Το ασφαλιστικό σύστημα, ο μεγαλύτερος αναδιανεμητικός μηχανισμός του Δημοσίου, βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο κατάρρευσης, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή εργαζομένων, ανέργων και συνταξιούχων εργατών και βιοπαλαιστών της πόλης και της υπαίθρου. Οφείλουμε να προειδοποιήσουμε για τρεις επερχόμενες εξελίξεις :
1. Οι ασφαλιστικοί φορείς (συνταξιοδοτικά ταμεία, ΕΟΠΥΥ, ΟΑΕΔ) βρίσκονται ξανά –μετά τον περασμένο Μάιο/Ιουνιο- στον προθάλαμο της στάσης πληρωμών.
2. Ο μόνος δρόμος, σύμφωνα με τους δανειστές, για να μη γίνει στάση πληρωμών (σε συνθήκες καπιταλιστικής και μνημονιακής σκλαβιάς) είναι οι άγριες περικοπές των συντάξεων το αργότερο έως τον ερχόμενο Απρίλιο που θα διαιωνίσουν για άλλη μία φορά τον φαύλο κύκλο της ύφεσης – λιτότητας στις πλάτες του λαού.
3. Τις νέες περικοπές «καλείται» να τις κάνει η «πρώτη κυβέρνηση της αριστεράς» και, έτσι, μαζί με την παραπέρα αποδόμηση του Ασφαλιστικού θα έλθει η παραπέρα αποδόμηση συνολικά του πολιτικού συσχετισμού που διαμορφώθηκε από το 2012 και προπαντός από τις αρχές του 2015 έως και σήμερα.
Πού βρισκόμαστε σήμερα;
Η Κυβέρνηση βρίσκεται σε διπλό αδιέξοδο :
Απ’ έξω, οι δανειστές πιέζουν για άμεσες περικοπές στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις
Από μέσα, οι μικρομεσαίοι αντιδρούν στις εισφορές 26,5% για τον κλάδο της κύριας σύνταξης και της υγείας μαζί και σε όλα τα διορθωτικά πακέτα που τους έχει προτείνει η κυβέρνηση («κόφτες», «εκπτώσεις», ελαφρύνσεις στους νέους, αύξηση της περιόδου προσαρμογής).
Η κυβέρνηση επιχειρεί να αποφύγει τις άγριες μειώσεις στις κύριες συντάξεις, αυξάνοντας τις εισφορές υπέρ της κύριας ασφάλισης που θα πληρώνουν οι μικρομεσαίοι.
Οι μικρομεσαίοι έχοντας υποστεί και αυτοί ένα μεγάλο μέρος της οικονομικής καταστροφής του 2010-14, μαζί και τις συνέπειες των capital controls από τον Ιούνιο του 2015 εξεγείρονται ενάντια στην αύξηση της ασφαλιστικής επιβάρυνσής τους.
Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί ως επιχείρημα για τις εισφορές 26,5% στο εισόδημα των μικρομεσαίων ότι από αυτές «επωφελούνται» όσοι έχουν εισόδημα έως 12000 ευρώ οι οποίοι αποτελούν και την πλειοψηφία της συγκεκριμένης κατηγορίας.
Ωστόσο, χωρίς μία ρύθμιση των ληξιπροθέσμων χρεών προς τα ταμεία, αλλά και χωρίς οικονομική στήριξη και γενικότερα χωρίς την οικονομική ανάκαμψη, η πλειοψηφία των μικρομεσαίων θα παραμείνει αποκλεισμένη από την ασφάλιση ακόμα και αν ελαφρυνθεί η τρέχουσα ασφαλιστική επιβάρυνσή τους.
Τι διακυβεύεται άμεσα;
Η διαφαινόμενη αδυναμία της κυβέρνησης να κάνει τους μικρομεσαίους να αποδεχθούν τις εισφορές 26,5%, δεν έχει άλλη επιλογή -εφόσον κινείται στη γραμμή των Μνημονιακών όρων εξοικονόμησης 3 δισ. ευρώ από το 2016 έως το 2018- από το να κόψει τις συντάξεις.
