτική κατάσταση στα Βαλκάνια, όπου χώρες όπως η Ελλάδα και η Γιουγκοσλαβία, έγιναν μια πυριτιδαποθήκη που εξερράγει πυροδοτώντας την επανάσταση του 1941-49. H σοσιαλιστική επανάσταση στην Eλλάδα, ένας συνδυασμός πολέμου χωρικών με την προλεταριακή επανάσταση, και μάλιστα υπό κομμουνιστική ηγεσία, έχει σαφή τα αποτυπώματα της Oκτωβριανής επανάστασης. Oι εναλλακτικές μορφές εξουσίας, η λαϊκή αυτοδιοίκηση και λαϊκή δικαιοσύνη, όπως αναφέρει ο συγγραφέας του κώδικα λειτουργίας τους Γ. Mπέικος, είναι εμπνευσμένες από τα σοβιέτ της Pωσίας… Tα αποτυπώματα της Oκτωβριανής μπορεί να τα δει επίσης κανείς στα επαναστατικά και αντάρτικα τραγούδια και σε πολλές εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής στην Eλεύθερη Eλλάδα του βουνού.
Η σταλινική γραμμή όμως των «λαϊκών μετώπων», η διάλυση της Τρίτης Διεθνούς από τον Στάλιν, η συμφωνία της Βάρκιζας και της Γιάλτας, οδήγησαν στην προδοσία και την ήττα της επανάστασης. Η σταλινική ηγεσία έκρυβε το γεγονός της συμφωνίας του Στάλιν με τους ιμπεριαλιστές συμμάχους του στη Γιάλτα και την ίδια στιγμή χρησιμοποιούσε την ΟΠΛΑ όχι για την άμυνα της επανάστασης αλλά μετατρέποντάς την στα χέρια του Μπαρτζιώτα σε όργανο δολοφονίας επαναστατών. Ο σ. Κουτσουμπός είπε ότι η πάλη για την ιστορία είναι διακύβευμα σήμερα όσο ποτέ, γιατί «και οι νεκροί κινδυνεύουν» από την αντεπανάσταση όπως έχει γράψει ο Βάλτερ Μπένγιαμιν.
Το Σάββατο 26 Αυγούστου το απόγευμα, πραγματοποιήθηκε εργαστήρι για την Οκτωβριανή Επανάσταση και τις Φυσικές Επιστήμες με ομιλία του σ. Άλεξ Στάινερ. Διαλεκτική και Κοσμολογία τον 21ο αιώνα, ήταν ο τίτλος της εισήγησης. Ο σύντροφος, παρουσίασε σύγχρονες κοσμολογικές αντιλήψεις της φυσικής για την γέννηση του σύμπαντος προτείνοντας την «διαλεκτική σκέψη ως μέθοδο για την υπέρβαση της κρίσης των φυσικών επιστημών».
Η δυνατότητα της επανάστασης στην Ευρώπη σήμερα
Με την εισήγηση τωνσ. Γιάννη Αγγέλη και του Σάββα Μιχαήλ, την Κυριακή 27 Αυγούστου, ξεκίνησε η Ολομέλεια για το κεντρικό πολιτικό θέμα της Κατασκήνωσης: τις συνθήκες για την πραγματοποίηση και νίκη της επανάστασης εκεί που ανακόπηκε το 1917-23, στην Ευρώπη.
Ο σ. Γ. Α., αναφερόμενος στην πρωτόγνωρη στα χρονικά δημόσια διατυπωμένη ρήξη ανάμεσα στους Κεντρικούς Τραπεζίτες και την Κυβέρνηση Τραμπ, όπως εκφράστηκε στην τελευταία σύνοδο τραπεζιτών και οικονομολόγων στο Τζάκσον Χωλ (ΗΠΑ), επισήμανε την στροφή που συντελείται στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση. Έχοντας ρίξει πάνω από 15 τρις δολάρια, εκτινάσσοντας το παγκόσμιο χρέος των κρατών στα 217 τρις δολάρια (310% του παγκόσμιου ΑΕΠ), είναι αντιμέτωποι με την αναγκαιότητα να αποπληρωθεί, τη στιγμή που τα επιτόκια με τα οποία το έδωσαν είναι μηδενικά έως αρνητικά. Κάτι που είναι ενάντια στην ίδια την λειτουργία του καπιταλισμού και των νόμων επέκτασης του κεφαλαίου. Λόγω των μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων, το μπλοκάρισμα της συσσώρευσης κεφαλαίου εντοπίζεται πλέον στην αρχική φάση της διαδικασίας της συσσώρευσης του: εκεί που ο κεφαλαιοκράτης (Χ) δανείζει τον άλλο κεφαλαιοκράτη (Χ) προκειμένου εκμεταλλευόμενος την εργατική δύναμη (Χ-Ε-Χ΄) να αποσπάσει την υπεραξία παράγοντας προϊόντα προς πώληση.
