ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ "ΑΠΟΜΟΧΛΕΥΣΗ" ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΡΕΟΣ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΑ 100 ΤΡΙΣ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ "ΑΠΟΜΟΧΛΕΥΣΗ" ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΡΕΟΣ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΑ 100 ΤΡΙΣ

Jorge Altamira


Η έκδοση του χρέους στις αγορές κεφαλαίων αυξήθηκε από 70 σε 100 τρις δολάρια, μεταξύ 2007 και 2013, ένα τεράστιο 40%, ανακοίνωσε η Τράπεζα της Βασιλείας (Valor Económico, 10/3). Το παγκόσμιο χρέος, σε όλες τις μορφές του, έφθασε στα 213 τρις δολάρια, που αντιπροσωπεύει το 313% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Αντίθετα, η αξία του μετοχικού κεφαλαίου μειώθηκε σε 3,86 τρις δολάρια, σε συνολικά 53,8 τρις δολάρια.
    Τα στοιχεία αψηφούν, προφανώς, τη λογική της κρίσης, λαμβάνοντας υπόψη τη γενικότερη ύφεση της τελευταίας δεκαετίας και η πτώση του δανειακού χαρτοφυλακίου στην παραγωγή που προκαλείται από την αποπληρωμή των προηγούμενων δανείων στο ξέσπασμα της καπιταλιστικής χρεοκοπίας. Συμβαίνει ότι “οι κυβερνήσεις (σε όλα τα επίπεδα) υπήρξαν οι κύριοι εκδότες του χρέους”, σύμφωνα με έναν οικονομολόγο της ίδιας τράπεζας (Zero Hedge, 10/3). Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ χρέος αυξήθηκε από 4,5 τρις δολάρια, το 2007, σε 12 τρις δολάρια, το 2012. Μόνο στην εγχώρια αγορά, η έκδοση ομολόγων του παγκόσμιου δημόσιου χρέους έφτασε τα 43 τρις ευρώ, ένα 80% περισσότερο από το 2007.
    Γίνεται προφανές πως η τεράστια έκδοση χρέους στις αγορές κεφαλαίου συνέβη εξ αιτίας της απόπειρας διάσωσης του χρεοκοπημένου κεφαλαίου από το κράτος. Η πραγματική έκταση της καπιταλιστικής διάσωσης είναι πολύ μεγαλύτερη, αν σκεφτεί κανείς ότι το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους έχει αποτιμηθεί σε χρήμα, που αγοράζεται από τις κεντρικές τράπεζες μέσω της ανόδου του. Τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών, στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυξήθηκε κατά την περίοδο αυτή 2,1 τρις δολάρια – συνολικά μέχρι τα 12,5 τρις δολάρια (Zero Hedge). Στην Κίνα, η ίδια η διαδικασία έφτασε σε παραληρητικά επίπεδα: μεταξύ 2007 και 2013, το ενεργητικό των τραπεζών αυξήθηκε από 8 τρις σε 22 τρις, με μια οικονομία που είναι ισοδύναμη με το ένα πέμπτο της οικονομίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα δεδομένα απεικονίζονται εύγλωττα γιατί η οικονομία της Κίνας είναι μια τεράστια χύτρα ταχύτητας.
    Προφανώς, ένα τεκμηριωμένο χρέος 100 τρις δολαρίων και ένα πιστωτικό επίπεδο μεγαλύτερο των 300 τρις δολαρίων, είναι απλώς αδύνατο να εξοφληθεί. Όταν προστεθεί σε αυτούς τους τύπους χρηματοδότησης, η λεγόμενη αγορά παραγώγων, που αποτελεί έναν κερδοσκοπικό μηχανισμό που βασίζεται στο παγκόσμιο χρέος, το χρηματοπιστωτικό σύστημα φτάνει να  διαχειρίζεται περίπου 800 τρις δολάρια. Αυτό το σύνολο των υποχρεώσεων που δεν έχει αντίστοιχο στην πραγματική οικονομία, έτσι ώστε να βρίσκεται δυνητικά σε πτώχευση. Η δυνατότητα να έχουν κέρδος οι διασώσεις, έτσι ώστε η έκδοση του πιστωτικού χρήματος να αποφύγει την πτώχευση, έχει ανυπέρβλητα όρια· έτσι οι ανακοινώσεις νομισματικής συρρίκνωσης προκαλούν συστημικές δονήσεις, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Κίνα.

Καμία εξαίρεση στον κανόνα

    Είναι, σίγουρα, πολύ ενδιαφέρουσα η πληροφορία ότι το καθαρό διεθνές χρέος, και το κρατικό όσο και το εταιρικό], έχει μειωθεί· μειώθηκε από το 29 στο 26% του παγκόσμιου χρέους. Έτσι, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους δημιουργήθηκε στις τοπικές αγορές. Σε μια δημοφιλή γλώσσα, η παγκόσμια οικονομία “απομοχλεύτηκε”, σε διεθνές επίπεδο, και αναμοχλεύτηκε σε εγχώριους όρους. Μειώθηκε σχετικά το εξωτερικό χρέος και αυξήθηκε το εγχώριο χρέος, σχετικά και απόλυτα. “Αυτό δείχνει ότι η διαδικασία της διεθνούς χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης -λέει η Zero Hedge- μπορεί να μας πήγε μερικά βήματα πίσω.” Η “εθνική και λαϊκή” πολιτική, όπως φαίνεται, ήταν μακριά από το να είναι η εξαίρεση στον κανόνα• αποτέλεσε πολύ περισσότερο μια φονταμενταλιστική εφαρμογή του κανόνα: υπήρξε παθητική λήπτης και οπαδός των τάσεων στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία. Το εγχώριο χρέος, εν τω μεταξύ, στις περισσότερες χώρες, υποτροπίασε ιδίως στα συνταξιοδοτικά ιδρύματα και τις κεντρικές τράπεζες – και πάλι χάρη στον κιρχνερισμό. Παρ’ όλα αυτά τα στοιχεία, οι “φιλελεύθεροι»”οικονομολόγοι επιμένουν ότι οι κιρχνερικοί “έχουν αποστασιοποιηθεί από τον κόσμο”.
    Τι ανακάλυψαν οι Fábrega [στμ: Προεδρος της Κεντρικής Τράπεζας] και Kicillof [στμ: Υπουργός Οικονομικών] όταν αύξησαν το επιτόκιο αναφοράς στο 28%; Ότι πρέπει να εφαρμόσουν, σε δόση caballar, το λεγόμενο “tapering” [στμ: σταδιακή μείωση], την απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να ξεκινήσει την απόσυρση της νομισματικής κυκλοφορίας που αύξησε τα περιουσιακά της στοιχεία ύψους 300 τρις δολαρίων, το 2007, σε 4,2 τρις δολάρια στα τέλη του 2013. Η άνοδος των επιτοκίων συνεπάγεται μια τεράστια υποθήκη επί του υφιστάμενου δημόσιου χρέους, η οποία πρέπει να ανανεώνεται επ’ αόριστον. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός τελματώνεται όλο και περισσότερο στην προσαρμογή και τον αποπληθωρισμό.
13 Μαρτίου 2014