Έτσι, όμως, θα έρθει σε ευθεία σύγκρουση με τον «σκληρό πυρήνα» του κομματιού του λαού που είτε την υποστήριξε, είτε την ανέχτηκε από το 2012 στο 2015 και μέχρι σήμερα, δηλαδή των μισθωτών και των συνταξιούχων.
Συνεπώς ο μόνος τρόπος για να μην έλθει σε σύγκρουση με μισθωτούς – συνταξιούχους, δεδομένης της ακαμψίας των αιτημάτων των δανειστών για άμεσες περικοπές στις συντάξεις, είναι να καθυστερήσει την όποια συμφωνία με τους δανειστές και έτσι την κατάθεση /ψήφιση του νέου Ασφαλιστικού.
Ο απώτερος ορίζοντας της συμφωνίας με τους δανειστές και της θέσπισης του νέου Ασφαλιστικού είναι το Πάσχα που φέτος πέφτει… Προτομαγιά.
Για να αντέξει όμως η κυβέρνηση έως τότε χωρίς τη δόση του νέου δανείου, η οποία δεν μπορεί να δοθεί χωρίς συμφωνία με τους δανειστές, θα πρέπει να βρει άλλους πόρους για να συνεχίσει να καταβάλλει μισθούς Δημοσίου – συντάξεις – επιδόματα ανεργίας.
Έτσι ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία εύρεσης «μαξιλαριών».
Ποια είναι τα αίτια της ασφαλιστικής κρίσης;
Το Ασφαλιστικό σύστημα είναι ο βασικότερος μηχανισμός αναδιανομής εισοδήματος του Δημοσίου : Εισπράττει τους πιο γιγάντιους πόρους από τη φορολογία και τις εισφορές και τους κατανέμει στους συνταξιούχους
Η κρίση του Ασφαλιστικού οφείλεται στην κρίση του αστικού Κράτους και του καπιταλισμού, αλλά και την ανατροφοδοτεί. Τα ελλείμματα του ασφαλιστικού άρχισαν να δημιουργούνται από τη στιγμή που άρχισαν σταδιακά τα φορολογικά έσοδα –μεγάλο μέρος των οποίων χρησιμοποιούνται για την χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών ταμείων- να είναι αναντίστοιχα με τους ρυθμούς ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού (προ Μνημονίου).
Δεν «φταίνε» κάποια δήθεν υπερβολικά ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα του λαού για τη χρεοκοπία του Ασφαλιστικού, αλλά η αδυναμία του αστικού κράτους να τηρήσει τις «υποσχέσεις» που έδωσε μεταπολιτευτικά (αν και μεταπολεμικά…) στους εργαζομένους για να διασφαλίσει κατά το δυνατό την κοινωνική ομαλότητα. Και αυτό λόγω των ελλειμμάτων και, έτσι, και των χρεών που το κράτος συσσώρευσε ιδιαίτερα σε συνθήκες αποεπένδυσης ήδη από την περίοδο 2007-2009.
Η κατάρρευση των εσόδων από φόρους και εισφορές που έφερε ο φαύλος κύκλος χρεοκοπίας –μνημονιακής λιτότητας– ύφεσης από το 2010 και έπειτα έφεραν την κατάρρευση του Ασφαλιστικού και την ανάγκη για αλλεπάλληλες περικοπές στις συντάξεις.
– Η κρίση του Κράτους και του καπιταλισμού δεν είναι «κυκλική», δηλαδή δεν οφείλεται σε μία «φυσιολογική κόπωση» της οικονομίας όπως υπήρχε π.χ. μετά το 1991 ή έστω το 2001 οπότε εισήχθη το ευρώ. Έχει καταρρέυσει οριστικά και αμετάκλητα ένας ολόκληρος τρόπος ύπαρξης της ελληνικής οικονομίας και του ελληνικού κράτους όπως αυτός εγκαθιδρύθηκε εδώ και εικοσιπέντε τουλάχιστον χρόνια που βασικοί του πυλώνες ήταν η υπερεκμετάλλευση των μεταναστών εντός Ελλάδας και η επέκταση του ελληνικού κεφαλαίου στη ΝΑ Μεσόγειο.