Η μη-επιστροφή των δανείων σημαίνει καταστροφή κεφαλαίου. Τα μηδενικά και αρνητικά επιτόκια ισοδυναμούν με πραγματική καταστροφή κεφαλαίου. Ολόκληρη η διαδικασία συσσώρευσης κεφαλαίου έχει μπλοκάρει δημιουργώντας συνθήκες πρωτοφανούς κρίσης σε έκταση και βάθος. Με την επιστροφή στην «κανονικότητα» των υψηλότερων επιτοκίων, τα δάνεια που πρέπει να επιστραφούν με υψηλότερο κόστος μπορούν να το πετύχουν με ένα μόνο τρόπο: είτε με την καταστροφή μέρους αυτών (διαγραφή χρέους), είτε με την κατακόρυφη αύξηση της απομύζησης υπεραξίας από την εκμετάλλευση της εργασίας σε επίπεδα που είναι αδύνατο να υπάρξουν, δεδομένης μάλιστα της πτώσης του εργατικού δυναμικού παγκόσμια και της παραγωγικότητας. Μετά τις πρώτες κινήσεις διακοπής των προγραμμάτων παροχής ρευστότητας (QE) και ανόδου των επιτοκίων στις ΗΠΑ το 2014 και 2015, μια νέα άνοδος επιτοκίων τώρα ισοδυναμεί με το άναμμα του φυτιλιού στο μπαρούτι της παγκόσμιας ταξικής πάλης, μια χωρίς προηγούμενο σύγκρουση κεφαλαίου και εργασίας.
Τα μνημόνια, προγράμματα «αξίωσης» των πλασματικών κεφαλαίων υπό μορφή των χρεών, τώρα αποτελούν το υπόδειγμα και την προτεραιότητα για την άρχουσα τάξη σε όλη την Ευρώπη. Η εργατική τάξη χρειάζεται οργανώσεις αντίστοιχες με αυτή του Οκτώβρη του 2017 σ’ αυτόν τον ταξικό πόλεμο.
Ο σ. Σάββας Μιχαήλ κάλεσε σε ετοιμασία για το αναπάντεχο. Παρουσιάζοντας τις έρευνες αστών αναλυτών για την χωρίς προηγούμενο τα τελευταία 320 χρόνια καταβύθιση των επιτοκίων από την Τράπεζα της Αγγλίας, όσο και τα στοιχεία για την πτώση της παραγωγικότητας της εργασίας των ΗΠΑ σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα, μίλησε για τον παγκόσμιο καπιταλισμό και τις αντιφάσεις του σε έκρηξη. Οι ΗΠΑ, το κέντρο της παγκόσμιας οικονομικής και πολιτικής κρίσης του καπιταλισμού, έχουν τον Τραμπ στην εξουσία, έκφραση της αποτυχίας επίλυσης της κρίσης. Ένας εμφύλιος πόλεμος έχει ξεσπάσει στο εσωτερικό της αμερικάνικης άρχουσας τάξης ενώ ένα κύμα αγώνων, κινητοποιήσεων μαύρων, γυναικών, σπασίματος των Εβραίων από το Δημοκρατικό Κόμμα και κοινών διαδηλώσεων με τους μουσουλμάνους, έχει σημειωθεί στις ΗΠΑ.
Ο κινέζικος γίγαντας με τα πήλινα πόδια, είναι το αποτέλεσμα του κανιβαλισμού των κατακτήσεων της επανάστασης του 1949 και της εξάρτησης από τις ΗΠΑ. Δεν είναι ούτε πρέπει να λέγεται «το βιομηχανικό εργοτάξιο του κόσμου». Η εκτίναξη της Κίνας δεν έσωσε τον καπιταλισμό. Στην αρχή της παγκόσμιας ανάπτυξης του καπιταλισμού, διαμορφώθηκε η εξειδίκευση και συμπληρωματικότητα του καταμερισμού της εργασίας, με τα κεφάλαια να συσσωρεύονται στα μητροπολιτικά κέντρα. Η παγκοσμιοποίηση του χρηματιστικού κεφαλαίου έχει φέρει μια πρωτόγνωρη σύνδεση των μητροπολιτικών χωρών και τώρα την επιθανάτια αγωνία και κρίση τους.