Η επέκταση του ελληνικού κεφαλαίου στην καθ’ ημάς περιφέρεια έχει οπισθοχωρήσει δραματικά από το 2008, ενώ έχει σκάσει και η «βόμβα» της ασυλίας που απολάμβανε το ελληνικό κεφάλαιο από κράτος και ταμεία όσον αφορά στο ξεζούμισμα κυρίως των μεταναστών εργατών. Υπολογίζονται ότι το ΙΚΑ χάνει 3-4 δις ευρώ κάθε χρόνο από τη μαύρη εργασία, όσο δηλαδή είναι το… έλλειμμα του Ασφαλιστικού πλέον, το οποίο οδηγεί σε μειώσεις 10% στις συντάξεις σήμερα. Την ίδια στιγμή προελαύνει η (δηλωμένη) μερική απασχόληση. Αν το 25% των δηλωμένων εργαζομένων δεν είχε σύμβαση μερικής απασχόλησης, αλλά πλήρους τότε το ΙΚΑ –χωρίς να έχει πατάξει κατ’ ελάχιστον τη μαύρη εργασία ή να έχει μειωθεί η ανεργία- έπρεπε να δίνει μέση σύνταξη πάνω από 800 ευρώ και όχι 700 ευρώ που δίνει σήμερα και μάλιστα χωρίς να πάρει φράγκο από το κράτος. Για να μη μιλήσουμε για τα χρέη άνω των 20 δισ. ευρώ των εργοδοτών και των αυταπασχολούμενων προς τα ταμεία…
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε να σταματήσει την ύφεση, σταματώντας τις περικοπές στις συντάξεις, χωρίς να κάνει καμία άλλη αλλαγή στον τρόπο ύπαρξης της οικονομίας και του Κράτους αλλά και στις διεθνείς σχέσεις του ελληνικού κράτους και της ελληνικής οικονομίας. Η ύφεση πράγματι σταμάτησε το α’ εξάμηνο του 2015, αλλά επέστρεψε μετά τα capital controls που επέβαλαν οι δανειστές τον περασμένο Ιούνιο προκειμένου να υποτάξουν την κυβέρνηση, αλλά και -πιο μετά- λόγω τη καθυστέρησης των δόσεων του νέου δανείου λόγω της καθυστέρησης της κυβέρνησης να εφαρμόσει τη συμφωνία του Ιουλίου.
Η ασφαλιστική κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς την αντιμετώπιση της κρίσης του κράτους και της καπιταλιστικής κρίσης. Η αντιμετώπιση αυτή δεν μπορεί να γίνει με «αγώνες». Η αποτυχία και η προδοσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να οδηγήσει το κίνημα σε μία νέα απολιτικοποίηση, δηλαδή στην αποσύνδεση των άμεσων αγώνων από την πάλη για την εργατική πολιτική εξουσία. Τουναντίον. Καθώς ο ελληνικός καπιταλισμός εισέρχεται σε μια νέα φάση χρεοκοπίας, ολόκληρος ο λαός μένει απροστάτευτος στα νύχια του ιμπεριαλισμού που αναλαμβάνει ολοένα και περισσότερο αδιαμεσολάβητα να τσακίσει κάθε λαϊκή ελευθερία και δικαίωμα, καθώς εξανεμίζεται το ένα μετά το άλλο, κεντροαριστερό, κεντροαριστερό – δεξιό, δεξιό – κεντροαριστερό αλλά ακόμα και «αριστερό» μαξιλάρι. Ο λαός πρέπει να πάρει ο ίδιος την εξουσία για να τσακίσει την ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα, μαζί και τους ντόπιους συνεργάτες.
Δ.Κ.