Παρά το γεγονός ότι τα μνημόνια στην Ελλάδα και αλλού, πάρθηκαν για να επιστραφούν τα δάνεια στις κεντρο-ευρωπαϊκές τράπεζες, οι τελευταίες δεν έχουν ισορροπήσει. Η Ελλάδα είναι ο σπασμένος κρίκος στην σπασμένη αλυσίδα. Δεν μπορεί να προχωρήσει πάνω στην ίδια κοινωνική βάση, γινόμενη εστία αποσταθεροποίησης.
Με χτυπημένο τον γαλλο-γερμανικό άξονα, δεν μπορεί να υπάρξει Ε.Ε. και ευρώ. Το πρώτο κύμα των αγώνων μετά το Δεκέμβρη του 2008, οι αγώνες του 2010-12 και κυρίως η αραβική επανάσταση είναι μέρος της κρίσης των μητροπόλεων. Υπάρχει μια συγχώνευση, αλληλοδιείσδυση του χάους στη Μέση Ανατολή – Βόρεια Αφρική με την αποσύνθεση της Ε.Ε. Για να πνίξουν στο αίμα την αραβική επανάσταση επιτέθηκαν στη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη και την Υεμένη. Oι συμφωνίες Σάικς-Πικό που πριν 100 χρόνια διαμόρφωσαν τις κρατικές οντότητες στην περιοχή έχουν καταρρεύσει καθώς ολόκληρες χώρες καταστράφηκαν, νέες πολεμικές πυρκαγιές απειλούν την περιοχή και τους λαούς – με πιο ορατό παράδειγμα την προσφυγική τραγωδία.
Στην Ευρώπη όπου συγχωνεύονται αυτές οι διαδικασίες, η Γαλλία είναι η χώρα κλειδί. Τα μέτρα Μακρόν προκειμένου να αποκαταστήσει τον ραγισμένο γαλλο-γερμανικό άξονα, η διάλυση της Υγείας και Παιδείας, η μετατροπή των αορίστου χρόνου συμβάσεων εργασίας (το 80% του συνόλου) σε ελαστικές, σε συνθήκες πολιτικής απονομιμοποίησης και κρίσης όλου του πολιτικού συστήματος, είναι πυροδότης της επανάστασης. Μια διαδικασία κατάρρευσης του συστήματος υπάρχει, που απειλεί να καταστρέψει τα πάντα. Πολλοί δεν βλέπουν τις αλλαγές που έχει φέρει στην ταξική πάλη, η Γαλλική Άνοιξη των μαχητικών απεργιών του 2016, της εργατικής και νεολαιΐστικης εξέγερσης, ούτε τις δυνατότητες που δίνει η παγκόσμια αλληλοσύνδεση για την ίδια την επαναστατική πάλη της εργατικής τάξης. Το βασικό που πρέπει να παλέψουμε είναι το χτίσιμο του Επαναστατικού Κόμματος μάχης και της Διεθνούς των οργανώσεων μάχης. Παλεύοντας για την πολιτική ανεξαρτησία της εργατικής τάξης από κάθε δύναμη υποταγής στα σχέδια διάσωσης του χρεοκοπημένου συστήματος. Προωθώντας μορφές ανάπτυξης της μαζικής πρωτοβουλίας και δράσης των μαζών, ένα σχέδιο δράσης, με συνεχή θεωρητική εργασία και σφυρηλάτηση στελεχών του Εργατικού Επαναστατικού Κόμματος που χρειάζεται η εποχή μας.
Η 12η Μαρξιστική Διεθνιστική Κατασκήνωση, την Δευτέρα 28 Αυγούστου και μετά από την ολομέλεια στην οποία υπήρξαν οι χαιρετισμοί των διεθνών συντρόφων και παρεμβάσεις συντρόφων μαζί με το κλείσιμο του γενικού γραμματέα του ΕΕΚ, σ. Σάββα Μιχαήλ, ολοκληρώθηκε. Τιμώντας τα 100 χρόνια της Μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης προχωρούμε στην πάλη για την παγκόσμια ολοκλήρωσή της, με όπλο τον προλεταριακό διεθνισμό στην πράξη στον ελευθεριακό κομμουνισμό.
Ε. Αγγελής
